شىلاۋلاردى قايتالاۋ
قازاق ءتىلى 7 - سىنىپ
Cاباقتىڭ تاقىرىبى: شىلاۋلاردى قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) وقۋشىلاردىڭ شىلاۋ بويىنشا العان بىلىمدەرىن پراكتيكالىق تۇرعىدا تەكسەرۋ، كەڭەيتۋ؛ ءا) تەوريالىق ماتەريالدى جۇيەلى، تياناقتى بايانداۋعا داعدىلاندىرۋ، ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ؛ ب) ادامگەرشىلىك ىزگى قاسيەتتەرگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
ساباقتىڭ ءادىسى: زەرتتەۋ، سۇراق - جاۋاپ، ويىن تۇرلەرى.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ۇلەستىرمەلى كەستەلەر.
ساباقتىڭ بارىسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ، وقۋ قۇرالدارىنا كوڭىل ءبولۋ.
جاڭا ساباق.
بۇگىنگى ساباعىمىز – شىلاۋلاردى قايتالاۋ، قورىتىندىلاۋ ساباعى. ساباق بارىسىندا شىلاۋلاردىڭ قولدانىس اياسىنىڭ كەڭ ەكەندىگىنە كوزىمىز جەتتى. ولاي بولسا ساباقتى ءبىر وقۋشىمىزدىڭ عىلىمي ىزدەنىس جۇمىسىمەن باستاعاندى ءجون كورىپ وتىرمىز.
تاقىرىبى: «شىلاۋلاردىڭ پوەزيالىق شىعارمالاردا قولدانىلۋى». وقۋشىلار تىڭداپ بولعان سوڭ وسى جۇمىس بويىنشا ءوز پىكىرىن ايتادى.
ال ەندى دەڭگەيلىك تاپسىرمالارعا كەزەك بەرەيىك.
ءى دەڭگەي
ا) ءماتىندى وقىپ، شىلاۋلاردىڭ استىن سىز.
ءا) شىلاۋلاردىڭ تۇرلەرىن اتا.
ب) ۆەنن دياگرامماسى بويىنشا ەرەجەلەرىن جاز.
ءىى دەڭگەي
ا) شىلاۋلاردىڭ تۇرلەرىنە جەكە توقتالىڭدار(تاقتاداعى ءۇش گۇلدىڭ جاپىراقتارىنا شىلاۋ تۇرلەرىن جازۋ).
ءا) ۇستەۋ مە، شىلاۋ ما؟ مەن ءماتىندى وقيمىن. ماتىندەگى بۇرىن، كەيىن، سوڭ، ءارى، بىرگە سوزدەرى ۇستەۋ مە، شىلاۋ ما، دالەلدەپ بەرىڭدەر.
1. بويدا قايرات، ويدا كوز
بولماعان سوڭ ايتپا ءسوز.
2. سۋدان كەيىن شىققان جولداستار بۇرىن شىققانداردى كورگەندە ءار ءتۇرلى اسىعىستىق ىستەدى.
3. ساباقتان كەيىن وقۋشىلار جيىنى بولادى.
4. تالاي ءسوز بۇدان بۇرىن كوپ ايتقانبىز.
5. كولەمى ۇلكەن باي كولحوزدىڭ ىلعي جاڭا تازا ۇيلەرى ءارى كوڭىلدى، ءارى كورىكتى، ءارى تىڭقيعان توق پىشىندە.
6. ولار تاۋدان ءارى اسىپ كەتتى.
7. كارى اڭشىنىڭ ءوزى ۇلكەن بولمەسىندە باياعى اينىماس دوسى احمەتپەن بىرگە وتىر.
8. بىرگە كەلىپ، بىرگە ساباق دايىندايمىز.
ب) ۇندەمەس ويىنى.
جالعاۋلىق پا، جالعاۋ ما؟ (دا، دە، تا، تە، مەن، بەن، پەن) وقۋشىلاردىڭ قولىندا ەكى ءتۇرلى ۇلەستىرمەلەرى بولادى.
ءبىر - بىرىنە جالعاۋ، ەكىنشىسىندە جالعاۋلىق دەگەن ءسوز بار ارالاس سويلەمدەر وقيمىن. وقۋشىلار جازا وتىرىپ، سويلەمدەر شىلاۋ بولسا ۇندەمەستەن «جالعاۋلىق» ۇلەستىرمەسىن، جالعاۋ بولسا «جالعاۋ» ۇلەستىرمەسىن كوتەرەدى.
1. قىزمەتتە تۋىستىق بولمايدى.
2. «كوكارشىن» ءان ەركەسى باپپەن ايتسا...
3. اسان ءبىر نارسەنىڭ بولارىن سەزدى دە، ۇندەمەستەن شىعىپ كەتتى.
4. اسان مەن ۇسەننىڭ اڭگىمەسى وتە قىزىقتى.
5. ايگۇل اجەسىمەن ناعاشىلارىنا قوناققا كەتتى.
6. ءانشى بولماساق تا، ءان تىڭداۋدى سۇيەمىز.
ءىىى دەڭگەيلىك تاپسىرما
ا) ءبىراق، سەبەبى، سوندا دا، كەيدە، يا، نە بولماسا، جانە جالعاۋلىقتارىن قاتىستىرىپ اڭگىمە قۇراستىرۋ.
ءا) تالداۋ جۇمىستارى: بىردە، دەگەنمەن، جانە، جالعاۋلىقتارىنا ماتەماتيكالىق دىبىستىق مىنەزدەمە.
ب) «ىشىندە – سىرتىندا»
سەپتەۋلىك شىلاۋلاردى ىشىنە، قالعاندارىن سىرتىنا جازۋ.
IV. دەڭگەيلىك تاپسىرما
وي تولعاۋ
شىعارماشىلىق توپ جازىپ جاتقاندا قالعاندارى تاسپادان ءان تىڭداپ، سوندا كەزدەسكەن شىلاۋلاردى اجىراتۋ.
ساباقتى بەكىتۋ. «مىڭ ءبىر ماقال» ويىنى.
1 - اينالىم
1. دا شىلاۋى كەزدەسەتىن ماقال ايتۋ.
2. ءۇشىن شىلاۋى كەزدەسەتىن ماقال ايتۋ.
3. مەن شىلاۋى كەزدەسەتىن ماقال ايتۋ.
2 - اينالىم
ماقالدىڭ جالعاسىن تابۋ.
1. ءوز باسىڭدى داۋعا بەرسەڭ دە، (جولداسىڭدى جاۋعا بەرمە)
2. تاۋ مەن تاستى سۋ بۇزار. (ادامزاتتى ءسوز بۇزار)
3. زامانىنا قاراي كۇلكىسى (تاۋىنا قاراي تۇلكىسى)
3 - اينالىم
ماعىناسىن اشۋ.
1. پالۋاننىڭ جامانى
شالدىرعان سوڭ وكىنەر.
كۇزەتشىنىڭ جامانى
الدىرعان سوڭ وكىنەر.
2. وتىرىكتىڭ قۇيرىعى ءبىر - اق تۇتام.
3. سۇتپەن بىتكەن مىنەز سۇيەكپەن كەتەدى.
ساباقتى وسى ويىننىڭ جەڭىمپازى قورىتىندىلايدى.
Cاباقتىڭ تاقىرىبى: شىلاۋلاردى قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) وقۋشىلاردىڭ شىلاۋ بويىنشا العان بىلىمدەرىن پراكتيكالىق تۇرعىدا تەكسەرۋ، كەڭەيتۋ؛ ءا) تەوريالىق ماتەريالدى جۇيەلى، تياناقتى بايانداۋعا داعدىلاندىرۋ، ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ؛ ب) ادامگەرشىلىك ىزگى قاسيەتتەرگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
ساباقتىڭ ءادىسى: زەرتتەۋ، سۇراق - جاۋاپ، ويىن تۇرلەرى.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ۇلەستىرمەلى كەستەلەر.
ساباقتىڭ بارىسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ، وقۋ قۇرالدارىنا كوڭىل ءبولۋ.
جاڭا ساباق.
بۇگىنگى ساباعىمىز – شىلاۋلاردى قايتالاۋ، قورىتىندىلاۋ ساباعى. ساباق بارىسىندا شىلاۋلاردىڭ قولدانىس اياسىنىڭ كەڭ ەكەندىگىنە كوزىمىز جەتتى. ولاي بولسا ساباقتى ءبىر وقۋشىمىزدىڭ عىلىمي ىزدەنىس جۇمىسىمەن باستاعاندى ءجون كورىپ وتىرمىز.
تاقىرىبى: «شىلاۋلاردىڭ پوەزيالىق شىعارمالاردا قولدانىلۋى». وقۋشىلار تىڭداپ بولعان سوڭ وسى جۇمىس بويىنشا ءوز پىكىرىن ايتادى.
ال ەندى دەڭگەيلىك تاپسىرمالارعا كەزەك بەرەيىك.
ءى دەڭگەي
ا) ءماتىندى وقىپ، شىلاۋلاردىڭ استىن سىز.
ءا) شىلاۋلاردىڭ تۇرلەرىن اتا.
ب) ۆەنن دياگرامماسى بويىنشا ەرەجەلەرىن جاز.
ءىى دەڭگەي
ا) شىلاۋلاردىڭ تۇرلەرىنە جەكە توقتالىڭدار(تاقتاداعى ءۇش گۇلدىڭ جاپىراقتارىنا شىلاۋ تۇرلەرىن جازۋ).
ءا) ۇستەۋ مە، شىلاۋ ما؟ مەن ءماتىندى وقيمىن. ماتىندەگى بۇرىن، كەيىن، سوڭ، ءارى، بىرگە سوزدەرى ۇستەۋ مە، شىلاۋ ما، دالەلدەپ بەرىڭدەر.
