InfoHub Logo

تولە بي توقسان جاسقا كەلگەنىندە قاز داۋىستى قازىبەك بي سالەم بەرە بارىپتى. ەلدىڭ جاقسىلارى، شەشەندەر، ويشىلدارى جينالىپ، اڭگىمى-دۇكەن قۇرىپ وتىرعانىندا:

— قاز داۋىستى قازىبەگىم كەلدى. ءبارىڭ تۇگەل جينالىڭدار. سەندەرگە ايتار ون ءتۇرلى جۇمباعىم بار، سونى شەشىڭدەر، — دەيدى تولە بي.

— ايتىڭىز، ايتىڭىز.

— ايتسام، ون ءتۇرلى جۇمباعىم مىناۋ: ءبىر، ەكى، ءۇش، ءتورت، بەس، التى، جەتى، سەگىز، توعىز، ون.

وتىرعاندار تاڭ-تاماشا بولادى.

— بۇل نە دەگەن جۇمباق! وسىنداي دا جۇمباق بولا ما؟

— بي-اعا، بۇل جۇمباقتى مەن شەشەيىن، رۇقسات ەتىڭىز؟ — دەيدى قاز داۋىستى قازىبەك.

— رۇقسات، رۇقسات.

— ءبىر دەگەنىمىز — بىرلىگى كەتكەن ەل جامان.

— ەكى دەگەنىمىز — ەگەسىپ وتكەن ەر جامان.

— ءۇش دەگەنىمىز — ءۇش بۇتاقتى شىدەردەن شوشىنعان ات جامان.

— ءتورت دەگەنىمىز — توسەكتەن بەزگەن جاس جامان.

— بەس دەگەنىمىز — بەلسەنىپ شاپقان جاۋ جامان.

— التى دەگەنىمىز — اسقىنىپ كەتكەن دەرت جامان.

— جەتى دەگەنىمىز — جاس كەلىنشەك جەسىر قالسا، سول جامان.

— سەگىز دەگەنىمىز — سەرپىلمەگەن قايعى جامان.

— توعىز دەگەنىمىز — تورقالى توي، توپىراقتى ولىمگە باس كورسەتپەگەن سول جامان.

— ون دەگەنىمىز — وڭالماس كارىلىككە داۋا بولماس دەگەن، — دەيدى قاز داۋىستى قازىبەك.

— راقمەت، ءدال تاۋىپ شەشتىڭ. ويى دا، ءتىلى دە جۇيرىك تۇلپارىم، — دەپ تولە بي قازىبەككە رازى بولىپتى.

***

قازىبەك بەرىدە ەلگە بەلگىلى بولعان كەزدە ءبىر بالا ءۇشىن داۋلاسىپ، ەكى ايەل الدىنا كەلىپ جۇگىنەدى. ايەلدەردىڭ ءبىرى:

— مىناۋ بالامدى مەن ەسىن بىلمەيتىن جاس كۇنىندە جوعالتتىم، سونى مىناۋ ايەل تاۋىپ الدى ما، الدە ۇرلاپ الدى ما، ونى بىلمەيمىن، ايتەۋىر اسىراپ الىپتى. بۇگىن تانىپ، سۇراسام «ءوز بالام» دەپ بەرمەيدى، — دەيدى.

ەكىنشى ايەل تۇرىپ:

— بالا وزىمدىكى، ءوزىم تاپتىم. مىناۋ بوسقا جارماسىن تۇر، — دەيدى. قازىبەك ەكى ايەلدىڭ سوزدەرىن تىڭداپ بولىپ، ءبىراز ويلانىپ وتىرىپ قالادى. سودان كەيىن:

— ءبىرىڭ بالڭدى جوعالقانىڭدى، ەندى ءبىرىڭ تاپقانىڭدى راستاپ شىعارلىق مۇندا باسقا كۋا جوق. سوندىقتان مىناداي بيلىك ەتكىم كەلەدى، - دەيدى دە، بالانىڭ ەكى قولىن ەكى ايەلگە ۇستاتىپ قويىپ، قارا بالتانى ۇستاپ كوتەرىپ تۇرىپ: «ەكەۋىڭە بۇل بالانى قاق ءبولىپ بەرەيىن، وسىعان ريزاسىڭدار ما؟» دەيدى. سوندا بالاعا يە بولىپ جۇرگەن ايەل:

— بىرەۋگە ءتىرى كەتكەنشە، جارتىسى بولسا دا وزىمدە قالسىن، بولسەڭ ءبول! — دەپ بەزەرلەنىپ تۇرىپ الادى. ال بالانى تانىعان ايەل:

— ويباي، بيەكە-اي! قايدا جۇرسە دە ءتىرى بولسىن، شابا كورمەڭىز! — دەپ بەزەك قاعادى. سودان بارىپ قازىبەك:

— بالا مىنا جوعالتقان ايەلدىكى، ويتكەنى ول بالانىڭ تىرلىگىن تىلەپ تۇر، بالاسىن وزىنە بەر، — دەپ بيلىك ايتادى.

***

قازىبەك ءبيدىڭ تولعاۋى:

وركەنىم ءوسسىن دەسەڭ،

كەكشىل بولما —

كەساپاتى تيەر ەلىڭە.

ەلىم ءوسسىن دەسەڭ،

ءورشىل بولما —

وسكەنىڭدى وشىرەرسىڭ.

باسىنا ءىس تۇسەر پاقىرعا

قاستىق قىلما —

قايعىسى كوشەر باسىڭا.

جاناشىرى جوق جارلىعا

جاردەمشى بول اسىعا،

قيىن-قىستاۋ كۇندەردە

ءوزى كەلەر قاسىڭا.

بۇگىن ساعى سىندى دەپ،

جاقىنىڭدى باسىنبا!

---