ويلايىق تا، وينايىق
ماتەماتيكا جانە فيزيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
گۋباشيەۆا زويا سەرىككالييەۆنا
ويلايىق تا، وينايىق
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ. وقۋ باعدارلاماسىنان نەگىزگى ەرەجە مەن تۇسىنىكتەردى ءبىلۋ بويىنشا سايىسادى.
• قازاقستان جەر كولەمى جاعىنان الەمدە نەشىنشى ورىن الادى؟ (9 - شى)
• شەڭبەردىڭ بويىنداعى ەكى نۇكتەنى قوساتىن جانە سەنتر ارقىلى وتەتىن كەسىندى (ديامەتر)
• 640 سانى 5 - كە بولىنە مە؟ 640: 5=128
• 1 كم – دە نەشە مەتر بار؟ (1000م)
• اسپان دەنەلەرىنىڭ ىشىندە اي ۇلكەن بە. جەر ۇلكەن بە؟ (جەر)
• الىمى بولىمىنەن كىشى بولشەك (دۇرىس بولشەك)
• 1 ساعاتتا نەشە مينۋت بار؟ (60 سەكۋند)
• شەڭبەردىڭ بويىنداعى كەز - كەلگەن نۇكتەنى سەنترمەن قوساتىن كەسىندى. (راديۋس)
• ورتاق بولگىشى 2 - گە تەڭ سان. (ءوزارا جاي سان)
• جەردىڭ كۇندى ءبىر رەت اينالىپ شىعۋىنا كەتەتىن ۋاقىت. (جىل)
• جەردىڭ اۋا قاباتى قالاي اتالادى؟ ( اتموسفەرا)
• ناتۋرال ساندار نەشەدەن باستالادى؟ (1 - دەن)
• 1تاۋلىكتە نەشە ساعات بار؟ (24)
• نارسەلەردى ساناۋدا قولدانىلاتىن ساندار (ناتۋرال)
• بولگىشتەرىنىڭ سانى ەكىدەن كوپ ناتۋرال ساندار (قۇراما ساندار)
• 369 سانى 3 - كە بولىنە مە؟(يا)
• قاي ايدا 28كۇن بار (بارلىق)
• 2ادام شاحماتتى 2ساعات وينادى. ءارقايسىسى قانشا ۋاقىتتان وينادى؟ ( 2 ساعاتتان)
• شىعىستان باتىسقا قاراي 60كم/ساع جىلدامدىقپەن ەلەكتروپويىز كەلەدى. سول باعىتتا 50كم/ساع جىلدامدىقپەن جەل سوعىپ تۇر. پويىزدىڭ ءتۇتىنى قاي باعىتتا بولدى؟(ەلەكتروپويىزدىڭ ءتۇتىنى بولمايدى)
• 2 - دەن ۇلكەن، 3 - تەن كىشى سان شىعۋ ءۇشىن ەكى 2 - ءنىڭ اراسىنا قانداي تاڭبا قويۋ كەرەك؟(2، 2)
• ەكى قىستاقتىڭ اراسى 10 شاقىرىم. قىرسىق جولاۋشى كۇنىنە 2 شاقىرىم العا ءجۇرىپ، 1 شاقىرىم كەيىن قايتادى. قىرسىق جولاۋشى ەكى ارانى نەشە كۇندە وتەدى؟(10 كۇن)
• №1، №2،№3 پاتەرلەردە ءۇش مىسىق تۇرادى. ولار؛ اق مىسىق، قارا مىسىق، جانە الا مىسىق. №1 جانە №2پاتەرلەردە قارا ەمەس مىسىق تۇرادى. ءار مىسىق قاي پاتەردە تۇرادى؟ (№3 قارا مىسىق، №2 مىسىق، №1 الا مىسىق)
ماتەماتيكا تاريحىنان سۇراقتار:
• ەڭ ءبىرىنشى گەومەتريا وقۋلىعى « نەگىزدەر» دەپ اتالادى، ونىڭ اۆتورى كىم؟(ەجەلگى گرەك ماتەماتيگى)
جاۋابى: ب. ع. د. ءومىر سۇرگەن ەۆكليد
• ەڭ ءبىرىنشى « اريفمەتيكا» وقۋلىعىنىڭ اۆتورى كىم؟
جاۋابى: ماگنيسكيي لەونتيي فيليپوۆيچ
• بۇرىشتى گرادۋسپەن ولشەۋ بىرلىگى قاي ەلدە پايدا بولدى؟
جاۋابى: ۆاۆيلوندا بۇدەن 3000مىڭ جىلدان استام بۇرىن.
• ماتەماتيكاعا قازىرگى قولدانىپ جۇرگەن كوپتەگەن ۇعىمدار مەن سيمۆولداردى ەنگىزگەن كىم؟
جاۋابى: نەمىس ماتەماتيگى گوتفريد ۆيلگەلم لەيبنيس.
• وندىق بولشەكتى قاشان كىمدەر اشتى؟
جاۋابى: وندىق بولشەكتى اۋەلى حV عاسىردا ماتەماتيك ءال – كاشي، سودان كەيىن حVI عاسىردا سيمون ستيەۆين اشتى.
• العاش رەت الگەبرانى اريفمەتيكادان ءبولىپ العان، ونى ءوز الدىنا جەكە ءپان رەتىندە قاراستىرعان ورتا ازيا ماتەماتيگى كىم؟
جاۋابى: مۇحامەد بەن مۇسا ءال - حورەزمي.
• ەرتەدە قازاقتا قولدانعان ۇزىندىق ولشەمدەرى.
