سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
مۇقاعالي ماقاتايەۆقا ارنالعان ادەبي - سازدى كەش «جىرلايدى جۇرەك»
جامبىل وبلىسى، شۋ اۋدانى، قونايەۆ اۋىلى،
تولە بي اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
ماقاشيەۆا نۇرزيا ساعىندىق قىزى

مۇقاعالي ماقاتايەۆقا ارنالعان ادەبي - سازدى كەش «جىرلايدى جۇرەك»
كەشتىڭ ماقساتى:
اقيىق اقىن، ارتىنا ايرىقشا وشپەيتىن ءىز قالدىرعان مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا شولۋ جاساۋ. م. ماقاتايەۆتىڭ ولەڭدەرى مەن اندەرى ارقىلى وقۋشىلاردى اسەمدىككە، ەلجاندىلىققا تاربيەلەي وتىرىپ، پوەزيا الەمىنىڭ سىرىن اشۋ.
كەشتىڭ كورنەكىلىگى:
م. ماقاتايەۆتىڭ سۋرەتى، اقىننىڭ شىعارماسى مەن ومىرىنە ارنالعان كورمە. ۆيدەو سيۋجەتتەر. سازدى مۋزىكا.

جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار، ءقادىرلى ۇستازدار مەن قىمباتتى وقۋشىلار! جىل كەرۋەنى العا جىلجىعان سايىن مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ ارتىنا قالدىرعان وشپەس مۇراسى، جارىق جۇلدىزداي قاراڭعى ءتۇن قويناۋىنان قۇپيا ساۋلەسىن شاشقانداي جارقىرايدى. اباي ۇندەس مۇقاعاليدەي پەرزەنتى بار ءبىزدىڭ حالىق - شىنىمەن دە باقىتتى. ءيا، مۇقاعالي - عاجايىپ، سىرشىل، اقىن. ونىڭ ولەڭدەرىن وقىعان سايىن اقيقات بەينەلى رۋح، سەزىم مەن سانانىڭ بىرلىگى كوڭىلگە ۇيالايدى.
ەندەشە اقيىق اقىننىڭ شىعارماشىلىعىنا ارنالعان «جىرلايدى جۇرەك» اتتى ادەبي - سازدى كەشىمىزدى باستايمىز. بۇگىنگى كەشىمىزدە اقىننىڭ ولەڭدەرىن وقۋمەن قاتار، ونىڭ ولەڭدەرىنە جازىلعان تاماشا اندەردى دە تىڭداي الامىز. سونىمەن قاتار، اقىن تۋرالى ۆيدەو سيۋجەتتەردى دە ۇسىنۋدى ءجون كورىپ وتىرمىز.

جۇرگىزۋشى: الامان بايگەدە وزا شاۋىپ، ولەڭ - جىردا شاشاسىنا شاڭ جۇقتىرماعان ەرەن جۇيرىك، تالانتتى تۇلعا مۇقاعالي اقىننىڭ ءومىر جولى ءار الۋان. ونى ءبىرىمىز بىلسەك، ءبىرىمىز بىلمەيمىز. ولاي بولسا، قىران تاعدىرلى اقىن مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ ءومىر جولىنان دەرەكتەرگە نازار اۋدارايىق.
/ 1 ينتەراكتيۆتى تاقتادان مۇقاعالي ماقاتايەۆ تۋرالى بەينەروليك جۇرەدى (ۆيدەو 1)/
اقيىق اقىن 1931 جىلدىڭ 9 - اقپانىندا الماتى وبلىسى، قازىرگى رايىمبەك (بۇرىنعى نارىنقول) اۋدانىنىڭ قاراساز اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. مۇقاعاليدىڭ اكەسى سۇلەيمەن شارۋا ادامى بولعان. باستاۋىش سىنىپتى قاراسازدا وقىپ، ورتا مەكتەپتى نارىنقولدا ينتەرناتتا وقىپ بىتىرەدى. مەكتەپتە وقىپ جۇرگەن كەزدە ەڭ العاشقى ولەڭدەرىن باستاعان بولاتىن.
1948 جىلى ورتا مەكتەپتى بىتىرىسىمەن، مادەني - اعارتۋ سالاسىندا ءتۇرلى قىزمەتتەر اتقاردى. مەكتەپتە ادەبيەت پانىنەن ساباق بەردى. اۋداندىق گازەتتە ادەبي قىزمەتكەر بولىپ ىستەيدى. ول 1962 جىلى الماتىعا قونىس اۋدارىپ، ادەبي ورتاعا ەتەنە ارالاسا باستايدى. الماتى شەت تىلدەرى ينستيتۋتىنىڭ نەمىس ءتىلى، قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتتەرىندە وقىپ جانە ماسكەۋدەگى م. گوركيي اتىنداعى الەم ادەبيەتى ينستيتۋتىندا ءبىلىم الادى.
مۇنان سوڭ «سوسياليستىك قازاقستان» (قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان») گازەتىنىڭ (1962 - 1963 جج.)، «مادەنيەت جانە تۇرمىس» (قازىرگى «پاراسات») (1963 - 1965 جج.)، «جۇلدىز» (1965 - 1972 جج.) جۋرنالدارىنىڭ رەداكسياسىندا، قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا (1972 - 1973 جج.) قىزمەت اتقارادى.
مۇقاعالي الماتىداعى قازاق ادەبيەتى مەن ونەرىنىڭ قايماقتارى شوعىرلانعان ورتادا وتكەرگەن از عانا جىلدار ىشىندە وزىندىك دارا ءۇنىن، سۋرەتكەرلىك قايتالانباس دارىنىن تانىتىپ، ءونىمدى ەڭبەكتەنە ءبىلدى. كوزىنىڭ تىرىسىندە جاريالاپ ۇلگەرگەن جىر جيناقتارى:
«يليچ» (1964ج)، «ارمىسىڭدار دوستار» (1966ج)، «قارلىعاشىم كەلدىڭ بە؟»، «ماۆر» (1970ج)، «اققۋلار ۇيىقتاعاندا» (1973)، «شۋاعىم مەنىڭ» (1975ج)

