ساكەن سەيفۋللين. «ءبىرجان سال»
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساكەن سەيفۋللين. «ءبىرجان سال»
انا ءتىلى 3 سىنىپ
ساباق ماقساتى: 1. ساكەن سەيفۋللين تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ. ءبىرجان ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن تانىستىرۋ. ءبىرجان ونەرى تۋرالى جان – جاقتى مالىمەت بەرۋ.
2. وقۋشىلاردى ءتۇسىندىرىپ، داۋىستاپ وقۋىن قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى مانەرلەپ، داۋىس ىرعاعىمەن ايتىپ ۇيرەتۋ.
3. وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، ەستەتيكالىق تالعامعا ۇيرەتە ءبىلۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس
ءادىس – ءتاسىلى: توپتاستىرۋ، ەركىن جازۋ ستراتەگياسى، ءبىر اينالىم سويلەسۋ، وي شاقىرۋ
ساباق بارىسى:
پسيحولوگيالىق دايىندىق
- وقۋشىلار وتكەن تاقىرىپتارىمىزدى قايتالايىق. بالا تۇرار اڭگىمەسى بولاتىن. ەندەشە، اڭگىمەدەگى تۇراردىڭ ءمۇعالىمى ايتقانداي «قايتالاۋ – ءبىلىمنىڭ ايناسى». ءبىز وتكەن تاقىرىپتارىمىزدا بالا اباي مەن مۇحتار اۋلىنا ساياحات جاسايىق. اباي اۋىلدارىنا جىرشى، اقىن كەلىپ ەدى عوي. «قايتالاۋ – ءبىلىمنىڭ ايناسى» دەدىك قوي بۇگىنگى وتەتىن ساباعىمىزبەن بايلانىسى بار.
ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ.
ۇيگە «تۇراردىڭ بولاشاعى» اتتى ءوز ويلارىمىزدى بىلدىرسەك. «ءبىر اينالىم سويلەسۋ»بويىنشا كىم دايىن؟
وي اشار. ساباق ەپيگرافى: «اقىننىڭ ءتىلى قىلىشتان وتكىر، قىلدان نازىك»
بۇل ءسوزدىڭ ماعىناسىن ساباق سونى تۇسىنەتىن بولامىز. نەلىكتەن وسىلاي ايتىلعاندىعى.
وي شاقىرۋ. ماقال – ماتەلدەر ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋ.
بىرلىگى جوق ەل توزادى،
بىرلىگى كۇشتى ەل وزادى.
ساۋساق ىلىكپەي،
ينە ىلىكپەيدى.
«جاسىرىن ءسوز» ويىنى.
رەبۋستى شەشۋ.
ءبىرجان سال
سال - ءساندى كيىنىپ، ەرەكشەلەنىپ جۇرەتىن سەرى ءانشى.
ءبىرجان سال تۋرالى ولەڭدى جازعان ساكەن سەيفۋللين.
ساكەن سەيفۋللين ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا شولۋ
كوكشەنىڭ سال – سەرىلەرىمىز شىققان. اقان سەرى اق توقتى، ءبىرجان سال سەكىلدى. كوكشەتاۋدىڭ تابيعاتى قانداي ادەمى بولسا، اقىن، سال سەرىسى دە سونداي كەڭ، تارتىمدى بولعان.
ءبىرجان ولەڭى
1. ءمۇعالىمنىڭ وقۋى
2. وقۋشىلاردىڭ مانەرلەپ وقۋى
سەرگىتۋ ءساتى
دومبىرانى كوبىنە نە ءۇشىن قاجەت. ايتىس ونەرىنە پايدالانادى. سول سىندى ءبىرجان سالدىڭ بىزگە بەلگىلى سارا مە نايتىسى وسى كۇنگە دەيىن ەل اۋزىندا ءجۇر. ۇمىتىلمايتىن ەل قازىناسى.
