قوش كەلدىڭ قىزعالداقتاي ناۋرىز
قوش كەلدىڭ قىزعالداقتاي ناۋرىز
ماقساتى: بالالاردىڭ ناۋرىز تۋرالى تۇسىنىكتەرىن ارتتىرۋ، وي ءورىسىن، ءتىلىن، دامىتۋ. حالقىمىزدىڭ سالتىن ادەت عۇرپىن ونەگەلى، ونەرلى ازامات بولىپ بىرلىككە، دوستىققا تاربيەلەۋ.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى اتا انالار اپايلار، قوناقتار! ءبارىمىزدىڭ كوپتەن كۇتكەن ناۋرىزىمىز دا كەلدى. ناۋرىز تويلارىڭىز قۇتتى بولسىن.
ىلەسىپ ناۋرىزبەن كوكتەم جەتسىن
كوڭىلىن ۇلكەن كىشى كوككە ورلەتسىن
ەڭسەسى كوتەرىلىپ ەر ازامات
ەسكى جىلمەن رەنىش وكپەڭ ءبارى كەتسىن دەپ ناۋرىز جىل باسى قۇتتى بولسىن. جاڭا جىل تەك قانا جاقسىلىعىن، جاڭالىعىن اكەلسىن. اق مول بولسىن. حالىق توق بولسىن. ەلىمىز تىنىش بولسىن. بارشامىزعا ب ا ق قونسىن.
حور: داستارحان اۋۋۋ
تاقپاقتار:
اسىلىم
جىلدىڭ باسى ناۋرىز
جەردىڭ باسى ناۋرىز
مەرەكەگە ارنلاسىن
بۇگىنگى جىر ءانىمىز
ى. ەراسىل
ۇلىس كۇنى قازان تولسا
ول جىلى اق مول بولار
ۇلى كىسىدەن باتا السا
سوندا ولجالى جول بولار
جۇرگىزۋشى:
قازاعىمنىڭ سالت ءداستۇرى جاڭعىرعان
ءتالىمدى وي سىناعى، تاربيە كوزى قالدىرعان
سالت ءداستۇردى ارداقتايىق اعايىن
قازاق اتتى ۇلكەن كىشى بالدىرعان
جينالىپپىز ءساتتى كۇنى ءبارىمىز دە
ۇلكەن كىشى جاسىمىز كارىمىز دە
تورلەتىڭىز قادىرمەندى اجەلەر
گۇل - گۇل جايناپ مىنا ءبىزدىڭ تورىمىزگە
ورتاعا اجەلەرىمىزدى شاقىرامىز، تورلەتىڭىزدەر اجەلەر قۇتتى ورىندارىڭىزعا جايعاسىڭىزدار.
ۋا حالايىق، حالايىق
اق ساندىقتى اشايىق
بۇل مەرەكە بۇل تويدىڭ
شاشۋلارىن شاشايىق
(شاشۋ شاشات اجەلەر)
جۇرگىزۋشى: كەلە جاتقان ۇزىلمەي باباسىنان
قازاق ءۇشىن قىمبات جوق بالاسىنان
ءالى تالاي شىعادى ناعىز شارا
قىزدارىمىز بيشىلەردىڭ اراسىنان
كىشكەنتاي مىڭ بۇرالعان ءبيشى قىزدارىمىزدى قاماجاي بيىمەن ورتاعا شاقىرامىز. قابىل الىڭىزدار؟
جۇرگىزۋشى: ەرتەدە قازاق حالقى ناۋرىزعا ارىقتارىن تازارتىپ، الدىن الا دايىندالعان. ۇلكەندى كىشىلى توي عۇرىپتارىن ناۋرىزدا اتاپ وتۋگە تىرىسقان.
جولىڭ بولسىن دەسەلىك.
جولىڭا نۇر توسەلىك
جارىلقاسىن الدىڭنان
تۇساۋىڭدى كەسەلىك
قاز باسىپ جۇرگەن بالانىڭ تۇساۋ كەسۋ ىرىمىنا كوڭىل اۋدارايىق. بالا ون ەكى اي شاماسىندا قاز تۇرىپ، ءبىر ەكى اتتاپ ۇستەل جاعالاپ جۇرەدى. وسى كەزدە بالاعا ارنالعان قازاق حالقىندا « تۇساۋ كەسەر»تويى وتكىزىلەدى. وسى تۇساۋ كەسەر تويىنىن كىشكەنە كورىنىستى تاماشالاڭىزدار.
