سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
ق دىبىسى مەن ءارپى
سىنىبى: دايارلىق توبى
تاقىرىبى: ق دىبىسى مەن ءارپى.
ماقساتى: بىلىمدىلىك: ا) ق دىبىسىنىڭ دۇرىس جانە انىق ايتىلۋىن ۇيرەتۋ، دىبىس ارتيكۋلياسياسىن پىسىقتاۋ، بۋىندا، سوزدەردە، سويلەمدەردە دىبىستىق ورنىن بەلگىلەۋ، تۇزەتۋ جۇمىستارىنا ىنتالاندىرۋ، سانالى تۇردە تاپسىرمالاردى ورىنداۋدى قاداعالاۋ.
كوررەكسيالىق: ب) ارتيكۋلياسيالىق اپپاراتتارىن دامىتۋ، دۇرىس دەم الا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ، ۇساق قول موتوريكاسىن جەتىلدىرۋ.
تاربيەلىك: ۆ) توپتا دوستىق قارىم – قاتىناستى قالىپتاستىرۋ، ءبىر – بىرىنە دەگەن باۋىرمالدىق سەزىمدەرىن نىعايتۋ.

كورنەكى قۇرالدار: اينا، سيۋجەتتى سۋرەتتەر، ويىنشىقتار، حوش ءيىستى شايلار، دىبىستىڭ سۇلباسى، سلايدتار، جۇپار ءيىستى گۇلدەر، پلاكاتتار.
جاڭا سوزدەردى ەنگىزۋ: قۇلىنشاق، قۋىرشاق، قۇلاقشىن.

ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
بالالاردى ساباققا ۇيىمداستىرۋ.
سالاماتسىزدارما، بالالار!
بالالار، بۇگىن بىزدە قىزىقتى ساباق بولادى، كەلگەن قوناقتارعا ءبىلىمىمىز بەن ونەرىمىزدى كورسەتىپ ءتانتى ەتەيىك.
ول ءۇشىن بالالار بارلىعىن مىنا كومپيۋتەرگە جاقىن كەلىڭدەر.
قازىرگى زامان تالابىنا ساي بارلىق جۇمىس ءتۇرى جەڭىلدەتىلىپ، كومپيۋتەرلەنگەن، اۆتوماتتاندىرىلعان زامان. قازىرگى كەزدە كوپتەگەن وتباسىندا كومپيۋتەرلەر بار. ەندى وسى كومپيۋتەردەن ءبىزدىڭ توپقا كەلەتىن بالالاردى كورىپ، ولارمەن تانىس بولىڭىزدار.
قانە، تيمۋر، سەن مىنا باسقىشتاردى باسىپ، وندا كىم وتىرعانىن ايتا عوي. دۇرىس. ەندى رەناتتا سەن باسا عوي، مۇندا كىمدەردىڭ سۋرەتىن كورىپ تۇرسىڭدار؟ كىم ايتادى؟ قانە، ءومىرالى، سەن ايتا عوي. دۇرىس بالالار بارلىعىن دۇرىس اتادىڭدار.
مىنە، بالالار، بۇل ورتالىق از دا بولسا دا وسىنداي جارىمجان جاندارعا قۋانىش سىيلاۋ ءۇشىن قىزمەت ەتەدى.

