InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: سيمۆولدىق مالىمەتتەرمەن امالدار ورىنداۋ.
ماقساتى: 1. وقۋشىلاردى سيمۆولدىق شامالارمەن ورىندالاتىن امال تۇرلەرىن
پايدالانا وتىرىپ، ەسەپتەر شىعارۋعا، پروگرمما قۇرۋعا داعدىلاندىرۋ.
2. جەكە جۇمىس جاساۋعا، جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنە بىلۋگە، ناتيجەگە جەتۋگە ۇمتىلۋعا، وزىنشە ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ جانە زەيىندىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ادىستەرى: پراكتيكۋم، بايانداۋ ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
كورنەكىلىكتەر: كومپيۋتەر، وقۋلىق،، پراكتيكۋم، تاقتا.
مىندەتتەرى: 1. لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتا وتىرىپ، ءبىلىم بىلىك داعدىلارىن
قالىپتاستىرۋ.
2. وقۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋى، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ.

ساباقتىڭ بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلاردى ساباققا دايىنداۋ، تۇگەندەۋ
ءا) ۇقىپتى، ىنتالى بولۋعا ۇيرەتۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءىىى. جاڭا ساباق
ءماتىن ءار ءتۇرلى سيمۆولداردان تۇراتىن جولدار تىزبەگىنەن تۇرادى. ادەتتە، ماتىندەرمەن جۇمىس ىستەگەندە، تەك سيمۆولدىق شامالاردى پايدالانۋ ءتيىمسىز، ويتكەنى كوبىنەسە جەكە سيمۆولداردى ەمەس، ولاردىڭ تىزبەگىن – ءسوز تىركەستەرىنەن تۇراتىن ءماتىن جولدارىن وڭدەۋ قاجەت بولادى. سيمۆولدار جولى نەمەسە جولدىق تۇراقتى دەپ سيمۆولدارىنىڭ سانى 256 - دان اسپايتىن اپوستروفتار ىشىنە الىنعان سيمۆولدار تىزبەگىن ايتادى.
تىركەستىك اينىمالىنىڭ ءتيپى پروگراممانىڭ تيپتەردى سيپاتتاۋ بولىمىندە نەمەسە تىكەلەي اينىمالىنى سيپاتتاۋ بولىمىندە دە ورنالاسا بەرەدى. ونىڭ اينىمالى بولىمىندە سيپاتتالۋى:
Var
؛ string [جولدىڭ ۇزىندىعى]؛
مىسال:
Var
Tex1: string[29]؛
Atj: string[40]؛
Atau: string[200]؛
A: string؛
ەگەر جولدىڭ ۇزىندىعى (سيمۆول سانى) سيپاتتاۋ كەزىندە كورسەتىلمەسە (ا اينىمالىسى)، وندا ونىڭ ۇزىندىعى 256 سيمۆول دەپ قابىلدانادى.
تىركەستىك ورنەكتەردە بىرىكتىرۋ جانە سالىستىرۋ امالدارى پايدالانادى. بىرىكتىرۋ نەمەسە كونكاتەناسيا امالى، ول قاراپايىم «+» بەلگىسىمەن بەلگىلەنەدى. بۇل امال بىرنەشە سيمۆولداردان نەمەسە ءسوز تىركەسىنەن جاڭا ءماتىن جولىن قۇرۋ ءۇشىن پايدالانىلادى. مىسالى:
‘اۋىل’ + ‘شارۋاشىلىعى’ = ‘اۋىل شارۋاشىلىعى’
S1:=’اس’؛ S2:=’تانا’؛ S3:= S1+S2؛
ناتيجەسى: S3:=’استانا’؛
سالىستىرۋ امالدارى، ولار: +، <>، >، >=، <,><= белгілерімен="" белгіленеді.="" сөз="" тіркестерін="" салыстыру="" олардың="" символдарының="" кодтарын="" солдан="" оңға="" қарай="" біртіндеп="" бір="" -="" бірімен="" салыстыру="" арқылы="" жүзеге="" асырылады.="" егер="" тіркестің="" алғашқы="" символдары="" бірдей="" болса,="" онда="" қай="" жолдың="" символы="" көп="" болатын="" болса,="" сол="" үлкен="" деп="" есептеледі.="" егер="" өрнекте="" біріктіру="" мен="" салыстыру="" амалдары="" болса,="" ең="" алдымен="" біріктіру="" амалы,="" содан="" соң="" салыстыру="" амалы="" орындалады.="" сөз="" тіркесінің="" салыстыру="" амалының="" нәтижесі="" логикалық="" шама="" болады.="">

ورنەك ناتيجە
‘MS - DOS’ < ‘ms="" -="" dos’="">
‘program’ ‘SAM’ true
‘BBB’ ‘TAM2’ false
‘100’ < ‘110’="">
ءماتىن ۇزىندىعىن انىقتايتىن وپەراسياسى – LENGTH (x).
Length (‘ABCD’) = 4. Length (‘a f 5 1’) = 7.
Copy (St، Poz، N) – St ءسوز تىركەسىنىڭ Poz نومىرلىك سيمۆولىنان باستاپ قاتار تۇرعان N سيمۆول كوشىرىلىپ الىنادى. St – تىركەستىك اينىمالى، Poz، N – ءبۇتىن ساندار. ەگەر ءسوز تىركەسى ۇزىندىعىنان N ارتىق بولسا، ناتيجە بوس سيمۆول بولادى.
Concat(s1، s2،…، sn) – جاقشا ىشىندەگى تىركەستىك اينىمالىلار ماندەرىن ورنالاسقان ورىندارى بويىنشا بىرىكتىرەدى.
Upcase(ch) – لاتىن ءالفاۆيتىنىڭ كىشى ارىپتەرىن سايكەسىنشە باس ارىپتەرگە اۋىستىرادى.
Delete(S، Poz، N) – S ءسوز تىركەسى سيمۆولدارىنىڭ Poz نومىرىنەن باستاپ، N سيمۆولدى وشىرەدى دە ناتيجەنى قايتا S ءمانى رەتىندە جازادى، مۇندا Poz<>
Insert(S1، S2، Poz) – S1 ءسوز تىركەسىن S2 تىركەسىنىڭ Poz نومىرىنەن باستاپ كىرىستىرىپ ورنالاستىرادى دا، ناتيجەنى S2 ءمانى رەتىندە جازادى.
Str(I، S) – I سانىن سيۆولدار تىركەسىنە اۋىستىرادى دا، ناتيجەنى S ءمانى رەتىندە جازادى. I اتاۋىنان كەيىن شىعارۋ ءپىشىمىن ( I: 2) كورسەتۋگە بولادى.
Val(S، I، god) – S ءسوز تىركەسى رەتىندە بەرىلگەن ساندىق ءماندى ءبۇتىن نەمەسە ناقتى سانعا اۋىستىرادى دا، ناتيجەنى I اينىمالىسىنىڭ ءمانى رەتىندە جازادى. God – ءبۇتىن تيپتەگى اينىمالى، ەگەر تۇرلەندىرۋ كەزىندە قاتە بولماسا، سod = 0 – ناتيجە دۇرىس، ال cod <> 0 بولسا، وندا ناتيجە قاتە، ونىڭ ءمانى العاشقى قاتە كەتكەن ورىن ءنومىرىن كورسەتەتىن سانعا تەڭ بولادى دا، مۇندايدا I – ءدىڭ ءمانى انىقتالماعان بولىپ سانالادى.

ءىۇ. ساباقتى بەكىتۋ: بەكىتۋ تاپسىرمالارى.
ءۇى. باعالاۋ: وقۋشىلاردى بىلىمىنە ساي باعالاۋ.
ءۇ. ۇيگە تاپسىرما: سيمۆولدىق مالىمەتتەرمەن امالدار ورىنداۋ.