ناشاقورلىق بۇزادى ساۋ ادامنىڭ تىرلىگىن
ناشاقورلىق بۇزادى ساۋ ادامنىڭ تىرلىگىن
ەي ادامدار،اۋلاق بولعىن جاماننان،
ۇرىنساڭ ەگەر قۇر قالارسىڭ بۇل جالعاننان،
جاماندىققا بەت بۇرماي، تازا جۇرسەڭ،
جاقسىلار دا تابىلادى تەك جانىڭنان.
بۇل الەمدە لاس ءىستىڭ كوپ قوي ءتۇرى،
بارلىعى دا ادامدى كۇيدىرىر ءتىرى.
سونىڭ ءبىرى ناشاقورلىق جاندى جەگەن،
جاقسى مەيلى جاماندى دا قىلعان جىندى.
ناشاقورلىق بۇزادى ساۋ ادامنىڭ تىرلىگىن،
قالارسىڭ جالعىز الەمدە،قىزىعىن كورمەي ءومىردىڭ،
ءوزىڭ كورگەن ازاپتى وزگەلەرگە كورسەتپە،
اتا-اناڭدى ويلاعىن،ولاردىڭ بۇزبا ءومىرىن.
ارىن ساتقان اڭقاۋلارعا ەرمەگىن،
بەتكە ۇستا ەلىڭنىڭ ۇلى ەرلەرىن.
سولارداي سەن بولا الساڭ ايبىندى
اتا-اناڭ مەن ماقتانىشى ەلىڭنىڭ.
ءبىراق رەت قانا تاۋەكەلدىڭ زاردابى،
ءومىرىڭنىڭ ماڭگى وشپەس سورتاڭى.
ودان كەيىن ەش ويلانتپاس،قينالتىپ،
سول نارسەنىڭ بويىڭدى ارباپ العانى.
ول اكەتەر سەنى دە ءۇيىر قىلىپ،
قۇتىلىپ كورشى سەن ودان بولساڭ جۇيرىك.
جان-دۇنيەڭ ورتەنىپ كەتەتىندەي،
ءبىر ءسات ونى قابىلداماي تارتساڭ كۇيىك.
تۇسىنبەيمىن،وسىلاردى بىلە تۇرا،
ادامدار نەگە ءۇيىر بۇل قۇرعىرعا.
بۇلارسىز-اق ءومىر ءسۇرىپ بولماس پا ەدى،
ءومىرىڭدى بۇلدىرمەگىن،جۇرگىن تازا!
ادامنىڭ ەڭ قىمباتى-بۇل ءومىرى،
ال دەنساۋلىق ءومىرىڭنىڭ ءبىر بولىگى.
سول نارسەنى جوعالتساڭ ءومىرىڭنىڭ،
قۇرىعانى اقىرعى ءتۇپ تامىرى.
ناشا دەگەن ادامنىڭ وسال تۇسى،
ناشاقوردىڭ بەلگىلى عوي ساۋ شىقپاسى.
ءالان بىلمەي، مۇنداي جولعا تۇسكەن جاننىڭ،
الدەقاشان باستان ۇشقان باقىت قۇسى.
وسى جەردە ايتىپ بەرسەم ءبىر مىسالدى،
ءبىر جانۇيا باسىندا بولعان جايدى.
بالكىم مۇنى وقىعان ەرەن جاستار،
اقىل ساناپ،ۇيرەنەر ءبىراز ۇلگى.
بولىپتى ءبىر جانۇيا باياعىدا،
بىرلىگى مەن بەرەكەسى ساي جاراسا.
ولاردى كورگەن جاننىڭ ەسى كەتىپ،
قالادى ەكەن بىرلىگىنە تاڭ-تاماشا.
وتباسىنىڭ تىرەگى اكەسى ەكەن،
ال اناسى وتباسىنا جىلۋ بەرگەن.
