قۇستار اۋا رايىن بولجاي الا ما؟
جۇمىس تاقىرىبى:
«قۇستار اۋا – رايىن بولجاي الا ما؟»
كىرىسپە:
نەگىزگى ءبولىم.
1. قۇستاردىڭ اۋا – رايىن بولجاۋى.
2. قۇستاردىڭ الۋان تۇرلىلىگى
3. قۇستاردىڭ ءوسىپ - ءونۋى.
قورىتىندى.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر
قوسىمشا
كىرىسپە
تابيعات! وسى ءبىر جۇرەككە جىلى، كوڭىلگە قونىمدى ەستىلەتىن ساليقالى سوزدە قانشاما تەرەڭ وي، ماعىنا، ۇلاعاتى مول ۇعىم، تۇجىرىمى كەڭ وي جاتىر دەسەڭىزشى. تابيعات كۇللى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ قۇتتى قونىس - مەكەنى، التىن ۇيا بەسىگى، قۇت – بەرەكەسى. ادام ءۇشىن تابيعات ەڭ قاسيەتتى دە، قاستەرلى ۇعىم. ويتكەنى ادامنىڭ ءوزىن دۇنيەگە كەلتىرگەن اياۋلى اناسى، سوندىقتان دا ادامنىڭ تابيعاتتى انا دەپ قۇرمەتتەۋىندە ۇلكەن ءمان جاتىر.
تابيعات دەگەنىمىز – قۇلپىرعان جەر بەتى، اسقاق تاۋلار، جاسىل ورمان، اعىپ جاتقان وزەن مەن كولدەر، ءارتۇرلى جانۋارلار مەن وسىمدىكتەر دۇنيەسى.
حالقىمىزدىڭ تابيعاتقا دەگەن زور سۇيىسپەنشىلىگى تابيعاتتىڭ كوركەم كەلبەتىن، ارايلى اجارىن، سۇلۋلىق سىمباتىن سەزىنە بىلۋىمەن بىرتە - بىرتە قالىپتاسقان. تابيعات سۇلۋلىعىنان، ادەمىلىگىنەن، اسەمدىگىنەن بويىنا قۋات، جۇرەگىنە شۋاق الىپ، اسا زور ىڭكارلىك سەزىمگە بولىنگەن جانە تابيعات سۇلۋلىعىنىڭ الدىندا باس يگەن.
تابيعاتتى قۇرايتىن بولىكتەردىڭ ءبىرى – قۇستار. حالىق ەجەلدەن - اق قۇستارعا اۋەس. ولارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن شەكسىز دارىپتەپ ەڭ جاقسى كورەتىن ادامدا قۇسقا تەڭەۋ ارقىلى ول ىقىلاسىن كوپكە اياڭ ەتەدى. حالىق ءوز ورتاسىنان شىققان ساڭلاق ۇلدارىن سۇڭقارعا تەڭەسە، توگىلتە ءان شىرقايتىن ءانشىسىن بۇلبۇلعا، وتان ءۇشىن جانىن قياتىن ەرلەرىن قىرانعا، ەلدەن اسقان سۇلۋىن اققۋعا تەڭەگەن.
قۇس ادامعا قۋانىش سىيلايدى. قۇس ادامدى اسپانداپ قالىقتاۋ سەزىمىنە بولەيدى. قۇسسىز ادام كوڭىلى شارىقتاماۋ تۇگىلى جەردەن دە كوتەرىلمەس ەدى. ادامنىڭ قيالداۋى، بوستاندىقتى كوزبە - كوز كورۋى، سونداي - اق ادەمىلىكتى، سۇلۋلىقتى ءتۇسىنۋ ءۇشىن قۇس – ادامعا پايدالى.
كوك قۇراق – كولدىڭ ساۋلەتى، قۇس پەن اڭ ەلدىڭ داۋلەتى – دەگەندەي، حايۋاناتتار ىشىندەگى ەڭ سۇلۋى، ەڭ سىمباتتىسى – قۇستار. تابيعاتتا دا، ادام ومىرىندە دە قۇستاردىڭ ءمانى وتە زور. قۇستار اۋەزدى اسەم داۋىسپەن، سىمباتتى دا سۇلۋ، الۋان ءتۇرلى سىرتقى كورىنىسىمەن تابيعاتتىڭ ءسانىن كەلتىرۋ ارقىلى ادامدى ەستەتيكالىق ءلاززاتقا بولەيدى.
