InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: «اجە». ف. وڭعارسىنوۆا
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى ف. وڭعارسىنوۆا ومىرىمەن، شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋدى جالعاستىرۋ. «انا» تۋرالى ولەڭدى پىسىقتاپ، «اجە» ولەڭىمەن تانىستىرۋ. اجەلەرگە دەگەن قۇرمەتىن، سەزىمدەرىن ءسوز ارقىلى جەتكىزە بىلۋگە، اجەنى سىيلاي بىلۋگە باۋلۋ
تاربيەلىلىك: اجەنىڭ ەڭبەگىن قادىرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە، كىشىپەيىلدىلىككە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: ءتىل بايلىعىن، وي - ءورىسىن، شىعارماشىلىعىن قابلەتتەرىن دامىتۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىس - ءتاسىلى: قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، پروبلەمالىق ىزدەنىس، سيتۋاسيالىق تالداۋ.
كورنەكىلىگى: ف. وڭعارسىنوۆانىڭ سۋرەتى، اجەنىڭ سۋرەتى، ءسوزجۇمباق، ۆەنن دياگرامماسى، توپتىق تاپسىرمالار، شىعارماشىلىق تاپسىرمالار، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، ماتەماتيكا
ساباق جوسپارى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى؛
- ءقازىر بالالار، بىزگە قاي ساباق؟
- انا ءتىلى
- بالالار، الدىمەن ەسەپ شىعارۋ ارقىلى ەكى توپقا ءبولىنىپ الايىق.
7+3
6+4
3+7
4+6
5+5
8+2
2+8
20 - 10
30 – 20

9 – 4
10 – 5
15 – 10
25 – 10
7 – 2
8 – 3
35 – 30
45 - 40
55 – 50


- بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- قىس مەزگىلى
- قىس مەزگىلىنەن كەيىن قاي مەزگىل كەلەدى؟..............
- كوكتەمنىڭ العاشقى كۇندەرىندە قانداي مەيرامدى قارسى الامىز؟.................
ءيا، بالالار، الدىمىزدا انالار مەيرامى كەلە جاتىر ەكەن.
ەندەشە ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدى ءار ادامعا ەڭ قىمبات ادام – انالارعا ارنايمىز.
ولاي بولسا، بالالار، ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن ەڭ الدىمەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەيىك
- انا ءتىلى پانىنەن ءقازىر ءوتىلىپ جاتقان تاراۋدىڭ اتى قانداي؟
- وسى تاراۋداعى ماتىندەردىڭ نەگىزگى ويى قانداي؟
- ۇلكەندى سىيلاۋعا باۋليدى. ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى سىڭىرەدى.
- فاريزا وڭعارسىنوۆا كىم؟ ول كىسى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
ف. وڭعارسىنوۆا قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى ق. ر. پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى. 1939 جىلى 5 جەلتوقسان اتىراۋ وبلىسى، موناش اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ؛
جىلۋ ف. وڭعارسىنوۆا ەكى توپتان 3 - 4 وقۋشىدان جاتقا سۇراۋ.
وقۋشىلارعا سۇراقتار قويۋ ارقىلى بەكىتۋ؛
- اقىن انانى نە ءۇشىن كۇنگە ۇقساتادى؟
- انا مەيىرىمى تۋرالى نە دەيسىڭ؟
- انا ءسۇتى تۋرالى شە؟
- انانىڭ الاقانى قانداي؟
- جاقسى، بالالار، انا بالاسىن جاقسى كورگەندە قانداي سوزدەر ايتادى؟
- قۇلىنىم، بوتام، ەركەتايىم، قوزىم
- انانىڭ قالاۋى قانداي؟
- بالام جاقسى بولىپ وسسە دەيدى
- راحمەت، بالالار! سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ ارقىلى وتىلگەن ساباقتى تولىق تۇسىنگەندەرىڭدى اڭعاردىم.
دۇنيەدە ادامعا ەڭ قىمبات – انا ەكەن. انانى
ەشقاشان رەنجىتپەۋ كەرەك. ءومىر باقي انالارىڭدى سىيلاڭدار. انالارىڭدى ارقالاپ مەككەگە 3 كوتەرىپ اپارساڭ دا، انا قارىزىنان قۇتىلمايسىڭ دەگەن ءسوز بار.
3. جاڭا ساباق
وقۋلىقپەن جۇمىس؛
ماقالدىڭ ماعىناسىن اشۋ؛
كۇننىڭ شۋاعى جىلى،
انانىڭ قۇشاعى – جىلى.
ۆەنن دياگرامماسى بويىنشا جۇمىس.
كۇن انا
كۇن جەر بەتىن جىلىتادى، ال انا ءۇيدى جىلىتادى.
ال انادان كەيىن، سەندەردى كۇتەتىن، ەركەلىكتەرىڭە كونەتىن تاعى كىم قىمبات؟ ونى ءبىلۋ ءۇشىن مىنا ءسوز جۇمباقتى شەشىپ كورەيىك.
باتىر، العىر بالامىز،
وقىپ ءبىلىم الامىز.
ءسوزجۇمباقتار شەشەمىز،
جەتىلسىن دەپ سانامىز.
ءسوزجۇمباق شەشىلەدى.
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتا اجە اتتى ولەڭمەن تانىسامىز. بۇل ولەڭدى دە جازعان فاريزا وڭعارسىنوۆا اپامىز ەكەن.
ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى
فاريزا وڭعارسىنوۆا - حالىق جازۋشىسى. 1939 جىلدىڭ 5 - جەلتوقسانىندا گۋريەۆ (قازىرگى اتىراۋ) وبلىسى، نوۆوبوگات اۋدانىنا قاراستى ماناش اۋىلىندا تۋعان. 1961 جىلى گۋريەۆ مەملەكەتتىك پەدوگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ ءتىل - ادەبيەت فاكۋلتەتىن ءبىتىرىپ، بالىقشى اۋدانىنىڭ ەركىندالا، وكتيابردىڭ 40 جىلدىعى اتىنداعى قازاق مەكتەبىندە ۇستازدىق ەتكەن.
1966 - 1968 جج. گۋريەۆ وبلىستىق «كوممۋنيستىك ەڭبەك» پارتيا تۇرمىسى بولىمىندە ادەبي قىزمەتكەرى. 1968 - 1970 جج. رەسپۋبليكالىق «لەنينشىل جاس» گازەتىنىڭ اقتوبە، گۋريەۆ، ورال وبلىستارى بويىنشا مەنشىكتى ءتىلشىسى قىزمەتىن اتقارعان.
زامانداستار كوزىمەن
«فاريزا اپامىز پوەزياعا قانات قاعىپ العاش قوسىلعان كەزدەن باستاپ، بۇگىنگى قازاق پوەزياسىنىڭ پاديشاسىنا اينالىپ، بۇكىل ءومىرىن شىعارماشىلىققا ارنادى»
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
«فاريزادا حالىقتىق رۋح بار، ول — ەلىمەن بىرگە، قازاعىنان بولىنبەيتىن اقىن. ونىڭ ءتىلى جۇيرىك، وتكىرلىگى مەن تاپقىرلىعى، قاناعاتتىعى ءبارىمىزدى دە قىزىقتىراتىن، قۋانتاتىن اقىن. اباي باستاعان ۇلى اقىندارى بار ەلدە قىزدان شىققان فاريزاسى بولۋ دا قازاق ەلى ءۇشىن كەرەمەت جاراسىم. مەن وسى جاراسىمدى كورگەنىمە باقىتتىمىن»

ءابدىلدا تاجىبايەۆ.
«فاريزا - پوەزيانىڭ ءىشى مەن تىسىن ويلاي الاتىن اقىن»
عابيت مۇسىرەپوۆ
بالالار، اجە دەگەن ءسوزدى ەستىگەندە سەندەردىڭ ويلارىڭا نە كەلەدى؟
- اجە قانداي ادام؟
- اجەڭنىڭ ەسىمى كىم؟
- ناعاشى اجەڭنىڭ ەسىمى كىم؟
- ول قايدا تۇرادى؟
- اجەڭدى سوڭعى رەت قاشان كوردىڭ؟
- سەن كورگەندە اجەڭ قانداي كوڭىل كۇيدە ەدى؟
- اجەڭ ساعان قانداي اقىل ايتتى؟
- اجەڭ سەنى ەركەلەتكەندە قالاي اتايدى؟
انانىڭ ماحابباتىنا، انانىڭ تىلەگىنە ەش نارسە جەتپەيدى. شىرىلداپ جەرگە تۇسكەننەن - اق سەنىڭ ەڭ ءبىر جاقىنىڭ، ەڭ ءبىر دوسىڭ، ەڭ ءبىر ۇستازىڭ بار. ول - انا! ول ساعان بارىنەن قىمبات. سوندىقتان دا سەن ءبىر - اق جاندى بىلەسىڭ. ول - انا!
مىنە اناعا دەگەن ماحاببات تۋعان كۇنىڭنەن - اق باستالادى. انا دەگەن ارداقتى ات. انانى قۇرمەتتەپ، سىيلاي بىلىڭدەر! اجە - اكەنىڭ شەشەسى. ەل ءىشى، وتباسىنىڭ بۇتىندىگىن ويلايتىن - ەل اناسى. قازاق حالقىنىڭ زاڭى بويىنشا اجەنى ءاربىر ادام تانىسىن، تانىماسىن وعان سالەم بەرىپ، قۇرمەت كورسەتۋگە ءتيىس.
4. وقۋلىقتاعى “اجە ولەڭىن” مانەرلەپ وقىپ بەرۋ؛
5. بالالارعا ىشتەي وقىتۋ.
6. بالالارعا تىزبەكتەي وقىتۋ
7. سەرگىتۋ ءساتى.
اجەلەر قۇرمەتىنە اسىل اجەم ءانىن ورىنداپ سەرگىپ الايىق.
8. داپتەرمەن جۇمىس.
اقىن قولدانعان سوزدەرگە نازار اۋدارۋ. سىزبانى تولتىرۋ.
اقىن قولدانعان كوركەم سوزدەر
ماعىناسى
.........
......... رەنجىپ، اشۋلانىپ
ماقتاپ، شاتتانىپ
9. شىعارماشىلىق جۇمىس.
1 - توپ. «اجە» تاقىرىبىندا شىعارما جازۋ.
2 - توپ. «اجە» تاقىرىبىنا ولەڭ شىعارۋ.
مەن ۇيىقتاردا ايتادى
ەرتەگىسىن اندەرىن
(ۇيقاستارىن پايدالانىپ ءبىر شۋماق ولەڭ قۇراستىرۋ)
10. ۋاقىت بولىپ جاتسا، سيتۋاسيالىق سۇراقتار بەرەمىن، جاۋاپ الامىن.
سەن مەكتەپتە تارتىپسىزدىك ىستەدىڭ، اجەڭدى ءمۇعالىم مەكتەپكە شاقىردى. سەنىڭ ارەكەتىڭ؟ (ءبارىن مويىنداپ كەشىرىم سۇراۋ)
11. قورىتىندىلاۋ. بالالار كىمنىڭ ولەڭىن وتتىك؟ ولەڭ كىم تۋرالى ايتىلعان؟ كىم اجەسىن جاقسى كورەدى؟ كىم اجەسىنە قانداي سىيلىق سىيلايدى؟ اجە ەڭبەگىن قالاي اقتار ەدىڭ؟
12. باعالاۋ. بەلسەندى قاتىسقان توپتى ماداقتاۋ.
13. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ: ف. وڭعارسىنوۆانىڭ «اجە» ولەڭىن جاتتاۋ.