تابيعاتقا قامقورلىق
ءوزىن ءوزى تانۋ ساباعىنىڭ جوسپارى (4 سىنىپ)
تاقىرىپ: تابيعاتقا قامقورلىق
قۇندىلىق: دۇرىس ارەكەت
قاسيەتتەر: قامقورلىق، قايىرلىق، جاقسىلىق
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تابيعات قۇندىلىعى جانە قامقورلىق ادامي قاسيەتى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
- تابيعاتقا قامقورلىق جاساۋ تۇسىنىگىن قالىپتاستىرۋ
- تابيعاتقا قامقورلىق جاساۋ قارىم قاتىناسىن دامىتۋ
- تابيعاتتى سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
رەسۋستار: وقۋلىق، ءۇنتاسپا، داپتەر، سۋرەتتەر
ساباق بارىسى
1ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ، 5ت )
توپقا بولىنەدى. جەر، سۋ، اۋا، اعاش
تىنىشتىق ءساتى
- بالالار، ىڭعايلانىپ وتىرىپ الىڭدار. كوزدەرىڭدى جۇمساڭدار دا بولادى. تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعى سونشالىقتى، قاراعان سايىن قاراي بەرگىڭ كەلەدى. ونداعى سۇلۋ دا نازىك گۇلدەرگە، سامعاي ۇشقان قۇستارعا قىزىعا قارايمىز. ءبىر ءسات قاسىمىزدا مۇلگىپ تۇرعان تاۋعا قاراپ، ونىڭ ۇشار باسىنا شىققىمىز كەلىپ كەتتى. سول ساتتە تابيعات انامىز ەستىپ تۇرعانداي، ءبىزدى ءار ءتۇرلى تۇستەرىمەن اسەم كورىنەتىن كەمىرقوساققا اينالدىرىپ، اسپان اياسىنا ورنالاستىردى. قانداي كەرەمەت! بيىكتەن سان ءتۇرلى شاشاق شاشىپ، نۇرعا بولەنگەن قانداي عانيبەت! ءبىزدىڭ ءتۇرلى ءتۇستى ساۋلەلەرىمىزگە قۋانا قاراپ، ءماز مەيرام بولعان بالالار. كوكتەن قاراعاندا تابيعات سۇلۋلىعى بۇرىنعىسىنان دا قۇلپىرىپ كەتكەندەي! وسىنداي سۇلۋلىققا شىن تامسانعان، قىزىعا قاراعان سەزىمىزدەن بويىمىز سۇلۋلىق پەن جىلىلىققا بولەنگەندەي. وسى سۇلۋلىق پەن جىلىلىقتى ۇزاق ساقتاۋعا ىشتەي ۋادە ەتىپ، بۇرىنعى قالپىمىزعا كەلەيىك.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءا. تابىلدييەۆتىڭ "اتانىڭ ونەگەسى" اڭگىمەسىن وقىپ كەلۋ.
ءمۇعالىم: بالالار، ءبىزدىڭ جانىمىزعا جومارتتىق، كەڭپەيىلدىلىك، قيالىمىزعا ۇشقىرلىق، سەزىمىمىزگە اسقاقتىق، كوڭىلىمىزگە مولدىرلىك سىيلاپ وتىرعان تابيعات انا. ونىڭ سۇلۋلىعىمەن كوركەمدىگىن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. اتا بابامىزدان بىزگە جەتكەن وسىنداي جاسىل جەلەكتى، نۋ ورماندى عاجاپ جەرلەردى ساقتاپ، قورعاپ، ايالاپ، كۇتىپ باپتاپ كەيىنگى ۇرپاققا جەتكىزۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز.
دايەكسوز
"كوزىڭدى قالدىر - بۇلاق كوزىن اشا ءجۇر، ءىزىڭدى - قالدىر جاقسى ىستەن مۇرا شاشا ءجۇر، ءوزىڭدى قالدىر - باقشا ءوسىرىپ جاسا نۇر".
