تابيعات بۇرىشىندا ەكسپەريمەنتالدى - تاجىريبە جۇرگىزۋ جۇمىستارى
تابيعات بۇرىشىندا ەكسپەريمەنتالدى - تاجىريبە جۇرگىزۋ جۇمىستارى
تاربيەشىلەر: نازىمبەكوۆا ر. ز.
سىزدىكوۆا ر. س.
تۇسىندىرمە جازبا
مەكتەپكە دەيىنگى بالالار – تۋعاننان زەرتتەۋشىلەر دەسەك بولادى. بۇعان دالەل – ولاردىڭ ءبىر زاتقا دەگەن قۇمارلىعى، ۇنەمى ەكسپەريمەنت جاساۋعا ۇمتىلۋى، پروبلەمالىق جاعدايلاردىڭ شەشىمىن دەربەس تابۋعا نيەت ءبىلدىرۋى بولىپ تابىلادى. پەداگوگتىڭ باستى مىندەتى – وسىنداي ءىس - ارەكەتتەردە بالالاردىڭ جولىن كەسپەۋ، كەرىسىنشە، بەلسەندى تۇردە كومەكتەسۋ.
تانىمدىق - زەرتتەۋ تۋرالى ايتا وتىرىپ، الدىمەن كەز كەلگەن زاتتاردى مەڭگەرۋ، قورشاعان الەمدەگى قۇبىلىستار اراسىنداعى بايلانىستاردى رەتكە كەلتىرۋ جانە جۇيەلەۋ ارقىلى ءبىز بالانىڭ بەلسەندىلىگىن تانيمىز.
بۇل ءىس - ارەكەت ەرتە بالالىق شاقتا پايدا بولادى، باسىندا جاي عانا ماقساتسىز قاراپايىم ەكسپەريمەنت سياقتى كورىنەدى، كەيىن كيىم-كەشەكتەرمەن ەكسپەريمەنت جاساۋ بارىسىندا زاتتاردىڭ تۇسىنە، ولاردىڭ پىشىمىنە نازار اۋدارادى.
مەكتەپكە دەيىنگى «بالالار شاق ارالى» اتتى تانىمدىق – زەرتتەۋ قىزمەتىندە ءتۇرلى ويىنداردى جۇرگىزۋگە سونىمەن قاتار، كەز كەلگەن جاڭا ماتەريالداردى سىناپ كورۋگە مۇمكىندىكتەرى بار.
مەكتەپكە دەيىنگى ەرەسەك جاستاعى تانىمدىق - زەرتتەۋ قىزمەتى بالانىڭ تانىمدىق سەبەپتەرىمەن، سانالى نيەتىمەن جاڭا الەمدى تانۋمەن ەرەكشەلەنەدى.
مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەلەنۋشىلەردىڭ تانىمدىق - زەرتتەۋ قىزمەتى تابيعي نىسان تۇرىندە زاتتارعا ەكسپەريمەنتتەر جاساۋمەن جانە ۆەربالدى زەرتتەۋ تۇرىندە ەرەسەكتەرگە سۇراقتار قويۋمەن كورىنەدى (نەگە، نە ءۇشىن، قالاي؟).
ن. ن. پوددياكوۆ ەكسپەريمەنتتەردى شامامەن زەرتتەۋ (ىزدەۋ) قىزمەتىنىڭ نەگىزگى ءتۇرى رەتىندە كورسەتەدى. ىزدەۋ قىزمەتى ءار ءتۇرلى جانە ينتەنسيۆتى بولسا، وندا سوعۇرلىم بالا جاڭا اقپاراتتاردى قابىلداپ، ودان ءارى دامۋعا مۇمكىنشىلىگى بار.
ول شامامەن - زەرتتەۋ قىزمەتىن ەكى نەگىزگى تۇرگە بولەدى.