جاۋابى: قارىس، سۇيەم
• ەرتەدە ءنولدى قالاي اتاعان؟ جاۋابى: سان. (سيفر)
گۋباشيەۆا زويا سەرىككالييەۆنا
ويلايىق تا، وينايىق
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ. وقۋ باعدارلاماسىنان نەگىزگى ەرەجە مەن تۇسىنىكتەردى ءبىلۋ بويىنشا سايىسادى.
• قازاقستان جەر كولەمى جاعىنان الەمدە نەشىنشى ورىن الادى؟ (9 - شى)
• شەڭبەردىڭ بويىنداعى ەكى نۇكتەنى قوساتىن جانە سەنتر ارقىلى وتەتىن كەسىندى (ديامەتر)
• 640 سانى 5 - كە بولىنە مە؟ 640: 5=128
• 1 كم – دە نەشە مەتر بار؟ (1000م)
• اسپان دەنەلەرىنىڭ ىشىندە اي ۇلكەن بە. جەر ۇلكەن بە؟ (جەر)
• الىمى بولىمىنەن كىشى بولشەك (دۇرىس بولشەك)
• 1 ساعاتتا نەشە مينۋت بار؟ (60 سەكۋند)
• شەڭبەردىڭ بويىنداعى كەز - كەلگەن نۇكتەنى سەنترمەن قوساتىن كەسىندى. (راديۋس)
• ورتاق بولگىشى 2 - گە تەڭ سان. (ءوزارا جاي سان)
• جەردىڭ كۇندى ءبىر رەت اينالىپ شىعۋىنا كەتەتىن ۋاقىت. (جىل)
• جەردىڭ اۋا قاباتى قالاي اتالادى؟ ( اتموسفەرا)
• ناتۋرال ساندار نەشەدەن باستالادى؟ (1 - دەن)
• 1تاۋلىكتە نەشە ساعات بار؟ (24)
• نارسەلەردى ساناۋدا قولدانىلاتىن ساندار (ناتۋرال)
• بولگىشتەرىنىڭ سانى ەكىدەن كوپ ناتۋرال ساندار (قۇراما ساندار)
• 369 سانى 3 - كە بولىنە مە؟(يا)
• قاي ايدا 28كۇن بار (بارلىق)
• 2ادام شاحماتتى 2ساعات وينادى. ءارقايسىسى قانشا ۋاقىتتان وينادى؟ ( 2 ساعاتتان)
• شىعىستان باتىسقا قاراي 60كم/ساع جىلدامدىقپەن ەلەكتروپويىز كەلەدى. سول باعىتتا 50كم/ساع جىلدامدىقپەن جەل سوعىپ تۇر. پويىزدىڭ ءتۇتىنى قاي باعىتتا بولدى؟(ەلەكتروپويىزدىڭ ءتۇتىنى بولمايدى)
• 2 - دەن ۇلكەن، 3 - تەن كىشى سان شىعۋ ءۇشىن ەكى 2 - ءنىڭ اراسىنا قانداي تاڭبا قويۋ كەرەك؟(2، 2)
• ەكى قىستاقتىڭ اراسى 10 شاقىرىم. قىرسىق جولاۋشى كۇنىنە 2 شاقىرىم العا ءجۇرىپ، 1 شاقىرىم كەيىن قايتادى. قىرسىق جولاۋشى ەكى ارانى نەشە كۇندە وتەدى؟(10 كۇن)
• №1، №2،№3 پاتەرلەردە ءۇش مىسىق تۇرادى. ولار؛ اق مىسىق، قارا مىسىق، جانە الا مىسىق. №1 جانە №2پاتەرلەردە قارا ەمەس مىسىق تۇرادى. ءار مىسىق قاي پاتەردە تۇرادى؟ (№3 قارا مىسىق، №2 مىسىق، №1 الا مىسىق)
ماتەماتيكا تاريحىنان سۇراقتار:
• ەڭ ءبىرىنشى گەومەتريا وقۋلىعى « نەگىزدەر» دەپ اتالادى، ونىڭ اۆتورى كىم؟(ەجەلگى گرەك ماتەماتيگى)
جاۋابى: ب. ع. د. ءومىر سۇرگەن ەۆكليد
• ەڭ ءبىرىنشى « اريفمەتيكا» وقۋلىعىنىڭ اۆتورى كىم؟
جاۋابى: ماگنيسكيي لەونتيي فيليپوۆيچ
• بۇرىشتى گرادۋسپەن ولشەۋ بىرلىگى قاي ەلدە پايدا بولدى؟
جاۋابى: ۆاۆيلوندا بۇدەن 3000مىڭ جىلدان استام بۇرىن.
• ماتەماتيكاعا قازىرگى قولدانىپ جۇرگەن كوپتەگەن ۇعىمدار مەن سيمۆولداردى ەنگىزگەن كىم؟
جاۋابى: نەمىس ماتەماتيگى گوتفريد ۆيلگەلم لەيبنيس.
• وندىق بولشەكتى قاشان كىمدەر اشتى؟
جاۋابى: وندىق بولشەكتى اۋەلى حV عاسىردا ماتەماتيك ءال – كاشي، سودان كەيىن حVI عاسىردا سيمون ستيەۆين اشتى.
• العاش رەت الگەبرانى اريفمەتيكادان ءبولىپ العان، ونى ءوز الدىنا جەكە ءپان رەتىندە قاراستىرعان ورتا ازيا ماتەماتيگى كىم؟
جاۋابى: مۇحامەد بەن مۇسا ءال - حورەزمي.
• ەرتەدە قازاقتا قولدانعان ۇزىندىق ولشەمدەرى.
جاۋابى: قارىس، سۇيەم
• ەرتەدە ءنولدى قالاي اتاعان؟ جاۋابى: سان. (سيفر)
You Might Also Like
-
قايىرلى كۇن! قۇرمەتتى اتا - انالار، قوناقتار!