ولاردىڭ جالعىز عانا ۇلى بولدى،
اتا-انانىڭ سۇيەنىشى بولا بىلگەن.
وسىلايشا باقىتتى كۇندەر ءوتتى،
جىلدار زۋلاپ دوڭگەلەپ وتە بەردى.
اكەسى جۇمىسىنان ورالادى،
ايدىڭ نۇرى بولەگەن ءساتتى كۇنى.
اكەسى كىرىپ كەلدى شات كوڭىلمەن،
ال بالاسى قارسى الدى ونى ەسىكتەن.
جايعاسىپ وتىردى دا داستارحانعا،
ءسوز باستادى اكەسى قۋانىشپەن.
«دايىنداي بەر ءسۇيىنشىڭدى ارناپ ماعان،
مەن بۇگىن كوتەرىلدىم جۇمىسىمنان»
وسى ءسوزدى ەستي سالا قۋانىشپەن،
دەرەۋ ۇلى ۇشىپ تۇردى ءوز ورنىنان:
«اكە،ماعان الىپ بەرشى كوپ ويىنشىق»
دەدى اكەگە قۋانىشتى ءجۇزى كۇلىپ.
ايەلى دە قۋانىشتان جارىلارداي،
كۇيەۋىنە ماقتاۋ ايتتى كوڭىلدەنىپ.
كەلەسى كۇننەن باستاپ وتباسىندا،
تۋعانداي بولىپ ەدى كۇن جاڭاشا.
باستىقسىنعان اكەسىنىڭ سيقىمىنا،
ايەلى مەن بالاسى دا تاڭ-تاماشا.
كۇندى وتكىزىپ،ايلار،جىلدار زىمىرايدى،
اكەسى ءوزىن ەڭ باقىتتى جان سانايدى.
ءبىر كۇندەرى اكەنىڭ جۇمىسىنا
ۇيىمداسقان توپ وكىلدەرى كوز تاستايدى.
بەلگىلى عوي باستىقتاردىڭ ءوز جايى،
ارقاسى مىقتىنىڭ عانا بار باعى.
جاڭا باستىقتى ورنىنان تۇسىرمەك بوپ،
الگى توپ پايدالاندى جەمقورلىقتى.
ءبىر كۇنى الگى ادامدار كەلەدى وعان،
بولعان ءىستىڭ بارلىعىن دا جوسپارلاعان.
«ەگەر سەن ءوز ورنىڭدا قالعىڭ كەلسە،
بىزبەن بىرگە جۇمىس ىستە»-دەپ قولقا سالعان.
«ال ەگەر كەلىسپەسەڭ بۇل سوزىمە،
وكىنەتىن بولاسىڭ بۇل ىسىڭە.
ال مەنىمەن قىزمەتتەس بولساڭ ەگەر،
پايداسى مول تيەتىن ءبىر وزىڭە»
بۇل سوزگە ول قۇلاق ءتۇرىپ تۇرا قالدى،
كوزىن تومەن جىبەرىپ،كوپ ويلاندى.
اقىرىندا ءبىر شەشىمگە كەلە الماي،
«ويلانۋعا ۋاقىت بەر»-دەپ سۇرادى.
مۇنان كەيىن ول ءبارىن ويعا سالدى،
الدىن ويلاپ،ارتىن دا ابايلادى.
كەنەت ونى ءبىر شايتان تۇرتكەندەي بوپ،
ورنىنان تۇرەگەلىپ تۇرا قالدى.
ويىنداعى شەشىممەن ول الگىلەرگە،
قاس قاققانشا شىداماي جەتىپ باردى.
باردى دا ولاردىڭ قارسى الدىندا،
ءوزىنىڭ كەلىسەتىنىن ايتىپ سالدى.
قۇداي –اۋ قانداي شايتان قاققان بۇنى ،
بايلىققا قىزىققانى نە قىلعانى.
بۇل ىسپەنەن تۇبىندە سورلى بولىپ،
ءوز تۇبىنە جەتەرىن ويلانبادى.