«قۇستار اۋا – رايىن بولجاي الا ما؟»
كىرىسپە:
نەگىزگى ءبولىم.
1. قۇستاردىڭ اۋا – رايىن بولجاۋى.
2. قۇستاردىڭ الۋان تۇرلىلىگى
3. قۇستاردىڭ ءوسىپ - ءونۋى.
قورىتىندى.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر
قوسىمشا
كىرىسپە
تابيعات! وسى ءبىر جۇرەككە جىلى، كوڭىلگە قونىمدى ەستىلەتىن ساليقالى سوزدە قانشاما تەرەڭ وي، ماعىنا، ۇلاعاتى مول ۇعىم، تۇجىرىمى كەڭ وي جاتىر دەسەڭىزشى. تابيعات كۇللى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ قۇتتى قونىس - مەكەنى، التىن ۇيا بەسىگى، قۇت – بەرەكەسى. ادام ءۇشىن تابيعات ەڭ قاسيەتتى دە، قاستەرلى ۇعىم. ويتكەنى ادامنىڭ ءوزىن دۇنيەگە كەلتىرگەن اياۋلى اناسى، سوندىقتان دا ادامنىڭ تابيعاتتى انا دەپ قۇرمەتتەۋىندە ۇلكەن ءمان جاتىر.
تابيعات دەگەنىمىز – قۇلپىرعان جەر بەتى، اسقاق تاۋلار، جاسىل ورمان، اعىپ جاتقان وزەن مەن كولدەر، ءارتۇرلى جانۋارلار مەن وسىمدىكتەر دۇنيەسى.
حالقىمىزدىڭ تابيعاتقا دەگەن زور سۇيىسپەنشىلىگى تابيعاتتىڭ كوركەم كەلبەتىن، ارايلى اجارىن، سۇلۋلىق سىمباتىن سەزىنە بىلۋىمەن بىرتە - بىرتە قالىپتاسقان. تابيعات سۇلۋلىعىنان، ادەمىلىگىنەن، اسەمدىگىنەن بويىنا قۋات، جۇرەگىنە شۋاق الىپ، اسا زور ىڭكارلىك سەزىمگە بولىنگەن جانە تابيعات سۇلۋلىعىنىڭ الدىندا باس يگەن.
تابيعاتتى قۇرايتىن بولىكتەردىڭ ءبىرى – قۇستار. حالىق ەجەلدەن - اق قۇستارعا اۋەس. ولارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن شەكسىز دارىپتەپ ەڭ جاقسى كورەتىن ادامدا قۇسقا تەڭەۋ ارقىلى ول ىقىلاسىن كوپكە اياڭ ەتەدى. حالىق ءوز ورتاسىنان شىققان ساڭلاق ۇلدارىن سۇڭقارعا تەڭەسە، توگىلتە ءان شىرقايتىن ءانشىسىن بۇلبۇلعا، وتان ءۇشىن جانىن قياتىن ەرلەرىن قىرانعا، ەلدەن اسقان سۇلۋىن اققۋعا تەڭەگەن.
قۇس ادامعا قۋانىش سىيلايدى. قۇس ادامدى اسپانداپ قالىقتاۋ سەزىمىنە بولەيدى. قۇسسىز ادام كوڭىلى شارىقتاماۋ تۇگىلى جەردەن دە كوتەرىلمەس ەدى. ادامنىڭ قيالداۋى، بوستاندىقتى كوزبە - كوز كورۋى، سونداي - اق ادەمىلىكتى، سۇلۋلىقتى ءتۇسىنۋ ءۇشىن قۇس – ادامعا پايدالى.
كوك قۇراق – كولدىڭ ساۋلەتى، قۇس پەن اڭ ەلدىڭ داۋلەتى – دەگەندەي، حايۋاناتتار ىشىندەگى ەڭ سۇلۋى، ەڭ سىمباتتىسى – قۇستار. تابيعاتتا دا، ادام ومىرىندە دە قۇستاردىڭ ءمانى وتە زور. قۇستار اۋەزدى اسەم داۋىسپەن، سىمباتتى دا سۇلۋ، الۋان ءتۇرلى سىرتقى كورىنىسىمەن تابيعاتتىڭ ءسانىن كەلتىرۋ ارقىلى ادامدى ەستەتيكالىق ءلاززاتقا بولەيدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