تۇساۋ كەسەر. (سالتى)
جۇرگىزۋشى: باۋىرلاسقا ءتانتىمىز،
بۇزىلماعان سالتىمىز
كەڭ دالامنىڭ ەجەلگى
قازاق دەگەن حالقىمىز
وزگە ۇلتتاي ءبىزدىڭ دە
بار ءداستۇر مەن سالتىمىز
قۇرمەتتى اتا انالار، «تاربيە تال بەسىكتەن باستالادى»دەمەكشى تۇرمىستىق سالت داستۇرلەرگە بايلانىستى سىزدەرگە كونۆەرتتەر تاراتامىن سىزدەر ونىڭ ىشىندەگى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەسىزدەر.
1 - كەزەڭ (كونۆەرتتەگى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەسىزدەر)
2 - كەزەڭ الدار اتانىڭ قورجىنىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەسىزدەر
3 - كەزەڭ ءتۇس كيىزدى ويۋلاپ ءتۇرلى ءتۇستى قاعازبەن قاعاز بەتىنە ءتۇسىرۋ.
سىزدەر ويلانعانشا مەنىڭ كىشكەنتاي بۇلدىرشىندەرىمنىڭ جىر شۋماقتارىن قابىل الىڭىزدار.
تاقپاق
اقنيەت
رۋحيا
تاۋەلسىز ەلدىڭ ادامى
بەيبىت بەرىك قامالى
قۇت بولسىن دەيىك اعايىن
جاڭا كۇن ناۋرىز قادامى
وسى كەزدە مۋزىكا وينالادى الدار كوسە كەلەدى.
الدار كوسە ويىن ويناتادى
ويىننىڭ شارتى:
جۇرگىزۋشى.
ەي بالالار بالالار
ەندى ماعان قاراڭدار
ناۋرىزدى تويلايىق
قىزىق ويىن وينايىق
ناۋرىز مەيرامىندا حالىق قۋانىپ ۇلتتىق ويىن تۇرلەرىن ويناپ كوڭىل كوتەرگەن. سول ويىنداردىڭ ىشىنەن ءبىز قىز قۋۋدى الىپ وتىرمىز. ال، بالالار ەندەشە كۇشىمىزدى سىناپ ويناپ كورەيىك. ۇلىمىز قىزىمىزدى اتپەن قۋىپ جەتۋ كەرەك.
ويىن: قىز قۋۋ
ەندى اتا انالارعا تاپسىرما سىزدەر اق قاعازدىڭ بەتىنە ءار ءتۇرلى ءتۇس قاعازدان ءتۇس كيىزدى سالاسىزدار.(سىزدەردىڭ بىرنەشە مينۋتتارىڭىز بار)
جۇرگىزۋشى:
قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارى
جاسىمنان جاقىن ماعان ءبارى
تەڭەرمەس ەم ولارعا مەن
ەشبىر استى عالامداعى
اسىل اجەلەرىمىزدىڭ ورىنداۋىندا «قازاقى داستارحانىم»ءانىن قابىل الىڭىزدار.
ءان: قازاقى داستارحانىم
وۋ، حالايىق حالايىق
بيگە كوڭىل سالايىق.
ناۋرىز تويىن كوڭىلدى
بىرگە قارسى الايىق
بي: قارا جورعا (قابىل الىڭىزدار)
جۇرگىزۋشى:
ناۋرىز قۇتتى بولسىن
دەنىمىز ساۋ بولسىن
ناۋرىز تويى كەلە بەرسىن
بارلىق حالىق باقىتتى بولسىن.
قوش ساۋ بولىڭىزدار حالايىق
كورىسكەنشە كۇن جارىق بولسىن!
