سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 5 كۇن بۇرىن)
ءوز-وزىڭدى تانىساڭ - ءىستىڭ باسى (ترەنينگ ساباق)
«ءوز - ءوزىڭدى تانىساڭ - ءىستىڭ باسى» ترەنينگ - ساباق

«ءوز - ءوزىڭدى تانىساڭ - ءىستىڭ باسى» ترەنينگ - ساباق
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ءوزىن - ءوزى تانۋىنا، ءوزىنىڭ نە نارسەگە قىزىعۋشىلىعى، قابىلەتى بار ەكەندىگىن انىقتاۋعا باعىت بەرۋ. ءوز - ءوزىڭدى تاني بىلسەڭ عانا كوزدەگەن ماقساتىنا جەتە الاتىندىعىن ۇعىندىرۋ. ادام ءومىر جولىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداسى رەتىندەگى ءوزىن - ءوزى تانۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ. ءار ادامنىڭ قايتالانباس تۇلعا ەكەندىگىن ەستە تۇتا وتىرىپ، ءوزىن - ءوزى ءتۇسىنۋ، ءوزىن - ءوزى باعالاي ءبىلۋ جانە ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ تۋرالى حالىق دانالىعىمەن تانىستىرۋ. ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ ۇردىسىندە رۋحاني قۇندىلىقتاردىڭ قاينار كوزى – حالىقتىق تاعىلىمداردىڭ تاجىريبەسىنەن ءتالىم الا بىلۋگە باۋلۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: ترەنينگ - ساباق بارىسىندا بەرىلگەن اقپاراتتاردى يگەرە وتىرىپ، ءوز - ءوزىن تاني الۋى، ءوز مۇمكىنشىلىكتەرىن ءبىلۋى. وقۋشىنىڭ ويلاۋ ايماعىنىڭ شەكسىز ەكەندىگىن كورسەتە وتىرىپ، ءوز - ءوزىن تۇسىنۋگە، باعالاۋعا باۋلۋ. بايقامپازدىققا جەتەلەۋ.

«دۇنيەدەگى ەڭ وڭاي نارسە – بىرەۋگە اقىل ايتۋ، ەڭ قيىن نارسە – ءوزىڭدى - ءوزىڭ ءتۇسىنۋ» (ءال – فارابي)
جوسپارى:
ءى. كىرىسپە ءسوز.
ءىى. «مەن كىممىن» ترەنينگى
ءىىى. «مەن قاندايمىن» جاتتىعۋى.
ءىۇ. «ءوزىڭدى عانا ەمەس، وزگەنى دە تانى» جاتتىعۋى.
ءۇ. «ءوز ۇستازىڭىزبەن قارىم – قاتىناسىڭىز قالاي؟» جاتتىعۋى.
ءۇى. قورىتىندى:

ءى. كىرىسپە ءسوز.
«ءوزىن - ءوزى» تانۋ كۋرسى قازىرگى تاڭدا عىلىمي جاڭا باعىت بولىپ تابىلادى. ونىڭ ستراتەگيالىق باعدارى، تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋى، دۇنيە جۇزىلىك كوزقاراسىن كەڭەيتۋ، الەۋمەتتىك – ەكونوميكالىق تاپسىرمالاردى، كۇندەلىكتى ومىردەگى كوكەيكەستى ماسەلەلەردى شەشۋ، قارىم - قاتىناس جاساۋعا تاعى باسقا باعىتتالعان.
تۇلعانىڭ ءوزىن - ءوزى تانۋىنىڭ نەگىزگى قۇرامداس بولىكتەرىن ەكسپەريمەنتتىك تۇردە انىقتاۋ ماقساتىمەن ونىڭ ءتورت نەگىزگى اۋماعىن جانە ولاردىڭ پارامەترلەرىن ءبولىپ قاراستىرساق، ولاردى تومەندەگىدەي كورسەتۋگە بولادى.
1. تۇلعانىڭ موتيۆاسيالىق اۋماعى: مىنەز - قۇلىقتىڭ جانە ءىس - ارەكەتتىڭ موتيۆتەرى، الەۋمەتتىك قاجەتتىلىكتەر.
2. بەلسەندىلىك اۋماعى: ينتەرنالدىلىق، ينيسياتيۆتىلىك، وزىنە - ءوزى سەنىمدىلىك، ءوزىن - ءوزى تانىتۋ.
3. تۇلعانىڭ قۇندىلىقتىق - ماعىنالىق اۋماعى: قۇندىلىقتىق باعدارلار، ءومىردىڭ ماعىناسى مەن ماقساتتارى.
4. تۇلعانىڭ ەتنيكالىق وزىندىك ساناسىنىڭ اۋماعى – ەتنيكالىق جاڭساق نانىمداردىڭ نەگىزىندە قالىپتاساتىن ەتنومادەني سايكەستىلىك
ر. س. نەموۆ ءوزiن - ءوزi تانۋدى پسيحولوگيالىق بiلiم نەگiزiندە قاراستىرا، ماڭىزدى قاينار كوزدەرiن اتاپ كورسەتەدi:
1. قورشاعان ورتا: اتا - انا، تۋعان - تۋىس، دوستار ت. ب بالانىڭ ءىس - ارەكەتiنە قاراپ باعا بەرiپ، ال بالا سول بەرگەن باعانى سەنiم رەتiندە قابىلداپ، قانداي دا بiر ءوزiندiك باعا بالا بويىندا قالىپتاسادى.
2. ادام ءوز iس - ارەكەتiن وزگەلەردiڭ iس - ارەكەتiمەن سالىستىرا باعالاۋى.
3. ءوزiن - ءوزi تانۋ مەن وزگەنi تانۋ كوبiنەسە ءارتۇرلi ءومiرلiك جاعدايلاردان، ءارتۇرلi تەستتەر ارقىلى جۇزەگە اسىرۋعا بولادى.

