ون ساۋساقتىڭ قۇدىرەتى
سىنىبى: 9 سىنىپ
تاقىرىبى: «ون ساۋساقتىڭ قۇدىرەتى»
ماقساتى: وقۋشىلاردى قول ونەرمەن تانىستىرۋ، اتا - كاسىبىمىزدى قاستەرلەۋگە تاربيەلەۋ. حالقىمىزدىڭ قول ونەرىن باۋلۋ، قىر - سىرىن ۇيرەتۋ.
كىرىسپە
قىمباتتى ۇستازدار، وقۋشىلار!
بۇگىن، ءبىز سىزدەرمەن مەكتەپ وقۋشىلارى ازىرلەگەن «ون ساۋساقتىڭ قۇدىرەتى» اتتى كورمەمىزدىڭ اشىلۋىنا جينالىپ وتىرمىز. بۇل كورمە وقۋشىلاردىڭ تۋىندىسى مەن شىعارماشىلىق جۇمىستارىنان جاساقتالعان.
1 - جۇرگىزۋشى
باۋىرلاسقان ءتانىمىز
بۇزىلماعان انتىمىز
كەڭ دالانىڭ ەجەلگى،
قازاق دەيتىن حالقىمىز
وزگە ۇلتتاي ءبىزدىڭ دە
بار داستۇرمەن سالتىمىز، - دەي كەلە وسى كورمەمىزدىڭ تۇساۋىن كەسەمىز.
2 - جۇرگىزۋشى: «ونەر – جەمىس، ومىرگە ازىق» دەمەكشى قولونەر ارقىلى جان - جاقتى بەرىلگەن ءتالىم – تاربيە، ولاردىڭ ازىعى بولاتىنىنا داۋ جوق. قازاق حالقىنىڭ قول ونەرى وتە باي جانە ءتۇرلى تارماقتار مەن سالالارعا بولىنەدى.
فاريزا: اركىمگە كەرەك قول ونەر
ون ساۋساققا ون ونەر
تۇگەل بولار، دۇنيەڭ
ءبىلىپ الساڭ ونى ەگەر.
انار: كەستە تىگە المايتىن
بولماۋشى ەدى قىز بۇرىن
جاساۋىن ءوزى قومدايتىن،
كەستەلەپ الۋان ءتۇز گۇلىن
توسەك جاپقىش، جۇك جاپقىش،
كەستەلى قانداي ءساندى ەدى.
وتىرىپ ۇيدە تىگىپ ءىس،
ءالى ەستە ايتقان اندەرى
«كەستەنى كوڭىل سىزادى، قول تىگەدى، كوز سىنايدى»- دەمەكشى اسىلاي ساپاروۆا ءوز جۇمىسىن تانىستىردى. اسىلاي ءوزىنىڭ اق قاپقا سۋرەت سالىپ، قاپتىڭ كوزدەرىن توقىما كىشكەنتاي بالداردىڭ كيىمىنەن ءجىپ تارقاتىپ كوبەلەكتى تولىق جىپپەن تولتىرىپ كەستەلەدى. ينەنى جىپكە ساباقتاپ قاپتىڭ تەرىس جاعىنان الىپ وتكىزىپ كىشكەنتاي قالدىرىپ تولىق كەستەلەدىم دە، ۇساق مونشاقتارمەن بەزەندىردىم. بۇل تەك قاپقا ەمەس قالىڭ ماتادان تىگىلگەن كيىمدەرگە تىگۋگە بولادى.