ءىى. جاڭا ساباق:
ءار ساباقتا، بالالار، دىبىستارمەن جۇمىس جاسايمىز عوي. قانە، كىم ايتادى دىبىس دەگەنىمىز نە؟
دىبىستى ءبىز ەستيمىز، ايتامىز، ال ءارىپتى ءبىز جازامىز، كورەمىز. ءقازىر ءبىز داۋىسسىز دىبىستاردى ءوتىپ جاتىرمىز. بالالار تاقتانىڭ الدىندا نەنى كورىپ تۇرسىڭدار؟ ويىنشىقتار. قانداي ويىنشىقتار بار ەكەن؟ قويان، قاسقىر، قولعاپ، مىسىق، بالىق، قوشقار، قار. ەندى وسى سوزدەردى مەن قايتالايمىن، سەندەر مۇقيات تىڭداپ، قانداي دىبىس بارلىق سوزدە كەزدەسەدى ەكەن، سوعان نازار اۋدارىپ بۇگىنگى كەزەك قاي دىبىستىكى ەكەن؟ ق دىبىسىنىكى. ق دىبىسىن ايتقاندا ءتىلىمىز ارتقا تارتىلادى، ەرنىمىز سوزىلادى، ءتىستىڭ اراسى اشىق، ءتىلدىڭ ۇشى استىڭعى تىسكە تيەدى، ءتىلدىڭ ءتۇبىرى جۇمساق تاڭدايعا تىرەلەدى. دەم جوعارى كوتەرىلگەن ءتىل مەن تاڭداي اراسىنان اتىلىپ شىعادى. ق دىبىسى تىلىمىزدە وتە ءجيى قولدانىلادى.

ءىىى. تاقتامەن جۇمىس:
ەندى سول دىبىستىڭ تاقتاعا سۇلباسىن سالىپ كورەيىك. ول ءۇشىن بارلىعىمىز تاياقشا سالىپ ۇيرەنەيىك. تيمۋر، سەن ءتۇزۋ تاياقشا، امانتاي سەن قيعاش تاياقشا، ال ءومىرالى سەن اياعىن سالىپ ۇيرەن. مىنە، ەندى ق دىبىسىن جازىپ كورەلىك. قانە كىم جازادى؟ ساشا جازا عوي. دۇرىس. وتە جاقسى، ق دىبىسىن جازۋ ءۇشىن نەشە تاياقشا كەرەك ەكەن؟ تورتەۋ، دۇرىس. ەندى وسى دىبىستى داۋىستى دىبىستارمەن قوسىپ وقىپ، بۋىندا، سوزدەردە، ءسوز تىركەستەرىندە قولدانىپ كورەيىك.
قا قو قۇ قى
اق وق ۇق ىق
تاق توق تۇق تىق
قاق قوق قۇق قىق

قارماق، قوراز، قۇيىن، قىمىز، مونشاق، تاقپاق تۇقىم، قۇلىنشاق، قۇلاقشىن، تىماق، قۋىرشاق. تومەندەگى سوزدەردەگى ق دىبىسىنىڭ ورىن بەلگىلەيىك. ق دىبىسى ءسوزدىڭ ورتاسىندا، باسىندا، اياعىندا دا كەزدەسەدى ەكەن.
وي! بالالار، مىنا ادەمى كىتاپقا قاراڭدارشى، جان – جانۋارلار فەرماسى دەپ اتالادى ءوزى. مۇندا قۇستار مەن جانۋارلاردىڭ مەكەنى تۋرالى ءسوز ەتەدى. ءقازىر امانتاي سۋرەتكە قاراپ، نەنىڭ سۋرەتى، ول قالاي اتالادى جانە دىبىستالادى، سونى بىزگە كورسەتەدى. مىناۋ نە؟ ول جىلقى، ول قالاي دىبىستايدى؟ يگو – گو، يگو – گو! جىلقىنىڭ ءتولىن نە دەپ اتايدى
قۇلىنشاق!
ال مىناۋ نە؟ تاۋىق، ونىڭ بالاسى بالاپان. ال مىناۋ نە؟ قوي، ونىڭ ءتولى قوشاقان.
پسيحوجاتتىعۋ. ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟ قىس. دۇرىس، قىس تۇسكەنىمەن جەردە ءالى قار جوق، ءبىراق ىزعىرىق قارا سۋىق بار. دالادان كەلگەندە ءبىزدىڭ بەتىمىز توڭىپ كەلدى، سونى ۋقالاپ، جىلىتامىز، قۇلاعىمىزدى، قولىمىزدى، مۇرنىمىزدى ۋقالايمىز. وتە جاقسى، ورنىمىزعا وتىرايىق.