1. بويدا قايرات، ويدا كوز
بولماعان سوڭ ايتپا ءسوز.
2. سۋدان كەيىن شىققان جولداستار بۇرىن شىققانداردى كورگەندە ءار ءتۇرلى اسىعىستىق ىستەدى.
3. ساباقتان كەيىن وقۋشىلار جيىنى بولادى.
4. تالاي ءسوز بۇدان بۇرىن كوپ ايتقانبىز.
5. كولەمى ۇلكەن باي كولحوزدىڭ ىلعي جاڭا تازا ۇيلەرى ءارى كوڭىلدى، ءارى كورىكتى، ءارى تىڭقيعان توق پىشىندە.
6. ولار تاۋدان ءارى اسىپ كەتتى.
7. كارى اڭشىنىڭ ءوزى ۇلكەن بولمەسىندە باياعى اينىماس دوسى احمەتپەن بىرگە وتىر.
8. بىرگە كەلىپ، بىرگە ساباق دايىندايمىز.
ب) ۇندەمەس ويىنى.
جالعاۋلىق پا، جالعاۋ ما؟ (دا، دە، تا، تە، مەن، بەن، پەن) وقۋشىلاردىڭ قولىندا ەكى ءتۇرلى ۇلەستىرمەلەرى بولادى.
ءبىر - بىرىنە جالعاۋ، ەكىنشىسىندە جالعاۋلىق دەگەن ءسوز بار ارالاس سويلەمدەر وقيمىن. وقۋشىلار جازا وتىرىپ، سويلەمدەر شىلاۋ بولسا ۇندەمەستەن «جالعاۋلىق» ۇلەستىرمەسىن، جالعاۋ بولسا «جالعاۋ» ۇلەستىرمەسىن كوتەرەدى.
1. قىزمەتتە تۋىستىق بولمايدى.
2. «كوكارشىن» ءان ەركەسى باپپەن ايتسا...
3. اسان ءبىر نارسەنىڭ بولارىن سەزدى دە، ۇندەمەستەن شىعىپ كەتتى.
4. اسان مەن ۇسەننىڭ اڭگىمەسى وتە قىزىقتى.
5. ايگۇل اجەسىمەن ناعاشىلارىنا قوناققا كەتتى.
6. ءانشى بولماساق تا، ءان تىڭداۋدى سۇيەمىز.
ءىىى دەڭگەيلىك تاپسىرما
ا) ءبىراق، سەبەبى، سوندا دا، كەيدە، يا، نە بولماسا، جانە جالعاۋلىقتارىن قاتىستىرىپ اڭگىمە قۇراستىرۋ.
ءا) تالداۋ جۇمىستارى: بىردە، دەگەنمەن، جانە، جالعاۋلىقتارىنا ماتەماتيكالىق دىبىستىق مىنەزدەمە.
ب) «ىشىندە – سىرتىندا»
سەپتەۋلىك شىلاۋلاردى ىشىنە، قالعاندارىن سىرتىنا جازۋ.
IV. دەڭگەيلىك تاپسىرما
وي تولعاۋ
شىعارماشىلىق توپ جازىپ جاتقاندا قالعاندارى تاسپادان ءان تىڭداپ، سوندا كەزدەسكەن شىلاۋلاردى اجىراتۋ.
ساباقتى بەكىتۋ. «مىڭ ءبىر ماقال» ويىنى.
1 - اينالىم
1. دا شىلاۋى كەزدەسەتىن ماقال ايتۋ.
2. ءۇشىن شىلاۋى كەزدەسەتىن ماقال ايتۋ.
3. مەن شىلاۋى كەزدەسەتىن ماقال ايتۋ.
2 - اينالىم
ماقالدىڭ جالعاسىن تابۋ.
1. ءوز باسىڭدى داۋعا بەرسەڭ دە، (جولداسىڭدى جاۋعا بەرمە)
2. تاۋ مەن تاستى سۋ بۇزار. (ادامزاتتى ءسوز بۇزار)
3. زامانىنا قاراي كۇلكىسى (تاۋىنا قاراي تۇلكىسى)
3 - اينالىم
ماعىناسىن اشۋ.
1. پالۋاننىڭ جامانى
شالدىرعان سوڭ وكىنەر.
كۇزەتشىنىڭ جامانى
الدىرعان سوڭ وكىنەر.
2. وتىرىكتىڭ قۇيرىعى ءبىر - اق تۇتام.
3. سۇتپەن بىتكەن مىنەز سۇيەكپەن كەتەدى.
ساباقتى وسى ويىننىڭ جەڭىمپازى قورىتىندىلايدى.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: الەمنىڭ جارىعىن سىيلادىڭ سەن ماعان
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساكەن سەيفۋلليننىڭ «سىر ساندىق» ولەڭى
