InfoHub Logo

جۋرناليستيكا – جاھاندانۋدى ەڭ جىلدام جۇرگىزەتىن قوعام سالاسى. 1 جۋرناليست ءوز ومىرىندە ورتا ەسەپپەن 9000عا جۋىق جاڭالىقپەن بولىسەدى. ءار جاڭالىققا كەم دەگەندە 3 ءتۇرلى ماقالا جانە مەديالىق قىزمەت سالاسىن جارىققا شىعارادى. سانداردان-اق ءار سالاعا تيەتىن ىقپالدى بايقاي الامىز. كەز-كەلگەن عىلىمي تەحنولوگيالار جارىققا شىققانمەن ونىڭ ءوسىپ، بەلگىلى ءبىر دارەجەدە ورەكەندەۋىنە جۋرناليستيكا مەديا سالاسى تىكەلەي قىزمەت اتقارادى. سەبەبى جارىققا شىققان دۇنيە تانىلماسا ول زاتتى جوققا بالاي بەرسە بولادى. ايشىلىق الىس جەرلەردەن حابار الدىرىپ، شارتاراپتى ۇيدە وتىرىپ-اق شارلاۋ - جۋرناليستيكا قۇدىرەتى. جالپى سالانىڭ بىرنەشە فۋنكسيونالدى قىزمەتتەرى بارلىق اقپاراتتاندىرۋ كوزدەرىندە جاساپ شىعارۋشى ستاتۋسىن يەلەنەدى. بۇل دەگەنىمىز، تەك ءبىر قوزعالىس ارقىلى اقپاراتتىق جارىلىستان پايدا بولعان ماعلۇماتقا قانىق بولا الاسىز. بۇل ادامزاتتىڭ قۇدىرەتى. جۋرناليستيكانىڭ بارلىق باعىتىندا ءبىر ۇستانىم بار: شىندىق جەتۋى قاجەت. بۇل جىلجىماس تالاپ. جۋرناليستيكا بۇل قوعامدا ءتورتىنشى بيلىك وكىلى رەتىندە قىزمەتى بار. بۇل قىزمەتتە ادالدىق ەڭ الدىمەنەن بولۋى دا مىندەت. بيلىككە ۇكىم ايتۋ، تيىسىنشە ساراپتاۋ، باسشى توپتىڭ بەرەر ەسەپتەرىن حالىققا جەتكىزۋ كەزىندە شيكىلىك تانىتۋ بۇل سالانىڭ ماماندارىنا ءتان ەمەس. ءبىراق وسىنداي جەتىستىككە جەتكەن قازاقستان جۋرناليستيكاسىنىڭ ۇستىنە داق جاققان جەتىسكەن ءتىلشىسىماقتارىمىز دا ورتامىزدان تابىلىپ جاتىر. ونداي ادامدار قاتارىن كىمنىڭ دايىنداپ وسىنداي ءتىلشى دارەجەسىنە قالاي شىققانىن بىلمەدىم، ءبىراق بۇل قازاق جۋرناليستيكاسىنا جات قىلىق. ول ماسەلەلەر ىشىندە ەڭ اۋەلى: جالعان اقپارات تاراتۋشى دەرەككوزدەر. دەرەككوزدەردىڭ كوبىندە سول ماقالانى جازعان اۆتوردىڭ ەسىمى اتالادى. ءبىراق اتالمىش ماقالادا بىردە-بىر شىندىققا جاناسار اقيقات تابىلمايدى. ول دەرەككوزدەر سوڭى كىشىگىرىم جانجالدان باستاپ، ۇلكەن قاقتىعىسقا اكەپ سوعۋى مۇمكىن. بۇل اتاپ ايتارلىقتاي شەشىلمەك ماسەلە ەمەس، سەبەبى كوبىنە سايت اراسىندا اسا ءمان بەرە بەرمەۋى مۇمكىن. ءبىراق ساقتىق شارالارىن قاراستىرۋ قاجەت. سايت ارقىلى قاتتى ءبىر داۋ تۋا الماس، سەبەبى ونى ءوشىرۋ قيىن ەمەس. ال جۇرتشىلىقىڭ كوزبەن كورەرلىك شوۋلار جايلى نە ايتامىز؟ ءقازىر رەاليتي، توك شوۋدىڭ لاۋلاپ تۇرعان شاعى. ەڭ اۋەلى سول شوۋلاردىڭ اتىنا اكسەنت بەرەيىك: «استارلى اقيقات»، «ءبىر بولايىق» ت.ب.. استارلى اقيقاتتا اقيقاتتىڭ استارى اشىلمايدى، كامەلەتكە تولماعان قىز ەتەگى اشىلادى، تانىسسىز تانىلدى دەپ انايى تۇردە بيلەۋشىلەردى ەسىنەن اداسقان ادامداردى قۇشاق جايىپ قارسى الادى. نە ءۇشىن؟ ءبىر بولايىقتا ءبىر بولمايدى، ءبىرىن-بىرى ءتۇتىپ جەگەن، سانالى تۇردە دامىماعان ادامدار توبىرى عانا. مۇمكىن سودان بولار، وتباسى قۇرا الماي جۇرگەندەرى. بۇل باعدارلاما سونداي جاندارعا اقىل توقتاتۋ ءۇشىن ەمەس، سول ادامداردى ودان سايىن بىر-بىرىنە قايراپ قويىپ، قويىلىم كورسەتۋ باستى ماقساتى سەكىلدى. بۇل شە ءۇشىن؟ «ويباي شوۋ» اتتى دىم ماعىناسىز باعدارلاما بار. بۇل باعدارلاما ءتىپتى ونىڭ جۇرگىزۋشىسىنە دە كەرەك ەمەس سەكىلدى جۇرگىزەدى. سۇراقتاردا ىشكيىم جانە انايى سۇراقتار جۇلدىزدارعا قويىلادى. ياعني، سول كىسىلەردىڭ ابىرويى ارقىلى ءبىر سۋجۇقپاستىڭ جاساعان كونتەنتى. بۇل نە ءۇشىن؟ ارينە – حايپ! حايپ قۋالاۋ ايىپ ەمەس، ەگەر جۋرناليست بولماساڭىز. ءبىراق، بۇل شوۋلاردى كاسىبي مامانداردىڭ جۇرگىزەتىنىنە سەنە المايمىن. سۇراقتارى ەل ميىن بوس اۋرەمەن تولتىرۋعا نەگىزدەلگەن. جۋرناليست – حالىق ادامى، شىراقتارىم. ول قاشاندا ەلىنە پايدا اكەلەرلىك قىزمەت جاساۋى ءتيىس. ال جوعارىداعى ماسەلەلى ىستەردەن جۋرناليست لاۋازىمى ساداعا كەتسىن. جەتىسىپ جارىتقاندار جەتىستىكتەرىمىزگە زيانىن تيگىزبەسە يگى ەدى. ءماندى دە، ءساندى جاڭالىقتارىمىز كوپ بولعاي!

الاش-ومار اسقار ۇلى

---