وتباسى - تاربيەنىڭ باستى ۇياسى
تاقىرىبى: «وتباسى – تاربيەنىڭ باستى ۇياسى»
ماقساتى وتباسى ءتالىم - تاربيەنىڭ نەگىزى ەكەنىن ۇعىندىرۋ، اتا - انالار ىنتىماقتاستىعىن كۇشەيتۋ
مەكتەپ پەن اتا - انانىڭ بايلانىسىن ارتتىرىپ، بالاعا تاربيە بەرىپ، ءوز ويلارىن ايتۋعا ۇيرەتۋ، جاۋاپ بەرۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
كورنەكىلىكتەر: ناقىل سوزدەر مەن ماقالدار جازىلعان پلاكاتتار، الما اعاشى
كىرىسپە:
سالەمەتسىزدەر مە!
بۇگىنگى جينالىسقا قاتىسىپ وتىرعان اتا-انالار جانە قۇرمەتتى قوناقتار. بۇگىنگى «وتباسى – تاربيەنىڭ باستى ۇياسى» اتتى جينالىسىمىزدى اشىق دەپ جاريالاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. الدارىڭىزعا ۇسىنىلىپ وتىرعان الما اعاشىنا نازار اۋدارايىق.
يا، وسى الما اعاشىمىز مەكتەپ بولسا، ونداعى جاس جەتكىنشەك جەمىسى دەپ قاراپ، جەمىسى شىرىندى بولۋ ءۇشىن، ءبىلىمدى، تاربيەلى، ادامگەرشىلىگى مول ازامات قالىپتاسۋى كەرەك. «ىرىس الدى ىنتىماق دەمەكشى»، ىنتىماق – ءىستى بىتىرەر، اتا-انامەن ۇستاز اراسىنداعى بايلانىس جالعاسىن تاۋىپ جاتسا، نۇر ۇستىنە نۇر. سوندىقتان، بۇگىنگى اتا - انالار جينالىسىنىڭ تاقىرىبى: «وتباسى – تاربيەنىڭ باستى ۇياسى» دەپ اتالدى.
قاندايدا ازامات، قوعام مۇشەسى؟ سول بولاشاق قوعامنىڭ قانداي بولۋى، بۇگىنگى مەكتەپتەگى تاربيەدەن باستالادى. وسى باعىتتا مەكتەبىمىزدە جۇيەلى جۇرگىزىلىپ كەلە جاتقان ءوزىن-وزى، ءبىرىن-بىرى باعالاۋ دياگنوستيكاسى ءار جىل اياعىندا جۇرگىزىلىپ، سول بويىنشا جاڭا وقۋ جىلىنا جوسپار قۇرامىز. ول - ءار ءتۇرلى كريتەرييلەردەن تۇرادى. سولاردىڭ ىشىنەن بۇگىنگى پىكىرالىس: تاربيە، دەنساۋلىق، وقۋ، ۇقىپتىلىق باعىتتارى تالقىلانادى.
وسى زەرتتەۋلەرگە سايكەس ادام بويىنداعى ادامگەرشىلىك اسىل قاسيەتتەرىنە ارناعىم كەلەدى.
ادامگەرشىلىك تاربيەسى – ادامنىڭ مورالدىق قاسيەتتەرىن، مىنەز-قۇلقى مەن ءتارتىبىن، ادامگەرشىلىك سەزىمى مەن ساناسى بەلگىلى ءبىر ماقساتقا باعىتتاپ قاراستىرۋ.
ادامگەرشىلىك تاربيەسىنىڭ مازمۇنىنا، ەڭ الدىمەن، وتانعا، ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، بورىش سەزىمىن تاربيەلەۋ، جولداستىق، دوستىق، جاناشىرلىققا باۋلۋ، ۇلكەندى سىيلاۋ، تىڭداۋ، بەدەلىن مويىنداۋ، ەڭبەك ادامدارىن قۇرمەتتەۋ، قامقورلىق جاساۋ، ادالدىققا، شىنشىلدىققا، قاراپايىمدىلىققا، ماقساتتىلىققا، تاباندىلىققا، بەلسەندىلىككە، باتىلدىققا، ۇستامدىلىققا، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ جاتادى. وسى تاربيەنىڭ نەگىزگى جولى – وقۋ پروسەسى مەن وقۋشىلاردىڭ كۇندەلىكتى ءومىرىن، ءىس - ارەكەتىن ءتيىمدى تاربيە شارالارىن ۇيىمداستىرۋ.