ەندى مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن، سەندەر مۇقيات تىڭداپ، جاۋابىن ايتا قويىڭدار.
جاپالاقتاپ جاۋادى،
جەردىڭ بەتىن جابادى.
بۇل نە اپپاق ماقتاداي؟
قانەكي، كىم تابادى؟ (قار)
دۇرىس، وتە جاقسى. بالالار ءبىز تازا انىق دىبىستاردى ايتۋ ءۇشىن ارتيكۋلياسيالىق اپپاراتتارىمىزدى رەتكە كەلتىرەيىك، جاتتىعۋلارعا توقتالىپ وتەيىك.
″تەنتەك ءتىلدى جازعىرۋ″ ءتىلىمىزدى ءتىستىڭ ورتاسىنا سالىپ، تىستەيمىز. لا، لا، لا. ″توبەشىك″ توبەشىككە ءبىر ءمىنىپ، زۋىلداتىپ سىرعانار. سىلاقشى - اۋ، سىلاقشى، تاڭدايىمدى سىلاشى! تىلىمىزبەن ەرنىمىزدى جالايمىز! اتتىڭ ءجۇرىسىن سالىپ، تاڭداي قاعۋ.
مىنە، بالالار، سويلەۋ مۇشەلەرىمىز رەتكە كەلدى، ەندى مىنا جاڭىلتپاشتى جاتقا ايتىپ، كورەيىكشى.
قىس قىسپاسا، قىس پا؟
قۇس ۇشپاسا، قۇس پا؟
دۇرىس، بارلىعىڭدا تەز جاتتادىڭدار!

سەرگىتۋ ءساتى: ايازدى كەلىپ قىس
العاشقى قار ۇشتى
اپپاق بوپ ءۇستىمىز
اق قىراۋ جابىستى.
مانادان بەرى جاتتىعۋلار جاساپ، شارشاپ قالدىق ەندى وتىرىپ، ءبىراز دەم الايىق! بالالار قىس مەزگىلىندە اۋاعا كوپتەگەن زياندى ميكروبتار تارالادى. ولاردىڭ كەسىرى تيمەس ءۇشىن دۇرىس دەم الا ءبىلۋ قاجەت. دۇرىس دەم الا بىلگەن ادامدار تاماعىن، مۇرىن قۋىسىن ءار ءتۇرلى جۇقپالى اۋرۋلاردان ساقتايدى ەكەن. سوندىقتان دەممەن جۇمىس جاساپ، دەنساۋلىعىمىزعا كومەك بەرەيىك.

دەممەن جۇمىس. الدىمەن مۇرنىمىز بەن دەم الىپ، اۋزىمىزدان شىعارايىق. اۋزىمىزبەن دەم الىپ، مۇرنىمىزبەن شىعارايىق.
مۇرنىمىزدىڭ ءبىر ءۇرپىسىن جاۋىپ تۇرىپ، ەكىنشى ۇرپىمەن دەم الامىز، ەندى قولىمىزدى اۋىستىرىپ قايتالايمىز. كەلەسى جاتتىعۋدا جۇپار، حوش ءيىستى گۇلدەردى يىسكەپ، ءيىس سەزۋ مۇشەلەرىمىزدى رەتكە كەلتىرەيىك. ياعني، اروما تەراپياسىن جۇرگىزىپ كورەيىك.

