سىن ەسىم 1-6 جاتتىعۋلار
تاقىرىبى: سىن ەسىم 1-6 جاتتىعۋلار
ماقساتى: 1. «سىن ەسىم» تاقىرىبىن تىرەك - سىزبا بويىنشا مەڭگەرتۋ، ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساتۋ ارقىلى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ.
2. دامىتا وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەرىن پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن، عىلىمي ويلاۋ جۇيەسىن دامىتۋ.
3. ىزدەنىمپازدىققا، ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىكتى تۇسىنە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
كورنەكىلىگى: كەستە، سۋرەتتەر، ءسوزجۇمباق، سلايدتار
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلاردىڭ نازارلارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
«سەن ماعان، مەن ساعان» دەگەن ويىنمەن وتكەن ءسوز تاپتارىن بەكىتۋ.
ويىننىڭ شارتى: 1 - پارتا 2 - پارتاعا، 2 - پارتا 3 - پارتا وقۋشىلارىنا وتىلگەن ءسوز تاپتارىنا بايلانىستى سۇراق قويىپ، جاۋاپ بەرەدى.
ءىىى. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
ءسوزجۇمباق شەشۋ.
جۇمباقتار شەشىپ، ونىڭ شەشۋىن توركوزدەرگە ورنالاستىرۋ كەرەك.
1. اۋزى بەينە شالعى وراق،
ءشوپ ەمەس، ءبىراق مال ورادى. (قاسقىر)
2. قاناتى بار ۇشپايدى، سۋ استىندا قىستايدى. (بالىق)
3. جەردە تۋىپ، كوكتە ولەدى. (ءتۇتىن)
4. قاناتى جوق ۇشادى،
اياعى جوق قاشادى. (جەل)
5. جىلت - جىلت ەتكەن،
جىرادان وتكەن. (سۋ)
6. دەگەندەي ەشكىم تيمەسىن،
الىپتى قاداپ ينەسىن. (كىرپى)
7. ءوزى جاپ - جاس مۇرتى بار،
ەت پەن سۇتكە ۇمتىلار. (مىسىق)
قارامەن جازىلعان توركوزدەردەن قانداي ءسوز شىقتى؟ (سىن ەسىم)
IV جاڭا ساباق
تىرەك - سىزبامەن جۇمىس
بۇگىن بالالار، «سىن ەسىم» جايلى بىلىمدەرىمىزدى تاپسىرمالار ورىنداۋ ارقىلى تولىقتىرامىز. وقۋشىلاردان ەرەجە سۇراۋ.
شىتىرمان سىزىق ارقىلى سىن ەسىمدى وزىنە قاتىستى زات ەسىممەن تىركەستىرىپ ايتۋ مىسالى: اق قويان، بيىك ءۇي.
وقۋلىقپەن جۇمىس
1 - جاتتىعۋ
* ولەڭدى مانەرلەپ وقى.
* ولەڭنەن سىن ەسىمدەردى تاپ. ولاردىڭ قايسىسى نەگىزگى، قايسىسى تۋىندى سىن
ەسىم ەكەنىن ايت.
*تۋىندى سىن ەسىم دەگەنىمىز نە؟
ءى قاتار: بەرىلگەن زات ەسىمدەرگە جۇرناق جالعاپ، سىن ەسىم قۇراستىرۋ.
تاۋ -، قالا -، ءسان -، گۇل -، اينا -
ءىى قاتار: بەرىلگەن ەتىستىكتەرگە جۇرناق جالعاپ، سىن ەسىم قۇراستىرۋ.
ءبىل -، ايت -، سويلە -، تاپ -، كور -
ءىىى قاتار: بەرىلگەن جۇرناقتارعا ءتۇبىر ءسوز جالعاپ، سىن ەسىم قۇراستىرۋ.
- داي،- تاۋ،- عىلت،- شىل،- ءشىل
2 - جاتتىعۋ
جۇمباقتى وقىپ، جاتقا جاز. شەشۋىن تاپ.
سىرتى جاسىل، قاپ - قاتتى،
ءىشى قىزىل، ءتاپ - ءتاتتى. (قاربىز)
• سىن ەسىمدەردى تاۋىپ، ولار زاتتىڭ قانداي بەلگىسىن ءبىلدىرىپ تۇرعانىن ايت.
• جۇمباقتىڭ شەشۋىن تابۋىنا قاي سوزدەر كومەكتەستى؟
• جۇمباقتالعان زات تۋرالى تاعى قانداي جۇمباق بىلەسىڭ؟
ءوز بەتىنشە جۇمىس. ءۇنتاسپادان بەرىلەدى.
تاپسىرما: جۇمباقتى مۇقيات تىڭداپ، شەشۋىن تاۋىپ، ىشىنەن سىن ەسىمدەر تابىڭدار.
قابات - قابات تونى بار،
كىشكەنە عانا بويى بار. (قوي)
قار ۇستىندە قارا تاس،
جانعاندا بەتتى قاراتپاس. (كومىر)
3 - جاتتىعۋ
* ءماتىندى الدىمەن تولىق، سودان سىن ەسىمدەرسىز وقى. سوندا ءماتىن مازمۇنىندا قانداي وزگەرىس بولعانىن ايت.
* ءماتىندى كوشىرىپ جاز. سىن ەسىمدەردىڭ استىن سىز، قايسىسى نەگىزگى، قايسىسى تۋىندى ەكەنىن ايت.
تاۋ جولى. تار سوقپاقپەن ادامدار اقىرىن ءجۇرىپ كەلەدى. ارقالارىندا اۋىر سومكە، قولدارىندا ۇزىن ساپتى بالعالارى بار. بۇلار - گەولوگتار. ولار تاۋ - تاستى كەزىپ، پايدالى قازبالار ىزدەيدى.
«كۇن شۋاعىن شاشادى» ويىنىن وينايمىز. ويىننىڭ شارتى: كۇننىڭ شۋاعىنان شاشىلعان ارىپتەردەن سىن ەسىم قۇراپ جازۋ.
/تار، قىزىل، اق، سارى، سۇرى، ۇزىن، ىستىق، الا، القىزىل، تۇنىق/
سەرگىتۋ ءساتى:
ءار وقۋشى ءوز اتىنا ءبىر سىن ەسىم قوسىپ ايتۋ. مىسالى: مەيىرىمدى ءمولدىر.
4 - جاتتىعۋ
* بەرىلگەن سىن ەسىمدەرگە ساي كەلەتىن زاتتى تاپ. نەلىكتەن سول زاتتى ايتقانىڭدى دالەلدە.
5 - جاتتىعۋ
ءتۇسىپ قالعان سوزدەردى تومەننەن تاۋىپ، ءوز ورنىنا قوي
__________ بالا - ءسۇيىنىش، _____________ بالا جانىندا
توبەڭ ءبىر كوككە جەتەدى. ۇرىس پەن _________، ايقاي - شۋ.
ءتارتىپسىز _________ - كۇيىنىش، _________ بالا ماڭىنان
تومەندەپ باسىڭ كەتەدى __________ قىلىق بايقايسىڭ
وي تولعانىس
بەرىلگەن سىزباعا بايلانىستى سويلەم قۇراڭدار
مىسالى: اپامنان قىزىق كىتاپ الدىم.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
ويىن: «سيقىرلى ساندىقشا»
ويىننىڭ شارتى: ساندىقشانىڭ ىشىندە سوزدەر جازىلعان كارتوچكالار بار. سۇراقتى داۋىستاپ وقىپ، جاۋاپ بەرەسىڭدەر. ولاردى قۇرامىنا، ماعىناسىنا قاراي توپتاڭدار.
- ەندى وسى ورىندالعان تاپسىرمالارعا قاراپ، سىن ەسىمنىڭ ەرەجەسىن تولىعىراق كىم ايتىپ بەرە الادى؟
وقۋشىلاردىڭ جاۋابى.
وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما:
ماقساتى: 1. «سىن ەسىم» تاقىرىبىن تىرەك - سىزبا بويىنشا مەڭگەرتۋ، ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساتۋ ارقىلى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ.
2. دامىتا وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەرىن پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن، عىلىمي ويلاۋ جۇيەسىن دامىتۋ.
3. ىزدەنىمپازدىققا، ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىكتى تۇسىنە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
كورنەكىلىگى: كەستە، سۋرەتتەر، ءسوزجۇمباق، سلايدتار
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلاردىڭ نازارلارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
«سەن ماعان، مەن ساعان» دەگەن ويىنمەن وتكەن ءسوز تاپتارىن بەكىتۋ.
ويىننىڭ شارتى: 1 - پارتا 2 - پارتاعا، 2 - پارتا 3 - پارتا وقۋشىلارىنا وتىلگەن ءسوز تاپتارىنا بايلانىستى سۇراق قويىپ، جاۋاپ بەرەدى.
ءىىى. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
ءسوزجۇمباق شەشۋ.
جۇمباقتار شەشىپ، ونىڭ شەشۋىن توركوزدەرگە ورنالاستىرۋ كەرەك.
1. اۋزى بەينە شالعى وراق،
ءشوپ ەمەس، ءبىراق مال ورادى. (قاسقىر)
2. قاناتى بار ۇشپايدى، سۋ استىندا قىستايدى. (بالىق)
3. جەردە تۋىپ، كوكتە ولەدى. (ءتۇتىن)
4. قاناتى جوق ۇشادى،
اياعى جوق قاشادى. (جەل)
5. جىلت - جىلت ەتكەن،
جىرادان وتكەن. (سۋ)
6. دەگەندەي ەشكىم تيمەسىن،
الىپتى قاداپ ينەسىن. (كىرپى)
7. ءوزى جاپ - جاس مۇرتى بار،
ەت پەن سۇتكە ۇمتىلار. (مىسىق)
قارامەن جازىلعان توركوزدەردەن قانداي ءسوز شىقتى؟ (سىن ەسىم)
IV جاڭا ساباق
تىرەك - سىزبامەن جۇمىس
بۇگىن بالالار، «سىن ەسىم» جايلى بىلىمدەرىمىزدى تاپسىرمالار ورىنداۋ ارقىلى تولىقتىرامىز. وقۋشىلاردان ەرەجە سۇراۋ.
شىتىرمان سىزىق ارقىلى سىن ەسىمدى وزىنە قاتىستى زات ەسىممەن تىركەستىرىپ ايتۋ مىسالى: اق قويان، بيىك ءۇي.
وقۋلىقپەن جۇمىس
1 - جاتتىعۋ
* ولەڭدى مانەرلەپ وقى.
* ولەڭنەن سىن ەسىمدەردى تاپ. ولاردىڭ قايسىسى نەگىزگى، قايسىسى تۋىندى سىن
ەسىم ەكەنىن ايت.
*تۋىندى سىن ەسىم دەگەنىمىز نە؟
ءى قاتار: بەرىلگەن زات ەسىمدەرگە جۇرناق جالعاپ، سىن ەسىم قۇراستىرۋ.
تاۋ -، قالا -، ءسان -، گۇل -، اينا -
ءىى قاتار: بەرىلگەن ەتىستىكتەرگە جۇرناق جالعاپ، سىن ەسىم قۇراستىرۋ.
ءبىل -، ايت -، سويلە -، تاپ -، كور -
ءىىى قاتار: بەرىلگەن جۇرناقتارعا ءتۇبىر ءسوز جالعاپ، سىن ەسىم قۇراستىرۋ.
- داي،- تاۋ،- عىلت،- شىل،- ءشىل
2 - جاتتىعۋ
جۇمباقتى وقىپ، جاتقا جاز. شەشۋىن تاپ.
سىرتى جاسىل، قاپ - قاتتى،
ءىشى قىزىل، ءتاپ - ءتاتتى. (قاربىز)
• سىن ەسىمدەردى تاۋىپ، ولار زاتتىڭ قانداي بەلگىسىن ءبىلدىرىپ تۇرعانىن ايت.
• جۇمباقتىڭ شەشۋىن تابۋىنا قاي سوزدەر كومەكتەستى؟
• جۇمباقتالعان زات تۋرالى تاعى قانداي جۇمباق بىلەسىڭ؟
ءوز بەتىنشە جۇمىس. ءۇنتاسپادان بەرىلەدى.
تاپسىرما: جۇمباقتى مۇقيات تىڭداپ، شەشۋىن تاۋىپ، ىشىنەن سىن ەسىمدەر تابىڭدار.
قابات - قابات تونى بار،
كىشكەنە عانا بويى بار. (قوي)
قار ۇستىندە قارا تاس،
جانعاندا بەتتى قاراتپاس. (كومىر)
3 - جاتتىعۋ
* ءماتىندى الدىمەن تولىق، سودان سىن ەسىمدەرسىز وقى. سوندا ءماتىن مازمۇنىندا قانداي وزگەرىس بولعانىن ايت.
* ءماتىندى كوشىرىپ جاز. سىن ەسىمدەردىڭ استىن سىز، قايسىسى نەگىزگى، قايسىسى تۋىندى ەكەنىن ايت.
تاۋ جولى. تار سوقپاقپەن ادامدار اقىرىن ءجۇرىپ كەلەدى. ارقالارىندا اۋىر سومكە، قولدارىندا ۇزىن ساپتى بالعالارى بار. بۇلار - گەولوگتار. ولار تاۋ - تاستى كەزىپ، پايدالى قازبالار ىزدەيدى.
«كۇن شۋاعىن شاشادى» ويىنىن وينايمىز. ويىننىڭ شارتى: كۇننىڭ شۋاعىنان شاشىلعان ارىپتەردەن سىن ەسىم قۇراپ جازۋ.
/تار، قىزىل، اق، سارى، سۇرى، ۇزىن، ىستىق، الا، القىزىل، تۇنىق/
سەرگىتۋ ءساتى:
ءار وقۋشى ءوز اتىنا ءبىر سىن ەسىم قوسىپ ايتۋ. مىسالى: مەيىرىمدى ءمولدىر.
4 - جاتتىعۋ
* بەرىلگەن سىن ەسىمدەرگە ساي كەلەتىن زاتتى تاپ. نەلىكتەن سول زاتتى ايتقانىڭدى دالەلدە.
5 - جاتتىعۋ
ءتۇسىپ قالعان سوزدەردى تومەننەن تاۋىپ، ءوز ورنىنا قوي
__________ بالا - ءسۇيىنىش، _____________ بالا جانىندا
توبەڭ ءبىر كوككە جەتەدى. ۇرىس پەن _________، ايقاي - شۋ.
ءتارتىپسىز _________ - كۇيىنىش، _________ بالا ماڭىنان
تومەندەپ باسىڭ كەتەدى __________ قىلىق بايقايسىڭ
وي تولعانىس
بەرىلگەن سىزباعا بايلانىستى سويلەم قۇراڭدار
مىسالى: اپامنان قىزىق كىتاپ الدىم.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
ويىن: «سيقىرلى ساندىقشا»
ويىننىڭ شارتى: ساندىقشانىڭ ىشىندە سوزدەر جازىلعان كارتوچكالار بار. سۇراقتى داۋىستاپ وقىپ، جاۋاپ بەرەسىڭدەر. ولاردى قۇرامىنا، ماعىناسىنا قاراي توپتاڭدار.
- ەندى وسى ورىندالعان تاپسىرمالارعا قاراپ، سىن ەسىمنىڭ ەرەجەسىن تولىعىراق كىم ايتىپ بەرە الادى؟
وقۋشىلاردىڭ جاۋابى.
وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما:
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