سول ءبىر كۇننەن باستاپ ول كوپ وزگەردى،
بولدى ۇيىنە ءاردايىم كەش كەلەتىن.
ال ايەلى سۇراسا ءمىز قاقپاستان،
«شارشادىم»-دەپ وتىرىكتى توڭكەرەتىن.
بايلانىسىپ ادامدارمەن ارام ويلى،
ويلانبادى قانداي جولعا تۇسكەندىگىن.
باس قاڭعىرىپ،سارالاۋدى ءتىپتى قويدى
قۇردىمعا قالاي ءوزىنىڭ كەتكەندىگىن.
سەلتەڭدەپ بايلىق قۋىپ جۇرگەنىندە،
پايدالاندى ءبىر كۇنى ءوزى سول ناشانى.
ۇمىتتى ەڭ باققىتى كۇندەرىن دە،
بايلىق كوكسەپ،قازعان ورعا ءتۇسىپ قالدى.
ال ەندى بارلىق بيلىك قۇزعىنداردا،
الگى اڭقاۋدى ۇقساتتى كەي قۇلدارعا.
سول نارسەسىز ءوزى دە كۇن كورە الماس،
ەندى ۇستاپ بەرە الماس ەشبىر جانعا.
قۇمارلىقپەن سول جولعا كىرىپ كەتتى،
ودان امان شىعا الماسى انىق ەدى.
بۇل پالەگە قۋ باسى ۇشىراسىمەن،
وتباسىن دا زور قايعىعا دۋشار ەتتى.
كەش باتىپ،قاس قارايىپ تۇنەرگەندە،
ۇيىنە كەلەدى ەكەن ءاربىر كۇندە.
تۇنجىراپ قاباق تۇسكەن،باس سالبىراپ،
بارا ساپ قۇلايدى ەكەن ءبىر توسەككە.
ۋايىمداعان سورلى ايەلى كۇيەۋىنە،
ونى سۇيەپ اپارادى ءوز توسەگىنە.
جايلاستىرىپ جاتقىزىپ جاتقانىندا،
كوزى ءتۇستى ءبىر نارسەگە قالتاسىندا.
الىپ قاراپ ەدى ايەلى ونى اشىپ،
كەنەتتەن كەتتى ونىڭ ءتۇرى قاشىپ.
ەسىنەن تانارداي بوپ قالتىرادى،
اقشا مەنەن ينەنى تاۋىپ الىپ.
سوندا قايدا بۇلاردىڭ بىرلىكتەرى،
قايدا كەتكەن بۇرىنعى تىرلىكتەرى.
بايلىقسىز-اق باقىتتى ءومىر كەشكەن،
وسىنداي ما قۇرعىردىڭ باي بىتكەنى.
وسىدان سوڭ جاتىپ قالدى توسەك تارتىپ،
ال كۇيەۋى،ۇقسامايدى جۇرگەنگە كۇيىك تارتىپ.
كەرىسىنشە، سول سالعىرت،جىندى كەيپى،
كەلمەيتىن دە بولدى ۇيىنە جۇگىن ارتىپ.
مۇنداي ىسپەن اينالىسقان نادانداردىڭ،
بەلگىلى كوپ ۋاقىتقا ۇزاماسى.
ءوز ءومىرىن ءوزى قۇرتقان بۇل جىندىنىڭ،
ءبىر كۇنى تەمىر توردان شىقتى باسى.
مۇنى ەستىگەن ايەلى كۇيىك تارتىپ،
سول جاتقان توسەگىندە جان تاپسىردى.
ال ولاردان سورلاعان جالعىز تۇياق،
تەنتىرەپ ەكى ورتادا جەتىم قالدى.
كوردىڭدەرمە ادامدار بۇل لاس جولدىڭ،
ادامنىڭ ومىرىنە قاستاندىعىن.