جۇرگىزۋشى:
«ايتىلار ەستەلىكتەر مەن تۋرالى،
بىرەۋلەر جان ەدى دەر ءور تۇلعالى.
بىرەۋلەر تۇلپار ەدى دەۋى مۇمكىن،
بۇتىندەلمەي كەتكەن ءبىر ەر تۇرمانى.»
ءيا، اقىن تۋرالى بۇگىنگى تاڭدا ەستەلىكتەر دە جازىلىپ، لەبىزدەر ايتىلۋدا. ءبىراق اقىن تۋرالى ايتقانىمىزدان ايتپاعانىمىز كوپ بولىپ وتىر. م. ماقاتايەۆ تۋرالى كوبىرەك بىلگىمىز كەلسە، ونىڭ ولەڭدەرىن وقيىق. الدىمەن اقىننىڭ ءوزى تۋرالى جازىلعان «مەنىڭ انكەتام» ولەڭىن تىڭداپ الايىق.
**********
جۇرگىزۋشى: اقىن جۇرەگى سەزىمتال عوي. ول ءوز زامانداستارى مەن كەيىنگى ۇرپاعىنىڭ ءوزىن ولەڭدەرىمەن بىرگە ەسىنە الىپ جۇرەرىن الدىن الا سەزگەندەي. وعان اقىننىڭ «ەسىڭە مەنى العاسىڭ» اتتى ولەڭى دالەل ەمەس پە.
/2 ينتەراكتيۆتى تاقتادان بەينەروليك جۇرەدى (ەسىڭە مەنى العاسىڭ)/
جۇرگىزۋشى: ەندى اقىندى ەسكە الا وتىرىپ، كەزەكتى ونىڭ ولەڭدەرىنە بەرەيىك. تۋعان جەرگە، ەلگە، حالقىنا، وتانىنا، انا تىلىنە دەگەن ماحاببات سەزىمى اقىن رەتىندە ونىڭ باستى تاقىرىبى ەدى. ول ءوزىنىڭ ۇلتىن، تۋعان ءتىلىن ەرەكشە قۇرمەتتەدى.
/«ءۇش باقىتىم»، «وتان»، «قازاقستان»، «قارا ولەڭ» ولەڭدەرى وقىلادى/
جۇرگىزۋشى: پوەزيا، مەنىمەن ەگىز بە ەدىڭ – دەپ اقىن ءوزى جىرلاعانداي، م. ماقاتايەۆ ولەڭ جازىپ قانا قويماي، ءوز ولەڭدەرىن شەبەر وقي العان اقىن. ول ءبىراز ۋاقىت قازاق راديوسىندا ديكتور بولىپ تا قىزمەت ەتەدى. ونىڭ داۋىس ەرەكشەلىگىن، وقۋ مانەرىن قازاقتىڭ ليەۆيتانى اتانعان انۋاربەك بايجانبايەۆ جوعارى باعالاپ، ءوز قول استىنا الادى. ەندەشە اقىننىڭ ءوز داۋىسىن ەستىپ كورەيىك.
/ 3 ينتەراكتيۆتى تاقتادان بەينەروليك جۇرەدى (ءوز داۋىسى)/
/«بۇلقىنىپ جاتىر»، «قارلىعاش»، «قازدار قايتىپ بارادى»، «پاي، پاي ءومىر»/
جۇرگىزۋشى: وسى ولەڭدەردى تىڭداي وتىرىپ، مانەرلەپ وقۋدىڭ نە ەكەنىن شىن مانىندە تۇسىنەسىڭ. ەرەكشە داۋىس تازالىعى تاڭ قالدىرىپ، تىڭداۋشىنى وزىنە باۋرايدى. اقىن شەبەرلىگى مىنا وتىرعان بالالارعا عانا ەمەس، ۇستازدار قاۋىمى بىزگە دە كوپ نارسەنى ۇيرەتەدى.
ولەڭ ونەر، ولەڭ دەرت، ونى تۋا بىتكەن دارىن يەسى، شىن تالانت قانا ومىرگە اكەلەدى. اقىن اكەلگەن ءاربىر ءسوز جۇرەكتەرگە ءان بولىپ، اۋەن بولىپ جەتىپ جاتادى. ونىڭ اندەرى - تاڭعى شىقتاي ءمولدىر، سىرلى اۋەندى. تىڭداپ جۇرگەن جانىمىزعا جاقىن اندەردىڭ كوبىنىڭ ءسوزىن م. ماقاتايەۆ اعامىز جازعانىن بىلە دە بەرمەيمىز. كەزەكتى وسى اسەم اندەرگە بەرەيىك.
/ 4 ينتەراكتيۆتى تاقتادان بەينەروليك جۇرەدى (اندەرى)/
/«ديالوگ»، «اق شاعالا»، «اق قايىڭ»، «سارجايلاۋ»/

