InfoHub Logo

شوقپارباس پلاۋن ( Lycopodoum clavatum L.- پلاۋن بۋلاۆوۆيدنىي) — ماڭگى كوگەرىپ تۇراتىن، بيىكتىگى 1،5 مەترگە جەتەتىن، سپورالى وسىمدىك. ساباعى جەرگە توسەلىپ، جايىلا وسەدى دە، بىرتىندەپ بۇتاقتانىپ جوعارى كوتەرىلەدى. سوپاقشا كەلگەن جىڭىشكە جاپىراقتارىنىڭ ۇشىندا ۇزىن ءارى وتكىر اق ءتۇستى شاش سياقتى زات، ال بۇتاقتارىنىڭ ۇشىندا 3-4 سپورالى ماساقشالار بار. وسى ماساقشالاردان شىلدە ايىنىڭ اياعىندا سۋ جۇقپايتىن ۇنتاق سياقتى سارى ءتۇستى سپورالار توگىلەدى. شوقپارباس پلاۋن تاۋلى جانە تاستى جەرلەردە، ارشالى توعايلاردىڭ ىشىندە، بۇتالاردىڭ اراسىندا، ورماندى جەرلەردە وسەدى.

ءدارى جاساۋ ءۇشىن شوقپارباس پلاۋننىڭ جاس بۇتاقتارىن جانە سپورالارىن جيناپ الادى. بۇل ءۇشىن پلاۋننىڭ بۇتاقشالارىن قايشىمەن قيىپ الىپ، قاعاز قاپشىقتارعا سالادى دا، جابىق ءۇيدىڭ ىشىندە كەپتىرەدى. كەپتىرىلگەن سپورالاردى ەلەكتەن وتكىزىپ الادى. ونىڭ قۇرامىندا ليكوپودين، كلاۆاتين، كلاۆاتوكسين دەگەن الكالويدتەر، سپورونين، كلەچاتكا، قانت، مينەرالدى زاتتار بولادى. سپورادا 40-50 پروسەنت ماي، پالميتين، ستەارين، اراحين، ولەين قىشقىلدارى بار.

مەديسينادا شوقپارباس پلاۋننىڭ سپورلارى جاس بالالاردىڭ دەنەسىنە، جارالارعا سەبەتىن ءدارى رەتىندە پايدالانىلادى. شوقپارباس پلاۋننىڭ بۇتاقتارى نەرۆ جۇيەسىن جانە ريەۆماتيزمگە بايلانىستى بۋىننىڭ سىرقىراعانىن تىنىشتاندىراتىن ءدارى ەسەبىندە قولدانىلادى. سونىمەن قاتار بۇل وسىمدىكتىڭ سپورالارى مەن بۇتاقتارىنىڭ سۋلى تۇنبالارىن بۇيرەكتىڭ جانە قۋىقتىڭ اۋرۋلارىن ەمدەۋ ءۇشىن دە پايدالانادى. قابىنۋعا قارسى اسەر ەتەتىپ، اۋىرعان جەرلەردى تىنىشتاندىراتىن قاسيەتتەرىنە بايلانىستى، شوقپارباس پلاۋننان جاسالعان دارىلەر باۋىر اۋرۋلارىن، جوعارعى تىنىس جولدارىنىڭ قابىنۋلارىن جانە دەنەدەگى ءار ءتۇرلى شانشۋلاردى ەمدەۋ ءۇشىن قولدانىلادى.

---