ءىى. «مەن كىممىن» ترەنينگى
ماقساتى: «مەن كىممىن؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرۋ. ءوز ەسىمدەرىن ۇناتۋ ارقىلى ءوزىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ.
بارىمىزدە ادام بولعاندىقتان، ەسىم بەرىلەدى. ەسىمدى قوياردا بىزدەن ەشكىم ساعان وسى ەسىم ۇناي ما؟ دەپ سۇرامايدى. سوندىقتان كەي كەزدەرى ءوز ەسىمدەرىمىز ۇناماي قالىپ جاتادى.
كوزىن جۇمىپ ۇناتاتىندىقتارىن ساۋساقپەن كورسەتۋ. 1 ساۋساق – مۇلدە، 2 ساۋساق – ۇناتپاۋ، 3 ساۋساق – قاناعاتتانارلىق، 4 ساۋساق – ۇناتامىن، 5 ساۋساق - وتە قاتتى ۇناتامىن.
ءوز ەسىمدەرىڭدى ەلەستەتىڭدەر. مۇمكىن سەندەر ونى جازۋ كۇيىندە نەمەسە سۋرەت كۇيىندە كورەتىن شىعارسىڭدار. ول قانداي ۇلكەن بە؟ كىشى مە؟ ونىڭ ءتۇسى قانداي؟ دىبىس ەستيسىڭدەر ما؟
ءبىز ءوزىمىزدىڭ باعىت – باعدارىمىزدى انىقتاپ، ءوزىمىزدى عانا ەمەس، قورشاعان ورتاداعى ادامدار ومىرىنە دە ارالاسىپ، ۇلى ادامدار ومىرىنەن، مىنەز-قۇلقىنان، ءجۇرىس - تۇرىسى، ياعني ءبىر سوزبەن ايتقاندا جاقسى قاسيەتتەرىنەن ۇلگى - ونەگە الىپ وتىرساق نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى. وسى ماقساتتا ءقازىر «ءوزىڭدى عانا ەمەس، وزگەنى دە تانى» اتتى جاتتىعۋى جۇرگىزىلەدى.

ءىىى. «مەن قاندايمىن» جاتتىعۋى.
ءوز مىنەزىڭىزدى جاڭا قىرىنان بىلگىڭىز كەلەدى مە؟ مىنا كىشىگىرىم تەستتەن ءوتىپ كورىڭىز.
ساۋساقتارىڭىزدى ايقاستىرىپ ۇستاڭىز. جوعارىدا قاي قولدىڭ ساۋساعى قالعانىنا نازار اۋدارىڭىز. ناتيجەلەرىن قاعازعا جازىپ وتىرىڭىز. ەگەر جوعارىدا وڭ قولدىڭ ساۋساعى بولسا، قاعازعا "2"، سول قولدىڭ ساۋساعى بولسا، "1" دەپ جازىڭىز.
جالعان نىسانانى كوزدەڭىز. كوزدەگەندە قاي كوزىڭىز اشىق قالدى؟ سول بولسا "1"، وڭ بولسا "2" سانىن جازىڭىز.
قولىڭىزدى كەۋدەڭىزدە ايقاستىرىڭىز. قاي قول ۇستىندە قالدى؟ سول بولسا "1"، وڭ بولسا "2" سانىن جازىڭىز.
شاپالاقتاڭىز... جوعارىدا قاي قول قالدى؟ سول بولسا "1"، وڭ بولسا "2" دەپ جازىڭىز.