ءبىرىنشى. قىزمەت پروسەسىندەگى بەلسەندىلىك، تولىعىمەن بالاعا سۇيەنەدى. العاشىندا بالا ءار ءتۇرلى نىسانداردى ادال نيەتپەن زەرتتەي باستايدى، سودان كەيىن ءوز قىزمەتىن دەربەس رەتىندە قۇرىپ جاتقان سياقتى ونى تولىق سۋبەكت رەتىندە قابىلدايدى: ماقسات قويادى، تاسىلدەرگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن جولدار ىزدەيدى. بۇل جاعدايدا، بالا ءوز قاجەتتىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن، قاناعاتتاندىرادى.
ەكىنشى. بەلگىلى ءىس - ارەكەتتەردى ەرەسەك ادامدار ۇيىمداستىرادى، ولار ەلەمەنتتەردىڭ ەلەۋلى جاعدايلارىن بولەدى، بالالارعا بەلگىلى ءبىر الگوريتم ءىس - قيمىلىن ۇيرەتەدى. وسىلايشا، بالالار ناتيجەلەر الادى.
اپتا تاقىرىبى: «بالاباقشا»، «دەتسكيي ساد»، «Kindergarten»
وقۋ ءىس - ارەكەتى تاقىرىبى: «سۋبۇرقاقتار»
ماقساتى:
ماقساتى: كوڭىل - كۇيدى قۇرۋ، دەربەستىلىكتى جانە قۇمارلىقتى دامىتۋ.
سيپاتتاماسى: بالالار سەرۋەنگە شىعادى. تاربيەشى بالالارعا سۋرەتتە بەينەلەنگەن ءتۇرلى ءتۇستى فونتانداردى اكەلەدى. فونتان دەگەنىمىز نە؟ فونتاندى قايدان كوردىڭدەر؟ ادامدار قالادا فونتانداردى نە ءۇشىن قۇرادى؟ فونتاندى ءوزىمىز قۇرا الامىز با؟ نەدەن قۇراستىرۋعا بولادى؟ بالالار تاربيەشى اكەلگەن ءتۇرلى زاتتارعا شەگەلەرگە، بۇتىلكەلەرگە نازار اۋدارادى. مىنا ماتەريالداردان فونتان قۇرۋعا بولا ما؟ قالاي ىستەۋگە بولادى؟ تاربيەشى بۇتىلكەنى جان - جاعىنان تەسىپ، تەسىكتەردى سىرىڭكەمەن جاۋىپ قويادى دا، ونى سۋمەن تولتىرادى، كەيىن سىرىڭكەلەردى الىپ تاستايدى وسىدان فونتان پايدا بولادى.
بىزدە فونتان قالاي شىقتى؟ بوتەلكە تەسىكتەرى سىرىڭكەمەن جابىلىپ تۇرعاندا نەگە سۋ اقپايدى؟ بالالار سۋ شاشىراتىپ فونتانمەن وينايدى.
«مەنىڭ قالام»
«موي گورود»
«Mytown»
تاقىرىبى: ءتۇرلى - ءتۇستى شارلار
ماقساتى: نەگىزگى تۇستەردى ءبىر - بىرىنە قوسۋدا، باسقا جاڭا تۇستەر الۋ: قىزعىلت سارى، جاسىل، كۇلگىن، كوگىلدىر.
سيپاتتاماسى. قويان بالالارعا شارلاردى بوياپ بەرۋىن سۇرايدى. وعان قانداي ءتۇس ۇنايدى ەكەنىن ءبىلىپ الايىق. ءبىز نە ىستەيمىز ەگەردە بىزدە جاسىل كوگىلدىر، قىزعىلت سارى، جاسىل نەمەسە كۇلگىن تۇستەر جوق بولسا؟
ولاردى قالاي جاساۋعا بولادى ەكەن؟
• بالالار قويانمەن بىرگە ەكى ءتۇستى بوياۋىشتاردى بىر-بىرىنە قوسادى. ەگەر بۇدان كەرەكتى ءتۇس شىقسا، بالالار كىشكەنە شارلاردى سول شىققان تۇسپەن بويايدى. وسىلاي تۇستەردى ءبىر - بىرىنە قوسىپ بالالار تاجىريبە جاسايدى. قورىتىندى: قىزىل مەن سارى ءتۇستى ارالاستىرساق
قىزعىلت سارى ءتۇس شىعادى؛ كوكپەن سارىنى — جاسىل، قىزىلدى كوكپەن — كۇلگىن، كوكتى اقپەن — كوگىلدىر.
تاجىريبەنىڭ قورىتىندىسى جۇمىس پاراعىندا بەكىتىلەدى.
«وتباسى»، «سەميا»، «Family».
تاقىرىبى: كوبىكتەن جاسالعان جاستىق
ماقساتى: سابىندى سۋدىڭ بەتىندە زاتتاردىڭ قالقۋى تۋرالى (زاتتاردىڭ سۋ بەتىندە قالقۋى ونىڭ كولەمىنە ەمەس، تەك ونىڭ اۋىرلىعىنا قاتىستى).
سيپاتتاماسى.
ميشا قونجىعى
بالارعا سابىندى كوبىكتەر جاساي الاتىنى جايلى اڭگىمەلەيدى.
ول سابىن كوبىگىندە بارلىق زاتتار باتا ما؟، الدە جوق پا؟ ەكەندىگىن بىلگىسى كەلىپ تۇر.
بالالار تامىزعىش ارقىلى سۇيىق سابىندى الىپ، ونى سۋى بار تەگەشكە قۇيادى.
كوبىكتى نەمەن شىعارۋعا بولادى؟ كوبىگىمىز قانداي بولىپ شىقتى؟ كوبىك سۋعا ءتۇرلى زاتتاردى سالىپ كورەدى. نە سۋ بەتىندە قالقىپ ءجۇر؟ نە باتىپ جاتىر؟ سۋدا بارلىق زاتتار بىركەلكى مە؟ سۋ بەتىندە قالقىپ جاتقان زاتتاردىڭ كولەمى بىردەي مە؟
زاتتاردىڭ سۋدىڭ بەتىنە قالقۋى نەگە قاتىستى؟ (تاجىريبە جۇمىستارى فلانەلەگرافتە بەكىتىلەدى).
تابيعات بۇرىشىندا ەكسپەريمەنتالدى - تاجىريبە جۇرگىزۋ جۇمىستارى. جۇكتەۋ
تاربيەشىلەر: نازىمبەكوۆا ر. ز.
سىزدىكوۆا ر. س.
تۇسىندىرمە جازبا
مەكتەپكە دەيىنگى بالالار – تۋعاننان زەرتتەۋشىلەر دەسەك بولادى. بۇعان دالەل – ولاردىڭ ءبىر زاتقا دەگەن قۇمارلىعى، ۇنەمى ەكسپەريمەنت جاساۋعا ۇمتىلۋى، پروبلەمالىق جاعدايلاردىڭ شەشىمىن دەربەس تابۋعا نيەت ءبىلدىرۋى بولىپ تابىلادى. پەداگوگتىڭ باستى مىندەتى – وسىنداي ءىس - ارەكەتتەردە بالالاردىڭ جولىن كەسپەۋ، كەرىسىنشە، بەلسەندى تۇردە كومەكتەسۋ.
تانىمدىق - زەرتتەۋ تۋرالى ايتا وتىرىپ، الدىمەن كەز كەلگەن زاتتاردى مەڭگەرۋ، قورشاعان الەمدەگى قۇبىلىستار اراسىنداعى بايلانىستاردى رەتكە كەلتىرۋ جانە جۇيەلەۋ ارقىلى ءبىز بالانىڭ بەلسەندىلىگىن تانيمىز.
بۇل ءىس - ارەكەت ەرتە بالالىق شاقتا پايدا بولادى، باسىندا جاي عانا ماقساتسىز قاراپايىم ەكسپەريمەنت سياقتى كورىنەدى، كەيىن كيىم-كەشەكتەرمەن ەكسپەريمەنت جاساۋ بارىسىندا زاتتاردىڭ تۇسىنە، ولاردىڭ پىشىمىنە نازار اۋدارادى.
مەكتەپكە دەيىنگى «بالالار شاق ارالى» اتتى تانىمدىق – زەرتتەۋ قىزمەتىندە ءتۇرلى ويىنداردى جۇرگىزۋگە سونىمەن قاتار، كەز كەلگەن جاڭا ماتەريالداردى سىناپ كورۋگە مۇمكىندىكتەرى بار.
مەكتەپكە دەيىنگى ەرەسەك جاستاعى تانىمدىق - زەرتتەۋ قىزمەتى بالانىڭ تانىمدىق سەبەپتەرىمەن، سانالى نيەتىمەن جاڭا الەمدى تانۋمەن ەرەكشەلەنەدى.
مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەلەنۋشىلەردىڭ تانىمدىق - زەرتتەۋ قىزمەتى تابيعي نىسان تۇرىندە زاتتارعا ەكسپەريمەنتتەر جاساۋمەن جانە ۆەربالدى زەرتتەۋ تۇرىندە ەرەسەكتەرگە سۇراقتار قويۋمەن كورىنەدى (نەگە، نە ءۇشىن، قالاي؟).
ن. ن. پوددياكوۆ ەكسپەريمەنتتەردى شامامەن زەرتتەۋ (ىزدەۋ) قىزمەتىنىڭ نەگىزگى ءتۇرى رەتىندە كورسەتەدى. ىزدەۋ قىزمەتى ءار ءتۇرلى جانە ينتەنسيۆتى بولسا، وندا سوعۇرلىم بالا جاڭا اقپاراتتاردى قابىلداپ، ودان ءارى دامۋعا مۇمكىنشىلىگى بار.
ول شامامەن - زەرتتەۋ قىزمەتىن ەكى نەگىزگى تۇرگە بولەدى.
ءبىرىنشى. قىزمەت پروسەسىندەگى بەلسەندىلىك، تولىعىمەن بالاعا سۇيەنەدى. العاشىندا بالا ءار ءتۇرلى نىسانداردى ادال نيەتپەن زەرتتەي باستايدى، سودان كەيىن ءوز قىزمەتىن دەربەس رەتىندە قۇرىپ جاتقان سياقتى ونى تولىق سۋبەكت رەتىندە قابىلدايدى: ماقسات قويادى، تاسىلدەرگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن جولدار ىزدەيدى. بۇل جاعدايدا، بالا ءوز قاجەتتىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن، قاناعاتتاندىرادى.
ەكىنشى. بەلگىلى ءىس - ارەكەتتەردى ەرەسەك ادامدار ۇيىمداستىرادى، ولار ەلەمەنتتەردىڭ ەلەۋلى جاعدايلارىن بولەدى، بالالارعا بەلگىلى ءبىر الگوريتم ءىس - قيمىلىن ۇيرەتەدى. وسىلايشا، بالالار ناتيجەلەر الادى.
اپتا تاقىرىبى: «بالاباقشا»، «دەتسكيي ساد»، «Kindergarten»
وقۋ ءىس - ارەكەتى تاقىرىبى: «سۋبۇرقاقتار»
ماقساتى:
ماقساتى: كوڭىل - كۇيدى قۇرۋ، دەربەستىلىكتى جانە قۇمارلىقتى دامىتۋ.
سيپاتتاماسى: بالالار سەرۋەنگە شىعادى. تاربيەشى بالالارعا سۋرەتتە بەينەلەنگەن ءتۇرلى ءتۇستى فونتانداردى اكەلەدى. فونتان دەگەنىمىز نە؟ فونتاندى قايدان كوردىڭدەر؟ ادامدار قالادا فونتانداردى نە ءۇشىن قۇرادى؟ فونتاندى ءوزىمىز قۇرا الامىز با؟ نەدەن قۇراستىرۋعا بولادى؟ بالالار تاربيەشى اكەلگەن ءتۇرلى زاتتارعا شەگەلەرگە، بۇتىلكەلەرگە نازار اۋدارادى. مىنا ماتەريالداردان فونتان قۇرۋعا بولا ما؟ قالاي ىستەۋگە بولادى؟ تاربيەشى بۇتىلكەنى جان - جاعىنان تەسىپ، تەسىكتەردى سىرىڭكەمەن جاۋىپ قويادى دا، ونى سۋمەن تولتىرادى، كەيىن سىرىڭكەلەردى الىپ تاستايدى وسىدان فونتان پايدا بولادى.
بىزدە فونتان قالاي شىقتى؟ بوتەلكە تەسىكتەرى سىرىڭكەمەن جابىلىپ تۇرعاندا نەگە سۋ اقپايدى؟ بالالار سۋ شاشىراتىپ فونتانمەن وينايدى.
«مەنىڭ قالام»
«موي گورود»
«Mytown»
تاقىرىبى: ءتۇرلى - ءتۇستى شارلار
ماقساتى: نەگىزگى تۇستەردى ءبىر - بىرىنە قوسۋدا، باسقا جاڭا تۇستەر الۋ: قىزعىلت سارى، جاسىل، كۇلگىن، كوگىلدىر.
سيپاتتاماسى. قويان بالالارعا شارلاردى بوياپ بەرۋىن سۇرايدى. وعان قانداي ءتۇس ۇنايدى ەكەنىن ءبىلىپ الايىق. ءبىز نە ىستەيمىز ەگەردە بىزدە جاسىل كوگىلدىر، قىزعىلت سارى، جاسىل نەمەسە كۇلگىن تۇستەر جوق بولسا؟
ولاردى قالاي جاساۋعا بولادى ەكەن؟
• بالالار قويانمەن بىرگە ەكى ءتۇستى بوياۋىشتاردى بىر-بىرىنە قوسادى. ەگەر بۇدان كەرەكتى ءتۇس شىقسا، بالالار كىشكەنە شارلاردى سول شىققان تۇسپەن بويايدى. وسىلاي تۇستەردى ءبىر - بىرىنە قوسىپ بالالار تاجىريبە جاسايدى. قورىتىندى: قىزىل مەن سارى ءتۇستى ارالاستىرساق
قىزعىلت سارى ءتۇس شىعادى؛ كوكپەن سارىنى — جاسىل، قىزىلدى كوكپەن — كۇلگىن، كوكتى اقپەن — كوگىلدىر.
تاجىريبەنىڭ قورىتىندىسى جۇمىس پاراعىندا بەكىتىلەدى.
«وتباسى»، «سەميا»، «Family».
تاقىرىبى: كوبىكتەن جاسالعان جاستىق
ماقساتى: سابىندى سۋدىڭ بەتىندە زاتتاردىڭ قالقۋى تۋرالى (زاتتاردىڭ سۋ بەتىندە قالقۋى ونىڭ كولەمىنە ەمەس، تەك ونىڭ اۋىرلىعىنا قاتىستى).
سيپاتتاماسى.
ميشا قونجىعى
بالارعا سابىندى كوبىكتەر جاساي الاتىنى جايلى اڭگىمەلەيدى.
ول سابىن كوبىگىندە بارلىق زاتتار باتا ما؟، الدە جوق پا؟ ەكەندىگىن بىلگىسى كەلىپ تۇر.
بالالار تامىزعىش ارقىلى سۇيىق سابىندى الىپ، ونى سۋى بار تەگەشكە قۇيادى.
كوبىكتى نەمەن شىعارۋعا بولادى؟ كوبىگىمىز قانداي بولىپ شىقتى؟ كوبىك سۋعا ءتۇرلى زاتتاردى سالىپ كورەدى. نە سۋ بەتىندە قالقىپ ءجۇر؟ نە باتىپ جاتىر؟ سۋدا بارلىق زاتتار بىركەلكى مە؟ سۋ بەتىندە قالقىپ جاتقان زاتتاردىڭ كولەمى بىردەي مە؟
زاتتاردىڭ سۋدىڭ بەتىنە قالقۋى نەگە قاتىستى؟ (تاجىريبە جۇمىستارى فلانەلەگرافتە بەكىتىلەدى).
تابيعات بۇرىشىندا ەكسپەريمەنتالدى - تاجىريبە جۇرگىزۋ جۇمىستارى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
پسيحولوگيالىق ترەنينگ تاقىرىبى: ءمۇعالىم بەينەسى