حالىق دانالىعى
- حورمەن وقۋ، ۇلدار 1 رەت، قىزدار 1 رەت
- داپتەرگە جازدىرۋ
- نە ءتۇسىندىڭ؟
شىعارماشىلىق جۇمىس، توپتىق جۇمىس
وقۋشىلار 4 توپقا بولىنەدى.
- ءبىرىنشى توپ اكتەرلەر دەپ اتالادى. وسى ماتىننەن نەمەرەسى مەن اتاسىنىڭ اتا جۇرتىنا بارعان جەرىن ساحنالاۋ شاعىن كورىنىس كورسەتەدى.
- ەكىنشى توپ جۋرناليستەر توبى بولادى. بۇل توپ ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قويادى، سول سۇراقتار بويىنشا جاۋاپتار الادى.
- اتاسى نەمەرەسىن نەلىكتەن جول ۇستىندە توقتاتتى؟
- جول جۇرسەڭ، جورالعىڭدى ساقتا دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- اتاسى مەن نەمەرەسىنىڭ بۇلاق كوزىن اشۋىن تابيعاتقا قامقورلىق دەپ ايتۋعا بولا ما؟
- اتاسى مەن نەمەرەسىنىڭ تابيعاتقا قامقورلىعى تاعى قانداي ىستەرىنەن كورىنەدى؟
- ءۇشىنشى توپ سۋرەتشىلەر توبى. وسى اڭگىمە مازمۇنىنا سايكەس اتاسى مەن نەمەرەسىنىڭ ەككەن اعاشتارىنىڭ بەس جىلدان كەيىنگى سۋرەتىن سالىپ جاريا ەتەدى.
- ءتورتىنشى جاس اقىندار توبى. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى سوزدەردى قويىپ ولەڭدى وقى.
قانداي بولىپ وسەمىن؟
تابيعاتتى بىلەمىن،
اۋا، سۋ، جەر، كۇن، اسپان،
جان جانۋار،
گۇل، ەگىن،
كوكجيەككە ۇلاسقان.
ناسەكومدار،
تاۋ، دالا،
اڭ، قۇس، وزەن، كول، تەڭىز.
تابيعات ول اينالا،
قاسيەتتى ولكەمىز.
اڭگىمەلەۋ.
ءمۇعالىمنىڭ سىيى.
ءمۇعالىم وقۋشىلارعا ا. مىرزاعۋلوۆانىڭ "تابيعات - انا" ءماتىنىن ءۇنتاسپادان تىڭدايدى.
- تابيعاتتاعى كوگىلدىر نەلەر؟ ( اسپان، وزەن، كول، تەڭىز،)
- تابيعاتتاعى جايقالعان نەلەر؟( اعاشتار، گۇلدەر، )
- تابيعاتتاعى ءان سالعان نەلەر؟( قۇستار)
- سىبىرلاعان نەلەر؟( جاپىراقتار )
- سىڭعىرلاعان نەلەر؟(قۇستار )
وسىنىڭ ءبارىن ءبىر سوزبەن ايتقاندا نە دەيدى؟
داپتەرمەن جۇمىس.
1 - تاپسىرما. تابيعاتقا ءتىل بىتسە........ بوس جولاقتارعا "ەگەر تابيعاتقا ءتىل بىتسە......" وندا ول ادامدارعا قانداي وتىنىشتەر ايتۋى مۇمكىن؟ دەگەن سۇراققا ءوز ويلارىڭدى جازىڭدار.
2 - تاپسىرما. قازاقستان قورىقتارىن قالاي جاقسارتۋعا بولاتىنى تۋرالى ويلارىڭدى جازىڭدار.
ويىن - جاتتىعۋ.
بۇگىن بىزگە قوناق كەلىپ وتىر. مەن ونىڭ كىم ەكەنىن جاسىرىپ كورەيىن، سەندەر ونى شەشۋگە تىرىسىڭدار.
- ول وتە نازىك، ادەمى؛
- ول ەشكىمگە جاماندىق ويلامايدى؛
- گۇلدەردى وتە جاقسى كورەدى؛
- ول ادەمى القاپتارعا ۇشىپ جۇرەدى؛
- ءيا، بۇل كوبەلەك.
ءمۇعالىم بالالارعا ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدان قيىلعان گۇلدەردى تاراتىپ بەرەمىن جانە ولارعا مىناداي سۇراق قويىلادى.
- تابيعاتتاعى نەگە ۇقساعىلارىڭ كەلەدى؟
بالالار جاۋاپتارىن گۇلگە جازادى. ءمۇعالىم گۇلدى القاپقا كوبەلەكتى قوندىرادى.
ءمۇعالىم: ءبىزدىڭ اتا - بابامىز ءبىزدىڭ جاقسى ءومىر ءسۇرۋىمىز ءۇشىن تابيعاتتى قورعاپ، كۇتىپ باپتاپ، ساقتاپ بىزگە جەتكىزىپ وتىر. ال ەندى وسى مۇرانى جوعالتىپ الماي وزىمىزدەن كەيىنگى بولاشاق ۇرپاققا تاپسىرۋ ءبىزدىڭ موينىمىزداعى قارىز. ول ءۇشىن ءوز اۋىلىمىز بەن قالامىزداعى اعاش بۇتالاردى كەسپەي، سانىن مولايتىپ، كوكتەم سايىن اعاش ەگىپ، سۋ كوزدەرىن تازالاپ وتىرۋ، اۋانى تازا ۇستاۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز
توپپەن ءان ايتۋ.
"باقىتتى بالالىق شاق" ءانىن ايتادى
ۇيگە تاپسىرما:
- تابيعات تۋرالى ولەڭدەر جاتتاپ كەلۋ؛
- تابيعات تۋرالى جۇمباقتار جازىپ كەلۋ.
سوڭعى تىنىشتىق ءساتى
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتان العان قۇندىلىقتار مەن قاسيەتتەردى ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ جۇرەگىمىزگە ساقتاپ الايىق.
ساباق اياقتالدى. راحمەت!
تابيعاتقا قامقورلىق. جۇكتەۋ
تاقىرىپ: تابيعاتقا قامقورلىق
قۇندىلىق: دۇرىس ارەكەت
قاسيەتتەر: قامقورلىق، قايىرلىق، جاقسىلىق
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تابيعات قۇندىلىعى جانە قامقورلىق ادامي قاسيەتى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
- تابيعاتقا قامقورلىق جاساۋ تۇسىنىگىن قالىپتاستىرۋ
- تابيعاتقا قامقورلىق جاساۋ قارىم قاتىناسىن دامىتۋ
- تابيعاتتى سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
رەسۋستار: وقۋلىق، ءۇنتاسپا، داپتەر، سۋرەتتەر
ساباق بارىسى
1ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ، 5ت )
توپقا بولىنەدى. جەر، سۋ، اۋا، اعاش
تىنىشتىق ءساتى
- بالالار، ىڭعايلانىپ وتىرىپ الىڭدار. كوزدەرىڭدى جۇمساڭدار دا بولادى. تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعى سونشالىقتى، قاراعان سايىن قاراي بەرگىڭ كەلەدى. ونداعى سۇلۋ دا نازىك گۇلدەرگە، سامعاي ۇشقان قۇستارعا قىزىعا قارايمىز. ءبىر ءسات قاسىمىزدا مۇلگىپ تۇرعان تاۋعا قاراپ، ونىڭ ۇشار باسىنا شىققىمىز كەلىپ كەتتى. سول ساتتە تابيعات انامىز ەستىپ تۇرعانداي، ءبىزدى ءار ءتۇرلى تۇستەرىمەن اسەم كورىنەتىن كەمىرقوساققا اينالدىرىپ، اسپان اياسىنا ورنالاستىردى. قانداي كەرەمەت! بيىكتەن سان ءتۇرلى شاشاق شاشىپ، نۇرعا بولەنگەن قانداي عانيبەت! ءبىزدىڭ ءتۇرلى ءتۇستى ساۋلەلەرىمىزگە قۋانا قاراپ، ءماز مەيرام بولعان بالالار. كوكتەن قاراعاندا تابيعات سۇلۋلىعى بۇرىنعىسىنان دا قۇلپىرىپ كەتكەندەي! وسىنداي سۇلۋلىققا شىن تامسانعان، قىزىعا قاراعان سەزىمىزدەن بويىمىز سۇلۋلىق پەن جىلىلىققا بولەنگەندەي. وسى سۇلۋلىق پەن جىلىلىقتى ۇزاق ساقتاۋعا ىشتەي ۋادە ەتىپ، بۇرىنعى قالپىمىزعا كەلەيىك.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءا. تابىلدييەۆتىڭ "اتانىڭ ونەگەسى" اڭگىمەسىن وقىپ كەلۋ.
ءمۇعالىم: بالالار، ءبىزدىڭ جانىمىزعا جومارتتىق، كەڭپەيىلدىلىك، قيالىمىزعا ۇشقىرلىق، سەزىمىمىزگە اسقاقتىق، كوڭىلىمىزگە مولدىرلىك سىيلاپ وتىرعان تابيعات انا. ونىڭ سۇلۋلىعىمەن كوركەمدىگىن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. اتا بابامىزدان بىزگە جەتكەن وسىنداي جاسىل جەلەكتى، نۋ ورماندى عاجاپ جەرلەردى ساقتاپ، قورعاپ، ايالاپ، كۇتىپ باپتاپ كەيىنگى ۇرپاققا جەتكىزۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز.
دايەكسوز
"كوزىڭدى قالدىر - بۇلاق كوزىن اشا ءجۇر، ءىزىڭدى - قالدىر جاقسى ىستەن مۇرا شاشا ءجۇر، ءوزىڭدى قالدىر - باقشا ءوسىرىپ جاسا نۇر".
حالىق دانالىعى
- حورمەن وقۋ، ۇلدار 1 رەت، قىزدار 1 رەت
- داپتەرگە جازدىرۋ
- نە ءتۇسىندىڭ؟
شىعارماشىلىق جۇمىس، توپتىق جۇمىس
وقۋشىلار 4 توپقا بولىنەدى.
- ءبىرىنشى توپ اكتەرلەر دەپ اتالادى. وسى ماتىننەن نەمەرەسى مەن اتاسىنىڭ اتا جۇرتىنا بارعان جەرىن ساحنالاۋ شاعىن كورىنىس كورسەتەدى.
- ەكىنشى توپ جۋرناليستەر توبى بولادى. بۇل توپ ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قويادى، سول سۇراقتار بويىنشا جاۋاپتار الادى.
- اتاسى نەمەرەسىن نەلىكتەن جول ۇستىندە توقتاتتى؟
- جول جۇرسەڭ، جورالعىڭدى ساقتا دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- اتاسى مەن نەمەرەسىنىڭ بۇلاق كوزىن اشۋىن تابيعاتقا قامقورلىق دەپ ايتۋعا بولا ما؟
- اتاسى مەن نەمەرەسىنىڭ تابيعاتقا قامقورلىعى تاعى قانداي ىستەرىنەن كورىنەدى؟
- ءۇشىنشى توپ سۋرەتشىلەر توبى. وسى اڭگىمە مازمۇنىنا سايكەس اتاسى مەن نەمەرەسىنىڭ ەككەن اعاشتارىنىڭ بەس جىلدان كەيىنگى سۋرەتىن سالىپ جاريا ەتەدى.
- ءتورتىنشى جاس اقىندار توبى. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى سوزدەردى قويىپ ولەڭدى وقى.
قانداي بولىپ وسەمىن؟
تابيعاتتى بىلەمىن،
اۋا، سۋ، جەر، كۇن، اسپان،
جان جانۋار،
گۇل، ەگىن،
كوكجيەككە ۇلاسقان.
ناسەكومدار،
تاۋ، دالا،
اڭ، قۇس، وزەن، كول، تەڭىز.
تابيعات ول اينالا،
قاسيەتتى ولكەمىز.
اڭگىمەلەۋ.
ءمۇعالىمنىڭ سىيى.
ءمۇعالىم وقۋشىلارعا ا. مىرزاعۋلوۆانىڭ "تابيعات - انا" ءماتىنىن ءۇنتاسپادان تىڭدايدى.
- تابيعاتتاعى كوگىلدىر نەلەر؟ ( اسپان، وزەن، كول، تەڭىز،)
- تابيعاتتاعى جايقالعان نەلەر؟( اعاشتار، گۇلدەر، )
- تابيعاتتاعى ءان سالعان نەلەر؟( قۇستار)
- سىبىرلاعان نەلەر؟( جاپىراقتار )
- سىڭعىرلاعان نەلەر؟(قۇستار )
وسىنىڭ ءبارىن ءبىر سوزبەن ايتقاندا نە دەيدى؟
داپتەرمەن جۇمىس.
1 - تاپسىرما. تابيعاتقا ءتىل بىتسە........ بوس جولاقتارعا "ەگەر تابيعاتقا ءتىل بىتسە......" وندا ول ادامدارعا قانداي وتىنىشتەر ايتۋى مۇمكىن؟ دەگەن سۇراققا ءوز ويلارىڭدى جازىڭدار.
2 - تاپسىرما. قازاقستان قورىقتارىن قالاي جاقسارتۋعا بولاتىنى تۋرالى ويلارىڭدى جازىڭدار.
ويىن - جاتتىعۋ.
بۇگىن بىزگە قوناق كەلىپ وتىر. مەن ونىڭ كىم ەكەنىن جاسىرىپ كورەيىن، سەندەر ونى شەشۋگە تىرىسىڭدار.
- ول وتە نازىك، ادەمى؛
- ول ەشكىمگە جاماندىق ويلامايدى؛
- گۇلدەردى وتە جاقسى كورەدى؛
- ول ادەمى القاپتارعا ۇشىپ جۇرەدى؛
- ءيا، بۇل كوبەلەك.
ءمۇعالىم بالالارعا ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدان قيىلعان گۇلدەردى تاراتىپ بەرەمىن جانە ولارعا مىناداي سۇراق قويىلادى.
- تابيعاتتاعى نەگە ۇقساعىلارىڭ كەلەدى؟
بالالار جاۋاپتارىن گۇلگە جازادى. ءمۇعالىم گۇلدى القاپقا كوبەلەكتى قوندىرادى.
ءمۇعالىم: ءبىزدىڭ اتا - بابامىز ءبىزدىڭ جاقسى ءومىر ءسۇرۋىمىز ءۇشىن تابيعاتتى قورعاپ، كۇتىپ باپتاپ، ساقتاپ بىزگە جەتكىزىپ وتىر. ال ەندى وسى مۇرانى جوعالتىپ الماي وزىمىزدەن كەيىنگى بولاشاق ۇرپاققا تاپسىرۋ ءبىزدىڭ موينىمىزداعى قارىز. ول ءۇشىن ءوز اۋىلىمىز بەن قالامىزداعى اعاش بۇتالاردى كەسپەي، سانىن مولايتىپ، كوكتەم سايىن اعاش ەگىپ، سۋ كوزدەرىن تازالاپ وتىرۋ، اۋانى تازا ۇستاۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز
توپپەن ءان ايتۋ.
"باقىتتى بالالىق شاق" ءانىن ايتادى
ۇيگە تاپسىرما:
- تابيعات تۋرالى ولەڭدەر جاتتاپ كەلۋ؛
- تابيعات تۋرالى جۇمباقتار جازىپ كەلۋ.
سوڭعى تىنىشتىق ءساتى
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتان العان قۇندىلىقتار مەن قاسيەتتەردى ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ جۇرەگىمىزگە ساقتاپ الايىق.
ساباق اياقتالدى. راحمەت!
تابيعاتقا قامقورلىق. جۇكتەۋ
You Might Also Like
