«سوزمەرگەن» سايىس ساباق
«سوزمەرگەن» اتتى ويىن، سايىس ساعاتى
ماقساتى: ويىن ارقىلى وقۋشىلاردىڭ قازاق ءتىلى مەن انا تىلىنەن بىلىمدەرىن بايقاۋ. بالالاردىڭ ءتىل تۋرالى تانىمدىق دەڭگەيىن كوتەرۋ، ءبىلىمدى جان - جاقتى بولۋعا ۇيرەتۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتىرىن قامىتۋ. تۇراقتى ءسوز تىركەستەرى مەن ماقال - ماتەلدەردى اجىراتا بىلۋگە، ولاردىڭ ءمانىن دۇرىس ۇعىنۋعا باۋلۋ، انا تىلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، ۇلتتىق ءقادىر – قاسيەتتى تانۋعا، شاپشاڭدىققا باۋلۋ، ولاردىڭ وزىق ويلى وقۋشى بولۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار.
ءجۇرىسى:(1. ۇيىمداستىرۋ.)
ءمۇعالىم: قىمباتتى ۇستازدار، قوناقتار، ءتىل جاناشىرلارى! ءتىل مارتەبەسىن كوتەرۋ - ەلدىڭ مەرەيىن ۇستەمدەتىپ كوككە شارىقتاتۋ،«قازاق» دەگەن اتقا لايىق، قازاق ەكەنىن دالەلدەيتىن ۇلتتىڭ سۇلۋ دا سازدى، كوركەيگەن ءتىلى بولۋى كەرەك. سول ءتىلدى بيىككە سامعاتاتىن ۇل - قىزدارى، جاس ۇرپاعى بولۋى كەرەك بولسا، سول ۇرپاق الدارىڭىزدا تۇر.
ەندەشە 4«د» سىنىبىندا ۇيىمداستىرىلعان «سوزمەرگەن» اتتى ويىن، سايىس ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر.
قازاق ءتىلى - بۇل انا ءتىل، بۇل ەڭ كوركەم، باي ءتىل. ول اتادان بالاعا ميراس بولىپ كەلە جاتقان قۇندى قازىنا. انانىڭ اق سۇتىمەن بويىمىزعا سىڭگەن انا ءتىلى قاي كەزدە دە بىزگە قۋات بەرەرى حاق. ءتىل تاريح ايعاعى. تۋعان ءتىل تۋرالى جىرلاماعان اقىن، جازباعان جازۋشى جوق شىعار.
ءوز ەگەمەندىگىن جاريالاپ،«قازاق» دەگەن ۇلتتى بۇكىل الەمگە تانىتقان ەلباسىمىز ن. نازاربايەۆتىڭ پاراساتتى پايىمدارى، بولاشاققا دەگەن جارقىن كوزقاراس قالىپتاستىردى.
حورمەن:«قازاقستاننىڭ بولاشاعى - قازاق تىلىندە».
1 - وقۋشى:
انا ءتىلىم - شەجىرەم، وسيەتىم،
از با، كوپ پە، بىلمەيمىن، قاسىرەتىڭ.
اتا - بابا تۇگىلى كەيىنگىلەر
اناسىنىڭ بىلمەيدى قاسيەتىن...
2 - وقۋشى:
تۋعان بالا بەيشارا كەيۋانادان،
مويىنسۇنىپ تاعدىرعا كونگەن امان.
اناسىنىڭ تىلىندە سويلەمەيتىن،
قالتىراعان كولەڭكە، ولگەن ادام.
3 - وقۋشى:
انا ءتىلىم، انا ءسۇتىن اقتاعان،
ونى ورحون، ەنەسەيدە ساقتاعان.
قۇرتا الماعان ءتىپتى،"الاكول سۇلاما"
قورعاعان ەل «شۇبىرىندى اقتابان».
4 - وقۋشى:
بولماقسىڭ با رۋحاني ارالىم،
ساعان قۇيماي قايدا قاڭعىپ قالامىن؟!
بەكىنىسىم بەرىسپەيتىن ولىسپەي،
انا - ءتىلىم ەڭ سوڭعى ۇلتتىق قامالىم.
5 - وقۋشى:
سۇيەمىن تۋعان ءتىلدى - انام ءتىلىن،
بەسىكتە جاتقانىمدا - اق بەرگەن ءبىلىم.
شىر ەتىپ جەرگە تۇسكەن مينۋتىمنان،
قۇلاعىما سىڭىرگەن تانىس ءۇنىن.
6 - وقۋشى:
ءتىلىمدى ارىمداي ساقتايمىن،
ءدىلىمدى تەكسىز بوپ شاتپايمىن.
قۇقىمنىڭ پاكتىگىن دالەلدەپ،
ۇلتىمنىڭ باي ءتىلىن جاتتايمىن.
ماقساتى: ويىن ارقىلى وقۋشىلاردىڭ قازاق ءتىلى مەن انا تىلىنەن بىلىمدەرىن بايقاۋ. بالالاردىڭ ءتىل تۋرالى تانىمدىق دەڭگەيىن كوتەرۋ، ءبىلىمدى جان - جاقتى بولۋعا ۇيرەتۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتىرىن قامىتۋ. تۇراقتى ءسوز تىركەستەرى مەن ماقال - ماتەلدەردى اجىراتا بىلۋگە، ولاردىڭ ءمانىن دۇرىس ۇعىنۋعا باۋلۋ، انا تىلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، ۇلتتىق ءقادىر – قاسيەتتى تانۋعا، شاپشاڭدىققا باۋلۋ، ولاردىڭ وزىق ويلى وقۋشى بولۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار.
ءجۇرىسى:(1. ۇيىمداستىرۋ.)
ءمۇعالىم: قىمباتتى ۇستازدار، قوناقتار، ءتىل جاناشىرلارى! ءتىل مارتەبەسىن كوتەرۋ - ەلدىڭ مەرەيىن ۇستەمدەتىپ كوككە شارىقتاتۋ،«قازاق» دەگەن اتقا لايىق، قازاق ەكەنىن دالەلدەيتىن ۇلتتىڭ سۇلۋ دا سازدى، كوركەيگەن ءتىلى بولۋى كەرەك. سول ءتىلدى بيىككە سامعاتاتىن ۇل - قىزدارى، جاس ۇرپاعى بولۋى كەرەك بولسا، سول ۇرپاق الدارىڭىزدا تۇر.
ەندەشە 4«د» سىنىبىندا ۇيىمداستىرىلعان «سوزمەرگەن» اتتى ويىن، سايىس ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر.
قازاق ءتىلى - بۇل انا ءتىل، بۇل ەڭ كوركەم، باي ءتىل. ول اتادان بالاعا ميراس بولىپ كەلە جاتقان قۇندى قازىنا. انانىڭ اق سۇتىمەن بويىمىزعا سىڭگەن انا ءتىلى قاي كەزدە دە بىزگە قۋات بەرەرى حاق. ءتىل تاريح ايعاعى. تۋعان ءتىل تۋرالى جىرلاماعان اقىن، جازباعان جازۋشى جوق شىعار.
ءوز ەگەمەندىگىن جاريالاپ،«قازاق» دەگەن ۇلتتى بۇكىل الەمگە تانىتقان ەلباسىمىز ن. نازاربايەۆتىڭ پاراساتتى پايىمدارى، بولاشاققا دەگەن جارقىن كوزقاراس قالىپتاستىردى.
حورمەن:«قازاقستاننىڭ بولاشاعى - قازاق تىلىندە».
1 - وقۋشى:
انا ءتىلىم - شەجىرەم، وسيەتىم،
از با، كوپ پە، بىلمەيمىن، قاسىرەتىڭ.
اتا - بابا تۇگىلى كەيىنگىلەر
اناسىنىڭ بىلمەيدى قاسيەتىن...
2 - وقۋشى:
تۋعان بالا بەيشارا كەيۋانادان،
مويىنسۇنىپ تاعدىرعا كونگەن امان.
اناسىنىڭ تىلىندە سويلەمەيتىن،
قالتىراعان كولەڭكە، ولگەن ادام.
3 - وقۋشى:
انا ءتىلىم، انا ءسۇتىن اقتاعان،
ونى ورحون، ەنەسەيدە ساقتاعان.
قۇرتا الماعان ءتىپتى،"الاكول سۇلاما"
قورعاعان ەل «شۇبىرىندى اقتابان».
4 - وقۋشى:
بولماقسىڭ با رۋحاني ارالىم،
ساعان قۇيماي قايدا قاڭعىپ قالامىن؟!
بەكىنىسىم بەرىسپەيتىن ولىسپەي،
انا - ءتىلىم ەڭ سوڭعى ۇلتتىق قامالىم.
5 - وقۋشى:
سۇيەمىن تۋعان ءتىلدى - انام ءتىلىن،
بەسىكتە جاتقانىمدا - اق بەرگەن ءبىلىم.
شىر ەتىپ جەرگە تۇسكەن مينۋتىمنان،
قۇلاعىما سىڭىرگەن تانىس ءۇنىن.
6 - وقۋشى:
ءتىلىمدى ارىمداي ساقتايمىن،
ءدىلىمدى تەكسىز بوپ شاتپايمىن.
قۇقىمنىڭ پاكتىگىن دالەلدەپ،
ۇلتىمنىڭ باي ءتىلىن جاتتايمىن.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بۋناقدەنەلىلەردىڭ كوكتەمگى تىرشىلىگى
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قاڭقانىڭ بولىمدەرى، ماڭىزى، قۇرىلىسى