ادامگەرشىلىك تاربيەسى يماندىلىق تۇرعىسىنان، ادامنىڭ بارلىق ارەكەتىنە، ادەتىنە جانە بارلىق مىنەز-قۇلقىنا دۇرىس باعىت بەرىپ، ءجون سىلتەپ وتىراتىن، وتانىن، حالقىن سۇيۋگە ۇيرەتەتىن تاربيە. وقۋشىلاردىڭ ادامگەرشىلىك تۇرالى تۇسىنىگى مول بولعانىمەن، تاجىريبەدە ءىس - ارەكەتى، ءتارتىبى بىلىمىنە سايكەس كەلمەيتىن جايلار كەزدەسەدى. ولار جاقسى، جامان ادەتتەردى بىلگەنىمەن، ونى ءوز ومىرىنە سايكەستەندىرە، تارتىبىندە ىسكە اسىرا المايدى. ويتكەنى ەرەجەنى ەستە ساقتاۋ وڭاي، دا ونى ىسكە اسىرۋ قيىن. سوندىقتان ادامگەرشىلىك جايىندا تۇسىنىك ءبىلىم بەرۋمەن قاتار دۇرىس ءتارتىبىن، ءىس - ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋدى كوزدەيدى. ويتكەنى بۇگىنگى بالا – ەرتەڭگى اتا - انا، بالا تاربيەلەۋشى ۇلت رۋحىنداعى حالىق وكىلى، ەل نامىسىن قورعاۋشى، اتا - بابالارىمىزدىڭ ءىسىن جالعاستىرۋشى ماڭگىلىك كۇش.
(نەگىزگى ءبولىم )
وتان – وتباسىنان باستالادى دەمەكشى، تاربيەنىڭ باستاۋىن اتا - انالاردان باستايىق. بۇگىن سىزدەر «وتباسى – تاربيەنىڭ باستى ۇياسى» اتتى اتا - انالار جينالىسىنا جينالىپ وتىرسىزدار. مۇندا 4 - باعىت بويىنشا جۇمىس ىستەيدى.
1) تاربيە باعىتى،
2) دەنساۋلىق باعىتى،
3) وقۋ باعىتى،
4) ۇقىپتىلىق باعىتتارى.
- (اتا - انالاردى توپقا ءبولىپ وتىرعىزۋ، تاپسىرما بەرۋ، قولدارىنداعى قاعاز بويىنشا توپ جەتەكشىلەرىن سايلاۋ، تۇرعىزىپ تانىستىرۋ )
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ماقساتىمىز: مىنا الما اعاشتاعى جەمىس – بالامىز دەپ، قاراپ سۋىققا ۇسىتپەي، قۇرتقا جەگىزبەي، شىرىندى دا، ءتاتتى الما قىلىپ ءوسىرۋىمىز كەرەك.
ماقساتى وتباسى ءتالىم - تاربيەنىڭ نەگىزى ەكەنىن ۇعىندىرۋ، اتا - انالار ىنتىماقتاستىعىن كۇشەيتۋ
مەكتەپ پەن اتا - انانىڭ بايلانىسىن ارتتىرىپ، بالاعا تاربيە بەرىپ، ءوز ويلارىن ايتۋعا ۇيرەتۋ، جاۋاپ بەرۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
كورنەكىلىكتەر: ناقىل سوزدەر مەن ماقالدار جازىلعان پلاكاتتار، الما اعاشى
كىرىسپە:
سالەمەتسىزدەر مە!
بۇگىنگى جينالىسقا قاتىسىپ وتىرعان اتا-انالار جانە قۇرمەتتى قوناقتار. بۇگىنگى «وتباسى – تاربيەنىڭ باستى ۇياسى» اتتى جينالىسىمىزدى اشىق دەپ جاريالاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. الدارىڭىزعا ۇسىنىلىپ وتىرعان الما اعاشىنا نازار اۋدارايىق.
يا، وسى الما اعاشىمىز مەكتەپ بولسا، ونداعى جاس جەتكىنشەك جەمىسى دەپ قاراپ، جەمىسى شىرىندى بولۋ ءۇشىن، ءبىلىمدى، تاربيەلى، ادامگەرشىلىگى مول ازامات قالىپتاسۋى كەرەك. «ىرىس الدى ىنتىماق دەمەكشى»، ىنتىماق – ءىستى بىتىرەر، اتا-انامەن ۇستاز اراسىنداعى بايلانىس جالعاسىن تاۋىپ جاتسا، نۇر ۇستىنە نۇر. سوندىقتان، بۇگىنگى اتا - انالار جينالىسىنىڭ تاقىرىبى: «وتباسى – تاربيەنىڭ باستى ۇياسى» دەپ اتالدى.
قاندايدا ازامات، قوعام مۇشەسى؟ سول بولاشاق قوعامنىڭ قانداي بولۋى، بۇگىنگى مەكتەپتەگى تاربيەدەن باستالادى. وسى باعىتتا مەكتەبىمىزدە جۇيەلى جۇرگىزىلىپ كەلە جاتقان ءوزىن-وزى، ءبىرىن-بىرى باعالاۋ دياگنوستيكاسى ءار جىل اياعىندا جۇرگىزىلىپ، سول بويىنشا جاڭا وقۋ جىلىنا جوسپار قۇرامىز. ول - ءار ءتۇرلى كريتەرييلەردەن تۇرادى. سولاردىڭ ىشىنەن بۇگىنگى پىكىرالىس: تاربيە، دەنساۋلىق، وقۋ، ۇقىپتىلىق باعىتتارى تالقىلانادى.
