«تەمىرلان» مەنىڭ اتىمنىڭ ماعىناسى
سەمەي قالاسى، شاقامان اۋىلى، شاقامان جوببم
4 سىنىپ وقۋشىسى امانگەلدىيەۆ تەمىرلان اسلان ۇلى
«تەمىرلان» مەنىڭ اتىمنىڭ ماعىناسى
كىرىسپە
بالالارعا بۇگىنگى جارقىن ءومىر، باقىتتى ءداۋىر تالابىنا ساي جاراستى دا لايىقتى ەسىم قويۋ حالىق دىتتەپ وتىرعان مۇددەلى دە ماڭىزدى ماسەلەنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى.
اتا - انا دۇنيەگە كەلگەن پەرزەنتكە ماعىناسى ايقىن، ادەمى دە ايشىقتى، سۇلۋ ەسىم بەرۋدى قالايدى.
ءبىراق ولار اتتى تاڭداۋدا، ونى جازۋدا قينالىسقا ۇشىراپ وتىرادى.
ال ۇرپاققا جاراسىمدى ەسىم بەرۋ - ەجەلدەن كەلە جاتقان، ءىزى سۋىماعان يگى ءداستۇر. ەسىمدەر دە حالىق تىلىندەگى سوزدەر سياقتى ءومىر ءسۇرىپ ەسكەرىپ ءارى جاڭارىپ وتىرادى. ولار دا عاسىرلار ءۇنىن قارت شەجىرە سياقتى كەلەشەك ۇرپاققا جەتكىزىپ وتىرادى.
ات ادامعا تۋعان كەزدە بەرىلەتىڭ دەربەس اتاۋ. ادام اتىنا زاتى ساي بولۋ كەرەك. ءار ات ءوزىنىڭ ماعىناسىنا بايلانىستى ماڭىزدى بولادى.
ءار اتتىڭ تەكتىلىگى بولادى. تەكتىلىكتىڭ نەگىزگى ولشەمدەرىنىڭ ءبىرى ابىرويلى ازاماتقا اينالۋ.
وسىعان وراي حالىق اراسىندا «جاماننان جاقسى تۋادى ادام ايتسا نانعىسىز، جاقسىدان جامان تۋادى ءبىر اياق اسقا العىسىز»- دەگەن قاناتتى ءسوز ايتىلادى.
مەنىڭ شىعارماشىلىق جۇمىسىمنىڭ ماقساتى:
زەرتتەي وتىرىپ اتىمنىڭ ماعىناسىندا قانداي وي جاتقانىڭ بىلگىم كەلەدى، كەلەشەكتە جەتى اتامنىڭ اتىنا كىر كەلتىرمەيتىندەي اتا - انامنىڭ تىرەگى بولاتىنداي ازامات بولىپ ءوسۋ.
نەگىزگى ءبولىم
اسسالاۋماعالەيكۋم ۇستازدارىم،
عىلىمي جۇمىسىمدى الا كەلدىم.
باتىرلاردىڭ اتىن قۋعان مەن تەمىرلان،
امانگەلدى اسلاننىڭ بالاسى ەدىم.
تەمىرلان - ەر ادامنىڭ اتى. تەمىرلان دەگەن ەسىم تۇرىك حالقىنان شىققان.
مەن اتىمنىڭ تاريحي ماعىناسىنا توقتالا كەتسەم.
تەمىر (1411 - 12ج. ج.) – دەگەن جوشى حانىنىڭ ۇلى ورىس ۇرپاعى بولعان. تەمىر مالىك ول (اق وردانىڭ حانى)، اقساق تەمىر دەگەن حاندار بولعان.
باتىرلاردىڭ ءبارى سايىپ قىران ەمەس،
اقساق تەمىر سايىپ قىران - دەپ ءوزىم اقساق تەمىرگە توقتالا كەتكىم كەلەدى.
ءامىر تەمىر (اقساق تەمىر) – ( قۇتبيددين تەمىر تۋركاپ، تەمىرلان) – قول باسشى، مەملەكەت قايراتكەرى 1336 جىلى تۇركىستاندا تۋعان. بارلاس تايپاسىنىڭ ءبيى تاراعاي بەكتىڭ بالاسى.
جاس كەزىندە ءبىر شايقاستا اياعىنان جاراقاتتانعان. وسىعان بايلانىستى اقساق تەمىر اتانعان.
اقساق تەمىردىڭ ۇزدىكسىز سوعىستارىنىڭ ناتيجەسىندە الىپ يمپەريا – تەمىر مەملەكەتى قۇرىلدى.
اقساق تەمىر 1405 جىلى قىتايعا جورىققا شىققاندا جولاي وتىراردا قايتىس بولادى. سامارقان قالاسىندا جەرلەنگەن.
سونىمەن قاتار تەمىر دەگەن تابيعاتتا 4 تۇراقتى جانە 5 راديوكتيۆتى يزوتوپ
بار، ب. ز. 100 جىل بولعان ەلەمەنت، ادامدار تەمىردى العاشىندا اسپاننان مەتەوريت تۇسكەن ۋاقىتتا بىلگەن.
تەمىر اليۋمينيي دەن كەيىن كوپ تارالعان مەتالل.
ەجەلگى قول ونەرشى ۇستالار مىس پەن قولادان ەڭبەك قۇرالدارىن جاساي ءجۇرىپ، ولاردان ەرەكشەلەۋ جاڭا مەتالدى بايقادى. بۇل تەمىر ەدى. تەمىر مىس پەن قولاعا قاراعاندا مىقتى بولدى. وسىلايشا ەجەلگى حالىق تەمىردەن جاسالعان قۇرالداردىڭ ارقاسىندا جۇمىستارى جەڭىلدەدى.
جانە دە تەمىرقازىق دەگەن جۇلدىز دا بار، ول كىشى ايۋداعى 2 جۇلدىزدىق شامادا جالتىراپ تۇراتىن جارىق جۇلدىز.
وسىنداي ەلىمىزدە تەمىر تۋرالى كوپتەگەن اڭىز - اڭگىمەلەر مەن تاريحتارعا سۇيەنىپ، مەنى وتباسىم تەمىرلان – دەپ اتاعان.
مارجان كوزىڭ كومىردەي،
ارام ەت ءبىتىپ سەمىرمەي.
دەنەڭ كۇشتى تەمىردەي -
دەپ ماعان ازان شاقىرىپ تەمىرلان ەسىمىن بەرگەن ەكەن.
انامنىڭ ايتۋىنشا مەنىڭ ەسىمىم تۇسىنە «ايان»- بولىپ كىرگەن، بۇل بالانىڭ اتى «تەمىرلان» بولادى دەپ. سودان وتباسىم مىقتى، قايراتتى، وجەت، قارۋلى، ىسىنە مىعىم كۇشتى بولسىن دەپ تەمىرلان اتاعان.
تەمىرلان – قارۋلى، قايراتتى، مىقتى، مىعىم، باتىل، كۇشتى
زەرتتەۋ جۇمىس
مەنىڭ زەرتتەۋ جۇمىسىمنىڭ بارىسىندا، دوستىق اۋىلدىق وكرۋگىندە 1972 ادام تۇراتىنىڭ، ونىڭ ىشىندە 6 تەمىرلان ەسىمدى ازاماتتار بار ەكەنىڭ ولار ومىردەگى ءوز ورىندارىن بىلەتىن، العا قويعان ماقساتتارىن ورىنداي الاتىن تۇلعالار ەكەنىڭ ءبىلدىم.
ارعىنمىن، بالاسىمىن اسلاننىڭ،
قالايشا مەن رۋىمدى جاسىرامىن.
ۇرپاعىمىن امانگەلدى اتامنىڭ،
اتىما زاتىمدا ساي تەمىرلانمىن.
مەنىڭ اتام 1941جىلى سوعىس باستالعان ۋاقىتتا تۋىلعان ەكەن.
سوعىسقا كەتكەن اعالارى امان - ەسەن، جەڭىسپەن ورالسىن دەپ امانگەلدى دەپ اتىن قويىپتى.
اتام مەنىڭ ءارقاشان
كىشىپەيىل بول دەگەن.
اقىل ءسوزى سانامدا،
ماقتانباۋدى ءجون كورەم.
اتام مەنىڭ ءارقاشان
مەيىرىمدى بول دەگەن.
اقىل ءسوزى سانامدا،
جاسى ۇلكەنگە جول بەرەم.
اتام مەنىڭ ءارقاشان
بول دەيتۇعىن ءتىل العىش.
ۇلكەندەردەن سودان دا
الىپ جۇرەم كىل العىس.
مەنىڭ جەتى اتام
قورىتىندى.
مەنىڭ اتىمنىڭ ماعىناسى تۋرالى شىعارماشىلىق جۇمىسىمدى زەرتتەي وتىرىپ،
تەمىردەي مىقتى، شىدامدى، اقساق تەمىردەي باتىر ءارى باتىل، تەمىرقازىقتاي جارقىراپ جان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى ەكەندىگىن ءبىلدىم.
الداعى ۋاقىتتا اتىما زاتىم ساي تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ وتان قورعار ازاماتى بولعىم كەلەدى.
شىعارماشىلىق جۇمىسىمدى تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت!
4 سىنىپ وقۋشىسى امانگەلدىيەۆ تەمىرلان اسلان ۇلى
«تەمىرلان» مەنىڭ اتىمنىڭ ماعىناسى
كىرىسپە
بالالارعا بۇگىنگى جارقىن ءومىر، باقىتتى ءداۋىر تالابىنا ساي جاراستى دا لايىقتى ەسىم قويۋ حالىق دىتتەپ وتىرعان مۇددەلى دە ماڭىزدى ماسەلەنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى.
اتا - انا دۇنيەگە كەلگەن پەرزەنتكە ماعىناسى ايقىن، ادەمى دە ايشىقتى، سۇلۋ ەسىم بەرۋدى قالايدى.
ءبىراق ولار اتتى تاڭداۋدا، ونى جازۋدا قينالىسقا ۇشىراپ وتىرادى.
ال ۇرپاققا جاراسىمدى ەسىم بەرۋ - ەجەلدەن كەلە جاتقان، ءىزى سۋىماعان يگى ءداستۇر. ەسىمدەر دە حالىق تىلىندەگى سوزدەر سياقتى ءومىر ءسۇرىپ ەسكەرىپ ءارى جاڭارىپ وتىرادى. ولار دا عاسىرلار ءۇنىن قارت شەجىرە سياقتى كەلەشەك ۇرپاققا جەتكىزىپ وتىرادى.
ات ادامعا تۋعان كەزدە بەرىلەتىڭ دەربەس اتاۋ. ادام اتىنا زاتى ساي بولۋ كەرەك. ءار ات ءوزىنىڭ ماعىناسىنا بايلانىستى ماڭىزدى بولادى.
ءار اتتىڭ تەكتىلىگى بولادى. تەكتىلىكتىڭ نەگىزگى ولشەمدەرىنىڭ ءبىرى ابىرويلى ازاماتقا اينالۋ.
وسىعان وراي حالىق اراسىندا «جاماننان جاقسى تۋادى ادام ايتسا نانعىسىز، جاقسىدان جامان تۋادى ءبىر اياق اسقا العىسىز»- دەگەن قاناتتى ءسوز ايتىلادى.
مەنىڭ شىعارماشىلىق جۇمىسىمنىڭ ماقساتى:
زەرتتەي وتىرىپ اتىمنىڭ ماعىناسىندا قانداي وي جاتقانىڭ بىلگىم كەلەدى، كەلەشەكتە جەتى اتامنىڭ اتىنا كىر كەلتىرمەيتىندەي اتا - انامنىڭ تىرەگى بولاتىنداي ازامات بولىپ ءوسۋ.
نەگىزگى ءبولىم
اسسالاۋماعالەيكۋم ۇستازدارىم،
عىلىمي جۇمىسىمدى الا كەلدىم.
باتىرلاردىڭ اتىن قۋعان مەن تەمىرلان،
امانگەلدى اسلاننىڭ بالاسى ەدىم.
تەمىرلان - ەر ادامنىڭ اتى. تەمىرلان دەگەن ەسىم تۇرىك حالقىنان شىققان.
مەن اتىمنىڭ تاريحي ماعىناسىنا توقتالا كەتسەم.
تەمىر (1411 - 12ج. ج.) – دەگەن جوشى حانىنىڭ ۇلى ورىس ۇرپاعى بولعان. تەمىر مالىك ول (اق وردانىڭ حانى)، اقساق تەمىر دەگەن حاندار بولعان.
باتىرلاردىڭ ءبارى سايىپ قىران ەمەس،
اقساق تەمىر سايىپ قىران - دەپ ءوزىم اقساق تەمىرگە توقتالا كەتكىم كەلەدى.
ءامىر تەمىر (اقساق تەمىر) – ( قۇتبيددين تەمىر تۋركاپ، تەمىرلان) – قول باسشى، مەملەكەت قايراتكەرى 1336 جىلى تۇركىستاندا تۋعان. بارلاس تايپاسىنىڭ ءبيى تاراعاي بەكتىڭ بالاسى.
جاس كەزىندە ءبىر شايقاستا اياعىنان جاراقاتتانعان. وسىعان بايلانىستى اقساق تەمىر اتانعان.
اقساق تەمىردىڭ ۇزدىكسىز سوعىستارىنىڭ ناتيجەسىندە الىپ يمپەريا – تەمىر مەملەكەتى قۇرىلدى.
اقساق تەمىر 1405 جىلى قىتايعا جورىققا شىققاندا جولاي وتىراردا قايتىس بولادى. سامارقان قالاسىندا جەرلەنگەن.
سونىمەن قاتار تەمىر دەگەن تابيعاتتا 4 تۇراقتى جانە 5 راديوكتيۆتى يزوتوپ
بار، ب. ز. 100 جىل بولعان ەلەمەنت، ادامدار تەمىردى العاشىندا اسپاننان مەتەوريت تۇسكەن ۋاقىتتا بىلگەن.
تەمىر اليۋمينيي دەن كەيىن كوپ تارالعان مەتالل.
ەجەلگى قول ونەرشى ۇستالار مىس پەن قولادان ەڭبەك قۇرالدارىن جاساي ءجۇرىپ، ولاردان ەرەكشەلەۋ جاڭا مەتالدى بايقادى. بۇل تەمىر ەدى. تەمىر مىس پەن قولاعا قاراعاندا مىقتى بولدى. وسىلايشا ەجەلگى حالىق تەمىردەن جاسالعان قۇرالداردىڭ ارقاسىندا جۇمىستارى جەڭىلدەدى.
جانە دە تەمىرقازىق دەگەن جۇلدىز دا بار، ول كىشى ايۋداعى 2 جۇلدىزدىق شامادا جالتىراپ تۇراتىن جارىق جۇلدىز.
وسىنداي ەلىمىزدە تەمىر تۋرالى كوپتەگەن اڭىز - اڭگىمەلەر مەن تاريحتارعا سۇيەنىپ، مەنى وتباسىم تەمىرلان – دەپ اتاعان.
مارجان كوزىڭ كومىردەي،
ارام ەت ءبىتىپ سەمىرمەي.
دەنەڭ كۇشتى تەمىردەي -
دەپ ماعان ازان شاقىرىپ تەمىرلان ەسىمىن بەرگەن ەكەن.
انامنىڭ ايتۋىنشا مەنىڭ ەسىمىم تۇسىنە «ايان»- بولىپ كىرگەن، بۇل بالانىڭ اتى «تەمىرلان» بولادى دەپ. سودان وتباسىم مىقتى، قايراتتى، وجەت، قارۋلى، ىسىنە مىعىم كۇشتى بولسىن دەپ تەمىرلان اتاعان.
تەمىرلان – قارۋلى، قايراتتى، مىقتى، مىعىم، باتىل، كۇشتى
زەرتتەۋ جۇمىس
مەنىڭ زەرتتەۋ جۇمىسىمنىڭ بارىسىندا، دوستىق اۋىلدىق وكرۋگىندە 1972 ادام تۇراتىنىڭ، ونىڭ ىشىندە 6 تەمىرلان ەسىمدى ازاماتتار بار ەكەنىڭ ولار ومىردەگى ءوز ورىندارىن بىلەتىن، العا قويعان ماقساتتارىن ورىنداي الاتىن تۇلعالار ەكەنىڭ ءبىلدىم.
ارعىنمىن، بالاسىمىن اسلاننىڭ،
قالايشا مەن رۋىمدى جاسىرامىن.
ۇرپاعىمىن امانگەلدى اتامنىڭ،
اتىما زاتىمدا ساي تەمىرلانمىن.
مەنىڭ اتام 1941جىلى سوعىس باستالعان ۋاقىتتا تۋىلعان ەكەن.
سوعىسقا كەتكەن اعالارى امان - ەسەن، جەڭىسپەن ورالسىن دەپ امانگەلدى دەپ اتىن قويىپتى.
اتام مەنىڭ ءارقاشان
كىشىپەيىل بول دەگەن.
اقىل ءسوزى سانامدا،
ماقتانباۋدى ءجون كورەم.
اتام مەنىڭ ءارقاشان
مەيىرىمدى بول دەگەن.
اقىل ءسوزى سانامدا،
جاسى ۇلكەنگە جول بەرەم.
اتام مەنىڭ ءارقاشان
بول دەيتۇعىن ءتىل العىش.
ۇلكەندەردەن سودان دا
الىپ جۇرەم كىل العىس.
مەنىڭ جەتى اتام
قورىتىندى.
مەنىڭ اتىمنىڭ ماعىناسى تۋرالى شىعارماشىلىق جۇمىسىمدى زەرتتەي وتىرىپ،
تەمىردەي مىقتى، شىدامدى، اقساق تەمىردەي باتىر ءارى باتىل، تەمىرقازىقتاي جارقىراپ جان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى ەكەندىگىن ءبىلدىم.
الداعى ۋاقىتتا اتىما زاتىم ساي تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ وتان قورعار ازاماتى بولعىم كەلەدى.
شىعارماشىلىق جۇمىسىمدى تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت!
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