قاراعاندى وبلىسى، جاڭاارقا اۋدانى،
«اقەركە» بوبەك جايى كمقك تاربيەشىسى:
توكەشوۆا اسەل كايىربەكوۆنا
ماقساتى: بالالاردىڭ ناۋرىز تۋرالى تۇسىنىكتەرىن ارتتىرۋ، وي ءورىسىن، ءتىلىن، دامىتۋ. حالقىمىزدىڭ سالتىن ادەت عۇرپىن ونەگەلى، ونەرلى ازامات بولىپ بىرلىككە، دوستىققا تاربيەلەۋ.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى اتا انالار اپايلار، قوناقتار! ءبارىمىزدىڭ كوپتەن كۇتكەن ناۋرىزىمىز دا كەلدى. ناۋرىز تويلارىڭىز قۇتتى بولسىن.
ىلەسىپ ناۋرىزبەن كوكتەم جەتسىن
كوڭىلىن ۇلكەن كىشى كوككە ورلەتسىن
ەڭسەسى كوتەرىلىپ ەر ازامات
ەسكى جىلمەن رەنىش وكپەڭ ءبارى كەتسىن دەپ ناۋرىز جىل باسى قۇتتى بولسىن. جاڭا جىل تەك قانا جاقسىلىعىن، جاڭالىعىن اكەلسىن. اق مول بولسىن. حالىق توق بولسىن. ەلىمىز تىنىش بولسىن. بارشامىزعا ب ا ق قونسىن.
حور: داستارحان اۋۋۋ
تاقپاقتار:
اسىلىم
جىلدىڭ باسى ناۋرىز
جەردىڭ باسى ناۋرىز
مەرەكەگە ارنلاسىن
بۇگىنگى جىر ءانىمىز
ى. ەراسىل
ۇلىس كۇنى قازان تولسا
ول جىلى اق مول بولار
ۇلى كىسىدەن باتا السا
سوندا ولجالى جول بولار
جۇرگىزۋشى:
قازاعىمنىڭ سالت ءداستۇرى جاڭعىرعان
ءتالىمدى وي سىناعى، تاربيە كوزى قالدىرعان
سالت ءداستۇردى ارداقتايىق اعايىن
قازاق اتتى ۇلكەن كىشى بالدىرعان
جينالىپپىز ءساتتى كۇنى ءبارىمىز دە
ۇلكەن كىشى جاسىمىز كارىمىز دە
تورلەتىڭىز قادىرمەندى اجەلەر
گۇل - گۇل جايناپ مىنا ءبىزدىڭ تورىمىزگە
ورتاعا اجەلەرىمىزدى شاقىرامىز، تورلەتىڭىزدەر اجەلەر قۇتتى ورىندارىڭىزعا جايعاسىڭىزدار.
ۋا حالايىق، حالايىق
اق ساندىقتى اشايىق
بۇل مەرەكە بۇل تويدىڭ
شاشۋلارىن شاشايىق
(شاشۋ شاشات اجەلەر)
جۇرگىزۋشى: كەلە جاتقان ۇزىلمەي باباسىنان
قازاق ءۇشىن قىمبات جوق بالاسىنان
ءالى تالاي شىعادى ناعىز شارا
قىزدارىمىز بيشىلەردىڭ اراسىنان
كىشكەنتاي مىڭ بۇرالعان ءبيشى قىزدارىمىزدى قاماجاي بيىمەن ورتاعا شاقىرامىز. قابىل الىڭىزدار؟
جۇرگىزۋشى: ەرتەدە قازاق حالقى ناۋرىزعا ارىقتارىن تازارتىپ، الدىن الا دايىندالعان. ۇلكەندى كىشىلى توي عۇرىپتارىن ناۋرىزدا اتاپ وتۋگە تىرىسقان.
جولىڭ بولسىن دەسەلىك.
جولىڭا نۇر توسەلىك
جارىلقاسىن الدىڭنان
تۇساۋىڭدى كەسەلىك
قاز باسىپ جۇرگەن بالانىڭ تۇساۋ كەسۋ ىرىمىنا كوڭىل اۋدارايىق. بالا ون ەكى اي شاماسىندا قاز تۇرىپ، ءبىر ەكى اتتاپ ۇستەل جاعالاپ جۇرەدى. وسى كەزدە بالاعا ارنالعان قازاق حالقىندا « تۇساۋ كەسەر»تويى وتكىزىلەدى. وسى تۇساۋ كەسەر تويىنىن كىشكەنە كورىنىستى تاماشالاڭىزدار.
