InfoHub Logo

كوممۋنيكاتيۆتى ەتيكا — بۇل تەحنولوگيالىق جەتىستىكتەرمەن جانە قوعامداعى وزگەرىستەرمەن قاتار ۇنەمى دامىپ وتىراتىن ديناميكالىق سالا. بۇل سالادا پسيحولوگيالىق اسپەكتىلەردى زەرتتەۋ قارىم-قاتىناستىڭ ەتيكالىق ادىستەرىن تۇسىنۋدە جانە جەتىلدىرۋدە شەشۋشى جانە ماڭىزدى ءرول اتقارادى. بۇل ماقالادا قارىم-قاتىناس ەتيكاسى شەڭبەرىندەگى پسيحولوگيالىق اسپەكتىلەردى زەرتتەۋ مەن دامىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعى قاراستىرىلادى، قىزىعۋشىلىق تۋدىراتىن نەگىزگى باعىتتار جانە جەكە ادامدار مەن قوعام ءۇشىن ىقتيمالدىلىعى ەرەكشەلەنەدى.

ءوزارا ارەكەتتەسۋدى ءتۇسىنۋ:

قارىم-قاتىناس ادام پسيحولوگياسىمەن تىعىز بايلانىستى، ويتكەنى ول ويلارمەن، ەموسيالارمەن جانە اقپاراتپەن الماسۋدى قامتيدى. كوممۋنيكاتيۆتى ەتيكانىڭ پسيحولوگيالىق اسپەكتىلەرىن زەرتتەۋ ادامداردىڭ ءارتۇرلى قارىم-قاتىناس سەنارييلەرىندە ەتيكالىق ديلەممالار مەن ماسەلەلەردى قالاي قابىلدايتىنىن، تۇسىندىرەتىنىن جانە ولارعا قالاي جاۋاپ بەرەتىنىن جان-جاقتى زەرتتەۋدى قامتيدى.

1. مورالدىق پايىمداۋ جانە شەشىم قابىلداۋ:

 قارىم-قاتىناستا ەتيكالىق ماسەلەلەرگە تاپ بولعان كەزدە ادامداردىڭ مورالدىق پايىمداۋعا قالاي جۇگىنەتىنىن زەرتتەۋ وتە ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. بۇل زەرتتەۋ ەتيكالىق نەمەسە ەتيكالىق ەمەس مىنەز-قۇلىققا ىقپال ەتەتىن فاكتورلاردى انىقتاۋعا كومەكتەسۋ ارقىلى شەشىم قابىلداۋعا اسەر ەتەتىن كوگنيتيۆتى پروسەستەرگە اسەر ەتۋى مۇمكىن.

2.  قارىم-قاتىناستاعى ەموسيونالدى ينتەللەكت:

 ەموسيونالدى ينتەللەكت ەتيكالىق قارىم-قاتىناستا شەشۋشى ءرول اتقارادى. وسى سالاداعى زەرتتەۋلەر ادامداردىڭ ءوز ەموسيالارىن ءبىلىپ جانە ولاردى باسقارۋى ولاردىڭ ەتيكالىق قارىم-قاتىناس قابىلەتىنە قالاي اسەر ەتەتىنىن زەرتتەيدى. ەموسيونالدى سيگنالدار مەن رەاكسيالاردى ءتۇسىنۋ ەمپاتيا مەن ءوزارا تۇسىنىستىككە ىقپال ەتەتىن كوممۋنيكاسيالىق ستراتەگيالاردى دامىتۋعا ىقپال ەتۋى مۇمكىن.

3. قۋات ديناميكاسى جانە ەتيكالىق بايلانىس:

 قارىم-قاتىناس شەڭبەرىندەگى قۋات ديناميكاسىنىڭ امالدارى: مانيپۋلياسيا، ماجبۇرلەۋ جانە قاناۋ ماسەلەلەرىن شەشۋ ءۇشىن وتە ماڭىزدى. زەرتتەۋلەر بيلىكتىڭ تەڭگەرىمسىزدىگى ەتيكالىق شەشىمدەر قابىلداۋعا جانە كوممۋنيكاتيۆتى مىنەز-قۇلىققا قالاي اسەر ەتەتىنىن زەرتتەي الادى، ءوز كەزەگىندە بۇل قارىم-قاتىناستىڭ جاقسى ادىستەرىن قۇرۋ قاجەتتىلىگىن تۇسىنۋگە اكەلەدى.

پراكتيكالىق سالدارى:

كوممۋنيكاتيۆتىك ەتيكانىڭ پسيحولوگيالىق اسپەكتىلەرىن زەرتتەۋ جانە دامىتۋ بيزنەس، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ جانە تب. ءارتۇرلى سالالار ءۇشىن پراكتيكالىق ماڭىزى وتە زور:

1. كورپوراتيۆتىك كوممۋنيكاسيالار جانە كوشباسشىلىق:

ۇيىمدار كوشباسشىلاردىڭ پسيحولوگيالىق فاكتورلارىنىڭ قارىم-قاتىناس ەتيكاسىنا قالاي اسەر ەتەتىنىن تۇسىنۋدەن پايدا كورە الادى. بۇل ءبىلىم، ەسەپ بەرۋ جانە سەنىم مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋعا ىقپال ەتەتىن ەتيكالىق كوشباسشىلىق باعدارلامالارىن ازىرلەۋدە نۇسقاۋلىق بولا الادى.

2. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى بايلانىس:

قارىم-قاتىناس ەتيكاسىنىڭ پسيحولوگيالىق اسپەكتىلەرىن ءتۇسىنۋ دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىندە وتە ماڭىزدى. زەرتتەۋلەر مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنە پاسيەنتتەرمەن ەتيكالىق قارىم-قاتىناس جاساۋ، اقپاراتتاندىرىلعان كەلىسىم بەرۋ، اۆتونوميانى قۇرمەتتەۋ جانە جاناشىرلىق تانىتۋ تۋرالى اقپارات بەرە الادى

3. ءبىلىم بەرۋ پراكتيكاسى:

پسيحولوگيالىق زەرتتەۋ ناتيجەلەرىن قارىم-قاتىناس ەتيكاسىنا قوسۋ ءبىلىم بەرۋ تاجىريبەسىن جاقسارتا الادى. وقىتۋشىلار ستۋدەنتتەردى ەتيكالىق قارىم-قاتىناسقا ۇيرەتۋ ستراتەگيالارىن جاساي الادى.

قارىم-قاتىناس ەتيكاسىنىڭ پسيحولوگيالىق اسپەكتىلەرىن زەرتتەۋ جانە دامىتۋ ادامداردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋىنە ءتان قيىندىقتاردى تەرەڭ تۇسىنۋگە ىقپال ەتەدى. مورالدىق پايىمداۋدى، ەموسيونالدى ينتەللەكت پەن قۋات ديناميكاسىن زەرتتەي وتىرىپ، عالىمدار مەن تاجىريبەشىلەر وڭ قارىم-قاتىناستى دامىتاتىن جانە قوعامنىڭ جاقسارۋىنا ىقپال ەتەتىن ەتيكالىق قارىم-قاتىناس ادىستەرىن دامىتۋ ءۇشىن بىرلەسىپ جۇمىس ىستەي الادى. جالپى قارىم-قاتىناس ەتيكاسىنىڭ پسيحولوگيالىق اسپەكتىلەرىنىڭ قىر-سىرىن اشۋعا ارنالعان  جوسپپارلار ءالى دە جالعاسىپ كەلە جاتىر، بۇل ەتيكالىق تۇرعىدان سانالى جانە ءوزارا بايلانىستى بولاشاققا نىق قادام بامۋدى ۋادە ەتەدى.

ن.ب. دەنگەلبايەۆا

---