پايدالى قازبالاردىڭ تۇرلەرى
اشىق ساباق
دۇنيەتانۋ (3 سىنىپ)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: پايدالى قازبالاردىڭ تۇرلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىگى: پايدالى قازبالاردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ. ادام ومىرىندەگى ماڭىزىنا، الىنۋ جولدارىنا توقتالۋ.
ءا) دامىتۋشىلىعى: ءوز ويلارىن اشىق ءبىلدىرىپ، پىكىرلەرىن قورعاي بىلۋگە، وزدىگىنەن ىزدەنۋىن، شىعارماشىلىعىن، تانىمدىق قابىلەتىن دامىتۋ.
ب) تاربيەلىلىگى: تابيعاتتى ايالاي بىلۋگە، سۇيىسپەنشىلىككە، ۇنەمشىلدىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پايدالى قازبالاردىڭ تۇرلەرى، كەستە، سۋرەتتەر،
ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ: وقۋشىلاردىڭ وقۋ قۇرالدارىن قاداعالاۋ. نازارىن ساباققا اۋدارۋ
1 - ءبولىم. قايتالاۋ - ءبىلىم اناسى
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
«پايدالى قازبالار جانە ولاردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى» ءماتىنىن وقىپ تۇسىنىك ايتۋ.
«دومينو» ويىنى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
1. ادامداردىڭ ءۇي سالعانىن باقىلادىڭ با؟ قانداي قۇرىلىس ماتەريالدارىن پايدالانعانىن كوردىڭ؟ (قۇم، ساز، تاس، اك)
2. تاماق ءپىسىرۋ، ءۇي جىلىتۋ، فابريكا، زاۋىت، ەلەكتر ستانسيالارى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن جۇمسالاتىن قانداي وتىن تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟ (تاس كومىر، مۇناي، گاز)
3. ءۇي جيھازدارى، ءتۇرلى ماشينالار، ۇشاق، كەمە، تەمىر جول، كوپىر سالۋ ءۇشىن قانداي پايدالى قازبالار پايدالانىلادى؟ (مىس، تەمىر، قورعاسىن، اليۋمينيي)
4. وسىنىڭ ءبارى قوسىلىپ، پايدالى قازبالاردى قۇرايدى.(پايدالى قازبالارعا انىقتاما بەرىپ وتىلەدى)
5. پايدالى قازبا دەگەن نە؟(جەردەن قازىپ الىپ، ادام قاجەتىنە جۇمسالاتىن تاۋ جىنىستارىن پايدالى قازبالار دەپ اتايدى)
2 - ءبولىم. بىلىمگە قۇشتارلىق.
ءىىى جاڭا ساباق
«ويلى بولساڭ وزىپ كور!»(جۇمباق شەشۋ ارقىلى جاڭا تاقىرىپتى اشۋ)
ءتۇسى قارا، سۇيىق زات
تەرەڭدە جاتادى.
قازساڭ اتقىلايدى
جاقساڭ جانادى
پايداعا جارايدى. (مۇناي)
شاحتادان ونى قازامىز،
پەشكە سالىپ جاعامىز.
ۇلكەن ءۇيدى جىلىتىپ،
راحاتقا ءبىز باتامىز.
بۇل نە؟
/كومىر/
ءمولدىر، ءارى ءتۇسسىز،
ءوزى تابيعي وتىن. /گاز/
- بالالار، جۇمباقتىڭ شەشۋلەرى نە بولدى؟ ولار نەگە جاتادى؟ /پايدالى قازبالار/
- ەندەشە ءبىز بۇگىن سەندەرمەن پايدالى قازبالاردىڭ تۇرلەرىمەن تانىساتىن بولامىز.
1. كەندى پايدالى قازبالارعا قۇرامىندا مەتالل كەزدەسەتىن تاۋ جىنىستارى جاتادى. ولاردى وڭدەۋ ارقىلى تەمىر، مىس، قورعاسىن، اليۋمينيي، التىن، كۇمىس، مىرىش جانە تاعى باسقا مەتالدار الىنادى. كەندى پايدالى قازبالار، اسىرەسە، ورتالىق قازاقستاندا كوپ شوعىرلانعان. ونداعى جەزقازعان جانە قوڭىرات مىس كەن ورىندارى الەمگە ايگىلى.
2. جانعىش پايدالى قازبالارعا تاس كومىر، مۇناي جانە گاز جاتادى. تاس كومىر - ەڭ كوپ وندىرىلەتىن قازبا. سەن تاس كومىردى تەك وتىن رەتىندە عانا پايدالانىلماي، ودان باسقا دا كوپتەگەن زاتتار الىناتىنىن بىلەسىڭ. ونى وڭدەۋ ارقىلى ءدارى - دارمەك، ماتا بويايتىن بوياۋ، ءاتىر، قوپارعىش زات، تىڭايتقىش، نافتالين، پلاستماسسا جانە باسقا كوپتەگەن زاتتار الىنادى.
ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تاس كومىردىڭ قورى وتە مول. تاس كومىردىڭ اسا ءىرى كەن ورنى - قاراعاندى. ەكىباستۇزدا اشىق ادىسپەن ارزان كومىر وندىرىلەدى.
مۇناي - وتە قىزۋلى وتىن. ول كۇل قالدىرماي تۇگەل جانىپ كەتەدى. مۇنايدى ايىرۋ ارقىلى بەنزين، كەروسين، ماشينا مايى جانە باسقا كوپتەگەن باعالى زاتتار ءبولىپ الىنادى.
كاسپيي ماڭى ويپاتى مەن ماڭعىستاۋ تۇبەگىندە مۇناي مەن گازدىڭ اسا باي كەن ورىندارى بار.
دۇنيەتانۋ (3 سىنىپ)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: پايدالى قازبالاردىڭ تۇرلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىگى: پايدالى قازبالاردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ. ادام ومىرىندەگى ماڭىزىنا، الىنۋ جولدارىنا توقتالۋ.
ءا) دامىتۋشىلىعى: ءوز ويلارىن اشىق ءبىلدىرىپ، پىكىرلەرىن قورعاي بىلۋگە، وزدىگىنەن ىزدەنۋىن، شىعارماشىلىعىن، تانىمدىق قابىلەتىن دامىتۋ.
ب) تاربيەلىلىگى: تابيعاتتى ايالاي بىلۋگە، سۇيىسپەنشىلىككە، ۇنەمشىلدىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پايدالى قازبالاردىڭ تۇرلەرى، كەستە، سۋرەتتەر،
ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ: وقۋشىلاردىڭ وقۋ قۇرالدارىن قاداعالاۋ. نازارىن ساباققا اۋدارۋ
1 - ءبولىم. قايتالاۋ - ءبىلىم اناسى
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
«پايدالى قازبالار جانە ولاردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى» ءماتىنىن وقىپ تۇسىنىك ايتۋ.
«دومينو» ويىنى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
1. ادامداردىڭ ءۇي سالعانىن باقىلادىڭ با؟ قانداي قۇرىلىس ماتەريالدارىن پايدالانعانىن كوردىڭ؟ (قۇم، ساز، تاس، اك)
2. تاماق ءپىسىرۋ، ءۇي جىلىتۋ، فابريكا، زاۋىت، ەلەكتر ستانسيالارى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن جۇمسالاتىن قانداي وتىن تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟ (تاس كومىر، مۇناي، گاز)
3. ءۇي جيھازدارى، ءتۇرلى ماشينالار، ۇشاق، كەمە، تەمىر جول، كوپىر سالۋ ءۇشىن قانداي پايدالى قازبالار پايدالانىلادى؟ (مىس، تەمىر، قورعاسىن، اليۋمينيي)
4. وسىنىڭ ءبارى قوسىلىپ، پايدالى قازبالاردى قۇرايدى.(پايدالى قازبالارعا انىقتاما بەرىپ وتىلەدى)
5. پايدالى قازبا دەگەن نە؟(جەردەن قازىپ الىپ، ادام قاجەتىنە جۇمسالاتىن تاۋ جىنىستارىن پايدالى قازبالار دەپ اتايدى)
2 - ءبولىم. بىلىمگە قۇشتارلىق.