ءبىرجان مەن سارا وپەراسىنان ءۇزىندى
ەندەشە سول ۇزىندىدەن تىڭدايىق. ال ءبىزدىڭ ارامىزدا سونداي ونەرى بار ادام بار ما؟
ءبىرجان مەن سارا ايتىسى — ايتىس ونەرىنىڭ وزىق ۇلگىلەرىنىڭ ءبىرى. ايتىس 1895 ج. قازىرگى الماتى وبلىسىنىڭ قاپال - اقسۋ وڭىرىندە ءبىرجان قوجاعۇل ۇلى مەن سارا تاستانبەك قىزى اراسىندا وتەدى. بۇل ايتىستى ەڭ العاش 1898 ج. قازاندا "قيسسا ءبىرجان سال مەنەن سارا قىزدىڭ ايتىسقانى” دەگەن اتپەن جۇسىپبەك قوجا شايحيسلام ۇلى جاريالادى.
ءبىرجان:
قىزى ەكەن تاستانبەكتىڭ اقىن سارا
بايگەدەن كۇندە كەلگەن جالعىز قارا.
قىز دا بولسا ادامنىڭ جۇيرىگى ەكەن،
كورمەدىك ءسوزدى ادامدى جەكە دارا.
سارانىڭ ءسوزى:
قىزى ەدىم تاستانبەكتىڭ اتىم سارا،
ىشىنەن ەر قاپتاعاي شىقتىم دارا،
ون ۇشتە دومبىرا الىپ، ءسوز سويلەپ ەم،
كەلەمىن ءبىر سۇرىنبەي جالعىز قارا.
ءبىرجان سال كينوسىنان ءۇزىندى كورەيىك.
وسى العان مالىمەتتەر بويىنشا توپتاستىرايىق.
1 - توپ: ءبىرجان تۋرالى سيپاتتاما بەرەيىك.
2 - توپ: پوستەر قورعاۋ.
3 - توپ: ءبىرجان بەينەسىن نەگە تەڭەيمىز؟
سۋىرىپ سالما ويىنى
................ وي
................. اي
................. ءاي
................. ەي
«ەركىن جازۋ» ستراتەگياسى بويىنشا بۇگىن نە بىلدىك ءوز ويىمىزدى ەركىن جازامىز.
ۇيگە. ءبىرجان ولەڭىن جاتتاپ كەلۋ
انا ءتىلى 3 سىنىپ
ساباق ماقساتى: 1. ساكەن سەيفۋللين تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ. ءبىرجان ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن تانىستىرۋ. ءبىرجان ونەرى تۋرالى جان – جاقتى مالىمەت بەرۋ.
2. وقۋشىلاردى ءتۇسىندىرىپ، داۋىستاپ وقۋىن قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى مانەرلەپ، داۋىس ىرعاعىمەن ايتىپ ۇيرەتۋ.
3. وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، ەستەتيكالىق تالعامعا ۇيرەتە ءبىلۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس
ءادىس – ءتاسىلى: توپتاستىرۋ، ەركىن جازۋ ستراتەگياسى، ءبىر اينالىم سويلەسۋ، وي شاقىرۋ
ساباق بارىسى:
پسيحولوگيالىق دايىندىق
- وقۋشىلار وتكەن تاقىرىپتارىمىزدى قايتالايىق. بالا تۇرار اڭگىمەسى بولاتىن. ەندەشە، اڭگىمەدەگى تۇراردىڭ ءمۇعالىمى ايتقانداي «قايتالاۋ – ءبىلىمنىڭ ايناسى». ءبىز وتكەن تاقىرىپتارىمىزدا بالا اباي مەن مۇحتار اۋلىنا ساياحات جاسايىق. اباي اۋىلدارىنا جىرشى، اقىن كەلىپ ەدى عوي. «قايتالاۋ – ءبىلىمنىڭ ايناسى» دەدىك قوي بۇگىنگى وتەتىن ساباعىمىزبەن بايلانىسى بار.
ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ.
ۇيگە «تۇراردىڭ بولاشاعى» اتتى ءوز ويلارىمىزدى بىلدىرسەك. «ءبىر اينالىم سويلەسۋ»بويىنشا كىم دايىن؟
وي اشار. ساباق ەپيگرافى: «اقىننىڭ ءتىلى قىلىشتان وتكىر، قىلدان نازىك»
بۇل ءسوزدىڭ ماعىناسىن ساباق سونى تۇسىنەتىن بولامىز. نەلىكتەن وسىلاي ايتىلعاندىعى.