ونداي جولمەن مال تاۋىپ،بايىعانشا،
ءوز نانىڭدى ەڭبەكپەن ادال تاپقىن!
ەي ادامدار،اۋلاق بولعىن جاماننان،
ۇرىنساڭ ەگەر قۇر قالارسىڭ بۇل جالعاننان،
جاماندىققا بەت بۇرماي، تازا جۇرسەڭ،
جاقسىلار دا تابىلادى تەك جانىڭنان.
بۇل الەمدە لاس ءىستىڭ كوپ قوي ءتۇرى،
بارلىعى دا ادامدى كۇيدىرىر ءتىرى.
سونىڭ ءبىرى ناشاقورلىق جاندى جەگەن،
جاقسى مەيلى جاماندى دا قىلعان جىندى.
ناشاقورلىق بۇزادى ساۋ ادامنىڭ تىرلىگىن،
قالارسىڭ جالعىز الەمدە،قىزىعىن كورمەي ءومىردىڭ،
ءوزىڭ كورگەن ازاپتى وزگەلەرگە كورسەتپە،
اتا-اناڭدى ويلاعىن،ولاردىڭ بۇزبا ءومىرىن.
ارىن ساتقان اڭقاۋلارعا ەرمەگىن،
بەتكە ۇستا ەلىڭنىڭ ۇلى ەرلەرىن.
سولارداي سەن بولا الساڭ ايبىندى
اتا-اناڭ مەن ماقتانىشى ەلىڭنىڭ.
ءبىراق رەت قانا تاۋەكەلدىڭ زاردابى،
ءومىرىڭنىڭ ماڭگى وشپەس سورتاڭى.
ودان كەيىن ەش ويلانتپاس،قينالتىپ،
سول نارسەنىڭ بويىڭدى ارباپ العانى.
ول اكەتەر سەنى دە ءۇيىر قىلىپ،
قۇتىلىپ كورشى سەن ودان بولساڭ جۇيرىك.
جان-دۇنيەڭ ورتەنىپ كەتەتىندەي،
ءبىر ءسات ونى قابىلداماي تارتساڭ كۇيىك.
تۇسىنبەيمىن،وسىلاردى بىلە تۇرا،
ادامدار نەگە ءۇيىر بۇل قۇرعىرعا.
بۇلارسىز-اق ءومىر ءسۇرىپ بولماس پا ەدى،
ءومىرىڭدى بۇلدىرمەگىن،جۇرگىن تازا!
ادامنىڭ ەڭ قىمباتى-بۇل ءومىرى،
ال دەنساۋلىق ءومىرىڭنىڭ ءبىر بولىگى.
سول نارسەنى جوعالتساڭ ءومىرىڭنىڭ،
قۇرىعانى اقىرعى ءتۇپ تامىرى.
ناشا دەگەن ادامنىڭ وسال تۇسى،
ناشاقوردىڭ بەلگىلى عوي ساۋ شىقپاسى.
ءالان بىلمەي، مۇنداي جولعا تۇسكەن جاننىڭ،
الدەقاشان باستان ۇشقان باقىت قۇسى.
وسى جەردە ايتىپ بەرسەم ءبىر مىسالدى،
ءبىر جانۇيا باسىندا بولعان جايدى.
بالكىم مۇنى وقىعان ەرەن جاستار،
اقىل ساناپ،ۇيرەنەر ءبىراز ۇلگى.
بولىپتى ءبىر جانۇيا باياعىدا،
بىرلىگى مەن بەرەكەسى ساي جاراسا.
ولاردى كورگەن جاننىڭ ەسى كەتىپ،
قالادى ەكەن بىرلىگىنە تاڭ-تاماشا.
وتباسىنىڭ تىرەگى اكەسى ەكەن،
ال اناسى وتباسىنا جىلۋ بەرگەن.
ولاردىڭ جالعىز عانا ۇلى بولدى،
اتا-انانىڭ سۇيەنىشى بولا بىلگەن.