جۇرگىزۋشى: ەندى اقىننىڭ اندەرىن ءوز وقۋشىلارىمىزدىڭ ورىنداۋىندا تىڭدايىق.
1. اناربەكوۆا ارۋجان –
2. نۇرعالييەۆا ايعانىم –

جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى تاڭدا جاس ۇرپاق مۇقاعالي ولەڭدەرىن ءسۇيىپ وقۋمەن قاتار، اقىن اعانىڭ جولىن قۋىپ، قاۋىرسىن جىرلارىمەن ارناۋلار دا جازاتىندارى از ەمەس.
. / 5 ينتەراكتيۆتى تاقتادان بەينەروليك جۇرەدى (ۆيدەو 2)/

جۇرگىزۋشى: ءبىزدىڭ دە بالالار قۇر الاقان ەمەس. ************************
بۇگىنگى كەشىمىزگە ات سالىسىپ جاتقان بالالارعا كوپ راحمەت ايتىپ، اقىندىق جولعا باسقان قادامدارىڭ قۇتتى بولسىن، تالاپتارىڭا نۇر جاۋسىن دەمەكپىز. بولاشاقتا سەندەردىڭ دە ىشتەرڭنەن ارقالى اقىندار شىعادى دەپ سەنەمىز.
اقىن مۇراسى، مارجان پوەزياسى – ماڭگىلىك بولاشاق ۇرپاقتىڭ ەنشىسى، قاستەرلەپ، قادىرلەيتىن قازىناسى، دەي تۇرا، عاسىرىمىزدىڭ عالامات اقىنىنا دەگەن قوشەمەت مەملەكەت تاراپىنان ءالى دە ازداۋ ما دەيمىز. وسى سوزىمىزگە كەلەسى كورەتىن ۆيدەوسيۋجەت نەگىز بولادى.
/ 6 ينتەراكتيۆتى تاقتادان بەينەروليك جۇرەدى (تۋعان كۇنىم)/

جۇرگىزۋشى:
ايتىلماعان مۇقاڭدا ارمان بار ما؟
ءار ءبىر ءانى تولى عوي ارماندارعا
شەرتە بىلگەن مۇڭدارىن جاس قايىنعا
ءدال مۇقانداي قازاقتا اقىن بار ما؟ – دەپ بۇكىل سانالى ومىرىندە ەلىنىڭ بولاشاعىن جىرلاپ وتكەن حالقىنا دەگەن ماحابباتىن پوەزيا دا عانا ەمەس ومىردە دە، كۇرەستە دە، ۇلكەن ازاماتتىقپەن قورعاي بىلگەن م. ماقاتايەۆ مۇرالارى ەشقاشان ولمەك ەمەc جانە ونى جاتتاپ ءوتۋ ءبىزدىڭ پارىزىمىز. جىلدار ءتىزىلىپ وتكەن سايىن مۇقاعالي اقىننىڭ بەينەسى تۇلعالانا، بيىكتەي تۇسەدى. ونىڭ رۋحاني قازىناسىن ۇلت يەلىگىنە اسىراتىن XXI عاسىردىڭ جاستارى - سەندەرسىڭدەر!
«عاسىر اقىنى» اتانعان مۇقاعالي جىرلارى جىلدان - جىلعا، عاسىردان - عاسىرعا جالعاسا بەرمەك! مۇقاعالي - ماڭگىلىك ءومىر!
جۇرگىزۋشى: مىنە، كەشكە قاتىسقان تىڭدارمان قاۋىم، مۇقاعاليدىڭ سىرلى، اۋەندى، مۇڭدى جىرلارىنا قانىق بولدىڭىزدار دەپ ويلايمىن. بۇگىنگى كەشىمىز وسىمەن اياقتالدى.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما