"بۇرىمدى قىز" قىزدار بايقاۋىن
«بۇرىمدى قىز» اتتى 8 - 10 سىنىپتارىنىڭ اراسىنداعى قىزدار بايقاۋىنىڭ ءجۇرۋ بارىسى.
ماقساتى: «گۇل وسسە - جەردىڭ كوركى قىز وسسە - ەلدىڭ كوركى» - دەگەندەي ەجەلدەن اتا - بابالارىمىز قىزداردى ءارقاشاندا گۇلگە تەڭەگەن. تابيعاتتا ەڭ سۇلۋ وسىمدىك گۇل بولسا، الەمنىڭ سۇلۋى - قىز. قىزدارىمىزعا ءتان نازىكتىك، سۇلۋلىق، ۇياڭدىق، يبالىلىق، سىپايىلىق، ادەمىلىك، ىسكەرلىك، شەبەرلىك، رۋحاني بايلىق، اق نيەت، سۇيىسپەنشىلىك، نامىسى، قايرات جىگەرى، بارىنەن دە ار تازالىعى ءتان. وسىنداي قاسيەتتەرىمەن دە قازاق قىزدارى زور تاعىلىم يەسى! قىز تاربيەسى تۋرالى كوپ ايتۋعا بولادى. «قىزعا قىرىق ۇيدەن تىيىم» - دەگەن ءسوز قىزدى كەمسىتۋ ءۇشىن ايتىلماعان، كەرىسىنشە قىز بالانىڭ تاربيەسىنە زور جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋدى مەڭزەيدى. بۇگىنگى قىز - ەرتەڭگى انا. سوندىقتان، حالقىمىز ايەل - بارشا تىرشىلىكتىڭ باستاۋى، ءومىردىڭ ءسانى دەپ قاسيەت تۇتىپ، ارداقتاپ ايالاعان.
قىز سۇلۋ كورىنەدى قىلىعىمەن،
جارىسا توگىلگەن قوس بۇرىمىمەن.
بۇل كۇندە سۇلۋلىقتىڭ ۇلكەنى وسى،
قىز سۇلۋ كورىنەدى بىلىمىمەن.
قىز سۇلۋ كورىنەدى شاشىمەنەن،
اي قاباق، قيعاش قارا قاسىمەنەن.
قىز سۇلۋ كورىنەدى تولعان ايداي،
ون ەكى مەن ون سەگىز جاسىمەنەن.- دەگەندەي، حالقىمىز قىز سۇلۋلىعىنا ەرەكشە ءمان بەرگەن. قازاق قىزى دەسە، بەت - جۇزىندە ۇياڭدىعى بار، شاشى ۇزىن، باسقان ءىزى بىلىنبەيتىن جان ەلەستەيدى. شولپىنىڭ سىڭعىرى قۇلاعىمىزعا كەلەدى...
بويجەتكەن قىزداردى ۇلتىمىزدىڭ سالت - داستۇرلەرى مەن ادەت - عۇرىپ، رۋحاني قۇندىلىقتاردى قۇرمەتتەي بىلۋگە، ۇياڭدىق پەن بيازىلىققا، يناباتتى، ءبىلىمدى بولۋعا تاربيەلەۋ.
جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار، ابزال انالار، كوكتەم گۇلىندەي جايناعان اپايلار، اياۋلى ارۋلار. سىزدەردى كوگىلدىر كوكتەمنىڭ شۋاقتى كۇندەرىمەن بىرگە كەلەتىن
8 - ناۋرىز مەرەكەسى حالىقارالىق ايەلدەر كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىز. بۇگىنگى كۇن سىزدەرگە مەرەكەلىك كوڭىل - كۇي تىلەي وتىرىپ،
حالىقارالىق ايەلدەر كۇنى مەرەكەسىنە ارنالىپ وتكەلى وتىرعان «بۇرىمدى قىز» اتتى بايقاۋىمىزدى تاماشالاۋعا شاقىرامىز.
ارۋلار - اياۋلىلار، ارداقتىلار،
ومىرگە جىلۋ بولىپ قالماق بولار.
ارۋلار – تىرشىلىككە كۇرە تامىر،
ءومىردى ءبىر - بىرىنە جالعاپ تۇرار.
قۇرمەتتى قاۋىم، بۇگىنگى وتكەلى وتىرعان «بۇرىمدى قىز» اتتى 8 - 10 سىنىپتارىنىڭ اراسىنداعى قىزدار بايقاۋىن باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
بايقاۋدىڭ ماقساتى: قازاق حالقىنىڭ ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسىپ كەلە جاتقان دانالىعى مەن تەرەڭ سانالىعىن بويىنا دارىتقان قازاق قىزدارىنىڭ تابيعات بەرگەن كوركەمدىلىك - ادەمىلىگىمەن، سۇلۋلىعىنا ءتاۋ ەتۋ.
قوس بۇرىمى اش بەلىنە توگىلگەن،
كەلبەتى بار كەرمارالداي كەرىلگەن.
قازاق قىزى – يناباتتى ارۋ قىز
اق جۇزىنەن اپپاق ساۋلە توگىلگەن.
ءتىل بايلانىپ قالاتىنداي كورگەندە،
سۇلۋلىقتى سوعان عانا بەرگەن بە!
كىمدە بولسا باس يەدى مويىنداپ،
قارسى الدىنا قازاق قىزى كەلگەندە - دەي كەلە بۇگىنگى بايقاۋعا قاتىسۋشىلارعا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ قوشەمەتپەن ورتامىزعا شاقىرايىق.
№ 1 ارۋىمىز
№ 2 ارۋىمىز
№ 3 ارۋىمىز
№4 ارۋىمىز
№5 ارۋىمىز
№6 ارۋىمىز
ادىلدىكپەن باعا بەرەر ارۋعا
ادىلدىكپەن قارا قىلدى جارۋعا
القاسىن قازىلاردىڭ ءبىز سايلايىق
اق ارۋدى تالداپ بۇگىن الۋعا - دەپ بۇگىنگى سايىسىمىزعا باعا بەرەر قازىلار القاسىمەن تانىس بولىڭىزدار.
قازىلار القاسىنىڭ مۇشەلەرى:
بۇگىنگى بايقاۋدا ارۋلارىمىز مىنا ءبولىم شارتتارى بويىنشا سىنعا تۇسەدى:
ءى - ءبولىم: «سالەمدەسۋ»- دەپ اتالادى. بايقاۋىمىزدىڭ بۇل بولىمىندە ارۋلارىمىز ءوزىن - ءوزى تانىستىرادى. بۇندا ارۋلارىمىزدىڭ ءتىل كوركەمدىگى جانە سىرت سىمباتى، ءجۇرىس تۇرىسى سىنعا تۇسەدى.
ءىى - ءبولىم: «مەن قازاقتىڭ قىزىمىن دارا تۋعان»- دەپ اتالادى. بۇل بولىمدە ارۋلارىمىز قازاق قىزىنىڭ بەينەسىن سومدايدى.
ءىىI - ءبولىم: «ءوز ونەرى» - دەپ اتالادى. بۇل بولىمدە ارۋلارىمىز ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى. (ءان ايتۋ، بي بيلەۋ، دومبىرا تارتۋ ت. ب ونەرلەرىن كورسەتۋگە رۇقسات ەتىلەدى)
ءىV ءبولىم: «ءسان ۇلگىسى»- دەپ اتالادى. بۇل بولىمدە ارۋلار قازاق حالقىنىڭ ءسان ۇلگىسىن كورسەتەدى. قاتىسۋشىلاردىڭ ءسان ۇلگىسىنە ەرەكشە ءمان بەرىلەدى.
V ءبولىم:. ءبىلىمدى مىڭدى جىعار (سۇراق - جاۋاپ)
باۋراپ الار ءبىر اق اۋىز سالەمى
قازاق قىزى - ادەپتى دە ادەمى
قازاق قىزى - اقىلىنا كوركى ساي
تۇنىپ تۇرعان سۇلۋلىقتىڭ الەمى.- دەي وتىرىپ بايقاۋىمىزدىڭ ءبىرىنشى ءبولىمى
«سالەمدەسۋى» بويىنشا ارۋلارىمىزدى ءوزىن - ءوزى تانىستىرۋىنا رۇقسات ەتەيىك. قارسى الىڭىزدار.
ءىى ءبولىم «مەن قازاق قىزىمىن دارا تۋعان»
بۇل بولىمدە ارۋلارىمىزدىڭ دايىنداعان قازاق قىزىنىڭ بەينەسىن تاماشالايىق. قول سوعىپ ارۋلارىمىزدى ورتاعا شاقىرامىز. ءار قاتىسۋشى رومان، پوەمادان ءۇزىندى كورسەتەدى.
ءىىI ءبولىم: «ءوز ونەرى»
ارۋلارىمىز ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى
ونەرى ورگە جۇزەر تالاپتىنىڭ
تالانتى تالماي ۇشار قاناتتىنىڭ
ءالدي اۋەن الەمى ونەر اتى
شارپىپ ءوتسىن لەبىمەن قاناتىنىڭ - دەپ سايىسكەرلەردىڭ ونەرىن تاماشالاۋعا شاقىرامىز.
IV ءبولىم «ءسان ۇلگىسى» بۇل بولىمدە بايقاۋعا قاتىسۋشى قازاق حالقىنىنا ساي ءسان كيىم ۇلگىسىن كورسەتەدى. قاتىسۋشىنىڭ شاش ۇلگىسىنە دە ەرەكشە ءمان بەرىلەدى.
قازاق قىزى - تامساندىرعان تالايدى،
توعجان بولىپ عاشىق قىلعان ابايدى.
قازاق قىزى كۇلكىسى كۇن، ءتىلى بال،
اي سەكىلدى اسقاق ارۋ ارايلى - دەپ ءسان ۇلگىسىن كورسەتۋگە ارۋلارىمىزدى ورتاعا شاقىرامىز
ماقساتى: «گۇل وسسە - جەردىڭ كوركى قىز وسسە - ەلدىڭ كوركى» - دەگەندەي ەجەلدەن اتا - بابالارىمىز قىزداردى ءارقاشاندا گۇلگە تەڭەگەن. تابيعاتتا ەڭ سۇلۋ وسىمدىك گۇل بولسا، الەمنىڭ سۇلۋى - قىز. قىزدارىمىزعا ءتان نازىكتىك، سۇلۋلىق، ۇياڭدىق، يبالىلىق، سىپايىلىق، ادەمىلىك، ىسكەرلىك، شەبەرلىك، رۋحاني بايلىق، اق نيەت، سۇيىسپەنشىلىك، نامىسى، قايرات جىگەرى، بارىنەن دە ار تازالىعى ءتان. وسىنداي قاسيەتتەرىمەن دە قازاق قىزدارى زور تاعىلىم يەسى! قىز تاربيەسى تۋرالى كوپ ايتۋعا بولادى. «قىزعا قىرىق ۇيدەن تىيىم» - دەگەن ءسوز قىزدى كەمسىتۋ ءۇشىن ايتىلماعان، كەرىسىنشە قىز بالانىڭ تاربيەسىنە زور جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋدى مەڭزەيدى. بۇگىنگى قىز - ەرتەڭگى انا. سوندىقتان، حالقىمىز ايەل - بارشا تىرشىلىكتىڭ باستاۋى، ءومىردىڭ ءسانى دەپ قاسيەت تۇتىپ، ارداقتاپ ايالاعان.
قىز سۇلۋ كورىنەدى قىلىعىمەن،
جارىسا توگىلگەن قوس بۇرىمىمەن.
بۇل كۇندە سۇلۋلىقتىڭ ۇلكەنى وسى،
قىز سۇلۋ كورىنەدى بىلىمىمەن.
قىز سۇلۋ كورىنەدى شاشىمەنەن،
اي قاباق، قيعاش قارا قاسىمەنەن.
قىز سۇلۋ كورىنەدى تولعان ايداي،
ون ەكى مەن ون سەگىز جاسىمەنەن.- دەگەندەي، حالقىمىز قىز سۇلۋلىعىنا ەرەكشە ءمان بەرگەن. قازاق قىزى دەسە، بەت - جۇزىندە ۇياڭدىعى بار، شاشى ۇزىن، باسقان ءىزى بىلىنبەيتىن جان ەلەستەيدى. شولپىنىڭ سىڭعىرى قۇلاعىمىزعا كەلەدى...
بويجەتكەن قىزداردى ۇلتىمىزدىڭ سالت - داستۇرلەرى مەن ادەت - عۇرىپ، رۋحاني قۇندىلىقتاردى قۇرمەتتەي بىلۋگە، ۇياڭدىق پەن بيازىلىققا، يناباتتى، ءبىلىمدى بولۋعا تاربيەلەۋ.
جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار، ابزال انالار، كوكتەم گۇلىندەي جايناعان اپايلار، اياۋلى ارۋلار. سىزدەردى كوگىلدىر كوكتەمنىڭ شۋاقتى كۇندەرىمەن بىرگە كەلەتىن
8 - ناۋرىز مەرەكەسى حالىقارالىق ايەلدەر كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىز. بۇگىنگى كۇن سىزدەرگە مەرەكەلىك كوڭىل - كۇي تىلەي وتىرىپ،
حالىقارالىق ايەلدەر كۇنى مەرەكەسىنە ارنالىپ وتكەلى وتىرعان «بۇرىمدى قىز» اتتى بايقاۋىمىزدى تاماشالاۋعا شاقىرامىز.
ارۋلار - اياۋلىلار، ارداقتىلار،
ومىرگە جىلۋ بولىپ قالماق بولار.
ارۋلار – تىرشىلىككە كۇرە تامىر،
ءومىردى ءبىر - بىرىنە جالعاپ تۇرار.
قۇرمەتتى قاۋىم، بۇگىنگى وتكەلى وتىرعان «بۇرىمدى قىز» اتتى 8 - 10 سىنىپتارىنىڭ اراسىنداعى قىزدار بايقاۋىن باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
بايقاۋدىڭ ماقساتى: قازاق حالقىنىڭ ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسىپ كەلە جاتقان دانالىعى مەن تەرەڭ سانالىعىن بويىنا دارىتقان قازاق قىزدارىنىڭ تابيعات بەرگەن كوركەمدىلىك - ادەمىلىگىمەن، سۇلۋلىعىنا ءتاۋ ەتۋ.
قوس بۇرىمى اش بەلىنە توگىلگەن،
كەلبەتى بار كەرمارالداي كەرىلگەن.
قازاق قىزى – يناباتتى ارۋ قىز
اق جۇزىنەن اپپاق ساۋلە توگىلگەن.
ءتىل بايلانىپ قالاتىنداي كورگەندە،
سۇلۋلىقتى سوعان عانا بەرگەن بە!
كىمدە بولسا باس يەدى مويىنداپ،
قارسى الدىنا قازاق قىزى كەلگەندە - دەي كەلە بۇگىنگى بايقاۋعا قاتىسۋشىلارعا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ قوشەمەتپەن ورتامىزعا شاقىرايىق.
№ 1 ارۋىمىز
№ 2 ارۋىمىز
№ 3 ارۋىمىز
№4 ارۋىمىز
№5 ارۋىمىز
№6 ارۋىمىز
ادىلدىكپەن باعا بەرەر ارۋعا
ادىلدىكپەن قارا قىلدى جارۋعا
القاسىن قازىلاردىڭ ءبىز سايلايىق
اق ارۋدى تالداپ بۇگىن الۋعا - دەپ بۇگىنگى سايىسىمىزعا باعا بەرەر قازىلار القاسىمەن تانىس بولىڭىزدار.
قازىلار القاسىنىڭ مۇشەلەرى:
بۇگىنگى بايقاۋدا ارۋلارىمىز مىنا ءبولىم شارتتارى بويىنشا سىنعا تۇسەدى:
ءى - ءبولىم: «سالەمدەسۋ»- دەپ اتالادى. بايقاۋىمىزدىڭ بۇل بولىمىندە ارۋلارىمىز ءوزىن - ءوزى تانىستىرادى. بۇندا ارۋلارىمىزدىڭ ءتىل كوركەمدىگى جانە سىرت سىمباتى، ءجۇرىس تۇرىسى سىنعا تۇسەدى.
ءىى - ءبولىم: «مەن قازاقتىڭ قىزىمىن دارا تۋعان»- دەپ اتالادى. بۇل بولىمدە ارۋلارىمىز قازاق قىزىنىڭ بەينەسىن سومدايدى.
ءىىI - ءبولىم: «ءوز ونەرى» - دەپ اتالادى. بۇل بولىمدە ارۋلارىمىز ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى. (ءان ايتۋ، بي بيلەۋ، دومبىرا تارتۋ ت. ب ونەرلەرىن كورسەتۋگە رۇقسات ەتىلەدى)
ءىV ءبولىم: «ءسان ۇلگىسى»- دەپ اتالادى. بۇل بولىمدە ارۋلار قازاق حالقىنىڭ ءسان ۇلگىسىن كورسەتەدى. قاتىسۋشىلاردىڭ ءسان ۇلگىسىنە ەرەكشە ءمان بەرىلەدى.
V ءبولىم:. ءبىلىمدى مىڭدى جىعار (سۇراق - جاۋاپ)
باۋراپ الار ءبىر اق اۋىز سالەمى
قازاق قىزى - ادەپتى دە ادەمى
قازاق قىزى - اقىلىنا كوركى ساي
تۇنىپ تۇرعان سۇلۋلىقتىڭ الەمى.- دەي وتىرىپ بايقاۋىمىزدىڭ ءبىرىنشى ءبولىمى
«سالەمدەسۋى» بويىنشا ارۋلارىمىزدى ءوزىن - ءوزى تانىستىرۋىنا رۇقسات ەتەيىك. قارسى الىڭىزدار.
ءىى ءبولىم «مەن قازاق قىزىمىن دارا تۋعان»
بۇل بولىمدە ارۋلارىمىزدىڭ دايىنداعان قازاق قىزىنىڭ بەينەسىن تاماشالايىق. قول سوعىپ ارۋلارىمىزدى ورتاعا شاقىرامىز. ءار قاتىسۋشى رومان، پوەمادان ءۇزىندى كورسەتەدى.
ءىىI ءبولىم: «ءوز ونەرى»
ارۋلارىمىز ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى
ونەرى ورگە جۇزەر تالاپتىنىڭ
تالانتى تالماي ۇشار قاناتتىنىڭ
ءالدي اۋەن الەمى ونەر اتى
شارپىپ ءوتسىن لەبىمەن قاناتىنىڭ - دەپ سايىسكەرلەردىڭ ونەرىن تاماشالاۋعا شاقىرامىز.
IV ءبولىم «ءسان ۇلگىسى» بۇل بولىمدە بايقاۋعا قاتىسۋشى قازاق حالقىنىنا ساي ءسان كيىم ۇلگىسىن كورسەتەدى. قاتىسۋشىنىڭ شاش ۇلگىسىنە دە ەرەكشە ءمان بەرىلەدى.
قازاق قىزى - تامساندىرعان تالايدى،
توعجان بولىپ عاشىق قىلعان ابايدى.
قازاق قىزى كۇلكىسى كۇن، ءتىلى بال،
اي سەكىلدى اسقاق ارۋ ارايلى - دەپ ءسان ۇلگىسىن كورسەتۋگە ارۋلارىمىزدى ورتاعا شاقىرامىز
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
5 - سىنىپ قازاق ءتىلى پانىنەن قىسقا مەرزىمدى جوسپارى
