تابيعات بۇرىشى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «الەۋمەت»، «تانىم»، «كوممۋنيكاسيا»
ءبىلىم بەرۋ: ەكولوگيا نەگىزدەرى
تاقىرىبى: تابيعات بۇرىشى
ماقساتى: 1. تابيعات بۇرىشىنداعى وسىمدىكتەردى باقىلاتۋ ارقىلى ولاردىڭ قۇپيا سىرلارى مەن تىرشىلىكتەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
2. بالىقتار تۋرالى اڭگىمەلەۋ، ولاردىڭ تىنىس الۋلارى، قورەكتەنۋلەرى، قيمىل - قوزعالىستارى، تىرشىلىك ەتۋ ورتالارىمەن تانىستىرۋ.
3. ەڭبەك ءىس - ارەكەتتەرىنە باۋلىپ، ءتىرى تابيعاتقا دەگەن قامقورلىق جاساۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكىلىكتەر: ءتىرى تابيعات بۇرىشى، ينتەربەلسەندى تاقتا، سۋرەت اكۆاريۋم.
بلينگۆالدى كومپانەنت: گۇل - سۆەتى، بالىق - رىبا.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشىلىق
شاتتىق شەڭبەر
ورنىمىزدان تۇرامىز،
الاقاندى اشامىز.
كۇننەن جىلۋ الامىز،
جۇرەكتەگى جىلۋدى
قوناقتارعا سىيلايمىز.
ۇيىمداستىرۋشىلىق ىزدەنىستىك - بالالار ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
- كۇز مەزگىلىندە اۋا رايى قانداي بولادى؟
جىلدىڭ ءار مەزگىلىندە اۋا – رايىمەن بىرگە ءبىزدىڭ تابيعاتىمىزدا وزگەرىسكە ۇشىرايدى.
تابيعات تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
تابيعات دەگەنىمىز نە؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار.
تابيعات دەنەلەرىنە نەلەر جاتاتىنىن جانە ولاردىڭ تىرشىلىك ەتەتىن ورتاسى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ.
وسى عاجايىپ تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى ءبىزدىڭ توپتادا بار.
- ءبىزدىڭ تابيعات بۇرىشىمىزدا نەلەر بار؟
- دۇرىس.
- بالالار كۇز مەزگىلى بولعاندىقتان كۇن سۋىتىپ، جاپىراقتار ءتۇسىپ، شوپتەر قۋراپ، گۇلدەر سولىپ قالدى. ال ءبىزدىڭ توبىمىزدىڭ گ ۇلى جايناپ ءوسىپ تۇر.
- دۇرىس، ياعني وسىمدىكتەر ءوسۋ ءۇشىن جىلۋ كەرەك.
- وسىمدىكتەر جىلۋدى قايدان الادى.
- گۇلدەردىڭ ءوسۋى ءۇشىن تاعى نەلەر كەرەك؟
گۇلدەردىڭ ەرەكشەلىگى مەن قاجەتتىلىگى تۋرالى اڭگىمەلەۋ، توپتاعى گۇلدەردى نەگە «بولمە گۇلدەرى» دەپ اتايتىنىن ءتۇسىندىرۋ.
دالا گۇلدەرىنىڭ سۋرەتىن كورسەتۋ، ولاردىڭ تىرشىلىك ەرەكشەلىگى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
گۇل تۋرالى كىم تاقپاق بىلەدى.
جۇمباق:
قۇيرىعى جەرگە تيمەيدى،
جوتاسى كۇنگە كۇيمەيدى.
بالىق قايدا تىرشىلىك ەتەدى؟
بالىقتاردىڭ ءپىشىنى قانداي؟
بالىقتىڭ دەنەسى ءبىرتۇتاس بولادى
ولار جەلبەزەك ارقىلى دەمالادى.
قۇيرىعى بۇرىلۋ قىزمەتىن اتقارادى.
بالىقتار سۋ استى وسىمدىكتەرىمەن بالدىرلارمەن قورەكتەنەدى.
اكۆاريۋم دەپ ارنايى بالىق ءوسىرۋ ءۇشىن جاسالعان شىنى ىدىستى ايتامىز. اكۆاريۋم ارنايى تەحنيكالىق قۇرالدارمەن جابدىقتالعان. وندا سۋدى جىلىتاتىن، اۋا جىبەرەتىن، جارىق تۇسىرەتىن قۇرالدار بار. اكۆاريۋمداعى بالىقتار ۇنەمى ادامداردىڭ قامقورلىعىندا بولادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
ال قانەكەي تۇرايىق،
اينالانى قارايىق
جاۋقازىنداي جايقالىپ
بايشەشەكتەي ءيىلىپ
ءسال تىنىعىپ الايىق.
ال ەندى بالالار ءبىز ەندى تابيعات بۇرىشىنا قالاي كۇتىم جاسايتىنى — مىزدى تاجىريبە ارقىلى كورسەتەيىك. گۇلدەردى جاقسى كۇتۋ ءۇشىن سۋ قۇيىپ، توپىراعىن قوپسىتىپ، دىمقىل شۇبەرەكپەن شاڭىن ءسۇرتىپ تۇرۋ كەرەك.
ال اكۆاريۋمداعى بالىقتارعا ارنايى زوودۇكەننەن الىنعان جەمدەرىن بەرۋ كەرەك.
بلينگۆالدى كومپانەنت: گۇل - سۆەتى، بالىق - رىبا.
ديداكتيكالىق ويىن (ۇجىممەن)
«ورنىن تاۋىپ ورنالاستىر»
ويىننىڭ شارتى: بالا بەرىلگەن ءار ءتۇرلى پىشىندەردى تاڭداپ الىپ، ونىڭ اتىن اتايدى. اتالعان ءپىشىندى تىرشىلىك ەتۋ ورتاسىنا بايلانىستى (جوعارى – تومەن) قۇرلىققا – جەر بەتىنە سۋعا - جەر استىنا ورنالاستىرادى.
تۇركىستان وبلىسى تۇلكىباس اۋدانى
ساستوبە اۋىلى مكقك«قارلىعاش» بالاباقشاسى
تاربيەشى: اميركۋلوۆا باحىتكۋل ەلەنوۆنا
تابيعات بۇرىشى. جۇكتەۋ
ءبىلىم بەرۋ: ەكولوگيا نەگىزدەرى
تاقىرىبى: تابيعات بۇرىشى
ماقساتى: 1. تابيعات بۇرىشىنداعى وسىمدىكتەردى باقىلاتۋ ارقىلى ولاردىڭ قۇپيا سىرلارى مەن تىرشىلىكتەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
2. بالىقتار تۋرالى اڭگىمەلەۋ، ولاردىڭ تىنىس الۋلارى، قورەكتەنۋلەرى، قيمىل - قوزعالىستارى، تىرشىلىك ەتۋ ورتالارىمەن تانىستىرۋ.
3. ەڭبەك ءىس - ارەكەتتەرىنە باۋلىپ، ءتىرى تابيعاتقا دەگەن قامقورلىق جاساۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكىلىكتەر: ءتىرى تابيعات بۇرىشى، ينتەربەلسەندى تاقتا، سۋرەت اكۆاريۋم.
بلينگۆالدى كومپانەنت: گۇل - سۆەتى، بالىق - رىبا.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشىلىق
شاتتىق شەڭبەر
ورنىمىزدان تۇرامىز،
الاقاندى اشامىز.
كۇننەن جىلۋ الامىز،
جۇرەكتەگى جىلۋدى
قوناقتارعا سىيلايمىز.
ۇيىمداستىرۋشىلىق ىزدەنىستىك - بالالار ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
- كۇز مەزگىلىندە اۋا رايى قانداي بولادى؟
جىلدىڭ ءار مەزگىلىندە اۋا – رايىمەن بىرگە ءبىزدىڭ تابيعاتىمىزدا وزگەرىسكە ۇشىرايدى.
تابيعات تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
تابيعات دەگەنىمىز نە؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار.
تابيعات دەنەلەرىنە نەلەر جاتاتىنىن جانە ولاردىڭ تىرشىلىك ەتەتىن ورتاسى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ.
وسى عاجايىپ تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى ءبىزدىڭ توپتادا بار.
- ءبىزدىڭ تابيعات بۇرىشىمىزدا نەلەر بار؟
- دۇرىس.
- بالالار كۇز مەزگىلى بولعاندىقتان كۇن سۋىتىپ، جاپىراقتار ءتۇسىپ، شوپتەر قۋراپ، گۇلدەر سولىپ قالدى. ال ءبىزدىڭ توبىمىزدىڭ گ ۇلى جايناپ ءوسىپ تۇر.
- دۇرىس، ياعني وسىمدىكتەر ءوسۋ ءۇشىن جىلۋ كەرەك.
- وسىمدىكتەر جىلۋدى قايدان الادى.
- گۇلدەردىڭ ءوسۋى ءۇشىن تاعى نەلەر كەرەك؟
گۇلدەردىڭ ەرەكشەلىگى مەن قاجەتتىلىگى تۋرالى اڭگىمەلەۋ، توپتاعى گۇلدەردى نەگە «بولمە گۇلدەرى» دەپ اتايتىنىن ءتۇسىندىرۋ.
دالا گۇلدەرىنىڭ سۋرەتىن كورسەتۋ، ولاردىڭ تىرشىلىك ەرەكشەلىگى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
گۇل تۋرالى كىم تاقپاق بىلەدى.
جۇمباق:
قۇيرىعى جەرگە تيمەيدى،
جوتاسى كۇنگە كۇيمەيدى.
بالىق قايدا تىرشىلىك ەتەدى؟
بالىقتاردىڭ ءپىشىنى قانداي؟
بالىقتىڭ دەنەسى ءبىرتۇتاس بولادى
ولار جەلبەزەك ارقىلى دەمالادى.
قۇيرىعى بۇرىلۋ قىزمەتىن اتقارادى.
بالىقتار سۋ استى وسىمدىكتەرىمەن بالدىرلارمەن قورەكتەنەدى.
اكۆاريۋم دەپ ارنايى بالىق ءوسىرۋ ءۇشىن جاسالعان شىنى ىدىستى ايتامىز. اكۆاريۋم ارنايى تەحنيكالىق قۇرالدارمەن جابدىقتالعان. وندا سۋدى جىلىتاتىن، اۋا جىبەرەتىن، جارىق تۇسىرەتىن قۇرالدار بار. اكۆاريۋمداعى بالىقتار ۇنەمى ادامداردىڭ قامقورلىعىندا بولادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
ال قانەكەي تۇرايىق،
اينالانى قارايىق
جاۋقازىنداي جايقالىپ
بايشەشەكتەي ءيىلىپ
ءسال تىنىعىپ الايىق.
ال ەندى بالالار ءبىز ەندى تابيعات بۇرىشىنا قالاي كۇتىم جاسايتىنى — مىزدى تاجىريبە ارقىلى كورسەتەيىك. گۇلدەردى جاقسى كۇتۋ ءۇشىن سۋ قۇيىپ، توپىراعىن قوپسىتىپ، دىمقىل شۇبەرەكپەن شاڭىن ءسۇرتىپ تۇرۋ كەرەك.
ال اكۆاريۋمداعى بالىقتارعا ارنايى زوودۇكەننەن الىنعان جەمدەرىن بەرۋ كەرەك.
بلينگۆالدى كومپانەنت: گۇل - سۆەتى، بالىق - رىبا.
ديداكتيكالىق ويىن (ۇجىممەن)
«ورنىن تاۋىپ ورنالاستىر»
ويىننىڭ شارتى: بالا بەرىلگەن ءار ءتۇرلى پىشىندەردى تاڭداپ الىپ، ونىڭ اتىن اتايدى. اتالعان ءپىشىندى تىرشىلىك ەتۋ ورتاسىنا بايلانىستى (جوعارى – تومەن) قۇرلىققا – جەر بەتىنە سۋعا - جەر استىنا ورنالاستىرادى.
تۇركىستان وبلىسى تۇلكىباس اۋدانى
ساستوبە اۋىلى مكقك«قارلىعاش» بالاباقشاسى
تاربيەشى: اميركۋلوۆا باحىتكۋل ەلەنوۆنا
تابيعات بۇرىشى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
16 جەلتوقسان تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارناعان «مەنىڭ ەلىم — قازاقستان!» - اتتى تاقىرىپتىق وقۋ قىزمەتى.