وسىلايشا باقىتتى كۇندەر ءوتتى،
جىلدار زۋلاپ دوڭگەلەپ وتە بەردى.
اكەسى جۇمىسىنان ورالادى،
ايدىڭ نۇرى بولەگەن ءساتتى كۇنى.
اكەسى كىرىپ كەلدى شات كوڭىلمەن،
ال بالاسى قارسى الدى ونى ەسىكتەن.
جايعاسىپ وتىردى دا داستارحانعا،
ءسوز باستادى اكەسى قۋانىشپەن.
«دايىنداي بەر ءسۇيىنشىڭدى ارناپ ماعان،
مەن بۇگىن كوتەرىلدىم جۇمىسىمنان»
وسى ءسوزدى ەستي سالا قۋانىشپەن،
دەرەۋ ۇلى ۇشىپ تۇردى ءوز ورنىنان:
«اكە،ماعان الىپ بەرشى كوپ ويىنشىق»
دەدى اكەگە قۋانىشتى ءجۇزى كۇلىپ.
ايەلى دە قۋانىشتان جارىلارداي،
كۇيەۋىنە ماقتاۋ ايتتى كوڭىلدەنىپ.
كەلەسى كۇننەن باستاپ وتباسىندا،
تۋعانداي بولىپ ەدى كۇن جاڭاشا.
باستىقسىنعان اكەسىنىڭ سيقىمىنا،
ايەلى مەن بالاسى دا تاڭ-تاماشا.
كۇندى وتكىزىپ،ايلار،جىلدار زىمىرايدى،
اكەسى ءوزىن ەڭ باقىتتى جان سانايدى.
ءبىر كۇندەرى اكەنىڭ جۇمىسىنا
ۇيىمداسقان توپ وكىلدەرى كوز تاستايدى.
بەلگىلى عوي باستىقتاردىڭ ءوز جايى،
ارقاسى مىقتىنىڭ عانا بار باعى.
جاڭا باستىقتى ورنىنان تۇسىرمەك بوپ،
الگى توپ پايدالاندى جەمقورلىقتى.
ءبىر كۇنى الگى ادامدار كەلەدى وعان،
بولعان ءىستىڭ بارلىعىن دا جوسپارلاعان.
«ەگەر سەن ءوز ورنىڭدا قالعىڭ كەلسە،
بىزبەن بىرگە جۇمىس ىستە»-دەپ قولقا سالعان.
«ال ەگەر كەلىسپەسەڭ بۇل سوزىمە،
وكىنەتىن بولاسىڭ بۇل ىسىڭە.
ال مەنىمەن قىزمەتتەس بولساڭ ەگەر،
پايداسى مول تيەتىن ءبىر وزىڭە»
بۇل سوزگە ول قۇلاق ءتۇرىپ تۇرا قالدى،
كوزىن تومەن جىبەرىپ،كوپ ويلاندى.
اقىرىندا ءبىر شەشىمگە كەلە الماي،
«ويلانۋعا ۋاقىت بەر»-دەپ سۇرادى.
مۇنان كەيىن ول ءبارىن ويعا سالدى،
الدىن ويلاپ،ارتىن دا ابايلادى.
كەنەت ونى ءبىر شايتان تۇرتكەندەي بوپ،
ورنىنان تۇرەگەلىپ تۇرا قالدى.
ويىنداعى شەشىممەن ول الگىلەرگە،
قاس قاققانشا شىداماي جەتىپ باردى.
باردى دا ولاردىڭ قارسى الدىندا،
ءوزىنىڭ كەلىسەتىنىن ايتىپ سالدى.
قۇداي –اۋ قانداي شايتان قاققان بۇنى ،
بايلىققا قىزىققانى نە قىلعانى.
بۇل ىسپەنەن تۇبىندە سورلى بولىپ،
ءوز تۇبىنە جەتەرىن ويلانبادى.