«التىن بالداق – قول ءسانى، اشەكەي كەتسە – تون ءسانى» - دەمەكشى اقبايان ءوزىنىڭ جۇمىسىن تانىستىردى. /قۇراق كورپە/
قۇراق كورپە قىز جاساۋىندا بىرگە بەرەدى. ويتكەنى كەلىن بولىپ بارعاسىن استىنا سالاتىن كورپە ياعني شاي قۇيعاندا. قۇراق دەگەنىمىز – ۇساق ماتالاردان تىگىلەدى. وتباسى ۇساق نارسەلەردەن قۇرالا بەرسەي دەگەن قازاقتا ىرىم بار. بيداي شۇبەرەگى ىشىندە، ماقتا تەگىس توسەلىپ، سىرتى قۇراقتان قۇرالىپ قاپتالادى. «ۇلگىسى كوپتىڭ – ورنەگى كوپ، ونەرى كوپتىڭ – ەرمەگى كوپ» دەمەكشى ارتۋر ءوزىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستىردى. كولدىڭ ءسانى اققۋ دەمەكشى اققۋ بەينەسىن الدىمەن سىزىپ الىپ، بىردەي مولشەردە ءتورت بۇرىشتاپ قيىپ الىپ بۇكتەپ الدىمەن تابانىن وتىرعىزدىم. وسىنداي قاعازدان اقتىلەكتە گۇل دايىندادى. قول سۇرتەتىن سالفەتكا ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدان ءتورت بۇرىشتاپ اينالاسىن قيىپ ورتاسىن تىگىپ بىرىكتىرىپ دايىندادىم.
انار: ەڭبەك ساباعىندا تەك قول ونەرمەن اينالىسپايمىز سونىمەن قاتار تاعام دا دايىنداپ ۇيرەنەمىز. ءقازىر سىزدەردىڭ الدارىڭىزعا سازاننىڭ ورتاسىنا كارتوپ، قىزاناق، بۇرىش، ءسابىز سالىنعان تاعامدى ۇسىنامىز. «نان بولسا، ءان بولادى» دەمەكشى ۇننان دايىندالعان ءتۇرلى تاعامدار قويىلدى. قازاعىمىزدىڭ قولدان دايىندالعان نانىنىڭ ءبىرى تابا نان.
ادەت – عۇرىپ، سالت - ءداستۇرى قازاقتىڭ
جاراسىمدى ۇيلەسىمدى عاجاپ شىن
ۇمىت بولعان ءداستۇرىمىزدى ساقتايىق،
ناسيحاتتاپ جاڭارتۋدان قاشپايىق
كورمەگە قاتىسقاندارىڭىزعا كوپ - كوپ راحمەت.
بي شاشۋ
تاقىرىبى: «ون ساۋساقتىڭ قۇدىرەتى»
ماقساتى: وقۋشىلاردى قول ونەرمەن تانىستىرۋ، اتا - كاسىبىمىزدى قاستەرلەۋگە تاربيەلەۋ. حالقىمىزدىڭ قول ونەرىن باۋلۋ، قىر - سىرىن ۇيرەتۋ.
كىرىسپە
قىمباتتى ۇستازدار، وقۋشىلار!
بۇگىن، ءبىز سىزدەرمەن مەكتەپ وقۋشىلارى ازىرلەگەن «ون ساۋساقتىڭ قۇدىرەتى» اتتى كورمەمىزدىڭ اشىلۋىنا جينالىپ وتىرمىز. بۇل كورمە وقۋشىلاردىڭ تۋىندىسى مەن شىعارماشىلىق جۇمىستارىنان جاساقتالعان.
1 - جۇرگىزۋشى
باۋىرلاسقان ءتانىمىز
بۇزىلماعان انتىمىز
كەڭ دالانىڭ ەجەلگى،
قازاق دەيتىن حالقىمىز
وزگە ۇلتتاي ءبىزدىڭ دە
بار داستۇرمەن سالتىمىز، - دەي كەلە وسى كورمەمىزدىڭ تۇساۋىن كەسەمىز.
2 - جۇرگىزۋشى: «ونەر – جەمىس، ومىرگە ازىق» دەمەكشى قولونەر ارقىلى جان - جاقتى بەرىلگەن ءتالىم – تاربيە، ولاردىڭ ازىعى بولاتىنىنا داۋ جوق. قازاق حالقىنىڭ قول ونەرى وتە باي جانە ءتۇرلى تارماقتار مەن سالالارعا بولىنەدى.
فاريزا: اركىمگە كەرەك قول ونەر
ون ساۋساققا ون ونەر
تۇگەل بولار، دۇنيەڭ
ءبىلىپ الساڭ ونى ەگەر.