اروما تەراپيا دەگەنىمىز ءيىس سەزۋ مۇشەلەرىنىڭ جۇمىسىن قاداعالاۋ. ادامدار دا بولاتىن ءيىس سەزۋ مەن قاتار ءدام سەزۋ مۇشەلەرىندە تەكسەرە كەتەيىك. جاڭا وزدەرىڭ ايتقانداي، ءقازىر قىس مەزگىلى، كۇن سۋىق، اۋادا ءار ءتۇرلى ميكروبتار بار، ادامدار ءجيى تۇماۋمەن، سۋىققا شالدىعىپ اۋىراتىن كەز. وسى كەسەل، اۋرۋ ادامدى مەڭدەمەس ءۇشىن ءار ءتۇرلى شوپتەردەن، جەمىستەردىڭ جاپىراقتارىنان دايارلانعان شايلار مەن دارۋمەندەر ياعني (ۆيتاميندەر) ءىشىپ، دەنساۋلىقتى نىعايتۋ كەرەك. ءقازىر سىزدەرگە وسى ماقساتتا دايارلانعان شايلار تاراتىلىپ بەرىلەدى. سىزدەر ونى ءىشىپ، ءدامى قانداي، قاي جەمىستىڭ جاپىراعىنان جاسالعانىن انىقتاپ، نە تاتيدى، سونى ايتىپ بەرەسىزدەر.

بالالارمەن قاتار كەلگەن قوناقتارىمىزدا ءوز ويلارىن ورتاعا سالسىن. مانا اروما تەراپياسى جاسالسا، ەندى ءدام سەزۋ مۇشەمىزدى تەكسەرۋ ماقساتىندا فيتوتەراپياسىندا قوسا جۇرگىزەمىز.

ءىV. شىعارماشىلىق جۇمىس:
اروما شاي ءىشىپ بولدى.، كىم ايتادى؟ تيمۋر، سەن ىشكەن شاي نە تاتيدى؟ قاراقات پا، قۇلپىناي ما، ليمون با، بۇلدىرگەن با؟ ال بالالار شارشاعانىمىزدى، ءشولىمىزدى باستىق، اروما (ءيىس سەزۋ) قيمىلىنا قاراپ داميدى، سوندىقتان كەلەسى جاسار جاتتىعۋىمىز ۇساق قول ماتوريكاسىنا ارنالعان جاتتىعۋ ەڭبەك تەراپياسى (ترۋدوتەراپياسىن) جاسايمىز، ياعني كۇز مەزگىلى كەلىپ، ەگىن بىتىك شىعىپ، تابيعات - انا بىزگە مولشىلىق سىيلاپ، بايىتتى. ەندى جاساپ، ءوزىمىزدى قۋانىشقا بولەيىك. ستول ۇستىندەگى كارتون قاعازعا جەلىم جاعىپ، وعان تۇقىمدى جەلىمدەپ كەلگەن قوناقتارعا سىيلىق جاساپ بەرىپ، ولاردى ونەرىمىزبەن تاڭ قالدىرايىق، بالالار!
كىم ايتادى، جاساعان جۇمىستارىڭدى سىيلاماس بۇرىن تۇسىندىرىڭدەر، نەنىڭ تۇقىمىنان جاسالعانىن ايتىڭدار؟
دۇرىس، تيمۋر سەن نە جاسادىڭ قويان، نەدەن جاسادىڭ؟ شەمىشكەنىڭ تۇقىمىنان. ايگەرىم، سەن نە جاسادىڭ؟ شار، بۇرشاقتىڭ تۇقىمىنان. مىنە، بالالار، تابيعات - انانىڭ بىزگە بەرگەن سىيىنان نەشە الۋان نارسە جاساپ، كادەگە اسىرۋعا بولادى.

V. قورىتىندى:
دۇرىس جاقسى، بالالار، بۇگىن بارلىعىڭ وتە كوپ ەڭبەك ەتتىڭدەر. ساباق بارىسىندا اروما، فيتوتەراپيا، ترۋدوتەراپيالارىن ساباق بارىسىندا قولدانا ءبىلۋ كەرەك. راحمەت سەندەرگە. ەندى كەلەسى ساباقتا كەزدەسەمىز. ساۋ بولىڭدار!

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما