تاۋەلسىزدىك باستاۋى – جەلتوقسان
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تاۋەلسىزدىك باستاۋى – جەلتوقسان
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ وتكەن تاريحىمىزعا دەگەن ۇلتتىق كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى ەلدى، وتانىن سۇيۋگە جانە ەگەمەن ەلىمىزدى ساقتاۋعا جانە ونى گۇلدەندىرۋگە قۇشتار پاتريوتتىق كۇش – قۋاتى مول جاستاردى تاربيەلەۋ. جەلتوقساندا مەرت بولعان قازاق قىزدارى مەن جىگىتتەرىنىڭ رۋحىنا، ەرلىگىنە دەگەن تاعزىم.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، سۋرەتتەر، بۋكلەتتەر، ناقىل سوزدەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
كوك تۋىم كوتەرىلدى باعىم جانىپ،
ەلتاڭبام كۇللى الەمگە تانىلدى انىق.
شىرقادىم ءانۇراندى بار داۋىسپەن،
ارمانىم – اتا زاڭىم قابىلدانىپ.
بىزگە تاۋەلسىزدىك تۋىن، قازاقتىڭ كوك بايراعىن بيىك كوتەرىپ، ەل ەكەنىمىزدى دالەلدەپ، دۇنيە جۇزىنە تانىلۋىمىزعا سەبەپ بولعان جانە دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرگەن جەلتوقسان وقيعاسىنا بيىل 27 جىل تولىپ وتىر.
«مەن - قازاق، قازاقپىن دەپ ماقتانامىن،
ۇرانعا «الاش» دەگەن اتتى الامىن» - دەپ ازاتتىقتى اڭساعان، سول جولدا ايانباي قىزمەت ەتكەن الاش ارىستارىنىڭ بارلىعى دا قۋعىن – سۇرگىنگە ۇشىراپ، ستاليندىك قىزىل تەرروردىڭ قۇرباندارى بولدى. سول الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ازاتتىق يدەياسىن جالعاستىرعان، قىرشىن كەتكەن ارىستاردىڭ اماناتىن ارقالاعان كەيىنگى تولقىن ءىنى – قارىنداستارى 1986 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەسە ءبىلدى.
قايرات رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا، ءسابيرا مۇحامەدجانوۆا، ەربول سىپاتايەۆ سىندى قانداستارىمىزدى ەستەن شىعارۋ مۇمكىن بە؟
وسى جەلتوقسان وقيعاسى سالدارىنان قازا بولعان جازىقسىز جاستارىمىزدىڭ رۋحىنا باس ءيىپ، ورىنىمىزدان تۇرىپ ءبىر مينۋت ەسكە الايىق!
ءبىر مينۋت ۇنسىزدىك.
1 - جۇرگىزۋشى:
1986 جىلعى 16 جەلتوقساندا قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ پلەنۋمى بولدى. سول پلەنۋمدا د. قونايەۆ ءبىرىنشى حاتشى قىزمەتىنەن بوساتىلىپ، ورنىنا بۇرىنعى ۋليانوۆ وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى بولعان گ. ۆ. كولبين سايلاندى. بۇل ستۋدەنت جانە جۇمىسشى جاستاردىڭ بەيبىت ماقساتتاعى شەرۋىنە اكەپ سوقتى. الاڭعا شىققان جاستاردى قارۋلى كۇشپەن باسىپ – جانشىدى. دەمونستراسيا اياۋسىز باسىلدى.
كۇللى الەمدى ءدۇر سىلكىنتكەن 1986 جىلعى الماتىداعى جەلتوقسان وقيعاسى قازاق توپىراعىنا ۇلتتىق ساناسىن، نامىسىن جەتەلەگەن جاڭا ءارى قايسار بۋىننىڭ كەلگەنىن ايگىلەدى.
«تاۋەلسىزدىك باستاۋى - جەلتوقسان» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمىزدى باستايمىز.
حور: مەملەكەتتىك ءانۇران
2 - جۇرگىزۋشى:
جاعاسىنا جاۋىنىڭ جەتىپ قولى،
تارتىپ العان تاۋەلسىز كۇشپەن وتكەن.
تاۋەلسىزدىك ەلىمنىڭ ەرلىك جولى،
ولجا ەمەس سالبىراپ تۇسكەن كوكتەن.
قۋانىش ارالاس قاسىرەتپەن،
ەرلىك جولدا قانشاما عاسىر وتكەن.
ەركىندىك، ەرلىگىن ساقتاۋ ءۇشىن،
تالاي ەردىڭ بۇل جولدا باسى كەتكەن.
1 - وقۋشى:
تاۋەلسىزدىك تۇسكەن جوق قوي اسپاننان،
تاريحى ونىڭ تىم ارىدەن باستالعان.
بوداندىقتان قۇتقارام دەپ ەلىمدى،
تالاي بوزداق قارا جەردى جاستانعان.
2 - وقۋشى:
جازالاۋشى قارا قۇرتتاي قاپتادى،
قازاعىمدى قىرىپ – جويىپ تاپتادى.
سوندا ەلىمنىڭ ۇل – قىزدارى ارداقتى،
قارسى شىعىپ ەل سەنىمىن اقتادى.
3 - وقۋشى:
جالعىز وتان – ادامنىڭ جۇرەگى عوي،
ەر جىگىت تۋعان جەرىن سۇيەدى عوي.
ەل ءۇشىن جەلتوقساندا قۇربان بولعان،
ەربول، قايرات – ناعىز ەردىڭ ءبىرى ەدى عوي.
4 – وقۋشى:
ءسابيرا، ءلاززات سىندى جاۋقازىندار،
جەتىلمەي ەرتە سولعان گۇل ەدى عوي.
بولاشاققا داڭعىل جول سالىپ بەرگەن،
بوزداقتار ماڭگى ايتىلار جىر ەدى عوي.
5 - وقۋشى:
جەلتوقسان – تاريحىمدا ايگىلى كۇن،
ەرتتەپ ءمىنىپ ار – وجدان سايگۇلىگىن
ەرلەرىم ەلدىك ءۇشىن اتوي سالىپ،
ەنشىلەر قايتارعان بايگەلى كۇن.
6 – وقۋشى:
جەلتوقسان تاعدىرلارعا ازالى كۇن،
قايراعان نامىستارىن مازالى مۇڭ.
قىرشىننان قيىلعان بوزداقتارى
قالار ماڭگى ەسىندە قازاعىمنىڭ.
7 – وقۋشى:
جەلتوقسان – قايسار، ەرلىك، قۋاتتى كۇن،
جىگەر وتى مازداعان تۇراقتى ۇعىم.
تاۋەلسىزدىك بيلىگى قولعا قونعان –
تاڭىرىمە جەلتوقسان شۋاقتى كۇن.
8 – وقۋشى:
جەلتوقسان – جادىمىزدا جارالى كۇن
جاستارىم جاپا شەككەن جارالى مۇڭ
ەركىندىك، ەگەمەندىك، ەلدىگىمدى
ەمىرەنە اڭسادى سانالى ۇعىم.
1 - جۇرگىزۋشى:
عاسىرلار بويى جۇرگىزىلگەن ۇلت – ازاتتىق كوتەرىلىسىنىڭ زاڭدى جالعاسىنداي بولعان ەڭ شەشۋشى ءارى بۇكىل ورتا ازيا مەن ەۋروپاداعى دەموكراتيالىق قوزعالىستىڭ قولباسشىسى رەتىندە تاريحتا قالعان 1986 جىلعى الماتى وقيعاسىنىڭ باس قاھارمانى قايرات رىسقۇلبەكوۆكە جاپقان جالا:
ءبىرىنشى – 1986 جىلدىڭ 18 جەلتوقسانىندا ساعات 11 - 00 دەن باستاپ بەيبىتشىلىك – ساتبايەۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا بەيباستىق جاسادى.
ەكىنشى – ساۆيسكييدى ءولتىردى
ءۇشىنشى – ۆەدەلدى ۇرىپ جارالادى
ءتورتىنشى – «قازاقستان» قوناق ءۇيى الاڭىندا ميليسيا قىزمەتكەرى ا. المابەكوۆكە قول جۇمسادى.
2 - جۇرگىزۋشى:
مىنە، وسىنداي! قۇداي – اۋ نەبارى جيىرما ءبىر جاستاعى قارشاداي جىگىتتىڭ مويىنىنا وسىنشا قىلمىستى قالايشا ءىلىپ قويعان. سوت پروسەسى 1987 جىلدىڭ 25 مامىرىنان 16 ماۋسىمىنا دەيىن ءوتتى. نە كەرەك سوت قايرات رىسقۇلبەكوۆتى قازاق سسر - ءى قىلمىستىق ىستەر كودەكسى 173 – بابىنىڭ 1 - تارماعىنا سايكەس اتۋ جازاسىنا كەستى. ەڭ اۋىر جازا، كەيىن «اتۋ جازاسى» 20 جىلعا اۋىستىرىلدى. سولاقاي ساياساتتىڭ قۇيتۇرقى ارەكەتىمەن جاس عۇمىر 1988 جىلى 21 مامىردا بەلگىسىز جاعدايدا دۇنيەدەن ءوتتى.
ءان.
كورىنىس.
1 - جۇرگىزۋشى:
ۇلت نامىسىن جىرتىپ الاڭعا شىققان جالىن جۇرەك جاستارىمىزدىڭ اراسىندا چايكوۆسكيي اتىنداعى مۋزىكا ۋچيليششەسىنىڭ ستۋدەنتى ءلاززات اسانوۆا جەلتوقسان قۇربانىنا اينالارىن بىلمەگەن بولار. ار وجدانى وزبىرلىقپەن تاپتالىپ، جاپا شەككەن ءلاززاتتىڭ قازاسى ءالى كۇنگە جۇمباق.
9 - وقۋشى: ءلاززاتتىڭ اناسىنىڭ جوقتاۋى:
وۋ، كوزدىڭ جاسىن بۇلايىن،
جۇرەكتى جەدى – اۋ ۋايىم.
ساعان عۇمىر بەرمەدى – اۋ
جارىلقاعىش قۇدايىم.
مىناۋ نەتكەن زار زامان،
جۇرەكتىگە تار زامان.
سەنى ولتىرگەن دۇشپانعا
زاۋال كەلسىن اللادان.
قۇلىنىم مەنىڭ قور بولدى – اۋ؟!
زامانىڭ سەنىڭ زور بولدى – اۋ؟!
جەلتوقساننىڭ قايعىسى
سان اناعا سور بولدى – اۋ؟!
زامانىنا قايقايىپ،
قارسى تۇرعان بوتاشىم.
التىن ساقا اسىقتاي
الشى تۇرعان بوتاشىم.
ءدال وزىڭدەي قىز تۋعان
مەندە ارمان بار ما ەكەن؟!
2 - جۇرگىزۋشى:
ءسابيرا مۇحامەدجانوۆا 1985 جىلى 8 جىلدىق مەكتەپتى ۇزدىك بىتىرگەن. ول الماتىداعى جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ شىندىعىن بىلۋگە بارعان. 26 جەلتوقساندا وتكەن جينالىسقا اناسىمەن بارعان ءسابيرانى ايىپتايدى. سودان سوڭ البىرت جاس جاتاقحاناسىنىڭ ءوزى تۇراتىن بولمەسىنەن سەكىرەدى.
10 - وقۋشى:
ناشاقور دەپ، ۇلتشىل دەپ،
قازاققا كۇيە جاققان كۇن
بازارى كەتىپ ءبىر كۇندە
قايعىعا حالىق باتقان كۇن.
ادىلدىك پەن شىندىقتى
وتىرىك جالا جاپقان كۇن
نادان جاساعان سۇمدىقتان
ادامدار ازاپ شەككەن كۇن،
قاسقالداق ۇشىپ كولىنەن
شۇرەگەي كەلىپ قونعان كۇن.
قىراندار قۋىپ كوگىنەن
قارعالار بيلىك العان كۇن.
ءان.
1 - جۇرگىزۋشى:
ەربول سىپاتايەۆ تالدىقورعان وبلىسى پانفيلوۆ اۋدانىنىڭ لەنين اتىنداعى سوۆحوزدىڭ ەكىنشى بولىمشەسىندە تۋىپ وسكەن. ول – ەنەرگەتيكا ينستيتۋتىنىڭ ءىى كۋرس ستۋدەنتى بولاتىن. ەربول ءبىر ءۇيدىڭ جالعىز بالاسى ەدى. 1986 جىلدىڭ 18 - جەلتوقسانىندا كەشكى ساعات 20 00 – دە اۋرۋحاناعا باس سۇيەگى مەن يىعىنان اۋىر جاراقاتتانعان ەربولدى اكەلەدى. ول ەسىن جيماستان قايتىس بولدى. بىزدەر ەربول اعامىزدىڭ جاستىق جىگەرى مەن ەرلىگىن ماڭگى ەسىمىزدە ساقتاپ، ارۋاعىنا باس يەمىز.
11 – وقۋشى «تۇرمە جىرى»
تور تەمىر جامباسىما تاقىلدايسىڭ،
وزىممەن بىرگە تۋعان جاقىندايسىڭ.
تەلمىرىپ تەمىر تورعا قاماتقانشا
سۇم دۇنيە، بۇل جاعىنان نەگە المايسىڭ،
اۋىلداعى جاقسى ەكەن عوي سالعان ءانىم
قۋ تاعدىر تاتىردى عوي تۇرمە ءدامىڭ،
قايداعى پالەقورلار جالا جاۋىپ،
جازىقسىز قىلمىسكەر بوپ كەتتى ءسانىم
تاس توبە، ءتورت قابىرعا، تەمىر ەسىك،
اس بەرەر ورتاسىندا جالعىز تەسىك،
كۇنىنە ۇستاتادى ءۇش ءتىلىم نان
ولمەيتىن ساعان ىشەر وسى ءناسىپ.
2 - جۇرگىزۋشى:
1991 جىلعى 12 جەلتوقسانداعى «قازاقستانداعى 1986 جىلعى جەلتوقساننىڭ 17 - 18 - دەگى وقيعالارعا قاتىسقانى ءۇشىن جاۋاپتىلىققا تارتىلعان ازاماتتاردى اقتاۋ تۋرالى» جارلىعىنا بايلانىستى قازاق كسر - ءنىڭ 65 بابىمەن قايرات نوعايباي ۇلى رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا، ەربول سىپاتايەۆ، ءسابيرا مۇحامەدجانوۆا، تۇگەلباي تاشەن ۇلى، قايىرگەلدى كۇزەمباي ۇلى، جامبىل تايجان ۇلى اقتالدى.
ءان.
1 - جۇرگىزۋشى:
وزىڭدىكى ەلىڭ دە،
وزىڭدىكى جەرىڭ دە.
ءوزىڭدى ءوزىڭ ەتكەن ب ا ق
تاۋەلسىزدىك تورىندە.
2 - جۇرگىزۋشى:
اسقار تاۋ دا سەنىكى
باقشا – باۋدا سەنىكى
قالتقىسىز دوسپەنەن
قاتال جاۋ دا سەنىكى.
حور:
وزىڭدىكى تۋىڭدا
وتپەن اۋا، سۋىڭدا
جاسا، قازاقستانىم
بەلدى بەكەم بۋىندا.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ وتكەن تاريحىمىزعا دەگەن ۇلتتىق كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى ەلدى، وتانىن سۇيۋگە جانە ەگەمەن ەلىمىزدى ساقتاۋعا جانە ونى گۇلدەندىرۋگە قۇشتار پاتريوتتىق كۇش – قۋاتى مول جاستاردى تاربيەلەۋ. جەلتوقساندا مەرت بولعان قازاق قىزدارى مەن جىگىتتەرىنىڭ رۋحىنا، ەرلىگىنە دەگەن تاعزىم.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، سۋرەتتەر، بۋكلەتتەر، ناقىل سوزدەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
كوك تۋىم كوتەرىلدى باعىم جانىپ،
ەلتاڭبام كۇللى الەمگە تانىلدى انىق.
شىرقادىم ءانۇراندى بار داۋىسپەن،
ارمانىم – اتا زاڭىم قابىلدانىپ.
بىزگە تاۋەلسىزدىك تۋىن، قازاقتىڭ كوك بايراعىن بيىك كوتەرىپ، ەل ەكەنىمىزدى دالەلدەپ، دۇنيە جۇزىنە تانىلۋىمىزعا سەبەپ بولعان جانە دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرگەن جەلتوقسان وقيعاسىنا بيىل 27 جىل تولىپ وتىر.
«مەن - قازاق، قازاقپىن دەپ ماقتانامىن،
ۇرانعا «الاش» دەگەن اتتى الامىن» - دەپ ازاتتىقتى اڭساعان، سول جولدا ايانباي قىزمەت ەتكەن الاش ارىستارىنىڭ بارلىعى دا قۋعىن – سۇرگىنگە ۇشىراپ، ستاليندىك قىزىل تەرروردىڭ قۇرباندارى بولدى. سول الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ازاتتىق يدەياسىن جالعاستىرعان، قىرشىن كەتكەن ارىستاردىڭ اماناتىن ارقالاعان كەيىنگى تولقىن ءىنى – قارىنداستارى 1986 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەسە ءبىلدى.
قايرات رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا، ءسابيرا مۇحامەدجانوۆا، ەربول سىپاتايەۆ سىندى قانداستارىمىزدى ەستەن شىعارۋ مۇمكىن بە؟
وسى جەلتوقسان وقيعاسى سالدارىنان قازا بولعان جازىقسىز جاستارىمىزدىڭ رۋحىنا باس ءيىپ، ورىنىمىزدان تۇرىپ ءبىر مينۋت ەسكە الايىق!
ءبىر مينۋت ۇنسىزدىك.
1 - جۇرگىزۋشى:
1986 جىلعى 16 جەلتوقساندا قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ پلەنۋمى بولدى. سول پلەنۋمدا د. قونايەۆ ءبىرىنشى حاتشى قىزمەتىنەن بوساتىلىپ، ورنىنا بۇرىنعى ۋليانوۆ وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى بولعان گ. ۆ. كولبين سايلاندى. بۇل ستۋدەنت جانە جۇمىسشى جاستاردىڭ بەيبىت ماقساتتاعى شەرۋىنە اكەپ سوقتى. الاڭعا شىققان جاستاردى قارۋلى كۇشپەن باسىپ – جانشىدى. دەمونستراسيا اياۋسىز باسىلدى.
كۇللى الەمدى ءدۇر سىلكىنتكەن 1986 جىلعى الماتىداعى جەلتوقسان وقيعاسى قازاق توپىراعىنا ۇلتتىق ساناسىن، نامىسىن جەتەلەگەن جاڭا ءارى قايسار بۋىننىڭ كەلگەنىن ايگىلەدى.
«تاۋەلسىزدىك باستاۋى - جەلتوقسان» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمىزدى باستايمىز.
حور: مەملەكەتتىك ءانۇران
2 - جۇرگىزۋشى:
جاعاسىنا جاۋىنىڭ جەتىپ قولى،
تارتىپ العان تاۋەلسىز كۇشپەن وتكەن.
تاۋەلسىزدىك ەلىمنىڭ ەرلىك جولى،
ولجا ەمەس سالبىراپ تۇسكەن كوكتەن.
قۋانىش ارالاس قاسىرەتپەن،
ەرلىك جولدا قانشاما عاسىر وتكەن.
ەركىندىك، ەرلىگىن ساقتاۋ ءۇشىن،
تالاي ەردىڭ بۇل جولدا باسى كەتكەن.
1 - وقۋشى:
تاۋەلسىزدىك تۇسكەن جوق قوي اسپاننان،
تاريحى ونىڭ تىم ارىدەن باستالعان.
بوداندىقتان قۇتقارام دەپ ەلىمدى،
تالاي بوزداق قارا جەردى جاستانعان.
2 - وقۋشى:
جازالاۋشى قارا قۇرتتاي قاپتادى،
قازاعىمدى قىرىپ – جويىپ تاپتادى.
سوندا ەلىمنىڭ ۇل – قىزدارى ارداقتى،
قارسى شىعىپ ەل سەنىمىن اقتادى.
3 - وقۋشى:
جالعىز وتان – ادامنىڭ جۇرەگى عوي،
ەر جىگىت تۋعان جەرىن سۇيەدى عوي.
ەل ءۇشىن جەلتوقساندا قۇربان بولعان،
ەربول، قايرات – ناعىز ەردىڭ ءبىرى ەدى عوي.
4 – وقۋشى:
ءسابيرا، ءلاززات سىندى جاۋقازىندار،
جەتىلمەي ەرتە سولعان گۇل ەدى عوي.
بولاشاققا داڭعىل جول سالىپ بەرگەن،
بوزداقتار ماڭگى ايتىلار جىر ەدى عوي.
5 - وقۋشى:
جەلتوقسان – تاريحىمدا ايگىلى كۇن،
ەرتتەپ ءمىنىپ ار – وجدان سايگۇلىگىن
ەرلەرىم ەلدىك ءۇشىن اتوي سالىپ،
ەنشىلەر قايتارعان بايگەلى كۇن.
6 – وقۋشى:
جەلتوقسان تاعدىرلارعا ازالى كۇن،
قايراعان نامىستارىن مازالى مۇڭ.
قىرشىننان قيىلعان بوزداقتارى
قالار ماڭگى ەسىندە قازاعىمنىڭ.
7 – وقۋشى:
جەلتوقسان – قايسار، ەرلىك، قۋاتتى كۇن،
جىگەر وتى مازداعان تۇراقتى ۇعىم.
تاۋەلسىزدىك بيلىگى قولعا قونعان –
تاڭىرىمە جەلتوقسان شۋاقتى كۇن.
8 – وقۋشى:
جەلتوقسان – جادىمىزدا جارالى كۇن
جاستارىم جاپا شەككەن جارالى مۇڭ
ەركىندىك، ەگەمەندىك، ەلدىگىمدى
ەمىرەنە اڭسادى سانالى ۇعىم.
1 - جۇرگىزۋشى:
عاسىرلار بويى جۇرگىزىلگەن ۇلت – ازاتتىق كوتەرىلىسىنىڭ زاڭدى جالعاسىنداي بولعان ەڭ شەشۋشى ءارى بۇكىل ورتا ازيا مەن ەۋروپاداعى دەموكراتيالىق قوزعالىستىڭ قولباسشىسى رەتىندە تاريحتا قالعان 1986 جىلعى الماتى وقيعاسىنىڭ باس قاھارمانى قايرات رىسقۇلبەكوۆكە جاپقان جالا:
ءبىرىنشى – 1986 جىلدىڭ 18 جەلتوقسانىندا ساعات 11 - 00 دەن باستاپ بەيبىتشىلىك – ساتبايەۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا بەيباستىق جاسادى.
ەكىنشى – ساۆيسكييدى ءولتىردى
ءۇشىنشى – ۆەدەلدى ۇرىپ جارالادى
ءتورتىنشى – «قازاقستان» قوناق ءۇيى الاڭىندا ميليسيا قىزمەتكەرى ا. المابەكوۆكە قول جۇمسادى.
2 - جۇرگىزۋشى:
مىنە، وسىنداي! قۇداي – اۋ نەبارى جيىرما ءبىر جاستاعى قارشاداي جىگىتتىڭ مويىنىنا وسىنشا قىلمىستى قالايشا ءىلىپ قويعان. سوت پروسەسى 1987 جىلدىڭ 25 مامىرىنان 16 ماۋسىمىنا دەيىن ءوتتى. نە كەرەك سوت قايرات رىسقۇلبەكوۆتى قازاق سسر - ءى قىلمىستىق ىستەر كودەكسى 173 – بابىنىڭ 1 - تارماعىنا سايكەس اتۋ جازاسىنا كەستى. ەڭ اۋىر جازا، كەيىن «اتۋ جازاسى» 20 جىلعا اۋىستىرىلدى. سولاقاي ساياساتتىڭ قۇيتۇرقى ارەكەتىمەن جاس عۇمىر 1988 جىلى 21 مامىردا بەلگىسىز جاعدايدا دۇنيەدەن ءوتتى.
ءان.
كورىنىس.
1 - جۇرگىزۋشى:
ۇلت نامىسىن جىرتىپ الاڭعا شىققان جالىن جۇرەك جاستارىمىزدىڭ اراسىندا چايكوۆسكيي اتىنداعى مۋزىكا ۋچيليششەسىنىڭ ستۋدەنتى ءلاززات اسانوۆا جەلتوقسان قۇربانىنا اينالارىن بىلمەگەن بولار. ار وجدانى وزبىرلىقپەن تاپتالىپ، جاپا شەككەن ءلاززاتتىڭ قازاسى ءالى كۇنگە جۇمباق.
9 - وقۋشى: ءلاززاتتىڭ اناسىنىڭ جوقتاۋى:
وۋ، كوزدىڭ جاسىن بۇلايىن،
جۇرەكتى جەدى – اۋ ۋايىم.
ساعان عۇمىر بەرمەدى – اۋ
جارىلقاعىش قۇدايىم.
مىناۋ نەتكەن زار زامان،
جۇرەكتىگە تار زامان.
سەنى ولتىرگەن دۇشپانعا
زاۋال كەلسىن اللادان.
قۇلىنىم مەنىڭ قور بولدى – اۋ؟!
زامانىڭ سەنىڭ زور بولدى – اۋ؟!
جەلتوقساننىڭ قايعىسى
سان اناعا سور بولدى – اۋ؟!
زامانىنا قايقايىپ،
قارسى تۇرعان بوتاشىم.
التىن ساقا اسىقتاي
الشى تۇرعان بوتاشىم.
ءدال وزىڭدەي قىز تۋعان
مەندە ارمان بار ما ەكەن؟!
2 - جۇرگىزۋشى:
ءسابيرا مۇحامەدجانوۆا 1985 جىلى 8 جىلدىق مەكتەپتى ۇزدىك بىتىرگەن. ول الماتىداعى جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ شىندىعىن بىلۋگە بارعان. 26 جەلتوقساندا وتكەن جينالىسقا اناسىمەن بارعان ءسابيرانى ايىپتايدى. سودان سوڭ البىرت جاس جاتاقحاناسىنىڭ ءوزى تۇراتىن بولمەسىنەن سەكىرەدى.
10 - وقۋشى:
ناشاقور دەپ، ۇلتشىل دەپ،
قازاققا كۇيە جاققان كۇن
بازارى كەتىپ ءبىر كۇندە
قايعىعا حالىق باتقان كۇن.
ادىلدىك پەن شىندىقتى
وتىرىك جالا جاپقان كۇن
نادان جاساعان سۇمدىقتان
ادامدار ازاپ شەككەن كۇن،
قاسقالداق ۇشىپ كولىنەن
شۇرەگەي كەلىپ قونعان كۇن.
قىراندار قۋىپ كوگىنەن
قارعالار بيلىك العان كۇن.
ءان.
1 - جۇرگىزۋشى:
ەربول سىپاتايەۆ تالدىقورعان وبلىسى پانفيلوۆ اۋدانىنىڭ لەنين اتىنداعى سوۆحوزدىڭ ەكىنشى بولىمشەسىندە تۋىپ وسكەن. ول – ەنەرگەتيكا ينستيتۋتىنىڭ ءىى كۋرس ستۋدەنتى بولاتىن. ەربول ءبىر ءۇيدىڭ جالعىز بالاسى ەدى. 1986 جىلدىڭ 18 - جەلتوقسانىندا كەشكى ساعات 20 00 – دە اۋرۋحاناعا باس سۇيەگى مەن يىعىنان اۋىر جاراقاتتانعان ەربولدى اكەلەدى. ول ەسىن جيماستان قايتىس بولدى. بىزدەر ەربول اعامىزدىڭ جاستىق جىگەرى مەن ەرلىگىن ماڭگى ەسىمىزدە ساقتاپ، ارۋاعىنا باس يەمىز.
11 – وقۋشى «تۇرمە جىرى»
تور تەمىر جامباسىما تاقىلدايسىڭ،
وزىممەن بىرگە تۋعان جاقىندايسىڭ.
تەلمىرىپ تەمىر تورعا قاماتقانشا
سۇم دۇنيە، بۇل جاعىنان نەگە المايسىڭ،
اۋىلداعى جاقسى ەكەن عوي سالعان ءانىم
قۋ تاعدىر تاتىردى عوي تۇرمە ءدامىڭ،
قايداعى پالەقورلار جالا جاۋىپ،
جازىقسىز قىلمىسكەر بوپ كەتتى ءسانىم
تاس توبە، ءتورت قابىرعا، تەمىر ەسىك،
اس بەرەر ورتاسىندا جالعىز تەسىك،
كۇنىنە ۇستاتادى ءۇش ءتىلىم نان
ولمەيتىن ساعان ىشەر وسى ءناسىپ.
2 - جۇرگىزۋشى:
1991 جىلعى 12 جەلتوقسانداعى «قازاقستانداعى 1986 جىلعى جەلتوقساننىڭ 17 - 18 - دەگى وقيعالارعا قاتىسقانى ءۇشىن جاۋاپتىلىققا تارتىلعان ازاماتتاردى اقتاۋ تۋرالى» جارلىعىنا بايلانىستى قازاق كسر - ءنىڭ 65 بابىمەن قايرات نوعايباي ۇلى رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا، ەربول سىپاتايەۆ، ءسابيرا مۇحامەدجانوۆا، تۇگەلباي تاشەن ۇلى، قايىرگەلدى كۇزەمباي ۇلى، جامبىل تايجان ۇلى اقتالدى.
ءان.
1 - جۇرگىزۋشى:
وزىڭدىكى ەلىڭ دە،
وزىڭدىكى جەرىڭ دە.
ءوزىڭدى ءوزىڭ ەتكەن ب ا ق
تاۋەلسىزدىك تورىندە.
2 - جۇرگىزۋشى:
اسقار تاۋ دا سەنىكى
باقشا – باۋدا سەنىكى
قالتقىسىز دوسپەنەن
قاتال جاۋ دا سەنىكى.
حور:
وزىڭدىكى تۋىڭدا
وتپەن اۋا، سۋىڭدا
جاسا، قازاقستانىم
بەلدى بەكەم بۋىندا.
You Might Also Like
