InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرىنىڭ ەرەجەسىن مەڭگەرتۋ، مىسالدارمەن دالەلدەپ كورسەتۋ، اجىراتا الۋعا ۇيرەتۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ، ءتىل بايلىعىن، سوزدىك قورىن مولايتۋ؛
ب) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ءوزارا سىيلاستىققا، باسقانىڭ كوزقاراسىن تىڭداي بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءوتىلۋ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ۆەنن دياگرامماسى
كورنەكىلىگى: سلايد، كەسپە قاعازدارى، پلاكاتتار، سۋرەت
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) امانداسۋ، تۇگەلدەۋ؛
ءا) سىنىپتى 3 توپقا ءبولۋ؛

ءىى ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
144 - جاتتىعۋ. ماقال - ماتەلدەردەن تۋىندى سىن ەسىمدەردى تاۋىپ، ولاردىڭ قاي ءسوز تابىنان قانداي جۇرناق ارقىلى جاسالعانىن ايتىڭدار.
مىناداي سۇراقتارعا اۋىزشا جاۋاپ الۋ.
1. سىن ەسىم دەگەنىمىز نە؟
2. سىن ەسىم قانداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى؟
3. سىن ەسىمدەر قۇرامىنا قاراي قانداي تۇرلەرگە بولىنەدى؟

ءىىى جاڭا ساباق. تاقتاعا مىنا سىن ەسىمدەردى جازىپ قويۋ.
ادەمى قىز ----------- ونەرلى جىگىت
الاسا ۇستەل --------- جەلسىز كۇن
قىزىل كويلەك ------ وتكىر پىشاق
اششى سۋ -------------- جازعى دەمالىس
اۋىر جۇك ----------- ءتارتىپتى وقۋشى

وقۋشىلاردان بۇل سىن ەسىمدەردى نە ءۇشىن بىلاي ءبولىپ جازعانىمدى سۇراي وتىرىپ، جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
ماعىناسىنا قاراي سىن ەسىمدەر ساپالىق سىن ەسىمدەر جانە قاتىستىق سىن ەسىمدەر دەپ ەكىگە بولىنەدى.
زاتتىڭ ءتۇر - ءتۇسىن، سىن - ساپاسىن تىكەلەي انىقتايتىن سىن ەسىمدى ساپالىق سىن ەسىم دەيمىز. مىسالى: جاقسى ءسوز، جۋان اعاش، سۋىق جەل، جۇيرىك ات ت. ب
ال زاتتىڭ سىن - سيپاتىن، ءارتۇرلى بەلگىسىن باسقا ءسوز تابىنىڭ قاتىسى ارقىلى بىلدىرەتىن سىن ەسىمدى قاتىستىق سىن ەسىم دەيمىز. مىسالى: اقىلدى بالا، كورشىلەس ۋي، ساۋلەتتى عيمارات، ايناداي تازا ت. ب

ءىV وقۋلىقپەن جۇمىس. 146 - جاتتىعۋ. ساپالىق سىن ەسىمدەردى ءبىر بولەك، قاتىستىق سىن ەسىمدەردى ءبىر بولەك، ەكى باعان ەتىپ جازۋ كەرەك.
V اباي اتامىزدىڭ «ولەڭ – ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى» ولەڭىن مانەرلەپ وقىپ بەرۋ. وقۋشىلار ولەڭدە ايتىلعان سىن ەسىمدەردى ەستە ساقتاۋ ارقىلى داپتەرگە ءتۇسىرۋ قاجەت.
Vءى سىن ەسىمدەردى قاتىستىرا وتىرىپ، تاقتاداعى سۋرەتتى بەينەلەپ جازۋ. «استانا» سۋرەتى.
Vءىى سەرگىتۋ ۋاقىتى «سىمسىز تەلەفون» ويىنى.
Vءىىى «جۇمباق جان» ءار توپ قارسىلاس توپتىڭ ىشىنەن ءبىر وقۋشىنى سىن ەسىمدەر ارقىلى جاسىرادى. مىسالى: اقىلدى، بويشاڭ، اق قۇبا، نازىك، ىلعي كۇلىپ جۇرەدى، پارتالاس دوسىنا جاناشىر قىز كىم؟ (زارينا)
ءىح قورىتىندى.
1 - توپ ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى بۇگىنگى جاڭا تاقىرىپتى تۇسىندىرەدى.
2 - توپ ساپالىق سىن ەسىمدەردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن توپتاستىرۋ ارقىلى كورسەتەدى.
3 - توپ قاتىستىق سىن ەسىمدەردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن توپتاستىرۋ ارقىلى تۇسىندىرەدى.
ۇيگە تاپسىرما: 148 - جاتتىعۋ.
باعالاۋ. ءار وقۋشىنىڭ ساباققا قاتىسۋىنا قاراي باعالاۋ