وي شاقىرۋ. ماقال – ماتەلدەر ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋ.
بىرلىگى جوق ەل توزادى،
بىرلىگى كۇشتى ەل وزادى.
ساۋساق ىلىكپەي،
ينە ىلىكپەيدى.
«جاسىرىن ءسوز» ويىنى.
رەبۋستى شەشۋ.
ءبىرجان سال
سال - ءساندى كيىنىپ، ەرەكشەلەنىپ جۇرەتىن سەرى ءانشى.
ءبىرجان سال تۋرالى ولەڭدى جازعان ساكەن سەيفۋللين.
ساكەن سەيفۋللين ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا شولۋ
كوكشەنىڭ سال – سەرىلەرىمىز شىققان. اقان سەرى اق توقتى، ءبىرجان سال سەكىلدى. كوكشەتاۋدىڭ تابيعاتى قانداي ادەمى بولسا، اقىن، سال سەرىسى دە سونداي كەڭ، تارتىمدى بولعان.
ءبىرجان ولەڭى
1. ءمۇعالىمنىڭ وقۋى
2. وقۋشىلاردىڭ مانەرلەپ وقۋى
سەرگىتۋ ءساتى
دومبىرانى كوبىنە نە ءۇشىن قاجەت. ايتىس ونەرىنە پايدالانادى. سول سىندى ءبىرجان سالدىڭ بىزگە بەلگىلى سارا مە نايتىسى وسى كۇنگە دەيىن ەل اۋزىندا ءجۇر. ۇمىتىلمايتىن ەل قازىناسى.
ءبىرجان مەن سارا وپەراسىنان ءۇزىندى
ەندەشە سول ۇزىندىدەن تىڭدايىق. ال ءبىزدىڭ ارامىزدا سونداي ونەرى بار ادام بار ما؟
ءبىرجان مەن سارا ايتىسى — ايتىس ونەرىنىڭ وزىق ۇلگىلەرىنىڭ ءبىرى. ايتىس 1895 ج. قازىرگى الماتى وبلىسىنىڭ قاپال - اقسۋ وڭىرىندە ءبىرجان قوجاعۇل ۇلى مەن سارا تاستانبەك قىزى اراسىندا وتەدى. بۇل ايتىستى ەڭ العاش 1898 ج. قازاندا "قيسسا ءبىرجان سال مەنەن سارا قىزدىڭ ايتىسقانى” دەگەن اتپەن جۇسىپبەك قوجا شايحيسلام ۇلى جاريالادى.
ءبىرجان:
قىزى ەكەن تاستانبەكتىڭ اقىن سارا
بايگەدەن كۇندە كەلگەن جالعىز قارا.
قىز دا بولسا ادامنىڭ جۇيرىگى ەكەن،
كورمەدىك ءسوزدى ادامدى جەكە دارا.
سارانىڭ ءسوزى:
قىزى ەدىم تاستانبەكتىڭ اتىم سارا،
ىشىنەن ەر قاپتاعاي شىقتىم دارا،
ون ۇشتە دومبىرا الىپ، ءسوز سويلەپ ەم،
كەلەمىن ءبىر سۇرىنبەي جالعىز قارا.
ءبىرجان سال كينوسىنان ءۇزىندى كورەيىك.
وسى العان مالىمەتتەر بويىنشا توپتاستىرايىق.
1 - توپ: ءبىرجان تۋرالى سيپاتتاما بەرەيىك.
2 - توپ: پوستەر قورعاۋ.
3 - توپ: ءبىرجان بەينەسىن نەگە تەڭەيمىز؟
سۋىرىپ سالما ويىنى
................ وي
................. اي
................. ءاي
................. ەي
«ەركىن جازۋ» ستراتەگياسى بويىنشا بۇگىن نە بىلدىك ءوز ويىمىزدى ەركىن جازامىز.
ۇيگە. ءبىرجان ولەڭىن جاتتاپ كەلۋ
You Might Also Like