انار: كەستە تىگە المايتىن
بولماۋشى ەدى قىز بۇرىن
جاساۋىن ءوزى قومدايتىن،
كەستەلەپ الۋان ءتۇز گۇلىن
توسەك جاپقىش، جۇك جاپقىش،
كەستەلى قانداي ءساندى ەدى.
وتىرىپ ۇيدە تىگىپ ءىس،
ءالى ەستە ايتقان اندەرى
«كەستەنى كوڭىل سىزادى، قول تىگەدى، كوز سىنايدى»- دەمەكشى اسىلاي ساپاروۆا ءوز جۇمىسىن تانىستىردى. اسىلاي ءوزىنىڭ اق قاپقا سۋرەت سالىپ، قاپتىڭ كوزدەرىن توقىما كىشكەنتاي بالداردىڭ كيىمىنەن ءجىپ تارقاتىپ كوبەلەكتى تولىق جىپپەن تولتىرىپ كەستەلەدى. ينەنى جىپكە ساباقتاپ قاپتىڭ تەرىس جاعىنان الىپ وتكىزىپ كىشكەنتاي قالدىرىپ تولىق كەستەلەدىم دە، ۇساق مونشاقتارمەن بەزەندىردىم. بۇل تەك قاپقا ەمەس قالىڭ ماتادان تىگىلگەن كيىمدەرگە تىگۋگە بولادى.
«التىن بالداق – قول ءسانى، اشەكەي كەتسە – تون ءسانى» - دەمەكشى اقبايان ءوزىنىڭ جۇمىسىن تانىستىردى. /قۇراق كورپە/
قۇراق كورپە قىز جاساۋىندا بىرگە بەرەدى. ويتكەنى كەلىن بولىپ بارعاسىن استىنا سالاتىن كورپە ياعني شاي قۇيعاندا. قۇراق دەگەنىمىز – ۇساق ماتالاردان تىگىلەدى. وتباسى ۇساق نارسەلەردەن قۇرالا بەرسەي دەگەن قازاقتا ىرىم بار. بيداي شۇبەرەگى ىشىندە، ماقتا تەگىس توسەلىپ، سىرتى قۇراقتان قۇرالىپ قاپتالادى. «ۇلگىسى كوپتىڭ – ورنەگى كوپ، ونەرى كوپتىڭ – ەرمەگى كوپ» دەمەكشى ارتۋر ءوزىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستىردى. كولدىڭ ءسانى اققۋ دەمەكشى اققۋ بەينەسىن الدىمەن سىزىپ الىپ، بىردەي مولشەردە ءتورت بۇرىشتاپ قيىپ الىپ بۇكتەپ الدىمەن تابانىن وتىرعىزدىم. وسىنداي قاعازدان اقتىلەكتە گۇل دايىندادى. قول سۇرتەتىن سالفەتكا ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدان ءتورت بۇرىشتاپ اينالاسىن قيىپ ورتاسىن تىگىپ بىرىكتىرىپ دايىندادىم.
انار: ەڭبەك ساباعىندا تەك قول ونەرمەن اينالىسپايمىز سونىمەن قاتار تاعام دا دايىنداپ ۇيرەنەمىز. ءقازىر سىزدەردىڭ الدارىڭىزعا سازاننىڭ ورتاسىنا كارتوپ، قىزاناق، بۇرىش، ءسابىز سالىنعان تاعامدى ۇسىنامىز. «نان بولسا، ءان بولادى» دەمەكشى ۇننان دايىندالعان ءتۇرلى تاعامدار قويىلدى. قازاعىمىزدىڭ قولدان دايىندالعان نانىنىڭ ءبىرى تابا نان.
ادەت – عۇرىپ، سالت - ءداستۇرى قازاقتىڭ
جاراسىمدى ۇيلەسىمدى عاجاپ شىن
ۇمىت بولعان ءداستۇرىمىزدى ساقتايىق،
ناسيحاتتاپ جاڭارتۋدان قاشپايىق
كورمەگە قاتىسقاندارىڭىزعا كوپ - كوپ راحمەت.
بي شاشۋ
You Might Also Like