سول ءبىر كۇننەن باستاپ ول كوپ وزگەردى،
بولدى ۇيىنە ءاردايىم كەش كەلەتىن.
ال ايەلى سۇراسا ءمىز قاقپاستان،
«شارشادىم»-دەپ وتىرىكتى توڭكەرەتىن.
بايلانىسىپ ادامدارمەن ارام ويلى،
ويلانبادى قانداي جولعا تۇسكەندىگىن.
باس قاڭعىرىپ،سارالاۋدى ءتىپتى قويدى
قۇردىمعا قالاي ءوزىنىڭ كەتكەندىگىن.
سەلتەڭدەپ بايلىق قۋىپ جۇرگەنىندە،
پايدالاندى ءبىر كۇنى ءوزى سول ناشانى.
ۇمىتتى ەڭ باققىتى كۇندەرىن دە،
بايلىق كوكسەپ،قازعان ورعا ءتۇسىپ قالدى.
ال ەندى بارلىق بيلىك قۇزعىنداردا،
الگى اڭقاۋدى ۇقساتتى كەي قۇلدارعا.
سول نارسەسىز ءوزى دە كۇن كورە الماس،
ەندى ۇستاپ بەرە الماس ەشبىر جانعا.
قۇمارلىقپەن سول جولعا كىرىپ كەتتى،
ودان امان شىعا الماسى انىق ەدى.
بۇل پالەگە قۋ باسى ۇشىراسىمەن،
وتباسىن دا زور قايعىعا دۋشار ەتتى.
كەش باتىپ،قاس قارايىپ تۇنەرگەندە،
ۇيىنە كەلەدى ەكەن ءاربىر كۇندە.
تۇنجىراپ قاباق تۇسكەن،باس سالبىراپ،
بارا ساپ قۇلايدى ەكەن ءبىر توسەككە.
ۋايىمداعان سورلى ايەلى كۇيەۋىنە،
ونى سۇيەپ اپارادى ءوز توسەگىنە.
جايلاستىرىپ جاتقىزىپ جاتقانىندا،
كوزى ءتۇستى ءبىر نارسەگە قالتاسىندا.
الىپ قاراپ ەدى ايەلى ونى اشىپ،
كەنەتتەن كەتتى ونىڭ ءتۇرى قاشىپ.
ەسىنەن تانارداي بوپ قالتىرادى،
اقشا مەنەن ينەنى تاۋىپ الىپ.
سوندا قايدا بۇلاردىڭ بىرلىكتەرى،
قايدا كەتكەن بۇرىنعى تىرلىكتەرى.
بايلىقسىز-اق باقىتتى ءومىر كەشكەن،
وسىنداي ما قۇرعىردىڭ باي بىتكەنى.
وسىدان سوڭ جاتىپ قالدى توسەك تارتىپ،
ال كۇيەۋى،ۇقسامايدى جۇرگەنگە كۇيىك تارتىپ.
كەرىسىنشە، سول سالعىرت،جىندى كەيپى،
كەلمەيتىن دە بولدى ۇيىنە جۇگىن ارتىپ.
مۇنداي ىسپەن اينالىسقان نادانداردىڭ،
بەلگىلى كوپ ۋاقىتقا ۇزاماسى.
ءوز ءومىرىن ءوزى قۇرتقان بۇل جىندىنىڭ،
ءبىر كۇنى تەمىر توردان شىقتى باسى.
مۇنى ەستىگەن ايەلى كۇيىك تارتىپ،
سول جاتقان توسەگىندە جان تاپسىردى.
ال ولاردان سورلاعان جالعىز تۇياق،
تەنتىرەپ ەكى ورتادا جەتىم قالدى.
كوردىڭدەرمە ادامدار بۇل لاس جولدىڭ،
ادامنىڭ ومىرىنە قاستاندىعىن.
ونداي جولمەن مال تاۋىپ،بايىعانشا،
ءوز نانىڭدى ەڭبەكپەن ادال تاپقىن!
You Might Also Like