ءىۇ. «ءوزىندى عانا ەمەس، وزگەنى دە تانى» جاتتىعۋى.
ويىن شارتى: وقۋشىلارعا اۋىلعا ەڭبەك سىڭىرگەن ادامداردىڭ سۋرەتتەرى بەرىلەدى. بالالار وسى كىسى تۋرالى، ونىڭ وزىنە ۇلگى، ونەگە بولارلىق ءىسى، مىنەز – قۇلقى تۋرالى اڭگىمەلەيدى.

ءۇ. «ءوز ۇستازىڭىزبەن قارىم – قاتىناسىڭىز قالاي؟» جاتتىعۋى.
ءبىز باعانادان بەرى سىنىپ وقۋشىلارىمەن جۇمىستار جۇرىگىزدىك. ەندى كۇدەلىكتى سىنىپ ومىرىنە ەتەنە ارالاسىپ، تاربيە مەن ءبىلىمدى ۇشتاستىرىپ وتىرعان سىنىپ وقىتۋشىلارىنىڭ سىنىپ وقۋشىلارى تۋرالى قانشالىقتى جاقسى بىلەتىندىگىن بايقاۋ ماقساتىندا، ياعني وقۋشى مەن وقىتۋشى قارىم – قاتىناسى قانداي ەكەندىگىن تەكسەرەيىك.
جۇرگىزىلۋ جولى: سىنىپقا ساباق بەرەتىن مۇعالىمدەر الدىن – الا تومەندەگىدەي ساۋالدارعا جاۋاپ تولتىرادى. ءمۇعالىم وسى سىنىپتاعى ءبىر وقۋشىنى تاڭداپ الىپ، سول وقۋشىنىڭ اتىنان ساۋالدارعا جاۋاپ بەرەدى.
مەنىڭ ەسىمىم
مەنىڭ سۇيىكتى ءتۇسىم
مەنىڭ سۇيىكتى ءىسىم
مەنىڭ اياق - كيىم ولشەمىم
مەنىڭ سۇيىكتى ءانىم
مەنىڭ سۇيىكتى ءفيلمىم
وسىنداي ساۋالدار ۇلگىسى سىنىپ وقىتۋشىلارىنان الدىن – الا الىنىپ قويىلادى دا، وقۋشىلار جاۋابىمەن سالىستىرىلادى.

ءۇى. قورىتىندى. ادامنىڭ ءوز «مەنىن» سەزىنە باستاۋىن اباي اتامىز تىلىمەن ايتقاندا، كىسىنىڭ وزىنە - ءوزى ۇدايى ەسەپ بەرۋىنەن، ءوزىن - ءوزى اڭعارا، بايقاي الۋ قابىلەتىنەن كورىنەدى. ءبىرىنشىسى - ءوز بويىنداعى بەرەكەسىزدىكتەن، ەكىنشىسى – تۇيىقتىقتان، ءۇشىنشىسى – ۇيالشاقتىقتان ارىلعىسى كەلەدى. جوعارىدا وزدەرىن ءبىراز كەمشىلىكتەر تۋرالى، كوپتەگەن جاقسىلىقتار تۋرالى ايتىپ وتتىڭدەر. ءبارىمىز دە پەندەمىز، جاراتىلىستا كەم – كەتىكسىز ادام بولمايدى، دەگەنمەن شىنداپ قولعا السا، ادام مىنەزىنىڭ ءسوزسىز وزگەرەتىندىگى جاڭالىق ەمەس.
ادام عالام، عاجايىپ جەكە - دارا،
جان قۇمارى – ىزدەنگەن ماڭگى سانا.
ءوزىڭدى - ءوزىڭ تانىساڭ – ءىستىڭ باسى،
تۇزەگەن ءوز عالامىن بولعان دانا.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما