تاۋەلسىز قازاقستان – ماڭگىلىك ەل
«تاۋەلسىز قازاقستان – ماڭگىلىك ەل» ارالاس ساباعىنىڭ ازىرلەمەسى.
وتكىزىلەتىن توپ: جوعارى دەڭگەيدەگى ءىىى - 6 توبى
وتكىزىلەتىن ورىن: تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعى
ماقساتى:
• تىڭداۋشىلاردىڭ سوزدىك قورلارىن، وي تولعاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ ءۇشىن بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداي وتىرىپ، تاقىرىپ بويىنشا مالىمەتتەر الۋىنا ىقپال ەتۋ.
• جوعارىدا اتالعان قاسيەتتەرمەن قاتار تازا سويلەۋ، تىڭدالعان، وقىلعان ماتەريالداردان قورىتىندى شىعارا ءبىلۋ، وي تۇيىندەۋگە داعدىلاندىرۋ.
• قولدا باردىڭ ءقادىر - قاسيەتىن ءتۇسىنىپ، دۇرىس باعالاي بىلۋگە، قۇرمەتتەي بىلۋگە شاقىرۋ. انا تىلىندە تەك ساباقتا عانا سويلەۋمەن شەكتەلمەي، كۇندەلىكتى ومىردە، تۇرمىستا، قىزمەتتەرىندە سويلەۋگە ناسيحاتتاۋ. وتانسۇيگىشتىك سەزىمدەرىن شىڭداۋ.
كىرىسپە.
مەن - قازاقپىن، بيىكپىن، بايتاق ەلمىن،
قايتا تۋدىم، ومىرگە قايتا كەلدىم.
مەن مىڭ دا ءبىر ءتىرىلدىم ماڭگى ولمەسكە
ايتا بەرگىم كەلەدى، ايتا بەرگىم – دەپ اقىن اعامىز جۇبان مولداعالييەۆ جىرلاعانداي، بيىل قازاق حالقىنىڭ قايتا دۇنيەگە كەلگەنىنە 25 جىل تولىپ، ەلىمىز سول مەرەيلى ءىستى اتاپ ءوتۋ ءۇشىن 25 كۇنگە جوسپارلانعان ءىس - شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدا، ياعني ءار كۇن ءار باعىت، ءار ءتۇرلى تاقىرىپ بويىنشا وتەدى. بۇگىنگى كۇن - تىلدەر كۇنى. وسىعان وراي، وتكىزىلگەلى وتىرعان ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «تاۋەلسىز قازاقستان – ماڭگىلىك ەل»
تاۋەلسىز قازاقستان دەپ ايتارلىقتاي، ەلىمىزدىڭ، ءوز جەرى، ەلباسى، رامىزدەرى، حالقى، ۇلتتىق تەڭگەسى، تاريحى، باس قالاسى بار. (2 - سلايد)
قازاقستان – رەسپۋبليكام، ماقتانىشىم،
مەن سەنi جىرلايمىن ماقتان ءۇشiن.
قۇدايىم ماعان كۇيتتاي عانا جۇرەك بەرگەن،
ءلۇپiلدەپ سەنi ءسۇيiپ، ساقتاۋ ءۇشiن!
مەن - قازاقپىن، بيىكپىن، بايتاق ەلمىن،
قايتا تۋدىم، ومىرگە قايتا كەلدىم.
مەن مىڭ دا ءبىر ءتىرىلدىم ماڭگى ولمەسكە
ايتا بەرگىم كەلەدى، ايتا بەرگىم – دەپ اقىن اعامىز جۇبان مولداعالييەۆ جىرلاعانداي، بيىل قازاق حالقىنىڭ قايتا دۇنيەگە كەلگەنىنە 25 جىل تولىپ، ەلىمىز سول مەرەيلى ءىستى اتاپ ءوتۋ ءۇشىن 25 كۇنگە جوسپارلانعان ءىس - شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدا، ياعني ءار كۇن ءار باعىت، ءار ءتۇرلى تاقىرىپ بويىنشا وتەدى. بۇگىنگى كۇن - تىلدەر كۇنى. وسىعان وراي، وتكىزىلگەلى وتىرعان ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «تاۋەلسىز قازاقستان – ماڭگىلىك ەل»
تاۋەلسىز قازاقستان دەپ ايتارلىقتاي، ەلىمىزدىڭ، ءوز جەرى، ەلباسى، رامىزدەرى، حالقى، ۇلتتىق تەڭگەسى، تاريحى، باس قالاسى بار. (2 - سلايد)
قازاقستان – رەسپۋبليكام، ماقتانىشىم،
مەن سەنi جىرلايمىن ماقتان ءۇشiن.
قۇدايىم ماعان قۇيتتاي عانا جۇرەك بەرگەن،
ءلۇپiلدەپ سەنi ءسۇيiپ، ساقتاۋ ءۇشiن!
بۇگىنگى ساباقتا قاراستىرىلاتىن تاقىرىپتار:
1. انا ءتىلىم – ايبارىم!
2. تاۋەلسىزدىك تاريحى
3. قازاقستان بايلىعى
4. رامىزدەر – ەلدىگىمنىڭ بەلگىسى
5. اسقاق قالا – استانا
6. ەلى سۇيگەن ەلباسى
جىرلاتقان قازاقتاردىڭ قازاقتىعىن،
جىرلاتقان ەلدىك، ەرلىك، ازاتتىعىن.
جۇلدىزدى قۇدىرەتتىڭ تۋى بولعان،
جاساي بەر، ۇلى ءتىلىم – قازاق ءتىلى!
سۇراق - جاۋاپ ارقىلى ءبىرىنشى بولىمگە كوشۋ:
1. قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ءتىلى مارتەبەسىن قاشان الدى؟ وسىعان وراي قانداي مەرەكە بار؟ (1989 جىلى، 22 قىركۇيەك – تىلدەر مەرەكەسى)
2. «ءتىل تۋرالى» زاڭىنىڭ نەشىنشى بابىندا مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى ناقتى ايتىلعان؟ (ءتورتىنشى بابىندا ناقتى ايتىلعان)
3. قازاق ءتىلى قانداي توپقا جاتادى؟ (تۇركى تىلدەس تىلەر توبىنا)
4. «ءتىل – قىلىشتان وتكىر» دەگەن ماقالدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
«انا ءتىلىم – ايبارىم!» ءبولىمىن باستاماق بۇرىن مىنا وقىلعان ماتەريالداردى ءبىر - ەكى اۋىز سوزبەن نە دەپ اتار ەدىڭىزدەر؟
1. ەل ءىشى – التىن بەسىك.
2. ءتىل – جۇرتتىڭ جانى. (حالەل دوسمۇحامەد ۇلى)
(ق. مىرزالييەۆ)
3. ۇلتسىزدىق – وتانسىزدىقتىڭ بەلگىسى (ش. مۇرتازا)
4. ادام كوركى – اقىل. (م. اۋەزوۆ)
5. ازاتتىققا ۇيرەنۋ – ەڭ الدىمەن ىنتىماققا ۇيرەنۋ
6. بىرلىك ءتۇبى – بەرەكە (تولە بي)
بۇل – قاناتتى (ناقىل) سوزدەر. بۇل ءبولىمنىڭ شارتى: بەرىلگەن بەينەكورىنىستى تاماشالاي وتىرىپ، بىرنەشە ناقىل ءسوز جازىڭىزدار.
(«ءتىل – ۇلتتىڭ باستى نەگىزى» بەينەكورىنىسىن تاماشالاۋ)
شىعۋعا ءتيىس ناقىل سوزدەر:
ءتىل – ۇلتتىڭ باستى نەگىزى.
ءتىلى جويىلسا، ۇلت تا جويىلادى.
قازاق ءتىلى – اسا باي ءتىل.
قازاق ءتىلى – ۇرپاقتان ۇرپاققا ۇزىلمەي بەرىلەتىن اسىل قازىنامىز.
قازاق ءتىلى – مەملەكەتتىك ءتىل.
قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قازاق تىلىندە.
قىزىقتى ماقال، ەستىگەنىڭىز بار ما؟
وگىز قارىن مايىڭدى،
ولگەندە باستايمىسىڭ؟
كوكەك ايى تۋعان سوڭ،
يتكە تاستايمىسىڭ؟
ماقال قانداي ادامدارعا ايتىلعان؟ سول ءسوزدىڭ ءانتونيمىن ايتىڭىزدار.
ساباعىمىزدىڭ كەلەسى «تاۋەلسىزدىك تاريحى» ءبولىمى ادامنىڭ مىنەز - قۇلقىمەن بايلانىستىرىلىپ الىندى. ۇستەلدىڭ ۇستىنە ءبىر جاعىنا ادامنىڭ مىنەزىنە قاتىستى سوزدەر جازىلعان ەكىنشى جاعىنا سۇراقتار جازىلعان پاراقشالار قويىلادى. ءار تىڭداۋشى كورشىسىن قانداي ادام دەپ سانايدى، سول قاسيەت جازىلعان پاراقشانى الىپ كورشىسىنە ۇسىنادى، كورشىسى سۇراققا جاۋاپ بەرسە، شىنىمەن سونداي ادام بولىپ شىعادى، جاۋاپ بەرە الماسا، الدىنداعى ادام ويلاعانداي ەمەس دەپ تابىلادى.
№ مىنەز - قۇلىقتار سۇراقتار
1. سالماقتى 15 قاراشا قانداي كۇن؟
2. اقىلدى ءتىل تۋرالى زاڭ سوڭعى رەت قاشان قابىلداندى؟
3. كوڭىلدى ق ر - دا مەملەكەتتىك رامىزدەر كۇنى قاشان مەرەكەلەنەدى جانە قاشاننان باستاپ؟
4. جومارت تاۋەلسىز قازاقستان ەلىنەن عارىشقا ۇشقان ازامات كىم؟
5. سەزىمتال جاڭا استانانىڭ رەسمي تۇساۋكەسەرى قاشان بولدى؟
6. باۋىرمال كونستيتۋسيانىڭ نەشىنشى بابىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى - قازاق ءتىلى” دەپ كورسەتىلگەن؟
7. ماقساتشىل ەلىمىزدىڭ اتا زاڭى قابىلدانعان كۇندى ايتىڭىز.
8. وجەت «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى قاشاننان باستاپ، ق ر ءانۇرانى بولىپ سانالادى؟
9. جاۋاپكەرشىلىگى مول قازاقستاندا ەڭ العاشقى جالپىحالىقتىق پرەزيدەنت سايلاۋى قاشان ءوتتى؟
10. قوناقجاي قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى قاشان قۇرىلدى؟
جاۋاپتارى.
1. 1993 جىل 15 قاراشادا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق اقشاسى - تەڭگە اينالىمعا ەندى.
2. 1997 جىلى 11شىلدە ءتىل تۋرالى زاڭ قابىلداندى.
3. 2007 ج. 4 ماۋسىمدا «ق ر مەملەكەتتىك رامىزدەرى تۋرالى» زاڭ قابىلدانىپ، وسىعان سايكەس 4 ماۋسىم رامىزدەر كۇنى رەتىندە مەرەكەلەنەدى.
4. 1994 جىلى ەكىنشى قازاق عارىشكەرى تالعات مۇسابايەۆ سويۋز تم6 عارىش كەمەسىمەن عارىشقا ۇشتى. توقتار اۋباكىروۆ 1991 ج. 2 قازاندا ۇشتى – تاۋەلسىزدىك العانعا دەيىن.
5. 1998 جىل 10 - ماۋسىمدا جاڭا استانانىڭ رەسمي تۇساۋكەسەرى بولدى.
6. ەلىمىزدىڭ اتا زاڭىنىڭ 7 بابىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى - قازاق ءتىلى” دەپ كورسەتىلگەن.
7. 1995 جىل 30 - تامىزدا جاڭا اتا زاڭىمىز ءبىر اۋىزدان قابىلداندى.
8. ش. قالداياقوۆتىڭ «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى 2006ج. 7 قاڭتاردان باستاپ ق ر ءانۇرانى بولىپ تابىلادى.
9. قازاقستاندا ەڭ العاشقى جالپىحالىقتىق پرەزيدەنت سايلاۋى 1991 جىلى 1 جەلتوقساندا ءوتتى.
10. قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى – 1995 جىلى 1 ناۋرىزدا ق ر پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن قۇرىلدى.
كەلەسى ءبولىم.
ەلiمنiڭ اتىن ايتسام – قازاقستان،
جەرiمنiڭ اتىن ايتسام – قازاقستان.
قويناۋى قازىناعا تولعان مەكەن،
بايلىعىم اتىن ايتسام – قازاقستان.
«قازاقستان بايلىعى» بولىمىنە تاپسىرماسى – كروسسۆوردتى شەشىپ قۇراستىرۋ. بۇل بولىمدە تىڭداۋشىلارعا قيىلعان توركوزدەر تاراتىلادى، سۇراقتار سلايدتا شىعىپ تۇرادى. ءار ادام ءوز توركوزىن تولتىرىپ بولعان سوڭ ۇلگىگە قاراپ ۇستەلدىڭ ۇستىنە كروسسۆوردتى قۇرادى. ۇقساس بولسا، «دۇرىس» دەپ تانىلادى.
ۇزىنىنان:
1. لەس
2. زاپوۆەدنيك
3. سەرەبرو
4. لوشاد
5. جەلەزو
6. ۋگول
7. ناسيونالنىي ناپيتوك
كولدەنەڭىنەن:
1. پاستبيششە
2. زولوتو
3. حلوپوك
4. راستەنيە
5. مەد
6. سينك
«رامىزدەر – ەلدىگىمنىڭ بەلگىسى» ءبولىمى. كەلەسى ءبولىم رامىزدەرگە ارنالعان. بۇل تاقىرىپقا بايلانىستى مىناداي تاپسىرما ورىندايىق: ولەڭدەردى ءبىر رەت قانا وقىپ، كىم جاتقا ايتىپ بەرە الادى؟
ءى شۋماق
تاۋەلسىز ەلىم كورىكتى،
ءانۇران، ەلتاڭبا، تۋىمەن.
تاۋەلسىز ەلىم كورىكتى،
سامعاعان بيىك قۇسىمەن.
ءىى شۋماق
تاۋەلسىزدىك نىشانى،
سامعايدى بيىك قىرانى.
ءبىر شاڭىراق استىندا
دوستىقتىڭ جانار شىراعى.
قوسىمشا سۇراقتار:
1) ق ر رامىزدەرى قاشان قابىلداندى؟ (1992 ج. 4 ماۋسىم)
2) ق ر رامىزدەرىنىڭ اۆتورلارىن كىم ايتىپ بەرە الادى؟
(تۋدىڭ اۆتورى – ش. نيازبەكوۆ؛ ەلتاڭبانىڭ اۆتورلارى – ج. مالىبەكوۆ، ش. ۋاليحانوۆ؛ ءانۇراننىڭ اۆتورلارى – ش. قالداياقوۆ، ج. ناجىميدەنوۆ جانە ن. نازاربايەۆ)
استانام! ارۋ قالام، اسقاق وردام،
قالىڭ جۇرت، قازاعىما قاقپا بولعان.
تۋ ۇستاپ، تۇلپار مىنگەن بابالارىم،
بەرمەگەن ەل نامىسىن جاتقا قولدان.
كەلەسى ءبولىم «اسقاق قالا، استانا» باس قالامىزعا ارنالادى. بۇل بولىمدە «بۇل قاي عيمارات؟» سۇراعىنا جاۋاپ بەرەسىزدەر. بۇل ءبولىم بويىنشا تىڭداۋشىلارعا ماتىندەر تاراتىلادى. ءماتىندى وقىپ قانداي عيمارات ەكەنىن اتاۋ كەرەك. عيماراتتار ءتىزىمى:
تاۋەلسىزدىك سارايى
“قازاق ەلى” مونۋمەنتى
ازىرەت سۇلتان مەشىتى
پيراميدا
بايتەرەك
حان شاتىر وسسو
1. بۇل عيمارات ءۇش قاباتتان تۇرادى. ەرلەرگە ارنالعان
4 000 ادامدىق زالى، حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورنى، ايەلدەرگە ارنالعان 1 000 ورىندىق زالى، وسىندا قىزمەت ەتەتىن ادامداردىڭ بولمەلەرى بار. سونداي - اق ارنايى نەكە قيۋ بولمەسى، كىتاپحانا سىندى قوسىمشا ورىندارمەن جابدىقتالعان. عيماراتتىڭ الدىڭعى جاعىنان قابىرعالارى تابيعي تاستارمەن ارلەندىرىلسە، تەمىر - بەتوندى كۇمبەزدەرى مەتالمەن كومكەرىلە ورىلگەن. قۇرىلىسقا قاجەتتى ماتەريالدار الەمنىڭ 11 ەلىنەن جەتكىزىلگەن. سونداي - اق، وتاندىق ونىمدەر دە پايدالانىلعان. (ازىرەت سۇلتان مەشىتى)
2. ەسىل وزەنىنىڭ سول جاعالاۋىندا بوي كوتەرگەن ءزاۋلىم عيماراتتىڭ بيىكتىگى 97 م (استانا قالاسىنىڭ ەلوردا ستاتۋسىنا يە بولعان جىلعا بايلانىستى تاڭدالعان)، ديامەترى 27 م؛ بۇل نىسان ءۇش بولىكتەن تۇرادى؛ جەر استى بولىگى ۇلتتىڭ تامىر جايۋى، ال ودان كەيىنگىلەرى وركەندەۋ كەزەڭدەرىنىڭ نىشاندارىن بىلدىرەدى. ەڭ جوعارعى جاعىندا «ايالى الاقان» كومپوزيسياسى ورىن تەپكەن. استانانىڭ ورتالىعىندا كوككە بوي سوزىپ تۇرعان بۇل اسەم عيمارات – قازىرگى قازاقستاننىڭ نىشانى، قازاق حالقىنىڭ قايتا ورلەۋىنىڭ، مەملەكەتتىلىگىنىڭ، بيىكتىك پەن تەرەڭدىكتىڭ، كەڭدىكتىڭ بەلگىسى، دارحاندىقتىڭ كورىنىسى ىسپەتتى. ول ەلوردانىڭ حالىق كوپ باراتىن جەرىنىڭ ءبىرى.
3. بۇل عيمارات – قازاقستانداعى ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ ەڭ ۇلكەنى، ءارى بىرەگەي سىرت پىشىنىمەن ايشىقتالادى. نورمان فوستەردىڭ قيالىنان شىققان ساۋلەت عاجايىبى ورتالىق ازياداعى بالاماسىز ءارى ەڭ ءىرى ارحيتەكتۋرالىق جوبا بولىپ تابىلادى. كەشەننىڭ بيىكتىگى 200 مەتردى قۇرايدى. بۇل ساۋدا جانە ويىن - ساۋىق ورتالىعىندا ەڭ ۇلكەن قالالىق ب ا ق، ءىرى ساۋدا ورتالىقتارى، كينوتەاتر، كونسەرت زالدارى بار. سونىمەن بىرگە عيماراتتىڭ بارلىق قاباتتارىندا ءدامحانالار مەن مەيرامحانالار ورنالاسقان. ورتالىقتىڭ ىشىندە تروپيكالىق باقتار، گۇلزارلار، سۋبۇرقاقتار بار.
4. بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايى قازاقستان جەرىندەگى بىرلىك پەن دوستاستىقتىڭ، بەيبىتشىلىك پەن ىنتىماقتاستىقتىڭ بەلگىسى. جوبا اۆتورى بەلگىلى اعىلشىن ارحيتەكتورى نورمان فوستەر.
بۇل نىساننىڭ بيىكتىگى 62 م. عيماراتتىڭ سىرتقى بەتى ىشكى بەينەنى كورسەتەتىن اينەك جانە تاس پليتالارمەن قاپتالعان.
ساراي ىشىندە 1302 ورىنعا ارنالعان وپەرا زالى، اتريۋم سالتانات زالى، «بەسىك» كونفەرەنسيا زالى، كورمە الاڭدارى، «قۇلانشى» گالەرەياسى، باسپا ءسوز ورتالىعى، استانا قالاسىنىڭ ەتنيكالىق مادەني ورتالىقتارى، حالىقارالىق مادەنيەتتەر مەن دىندەر ورتالىعى ورنالاسقان. عيماراتتىڭ گەومەتريالىق ءپىشىن اتاۋىمەن تانىمال. بۇل قانداي عيمارات؟ (پيراميدا)
5. بۇل ءزاۋلىم عيمارات 3 قاباتتان تۇرادى. ءبىرىنشى قابات - ۇلتتىق جانە قازىرگى زامان ستيلدەرىنىڭ ءبىرتۋما ۇيلەسىمدىلىگى. وسىندا 3082 ادامعا جاسالعان كونگرەسس - زال، 268 ورنى بار راسىمدەۋ زالى، 220 ورنى بار پرەسس - ورتالىق، سىيىمدىلىعى 678 ادامعا ارنالعان جانە ساحنا مەن دىبىس اپپاراتۋراسىمەن جابدىقتالعان كەڭ مەيرامحانا ورنالاسقان.
ەكىنشى قاباتتا قول ونەر جانە ەتنوگرافيا، ارحەولوگيا جانە انتروپولوگيا گالەرەياسى ورنالاسقان. اتاقتى التىن ادام وسىندا ساقتالعان.
ءۇشىنشى قاباتتا استانا قالاسى تاريحىنىڭ مۇراجايى ورنالاسقان. اڭگىمە قاي عيمارات تۋرالى؟ (تاۋەلسىزدىك سارايى)
6. ايتىلعالى وتىرعان ساۋلەت ونەرىنىڭ تۋىندىسى سىرتقى بولىگىندە 28 كولوننادان تۇراتىن جالپى ۇزىندىعى 120 مەترلىك دوعا پىشىندەس اق كولوننا دا ورناتىلعان. ءوزى وسى اق كولوننادانىڭ قاق ورتاسىندا، گرانيتتەن جاسالعان ءتورت قىرلى تۇعىرعا وتىرعىزىلعان. ونىڭ ءتورت قىرلى بولعان سەبەبى – دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنا دا قازاقستاننىڭ قۇشاعى اشىق دەگەندى ايعاقتايدى. بيىكتىگى 91 مەتر، بۇل ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن العان 1991 جىلدىڭ بەلگىسى. ال ونىڭ باسىنداعى سامۇرىق قازاقستاننىڭ تىنىشتىعىن كۇزەتىپ تۇر. ال اق ءتۇس – قازاقستاندىقتاردىڭ دوستىققا ادال، باۋىرمال، اق نيەتىن پاش ەتەدى. بۇل ءماتىن نە جايىندا دەپ ويلايسىزدار؟
ارينە، وسى ايتىلعاننىڭ ءبارى 25 جىل ىشىندە قول جەتكىزگەن ۇلكەن جەتىستىكتەر. ءاربىر يگى ءىستىڭ باسى - قاسىندا بولاتىن ادام كەرەك. ءبىزدىڭ ەلىمىز دە سونداي اداممەن بىرگە ءوسۋ جولىندا. ەندەشە الدا كەلە جاتقان ەلباسى كۇنى مەرەكەسىنە قاراي، تاۋەلسىزدىگىمنىڭ 25 جىلدىعىنا وراي، كەلەسى «ەلى سۇيگەن ەلباسى» بولىمىندە ەلباسىنا دەگەن ءوز لەبىزىمىزدى بىلدىرەيىك:
ياعني، سىزدەر بەرىلگەن ولەڭ جولدارىن تولىقتىرۋلارىڭىز كەرەك:
ەل باعىنا تۋىلعان،
ۇلتقا كەرەك ۇل بولعان،
حالقى ءسۇيىپ تاڭداعان،
........................................
ۇلگى قىلار ۇلكەنى دە، جاسىمىز،
ەلباسىنا ءبارىمىز دە رازىمىز.
.......................................................
دومالاسىن ورگە قاراي تاسىڭىز.
قورىتا كەلگەندە، قازاق ەلى جىلدارمەن بىرگە جىلجىپ العا باسىپ كەلەدى. وسى جولدا ەلباسىنىڭ سىڭىرگەن ەڭبەگىن ەلەپ، ءارقاشان ەستە ۇستاۋىمىز كەرەك. ءاربىر ەلىن سۇيگەن ادامعا ەلباسىنىڭ ايتارى دا كوپ. سونىڭ ءبىرى: «ەلىڭنىڭ ۇلى بولساڭ، ەلىڭە جانىڭ اشىسا، ازاماتتىق نامىسىڭ بولسا، قازاقتىڭ ۇلتتىق جالعىز مەملەكەتىنىڭ نىعايىپ - كوركەيۋى جولىندا جان تەرىڭدى سىعىپ ءجۇرىپ ەڭبەك ەت.
جەردىڭ دە، ەلدىڭ دە يەسى ءوزىڭ ەكەنىڭدى ۇمىتپا!»
ن. نازاربايەۆ
نازارلارىڭىزعا راحمەت!
بۋراباي اۋدانىنىڭ
تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ وقىتۋشىسى
مادييەۆا ايمان كارىباي قىزى
وتكىزىلەتىن توپ: جوعارى دەڭگەيدەگى ءىىى - 6 توبى
وتكىزىلەتىن ورىن: تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعى
ماقساتى:
• تىڭداۋشىلاردىڭ سوزدىك قورلارىن، وي تولعاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ ءۇشىن بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداي وتىرىپ، تاقىرىپ بويىنشا مالىمەتتەر الۋىنا ىقپال ەتۋ.
• جوعارىدا اتالعان قاسيەتتەرمەن قاتار تازا سويلەۋ، تىڭدالعان، وقىلعان ماتەريالداردان قورىتىندى شىعارا ءبىلۋ، وي تۇيىندەۋگە داعدىلاندىرۋ.
• قولدا باردىڭ ءقادىر - قاسيەتىن ءتۇسىنىپ، دۇرىس باعالاي بىلۋگە، قۇرمەتتەي بىلۋگە شاقىرۋ. انا تىلىندە تەك ساباقتا عانا سويلەۋمەن شەكتەلمەي، كۇندەلىكتى ومىردە، تۇرمىستا، قىزمەتتەرىندە سويلەۋگە ناسيحاتتاۋ. وتانسۇيگىشتىك سەزىمدەرىن شىڭداۋ.
كىرىسپە.
مەن - قازاقپىن، بيىكپىن، بايتاق ەلمىن،
قايتا تۋدىم، ومىرگە قايتا كەلدىم.
مەن مىڭ دا ءبىر ءتىرىلدىم ماڭگى ولمەسكە
ايتا بەرگىم كەلەدى، ايتا بەرگىم – دەپ اقىن اعامىز جۇبان مولداعالييەۆ جىرلاعانداي، بيىل قازاق حالقىنىڭ قايتا دۇنيەگە كەلگەنىنە 25 جىل تولىپ، ەلىمىز سول مەرەيلى ءىستى اتاپ ءوتۋ ءۇشىن 25 كۇنگە جوسپارلانعان ءىس - شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدا، ياعني ءار كۇن ءار باعىت، ءار ءتۇرلى تاقىرىپ بويىنشا وتەدى. بۇگىنگى كۇن - تىلدەر كۇنى. وسىعان وراي، وتكىزىلگەلى وتىرعان ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «تاۋەلسىز قازاقستان – ماڭگىلىك ەل»
تاۋەلسىز قازاقستان دەپ ايتارلىقتاي، ەلىمىزدىڭ، ءوز جەرى، ەلباسى، رامىزدەرى، حالقى، ۇلتتىق تەڭگەسى، تاريحى، باس قالاسى بار. (2 - سلايد)
قازاقستان – رەسپۋبليكام، ماقتانىشىم،
مەن سەنi جىرلايمىن ماقتان ءۇشiن.
قۇدايىم ماعان كۇيتتاي عانا جۇرەك بەرگەن،
ءلۇپiلدەپ سەنi ءسۇيiپ، ساقتاۋ ءۇشiن!
مەن - قازاقپىن، بيىكپىن، بايتاق ەلمىن،
قايتا تۋدىم، ومىرگە قايتا كەلدىم.
مەن مىڭ دا ءبىر ءتىرىلدىم ماڭگى ولمەسكە
ايتا بەرگىم كەلەدى، ايتا بەرگىم – دەپ اقىن اعامىز جۇبان مولداعالييەۆ جىرلاعانداي، بيىل قازاق حالقىنىڭ قايتا دۇنيەگە كەلگەنىنە 25 جىل تولىپ، ەلىمىز سول مەرەيلى ءىستى اتاپ ءوتۋ ءۇشىن 25 كۇنگە جوسپارلانعان ءىس - شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدا، ياعني ءار كۇن ءار باعىت، ءار ءتۇرلى تاقىرىپ بويىنشا وتەدى. بۇگىنگى كۇن - تىلدەر كۇنى. وسىعان وراي، وتكىزىلگەلى وتىرعان ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «تاۋەلسىز قازاقستان – ماڭگىلىك ەل»
تاۋەلسىز قازاقستان دەپ ايتارلىقتاي، ەلىمىزدىڭ، ءوز جەرى، ەلباسى، رامىزدەرى، حالقى، ۇلتتىق تەڭگەسى، تاريحى، باس قالاسى بار. (2 - سلايد)
قازاقستان – رەسپۋبليكام، ماقتانىشىم،
مەن سەنi جىرلايمىن ماقتان ءۇشiن.
قۇدايىم ماعان قۇيتتاي عانا جۇرەك بەرگەن،
ءلۇپiلدەپ سەنi ءسۇيiپ، ساقتاۋ ءۇشiن!
بۇگىنگى ساباقتا قاراستىرىلاتىن تاقىرىپتار:
1. انا ءتىلىم – ايبارىم!
2. تاۋەلسىزدىك تاريحى
3. قازاقستان بايلىعى
4. رامىزدەر – ەلدىگىمنىڭ بەلگىسى
5. اسقاق قالا – استانا
6. ەلى سۇيگەن ەلباسى
جىرلاتقان قازاقتاردىڭ قازاقتىعىن،
جىرلاتقان ەلدىك، ەرلىك، ازاتتىعىن.
جۇلدىزدى قۇدىرەتتىڭ تۋى بولعان،
جاساي بەر، ۇلى ءتىلىم – قازاق ءتىلى!
سۇراق - جاۋاپ ارقىلى ءبىرىنشى بولىمگە كوشۋ:
1. قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ءتىلى مارتەبەسىن قاشان الدى؟ وسىعان وراي قانداي مەرەكە بار؟ (1989 جىلى، 22 قىركۇيەك – تىلدەر مەرەكەسى)
2. «ءتىل تۋرالى» زاڭىنىڭ نەشىنشى بابىندا مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى ناقتى ايتىلعان؟ (ءتورتىنشى بابىندا ناقتى ايتىلعان)
3. قازاق ءتىلى قانداي توپقا جاتادى؟ (تۇركى تىلدەس تىلەر توبىنا)
4. «ءتىل – قىلىشتان وتكىر» دەگەن ماقالدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
«انا ءتىلىم – ايبارىم!» ءبولىمىن باستاماق بۇرىن مىنا وقىلعان ماتەريالداردى ءبىر - ەكى اۋىز سوزبەن نە دەپ اتار ەدىڭىزدەر؟
1. ەل ءىشى – التىن بەسىك.
2. ءتىل – جۇرتتىڭ جانى. (حالەل دوسمۇحامەد ۇلى)
(ق. مىرزالييەۆ)
3. ۇلتسىزدىق – وتانسىزدىقتىڭ بەلگىسى (ش. مۇرتازا)
4. ادام كوركى – اقىل. (م. اۋەزوۆ)
5. ازاتتىققا ۇيرەنۋ – ەڭ الدىمەن ىنتىماققا ۇيرەنۋ
6. بىرلىك ءتۇبى – بەرەكە (تولە بي)
بۇل – قاناتتى (ناقىل) سوزدەر. بۇل ءبولىمنىڭ شارتى: بەرىلگەن بەينەكورىنىستى تاماشالاي وتىرىپ، بىرنەشە ناقىل ءسوز جازىڭىزدار.
(«ءتىل – ۇلتتىڭ باستى نەگىزى» بەينەكورىنىسىن تاماشالاۋ)
شىعۋعا ءتيىس ناقىل سوزدەر:
ءتىل – ۇلتتىڭ باستى نەگىزى.
ءتىلى جويىلسا، ۇلت تا جويىلادى.
قازاق ءتىلى – اسا باي ءتىل.
قازاق ءتىلى – ۇرپاقتان ۇرپاققا ۇزىلمەي بەرىلەتىن اسىل قازىنامىز.
قازاق ءتىلى – مەملەكەتتىك ءتىل.
قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قازاق تىلىندە.
قىزىقتى ماقال، ەستىگەنىڭىز بار ما؟
وگىز قارىن مايىڭدى،
ولگەندە باستايمىسىڭ؟
كوكەك ايى تۋعان سوڭ،
يتكە تاستايمىسىڭ؟
ماقال قانداي ادامدارعا ايتىلعان؟ سول ءسوزدىڭ ءانتونيمىن ايتىڭىزدار.
ساباعىمىزدىڭ كەلەسى «تاۋەلسىزدىك تاريحى» ءبولىمى ادامنىڭ مىنەز - قۇلقىمەن بايلانىستىرىلىپ الىندى. ۇستەلدىڭ ۇستىنە ءبىر جاعىنا ادامنىڭ مىنەزىنە قاتىستى سوزدەر جازىلعان ەكىنشى جاعىنا سۇراقتار جازىلعان پاراقشالار قويىلادى. ءار تىڭداۋشى كورشىسىن قانداي ادام دەپ سانايدى، سول قاسيەت جازىلعان پاراقشانى الىپ كورشىسىنە ۇسىنادى، كورشىسى سۇراققا جاۋاپ بەرسە، شىنىمەن سونداي ادام بولىپ شىعادى، جاۋاپ بەرە الماسا، الدىنداعى ادام ويلاعانداي ەمەس دەپ تابىلادى.
№ مىنەز - قۇلىقتار سۇراقتار
1. سالماقتى 15 قاراشا قانداي كۇن؟
2. اقىلدى ءتىل تۋرالى زاڭ سوڭعى رەت قاشان قابىلداندى؟
3. كوڭىلدى ق ر - دا مەملەكەتتىك رامىزدەر كۇنى قاشان مەرەكەلەنەدى جانە قاشاننان باستاپ؟
4. جومارت تاۋەلسىز قازاقستان ەلىنەن عارىشقا ۇشقان ازامات كىم؟
5. سەزىمتال جاڭا استانانىڭ رەسمي تۇساۋكەسەرى قاشان بولدى؟
6. باۋىرمال كونستيتۋسيانىڭ نەشىنشى بابىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى - قازاق ءتىلى” دەپ كورسەتىلگەن؟
7. ماقساتشىل ەلىمىزدىڭ اتا زاڭى قابىلدانعان كۇندى ايتىڭىز.
8. وجەت «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى قاشاننان باستاپ، ق ر ءانۇرانى بولىپ سانالادى؟
9. جاۋاپكەرشىلىگى مول قازاقستاندا ەڭ العاشقى جالپىحالىقتىق پرەزيدەنت سايلاۋى قاشان ءوتتى؟
10. قوناقجاي قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى قاشان قۇرىلدى؟
جاۋاپتارى.
1. 1993 جىل 15 قاراشادا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق اقشاسى - تەڭگە اينالىمعا ەندى.
2. 1997 جىلى 11شىلدە ءتىل تۋرالى زاڭ قابىلداندى.
3. 2007 ج. 4 ماۋسىمدا «ق ر مەملەكەتتىك رامىزدەرى تۋرالى» زاڭ قابىلدانىپ، وسىعان سايكەس 4 ماۋسىم رامىزدەر كۇنى رەتىندە مەرەكەلەنەدى.
4. 1994 جىلى ەكىنشى قازاق عارىشكەرى تالعات مۇسابايەۆ سويۋز تم6 عارىش كەمەسىمەن عارىشقا ۇشتى. توقتار اۋباكىروۆ 1991 ج. 2 قازاندا ۇشتى – تاۋەلسىزدىك العانعا دەيىن.
5. 1998 جىل 10 - ماۋسىمدا جاڭا استانانىڭ رەسمي تۇساۋكەسەرى بولدى.
6. ەلىمىزدىڭ اتا زاڭىنىڭ 7 بابىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى - قازاق ءتىلى” دەپ كورسەتىلگەن.
7. 1995 جىل 30 - تامىزدا جاڭا اتا زاڭىمىز ءبىر اۋىزدان قابىلداندى.
8. ش. قالداياقوۆتىڭ «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى 2006ج. 7 قاڭتاردان باستاپ ق ر ءانۇرانى بولىپ تابىلادى.
9. قازاقستاندا ەڭ العاشقى جالپىحالىقتىق پرەزيدەنت سايلاۋى 1991 جىلى 1 جەلتوقساندا ءوتتى.
10. قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى – 1995 جىلى 1 ناۋرىزدا ق ر پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن قۇرىلدى.
كەلەسى ءبولىم.
ەلiمنiڭ اتىن ايتسام – قازاقستان،
جەرiمنiڭ اتىن ايتسام – قازاقستان.
قويناۋى قازىناعا تولعان مەكەن،
بايلىعىم اتىن ايتسام – قازاقستان.
«قازاقستان بايلىعى» بولىمىنە تاپسىرماسى – كروسسۆوردتى شەشىپ قۇراستىرۋ. بۇل بولىمدە تىڭداۋشىلارعا قيىلعان توركوزدەر تاراتىلادى، سۇراقتار سلايدتا شىعىپ تۇرادى. ءار ادام ءوز توركوزىن تولتىرىپ بولعان سوڭ ۇلگىگە قاراپ ۇستەلدىڭ ۇستىنە كروسسۆوردتى قۇرادى. ۇقساس بولسا، «دۇرىس» دەپ تانىلادى.
ۇزىنىنان:
1. لەس
2. زاپوۆەدنيك
3. سەرەبرو
4. لوشاد
5. جەلەزو
6. ۋگول
7. ناسيونالنىي ناپيتوك
كولدەنەڭىنەن:
1. پاستبيششە
2. زولوتو
3. حلوپوك
4. راستەنيە
5. مەد
6. سينك
«رامىزدەر – ەلدىگىمنىڭ بەلگىسى» ءبولىمى. كەلەسى ءبولىم رامىزدەرگە ارنالعان. بۇل تاقىرىپقا بايلانىستى مىناداي تاپسىرما ورىندايىق: ولەڭدەردى ءبىر رەت قانا وقىپ، كىم جاتقا ايتىپ بەرە الادى؟
ءى شۋماق
تاۋەلسىز ەلىم كورىكتى،
ءانۇران، ەلتاڭبا، تۋىمەن.
تاۋەلسىز ەلىم كورىكتى،
سامعاعان بيىك قۇسىمەن.
ءىى شۋماق
تاۋەلسىزدىك نىشانى،
سامعايدى بيىك قىرانى.
ءبىر شاڭىراق استىندا
دوستىقتىڭ جانار شىراعى.
قوسىمشا سۇراقتار:
1) ق ر رامىزدەرى قاشان قابىلداندى؟ (1992 ج. 4 ماۋسىم)
2) ق ر رامىزدەرىنىڭ اۆتورلارىن كىم ايتىپ بەرە الادى؟
(تۋدىڭ اۆتورى – ش. نيازبەكوۆ؛ ەلتاڭبانىڭ اۆتورلارى – ج. مالىبەكوۆ، ش. ۋاليحانوۆ؛ ءانۇراننىڭ اۆتورلارى – ش. قالداياقوۆ، ج. ناجىميدەنوۆ جانە ن. نازاربايەۆ)
استانام! ارۋ قالام، اسقاق وردام،
قالىڭ جۇرت، قازاعىما قاقپا بولعان.
تۋ ۇستاپ، تۇلپار مىنگەن بابالارىم،
بەرمەگەن ەل نامىسىن جاتقا قولدان.
كەلەسى ءبولىم «اسقاق قالا، استانا» باس قالامىزعا ارنالادى. بۇل بولىمدە «بۇل قاي عيمارات؟» سۇراعىنا جاۋاپ بەرەسىزدەر. بۇل ءبولىم بويىنشا تىڭداۋشىلارعا ماتىندەر تاراتىلادى. ءماتىندى وقىپ قانداي عيمارات ەكەنىن اتاۋ كەرەك. عيماراتتار ءتىزىمى:
تاۋەلسىزدىك سارايى
“قازاق ەلى” مونۋمەنتى
ازىرەت سۇلتان مەشىتى
پيراميدا
بايتەرەك
حان شاتىر وسسو
1. بۇل عيمارات ءۇش قاباتتان تۇرادى. ەرلەرگە ارنالعان
4 000 ادامدىق زالى، حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورنى، ايەلدەرگە ارنالعان 1 000 ورىندىق زالى، وسىندا قىزمەت ەتەتىن ادامداردىڭ بولمەلەرى بار. سونداي - اق ارنايى نەكە قيۋ بولمەسى، كىتاپحانا سىندى قوسىمشا ورىندارمەن جابدىقتالعان. عيماراتتىڭ الدىڭعى جاعىنان قابىرعالارى تابيعي تاستارمەن ارلەندىرىلسە، تەمىر - بەتوندى كۇمبەزدەرى مەتالمەن كومكەرىلە ورىلگەن. قۇرىلىسقا قاجەتتى ماتەريالدار الەمنىڭ 11 ەلىنەن جەتكىزىلگەن. سونداي - اق، وتاندىق ونىمدەر دە پايدالانىلعان. (ازىرەت سۇلتان مەشىتى)
2. ەسىل وزەنىنىڭ سول جاعالاۋىندا بوي كوتەرگەن ءزاۋلىم عيماراتتىڭ بيىكتىگى 97 م (استانا قالاسىنىڭ ەلوردا ستاتۋسىنا يە بولعان جىلعا بايلانىستى تاڭدالعان)، ديامەترى 27 م؛ بۇل نىسان ءۇش بولىكتەن تۇرادى؛ جەر استى بولىگى ۇلتتىڭ تامىر جايۋى، ال ودان كەيىنگىلەرى وركەندەۋ كەزەڭدەرىنىڭ نىشاندارىن بىلدىرەدى. ەڭ جوعارعى جاعىندا «ايالى الاقان» كومپوزيسياسى ورىن تەپكەن. استانانىڭ ورتالىعىندا كوككە بوي سوزىپ تۇرعان بۇل اسەم عيمارات – قازىرگى قازاقستاننىڭ نىشانى، قازاق حالقىنىڭ قايتا ورلەۋىنىڭ، مەملەكەتتىلىگىنىڭ، بيىكتىك پەن تەرەڭدىكتىڭ، كەڭدىكتىڭ بەلگىسى، دارحاندىقتىڭ كورىنىسى ىسپەتتى. ول ەلوردانىڭ حالىق كوپ باراتىن جەرىنىڭ ءبىرى.
3. بۇل عيمارات – قازاقستانداعى ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ ەڭ ۇلكەنى، ءارى بىرەگەي سىرت پىشىنىمەن ايشىقتالادى. نورمان فوستەردىڭ قيالىنان شىققان ساۋلەت عاجايىبى ورتالىق ازياداعى بالاماسىز ءارى ەڭ ءىرى ارحيتەكتۋرالىق جوبا بولىپ تابىلادى. كەشەننىڭ بيىكتىگى 200 مەتردى قۇرايدى. بۇل ساۋدا جانە ويىن - ساۋىق ورتالىعىندا ەڭ ۇلكەن قالالىق ب ا ق، ءىرى ساۋدا ورتالىقتارى، كينوتەاتر، كونسەرت زالدارى بار. سونىمەن بىرگە عيماراتتىڭ بارلىق قاباتتارىندا ءدامحانالار مەن مەيرامحانالار ورنالاسقان. ورتالىقتىڭ ىشىندە تروپيكالىق باقتار، گۇلزارلار، سۋبۇرقاقتار بار.
4. بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايى قازاقستان جەرىندەگى بىرلىك پەن دوستاستىقتىڭ، بەيبىتشىلىك پەن ىنتىماقتاستىقتىڭ بەلگىسى. جوبا اۆتورى بەلگىلى اعىلشىن ارحيتەكتورى نورمان فوستەر.
بۇل نىساننىڭ بيىكتىگى 62 م. عيماراتتىڭ سىرتقى بەتى ىشكى بەينەنى كورسەتەتىن اينەك جانە تاس پليتالارمەن قاپتالعان.
ساراي ىشىندە 1302 ورىنعا ارنالعان وپەرا زالى، اتريۋم سالتانات زالى، «بەسىك» كونفەرەنسيا زالى، كورمە الاڭدارى، «قۇلانشى» گالەرەياسى، باسپا ءسوز ورتالىعى، استانا قالاسىنىڭ ەتنيكالىق مادەني ورتالىقتارى، حالىقارالىق مادەنيەتتەر مەن دىندەر ورتالىعى ورنالاسقان. عيماراتتىڭ گەومەتريالىق ءپىشىن اتاۋىمەن تانىمال. بۇل قانداي عيمارات؟ (پيراميدا)
5. بۇل ءزاۋلىم عيمارات 3 قاباتتان تۇرادى. ءبىرىنشى قابات - ۇلتتىق جانە قازىرگى زامان ستيلدەرىنىڭ ءبىرتۋما ۇيلەسىمدىلىگى. وسىندا 3082 ادامعا جاسالعان كونگرەسس - زال، 268 ورنى بار راسىمدەۋ زالى، 220 ورنى بار پرەسس - ورتالىق، سىيىمدىلىعى 678 ادامعا ارنالعان جانە ساحنا مەن دىبىس اپپاراتۋراسىمەن جابدىقتالعان كەڭ مەيرامحانا ورنالاسقان.
ەكىنشى قاباتتا قول ونەر جانە ەتنوگرافيا، ارحەولوگيا جانە انتروپولوگيا گالەرەياسى ورنالاسقان. اتاقتى التىن ادام وسىندا ساقتالعان.
ءۇشىنشى قاباتتا استانا قالاسى تاريحىنىڭ مۇراجايى ورنالاسقان. اڭگىمە قاي عيمارات تۋرالى؟ (تاۋەلسىزدىك سارايى)
6. ايتىلعالى وتىرعان ساۋلەت ونەرىنىڭ تۋىندىسى سىرتقى بولىگىندە 28 كولوننادان تۇراتىن جالپى ۇزىندىعى 120 مەترلىك دوعا پىشىندەس اق كولوننا دا ورناتىلعان. ءوزى وسى اق كولوننادانىڭ قاق ورتاسىندا، گرانيتتەن جاسالعان ءتورت قىرلى تۇعىرعا وتىرعىزىلعان. ونىڭ ءتورت قىرلى بولعان سەبەبى – دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنا دا قازاقستاننىڭ قۇشاعى اشىق دەگەندى ايعاقتايدى. بيىكتىگى 91 مەتر، بۇل ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن العان 1991 جىلدىڭ بەلگىسى. ال ونىڭ باسىنداعى سامۇرىق قازاقستاننىڭ تىنىشتىعىن كۇزەتىپ تۇر. ال اق ءتۇس – قازاقستاندىقتاردىڭ دوستىققا ادال، باۋىرمال، اق نيەتىن پاش ەتەدى. بۇل ءماتىن نە جايىندا دەپ ويلايسىزدار؟
ارينە، وسى ايتىلعاننىڭ ءبارى 25 جىل ىشىندە قول جەتكىزگەن ۇلكەن جەتىستىكتەر. ءاربىر يگى ءىستىڭ باسى - قاسىندا بولاتىن ادام كەرەك. ءبىزدىڭ ەلىمىز دە سونداي اداممەن بىرگە ءوسۋ جولىندا. ەندەشە الدا كەلە جاتقان ەلباسى كۇنى مەرەكەسىنە قاراي، تاۋەلسىزدىگىمنىڭ 25 جىلدىعىنا وراي، كەلەسى «ەلى سۇيگەن ەلباسى» بولىمىندە ەلباسىنا دەگەن ءوز لەبىزىمىزدى بىلدىرەيىك:
ياعني، سىزدەر بەرىلگەن ولەڭ جولدارىن تولىقتىرۋلارىڭىز كەرەك:
ەل باعىنا تۋىلعان،
ۇلتقا كەرەك ۇل بولعان،
حالقى ءسۇيىپ تاڭداعان،
........................................
ۇلگى قىلار ۇلكەنى دە، جاسىمىز،
ەلباسىنا ءبارىمىز دە رازىمىز.
.......................................................
دومالاسىن ورگە قاراي تاسىڭىز.
قورىتا كەلگەندە، قازاق ەلى جىلدارمەن بىرگە جىلجىپ العا باسىپ كەلەدى. وسى جولدا ەلباسىنىڭ سىڭىرگەن ەڭبەگىن ەلەپ، ءارقاشان ەستە ۇستاۋىمىز كەرەك. ءاربىر ەلىن سۇيگەن ادامعا ەلباسىنىڭ ايتارى دا كوپ. سونىڭ ءبىرى: «ەلىڭنىڭ ۇلى بولساڭ، ەلىڭە جانىڭ اشىسا، ازاماتتىق نامىسىڭ بولسا، قازاقتىڭ ۇلتتىق جالعىز مەملەكەتىنىڭ نىعايىپ - كوركەيۋى جولىندا جان تەرىڭدى سىعىپ ءجۇرىپ ەڭبەك ەت.
جەردىڭ دە، ەلدىڭ دە يەسى ءوزىڭ ەكەنىڭدى ۇمىتپا!»
ن. نازاربايەۆ
نازارلارىڭىزعا راحمەت!
بۋراباي اۋدانىنىڭ
تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ وقىتۋشىسى
مادييەۆا ايمان كارىباي قىزى
You Might Also Like