تۇساۋ كەسەر. (سالتى)
جۇرگىزۋشى: باۋىرلاسقا ءتانتىمىز،
بۇزىلماعان سالتىمىز
كەڭ دالامنىڭ ەجەلگى
قازاق دەگەن حالقىمىز
وزگە ۇلتتاي ءبىزدىڭ دە
بار ءداستۇر مەن سالتىمىز
قۇرمەتتى اتا انالار، «تاربيە تال بەسىكتەن باستالادى»دەمەكشى تۇرمىستىق سالت داستۇرلەرگە بايلانىستى سىزدەرگە كونۆەرتتەر تاراتامىن سىزدەر ونىڭ ىشىندەگى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەسىزدەر.
1 - كەزەڭ (كونۆەرتتەگى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەسىزدەر)
2 - كەزەڭ الدار اتانىڭ قورجىنىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەسىزدەر
3 - كەزەڭ ءتۇس كيىزدى ويۋلاپ ءتۇرلى ءتۇستى قاعازبەن قاعاز بەتىنە ءتۇسىرۋ.
سىزدەر ويلانعانشا مەنىڭ كىشكەنتاي بۇلدىرشىندەرىمنىڭ جىر شۋماقتارىن قابىل الىڭىزدار.
تاقپاق
اقنيەت
رۋحيا
تاۋەلسىز ەلدىڭ ادامى
بەيبىت بەرىك قامالى
قۇت بولسىن دەيىك اعايىن
جاڭا كۇن ناۋرىز قادامى
وسى كەزدە مۋزىكا وينالادى الدار كوسە كەلەدى.
الدار كوسە ويىن ويناتادى
ويىننىڭ شارتى:
جۇرگىزۋشى.
ەي بالالار بالالار
ەندى ماعان قاراڭدار
ناۋرىزدى تويلايىق
قىزىق ويىن وينايىق
ناۋرىز مەيرامىندا حالىق قۋانىپ ۇلتتىق ويىن تۇرلەرىن ويناپ كوڭىل كوتەرگەن. سول ويىنداردىڭ ىشىنەن ءبىز قىز قۋۋدى الىپ وتىرمىز. ال، بالالار ەندەشە كۇشىمىزدى سىناپ ويناپ كورەيىك. ۇلىمىز قىزىمىزدى اتپەن قۋىپ جەتۋ كەرەك.
ويىن: قىز قۋۋ
ەندى اتا انالارعا تاپسىرما سىزدەر اق قاعازدىڭ بەتىنە ءار ءتۇرلى ءتۇس قاعازدان ءتۇس كيىزدى سالاسىزدار.(سىزدەردىڭ بىرنەشە مينۋتتارىڭىز بار)
جۇرگىزۋشى:
قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارى
جاسىمنان جاقىن ماعان ءبارى
تەڭەرمەس ەم ولارعا مەن
ەشبىر استى عالامداعى
اسىل اجەلەرىمىزدىڭ ورىنداۋىندا «قازاقى داستارحانىم»ءانىن قابىل الىڭىزدار.
ءان: قازاقى داستارحانىم
وۋ، حالايىق حالايىق
بيگە كوڭىل سالايىق.
ناۋرىز تويىن كوڭىلدى
بىرگە قارسى الايىق
بي: قارا جورعا (قابىل الىڭىزدار)
جۇرگىزۋشى:
ناۋرىز قۇتتى بولسىن
دەنىمىز ساۋ بولسىن
ناۋرىز تويى كەلە بەرسىن
بارلىق حالىق باقىتتى بولسىن.
قوش ساۋ بولىڭىزدار حالايىق
كورىسكەنشە كۇن جارىق بولسىن!
قاراعاندى وبلىسى، جاڭاارقا اۋدانى،
«اقەركە» بوبەك جايى كمقك تاربيەشىسى:
توكەشوۆا اسەل كايىربەكوۆنا
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 35 - 7 تۇرىندەگى جاعدايلار ءۇشىن ەسەپتەۋ تاسىلدەرى