ءىىى جاڭا ساباق
«ويلى بولساڭ وزىپ كور!»(جۇمباق شەشۋ ارقىلى جاڭا تاقىرىپتى اشۋ)
ءتۇسى قارا، سۇيىق زات
تەرەڭدە جاتادى.
قازساڭ اتقىلايدى
جاقساڭ جانادى
پايداعا جارايدى. (مۇناي)
شاحتادان ونى قازامىز،
پەشكە سالىپ جاعامىز.
ۇلكەن ءۇيدى جىلىتىپ،
راحاتقا ءبىز باتامىز.
بۇل نە؟
/كومىر/
ءمولدىر، ءارى ءتۇسسىز،
ءوزى تابيعي وتىن. /گاز/
- بالالار، جۇمباقتىڭ شەشۋلەرى نە بولدى؟ ولار نەگە جاتادى؟ /پايدالى قازبالار/
- ەندەشە ءبىز بۇگىن سەندەرمەن پايدالى قازبالاردىڭ تۇرلەرىمەن تانىساتىن بولامىز.
1. كەندى پايدالى قازبالارعا قۇرامىندا مەتالل كەزدەسەتىن تاۋ جىنىستارى جاتادى. ولاردى وڭدەۋ ارقىلى تەمىر، مىس، قورعاسىن، اليۋمينيي، التىن، كۇمىس، مىرىش جانە تاعى باسقا مەتالدار الىنادى. كەندى پايدالى قازبالار، اسىرەسە، ورتالىق قازاقستاندا كوپ شوعىرلانعان. ونداعى جەزقازعان جانە قوڭىرات مىس كەن ورىندارى الەمگە ايگىلى.
2. جانعىش پايدالى قازبالارعا تاس كومىر، مۇناي جانە گاز جاتادى. تاس كومىر - ەڭ كوپ وندىرىلەتىن قازبا. سەن تاس كومىردى تەك وتىن رەتىندە عانا پايدالانىلماي، ودان باسقا دا كوپتەگەن زاتتار الىناتىنىن بىلەسىڭ. ونى وڭدەۋ ارقىلى ءدارى - دارمەك، ماتا بويايتىن بوياۋ، ءاتىر، قوپارعىش زات، تىڭايتقىش، نافتالين، پلاستماسسا جانە باسقا كوپتەگەن زاتتار الىنادى.
ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تاس كومىردىڭ قورى وتە مول. تاس كومىردىڭ اسا ءىرى كەن ورنى - قاراعاندى. ەكىباستۇزدا اشىق ادىسپەن ارزان كومىر وندىرىلەدى.
مۇناي - وتە قىزۋلى وتىن. ول كۇل قالدىرماي تۇگەل جانىپ كەتەدى. مۇنايدى ايىرۋ ارقىلى بەنزين، كەروسين، ماشينا مايى جانە باسقا كوپتەگەن باعالى زاتتار ءبولىپ الىنادى.
كاسپيي ماڭى ويپاتى مەن ماڭعىستاۋ تۇبەگىندە مۇناي مەن گازدىڭ اسا باي كەن ورىندارى بار.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
توپتاماداعى ساباقتار ءتىزىمى1. سان ەسىم2. باستاۋىشپەن قوشتاسۋ3. جاقىن وندىققا دەيىن تولىقتىرۋ نەگىزىندە قوسۋ جانە ازايتۋ. (68+2، 70-2)