وسى زەرتتەۋلەرگە سايكەس ادام بويىنداعى ادامگەرشىلىك اسىل قاسيەتتەرىنە ارناعىم كەلەدى.
ادامگەرشىلىك تاربيەسى – ادامنىڭ مورالدىق قاسيەتتەرىن، مىنەز-قۇلقى مەن ءتارتىبىن، ادامگەرشىلىك سەزىمى مەن ساناسى بەلگىلى ءبىر ماقساتقا باعىتتاپ قاراستىرۋ.
ادامگەرشىلىك تاربيەسىنىڭ مازمۇنىنا، ەڭ الدىمەن، وتانعا، ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، بورىش سەزىمىن تاربيەلەۋ، جولداستىق، دوستىق، جاناشىرلىققا باۋلۋ، ۇلكەندى سىيلاۋ، تىڭداۋ، بەدەلىن مويىنداۋ، ەڭبەك ادامدارىن قۇرمەتتەۋ، قامقورلىق جاساۋ، ادالدىققا، شىنشىلدىققا، قاراپايىمدىلىققا، ماقساتتىلىققا، تاباندىلىققا، بەلسەندىلىككە، باتىلدىققا، ۇستامدىلىققا، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ جاتادى. وسى تاربيەنىڭ نەگىزگى جولى – وقۋ پروسەسى مەن وقۋشىلاردىڭ كۇندەلىكتى ءومىرىن، ءىس - ارەكەتىن ءتيىمدى تاربيە شارالارىن ۇيىمداستىرۋ.
ادامگەرشىلىك تاربيەسى يماندىلىق تۇرعىسىنان، ادامنىڭ بارلىق ارەكەتىنە، ادەتىنە جانە بارلىق مىنەز-قۇلقىنا دۇرىس باعىت بەرىپ، ءجون سىلتەپ وتىراتىن، وتانىن، حالقىن سۇيۋگە ۇيرەتەتىن تاربيە. وقۋشىلاردىڭ ادامگەرشىلىك تۇرالى تۇسىنىگى مول بولعانىمەن، تاجىريبەدە ءىس - ارەكەتى، ءتارتىبى بىلىمىنە سايكەس كەلمەيتىن جايلار كەزدەسەدى. ولار جاقسى، جامان ادەتتەردى بىلگەنىمەن، ونى ءوز ومىرىنە سايكەستەندىرە، تارتىبىندە ىسكە اسىرا المايدى. ويتكەنى ەرەجەنى ەستە ساقتاۋ وڭاي، دا ونى ىسكە اسىرۋ قيىن. سوندىقتان ادامگەرشىلىك جايىندا تۇسىنىك ءبىلىم بەرۋمەن قاتار دۇرىس ءتارتىبىن، ءىس - ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋدى كوزدەيدى. ويتكەنى بۇگىنگى بالا – ەرتەڭگى اتا - انا، بالا تاربيەلەۋشى ۇلت رۋحىنداعى حالىق وكىلى، ەل نامىسىن قورعاۋشى، اتا - بابالارىمىزدىڭ ءىسىن جالعاستىرۋشى ماڭگىلىك كۇش.
(نەگىزگى ءبولىم )
وتان – وتباسىنان باستالادى دەمەكشى، تاربيەنىڭ باستاۋىن اتا - انالاردان باستايىق. بۇگىن سىزدەر «وتباسى – تاربيەنىڭ باستى ۇياسى» اتتى اتا - انالار جينالىسىنا جينالىپ وتىرسىزدار. مۇندا 4 - باعىت بويىنشا جۇمىس ىستەيدى.
1) تاربيە باعىتى،
2) دەنساۋلىق باعىتى،
3) وقۋ باعىتى،
4) ۇقىپتىلىق باعىتتارى.
- (اتا - انالاردى توپقا ءبولىپ وتىرعىزۋ، تاپسىرما بەرۋ، قولدارىنداعى قاعاز بويىنشا توپ جەتەكشىلەرىن سايلاۋ، تۇرعىزىپ تانىستىرۋ )
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ماقساتىمىز: مىنا الما اعاشتاعى جەمىس – بالامىز دەپ، قاراپ سۋىققا ۇسىتپەي، قۇرتقا جەگىزبەي، شىرىندى دا، ءتاتتى الما قىلىپ ءوسىرۋىمىز كەرەك.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: فاريزا - پوەزيا گاۋھار تاسى (سلايدىمەن)
