InfoHub Logo

جاس جەتكىنشەكتەردىڭ اراسىندا ءار ءتۇرلى قىلمىستىق ارەكەتتەرگە بوي ۇرىپ قاتەلەسەتىن جاستار كوپ كەزدەسەدى. ولاردى مەكتەپ قابىرعاسىندا جۇرگەندە سان ءتۇرلى شارالار ۇيىمداستىرۋ ارقىلى جاقسى مەن جاماندى ايىرا بىلۋگە ۇيرەتە ءبىلۋ كەرەك. وسىنداي ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋعا كومەگى بولار دەگەن نيەتتە تومەندەگى اتىراۋ قالاسى №33 ورتا مەكتەبىندە وتكىزىلگەن، ءوزىمنىڭ قۇراستىرعان «قىلمىس جانە جەتكىنشەك» تاقىرىبىنداعى تاربيەلىك شارانىڭ سەناريىن ۇسىنىپ وتىرمىن. ءوز مەكتەبىمىزدە 8 - ءشى سىنىپ جەتەكشىسى، تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى ايدارالييەۆا قانسۇلۋ مەكتەپتە جانە قالالىق سەميناردا وسى شارانى وتكىزىپ ناتيجەلى باعا الدى. بۇل شارا باسقادا ارىپتەستەرىمىزگە قاجەتىنە جارايدى دەپ ويلايمىن

قىلمىس جانە جەتكىنشەك.
تاربيەلىك شارانىڭ ماقساتى:
ا) وقۋشىلاردىڭ قازاقستان مەملەكەتى مەن قۇقىعىنىڭ نەگىزدەرىنەن بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ؛
ب) وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزە بىلۋلەرىنە تاربيەلەۋ؛
ۆ) وقۋشىلاردى قوعامعا كەرى اسەرىن تيگىزەتىن جات ارەكەتتەردەن ساقتاندىرۋ؛
گ) ادامگەرشىلىك، باۋىرمالدىلىق، يماندىلىققا تاربيەلەۋ؛
تاربيەلىك شارانىڭ ءتۇرى: ساحنالاندىرىلعان قويىلىم، ديالوگتى ترەنينگ
كورنەكىلىگى: كورنەكى جازىلعان ماقال - ماتەلدەر، كورىنىسكە قاجەتتى قۇرالدار، تۇيە، تاۋىق ماكەتتەرى، ۇلتتىق كيىمدەر، سپورتتىق قۇرالدار، ت. ب

تاربيەلىك شارانىڭ ءجۇرىسى:
1) ۇيىمداستىرۋ
2) كىرىسپە ءسوز
3) شيەلەنىستى سۇراقتار
4) ساحنالىق قويىلىم
5) وقۋشى پىكىرلەرى
6) ماقال - ماتەلدەر
7) «نە ويلايسىڭ؟» ترەنينگى

كىرىسپە ءسوز: (كىرىسپە ءسوزدى وقۋشى نەمەسە ءمۇعالىم دايىنداۋىنا بولادى)
ەلىمىزدىڭ ءتول كونستيتۋسياسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇقىقتىق مەملەكەت دەپ جاريالانعاندىعى بارشامىزعا بەلگىلى. قۇقىقتىق مەملەكەت قۇرۋ ءۇشىن قوعامنىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتى بولۋى كەرەك. قۇقىقتىق مەملەكەت قۇرۋ جاس جەتكىنشەكتەردەن باستالادى، ويتكەنى بولاشاق قوعام سولاردىڭ قولىندا. جاڭا عاسىردا ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان جاستاردىڭ قازىرگى ومىرگە بەيىمدىلىگى بولۋى كەرەك. ءاربىر ادامنىڭ ءوزى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىگى جاراتۋشىنىڭ الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكپەن بىردەي ەكەنى ءسوزسىز. ءبىلىمدى ادام ساناتىنا قوسىلۋى ءۇشىن قازىرگى جاس وسپىرىمگە نەگىزگى پاندەردى يگەرۋ جانە تالداۋ قابىلەتىنىڭ ساۋاتتىلىعى ازدىق ەتەدى. ول ءومىردىڭ ءار تەتىگىنە ءۇڭىلىپ، تىعىرىقتان شىعار جولعا دايار بولۋى قاجەت دەپ جازدى س. نازاربايەۆا «ءومىر ادەبى» كىتابىندا. جالپى العاندا مادەنيەت ۇعىمىن ادامدار قاۋىمى جاساعان. سوندىقتان ونى دامۋدىڭ بەلگىلى ءبىر دەڭگەيىن انىقتاپ، سيپاتتايتىن ماتەريالدىق جانە رۋحاني قۇندىلىق دەپ تۇسىنەمىز. ال قۇقىقتىق مادەنيەت دەگەنىمىز - ءوزىنىڭ قۇرامى، ەرەكشەلىگى بار قوعامدىق مادەنيەتتىڭ ءبىر بولىگى. قۇقىقتىق مادەنيەت ۇعىمىنىڭ تار جانە كەڭ ماعىنالارى ەسەپكە الىنادى. تار ماعىناسى: زاڭدىلىقتىڭ، قۇقىق شىعارماشىلىق جانە قۇقىق قولدانۋ ورگاندارىنىڭ جالپى جاعدايىن، قۇقىقتىق دامۋ دەڭگەيىن بەينەلەيتىن جەكە ازاماتتار مەن بارلىق حالىقتاردىڭ قۇقىقتىق ساناسىنىڭ ونىڭ قوعام ومىرىندەگى ورنى مەن ءرولى. كەڭ ماعىناسىندا: قۇقىقتىق مادەنيەتتى زاڭ ماماندارىن دايارلاۋ جانە قۇقىقتىق مارتەبەلىلىك، زاڭ قىزمەتىنىڭ مەملەكەتتىك جۇيەدەگى ءرولى، قۇقىق ماسەلەلەرى بويىنشا عىلىمي باسقارمالاردىڭ دامۋى، ادۆوكاتۋرا جاعدايى. قۇقىقتىق مادەنيەتتىڭ باستى ەلەمەنتتەرى قۇقىقتىق ساۋاتتىلىقپەن ازاماتتاردىڭ زاڭدى سىيلاپ، ونى ورىنداۋى بولىپ تابىلادى. قۇقىقتىق مادەنيەت ادامگەرشىلىك سيپاتتارمەن بايلانىستى. اكادەميك د. ليحاچيەۆتىڭ ايتۋىنشا: «قوعامدا مادەنيەتسىز ادامگەرشىلىك بولمايدى. ادامگەرشىلىك نىشاندارسىز الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق زاڭدار جۇزەگە اسپايدى، شەشىمدەر ورىندالمايدى، قازىرگى عىلىم ءومىر سۇرمەيدى. قالىپتى جاعدايداعى ادامنىڭ ءتارتىبى، ءىس - ارەكەتى سانالى تۇردە قابىلدانعان شەشىمدەرى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى.