ءتۇبىر سوزدەر
«ورلەۋ» بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ۇلتتىق ورتالىعى ۇيىمداستىرعان سەميناردا بەرىلگەن اشىق ساباق جوسپارى
تاقىرىبى: ءتۇبىر سوزدەر
9 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى:
تاربيەلىك: ءتۇبىر سوزدەردى وقۋشىلارعا تانىستىرا وتىرىپ، تۇسىنىك بەرۋ.
تۇزەتۋ - دامىتۋشىلىق: جاتتىعۋلار ورىنداي وتىرىپ، ءتۇبىر سوزدەر تۋرالى العان بىلىمدەرىن دامىتۋ. وقۋشىلاردىڭ وي - ورىستەرىن، سوزدىك قورلارىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا، ساۋاتتىلىققا، بەلسەندىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، اجىراتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەر بەلسەندى تاقتا، كەسپە كارتوچكالار.
ءپان ارالىق بايلانىسى: ورىس ءتىلى،.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: (2 مين).
پسيحولوگيالىق ءسات:
1 - سلايد. تاقتادا كۇز كورىنىسى.
م. ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
و. ءقۇز مەزگىلى.
م. كۇز ايلارىن اتاڭدارشى؟
و. قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
م. قۇزدەگى تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
و. قۇستار جىلى جاققا ۇشادى، جاڭبىر جاۋادى، كۇن سۋىتادى، جاپىراقتار تۇسەدى.
م. جاقسى ولاي بولسا بۇگىنگى ساباعىمىزعا ساتتىلىك تىلەي وتىرا، مىنا ولەڭ جولدارىن حورمەن ايتامىز.
2 - سلايد پسيحولوگيالىق دايىندىق:
ماقساتىمىز - ءبىلىم الۋ
مىندەتىمىز – ەڭبەكتەنۋ.
ەڭبەك ەتىپ جۇمىلا
«5»- كە قولدى جەتكىزۋ.
جارايسىڭدار، بالالار ولاي بولسا ساباعىمىزدى باستايمىز. ساباق باسىنداعى كوڭىل - كۇيلەرىڭ قانداي؟ سمايليكتەرمەن كورسەتىڭدەر.
بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز كۇندەگى ساباقتان ەرەكشە، سەبەبى قوناقتار كەلىپ وتىر. ول كىسىلەر سەندەردىڭ تارتىپتەرىڭدى، بىلىمدەرىڭدى كورگەلى كەلىپتى.
ءبارىمىز ساباققا بەلسەندى قاتىسىپ وتىرايىق!
3 - سلايد ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ: (4 مين).
ۇيگە قانداي تاپسىرمالار بەرىلدى؟
I. بۋىنداردى وقىپ كەلۋ.
II. ماقالدى وقىپ كەلۋ.
III. ماقال جاتتاپ كەلۋ.
جاتتاپ كەلگەن وقۋشىلاردان سۇرايمىن.
4 - سلايد ءىىى. وتكەن تاقىرىپتى بەكىتۋگە ارنالعان تاپسىرما: (3 مين)
سينونيم، ومونيم، انتونيم سوزدەردى قايتالاۋ ماقساتىندا «سوزدەردى دۇرىس ورنالاستىرۋ» ويىنى ارقىلى ەرەجەنى قايتالاپ ءوتۋ.
سينونيمدەر – ايتىلۋى ءارتۇرلى، ماعىناسى جاقىن سوزدەر.
ومونيمدەر – دىبىستالۋى بىردەي، ماعىنالارى ءارتۇرلى سوزدەر.
انتونيمدەر – ماعىناسى ءبىر - بىرىنە قاراما - قارسى سوزدەر.
وقۋشى جاۋاپتارى تىڭدالادى، سوسىن ءوزىم تولىقتىرامىن.
5 - سلايد IV. جاڭا ماتەريالدى يگەرۋگە دايىنداۋ كەزەڭى. (2 مين)
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
م: بالالار جاڭا ساباقتى باستاماس بۇرىن مىنا ءسوزجۇمباقتى شەشەيىك.
سۋرەتتەردىڭ ءبىرىنشى ارىپتەرىن الىپ وقىساق، جاڭا تاقىرىبىمىز شىعادى.
تاقتا ءۇي بالاپان ىرىمشىك راۋشان ءتۇبىر
ءۇ. جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ كەزەڭى: (3مين)
ەرەجە – قازاق ءتىلىنىڭ ءسوز قۇرامى ءتۇبىر مەن قوسىمشادان (جۇرناق پەن جالعاۋدان) تۇرادى.
ءسوزدىڭ بولىنبەيتىن ماعىنالىق بولىگىن ءتۇبىر دەيمىز.
بۇگىنگى ساباقتا ءتۇبىر سوزدەردى تاۋىپ، بەلگىلەۋگە ۇيرەنەمىز.
م. سونىمەن بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: ءتۇبىر سوزدەر دەپ اتالادى.
م. ەندى، بالالار، داپتەرىمىزدى اشىپ، كۇننىڭ جادىن جازايىق.
قازاننىڭ جيىرما ءتورتى.
ءتۇبىر سوزدەر.
1. سۋرەتپەن جۇمىس. (2 مين) ءبىر سوزبەن جاۋاپ بەرۋ ادىسىمەن. تاقتاعا جازۋ، ءتۇبىرىن كورسەتۋ.
• مىنا سۋرەتتەن كىمدى كورىپ وتىرمىز؟ (وقۋشى)
• ونىڭ الدىنداعى نە؟ (وقۋلىق)
• ول مەكتەپكە نەلىكتەن باردى؟ ( وقۋعا)
وسى سوزدەردىڭ ءتۇبىر قانداي؟ (وقۋ)
2. ماتىنمەن جۇمىس: (10 مين) ءماتىندى وقىتۋ، اۋدارۋ. استى سىزىلعان سوزدەردىڭ ءتۇبىرىن تابۋ.
كۇز
كۇز ءتۇستى. كۇن سۋىتتى. اعاشتىڭ جاپىراقتارى سارعايدى. ولار جەرگە ءتۇستى. كۇزدە استىق جينالادى. قۇستار جىلى جاققا كەتەدى. باقشادان كوكونىستەر جينالادى. جاڭبىر ءجيى جاۋادى.
ءۇI. سەرگىتۋ ءساتى: «كوزگە ارنالعان جاتتىعۋلار»
VII. تۇسىنگەندى تەكسەرۋ كەزەڭى (5 مين)
مۇمكىندىكتەرىنە قاراي تاپسىرمالار:
I. دەڭگەي – سوزدەر نەشە ارىپتەن جاسالعانىن كورسەتۋ. (ناپيسات سيفرامي يز سكولكيح بۋكۆ سوستويت سلوۆو)
كۇز (3)، مەزگىلدەر، جاپىراق، كۇز، جاڭبىر، جيدەك، اسپاندا
II. دەڭگەي – سوزدەردىڭ ءتۇبىرىن بەلگىلەۋ. اعاشتار، قۇستارى، شوپتەر، كۇزگى، ايلارى، جاپىراقتار.
III. دەڭگەي – سوزدەردەن دۇرىس سويلەم قۇرا.
1. وتە، سالقىن، كەشە، بولدى.
2. ەرتەڭ، بولادى، كۇن، تاماشا.
3. سوقتى، جەل، كەشە، قاتتى.
دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى تالداپ شىعادى.
ءۇى. ساباقتى قورىتۋ. (3 مين).
«سۋرەتپەن ءسوزدى قوس» ويىنى. تاقتاداعى سۋرەتتەرگە سوزدەرىن قوسۋ. ولار بارلىعىدا ءتۇبىر سوزدەر ەكەنىن كورسەتۋ. ەرەجەسىن شىعارۋ، وقىتۋ. 1 - 2 بالاعا.
ءۇىى. باعالاۋ: (2 مين).
وقۋشىلاردى جەتون ارقىلى باعالاۋ، ماداقتاۋ.
كوڭىل - كۇي رەفلەكسياسى
ساباق سوڭىندا ءوزىنىڭ كوڭىل - كۇيلەرىن كورسەتەدى.
ءىX. ۇيگە تاپسىرما: (2 مين).
1. كۇز سۋرەتىن بوياپ اكەلۋ.
2. كۇز تۋرالى ولەڭدى مانەرلەپ وقىپ كەلۋ.
3. ەرەجە جاتتاپ كەلۋ.
«ەرەكشە ءبىلىم بەرىلۋىنە قاجەتتىلىگى بار
جەتىم بالالار مەن اتا - اناسىنىڭ قامقورىنسىز قالعان بالالارعا ارنالعان
№2 قوستاناي ارنايى مەكتەپ - ينتەرناتى» كمم
وتكىزگەن: قازاق ءتىلى ءمۇعالىمى: جۋسۋپوۆا گۇلنار داۋرحان قىزى
ءتۇبىر سوزدەر. جۇكتەۋ
تاقىرىبى: ءتۇبىر سوزدەر
9 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى:
تاربيەلىك: ءتۇبىر سوزدەردى وقۋشىلارعا تانىستىرا وتىرىپ، تۇسىنىك بەرۋ.
تۇزەتۋ - دامىتۋشىلىق: جاتتىعۋلار ورىنداي وتىرىپ، ءتۇبىر سوزدەر تۋرالى العان بىلىمدەرىن دامىتۋ. وقۋشىلاردىڭ وي - ورىستەرىن، سوزدىك قورلارىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا، ساۋاتتىلىققا، بەلسەندىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، اجىراتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەر بەلسەندى تاقتا، كەسپە كارتوچكالار.
ءپان ارالىق بايلانىسى: ورىس ءتىلى،.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: (2 مين).
پسيحولوگيالىق ءسات:
1 - سلايد. تاقتادا كۇز كورىنىسى.
م. ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
و. ءقۇز مەزگىلى.
م. كۇز ايلارىن اتاڭدارشى؟
و. قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
م. قۇزدەگى تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
و. قۇستار جىلى جاققا ۇشادى، جاڭبىر جاۋادى، كۇن سۋىتادى، جاپىراقتار تۇسەدى.
م. جاقسى ولاي بولسا بۇگىنگى ساباعىمىزعا ساتتىلىك تىلەي وتىرا، مىنا ولەڭ جولدارىن حورمەن ايتامىز.
2 - سلايد پسيحولوگيالىق دايىندىق:
ماقساتىمىز - ءبىلىم الۋ
مىندەتىمىز – ەڭبەكتەنۋ.
ەڭبەك ەتىپ جۇمىلا
«5»- كە قولدى جەتكىزۋ.
جارايسىڭدار، بالالار ولاي بولسا ساباعىمىزدى باستايمىز. ساباق باسىنداعى كوڭىل - كۇيلەرىڭ قانداي؟ سمايليكتەرمەن كورسەتىڭدەر.
بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز كۇندەگى ساباقتان ەرەكشە، سەبەبى قوناقتار كەلىپ وتىر. ول كىسىلەر سەندەردىڭ تارتىپتەرىڭدى، بىلىمدەرىڭدى كورگەلى كەلىپتى.
ءبارىمىز ساباققا بەلسەندى قاتىسىپ وتىرايىق!
3 - سلايد ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ: (4 مين).
ۇيگە قانداي تاپسىرمالار بەرىلدى؟
I. بۋىنداردى وقىپ كەلۋ.
II. ماقالدى وقىپ كەلۋ.
III. ماقال جاتتاپ كەلۋ.
جاتتاپ كەلگەن وقۋشىلاردان سۇرايمىن.
4 - سلايد ءىىى. وتكەن تاقىرىپتى بەكىتۋگە ارنالعان تاپسىرما: (3 مين)
سينونيم، ومونيم، انتونيم سوزدەردى قايتالاۋ ماقساتىندا «سوزدەردى دۇرىس ورنالاستىرۋ» ويىنى ارقىلى ەرەجەنى قايتالاپ ءوتۋ.
سينونيمدەر – ايتىلۋى ءارتۇرلى، ماعىناسى جاقىن سوزدەر.
ومونيمدەر – دىبىستالۋى بىردەي، ماعىنالارى ءارتۇرلى سوزدەر.
انتونيمدەر – ماعىناسى ءبىر - بىرىنە قاراما - قارسى سوزدەر.
وقۋشى جاۋاپتارى تىڭدالادى، سوسىن ءوزىم تولىقتىرامىن.
5 - سلايد IV. جاڭا ماتەريالدى يگەرۋگە دايىنداۋ كەزەڭى. (2 مين)
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
م: بالالار جاڭا ساباقتى باستاماس بۇرىن مىنا ءسوزجۇمباقتى شەشەيىك.
سۋرەتتەردىڭ ءبىرىنشى ارىپتەرىن الىپ وقىساق، جاڭا تاقىرىبىمىز شىعادى.
تاقتا ءۇي بالاپان ىرىمشىك راۋشان ءتۇبىر
ءۇ. جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ كەزەڭى: (3مين)
ەرەجە – قازاق ءتىلىنىڭ ءسوز قۇرامى ءتۇبىر مەن قوسىمشادان (جۇرناق پەن جالعاۋدان) تۇرادى.
ءسوزدىڭ بولىنبەيتىن ماعىنالىق بولىگىن ءتۇبىر دەيمىز.
بۇگىنگى ساباقتا ءتۇبىر سوزدەردى تاۋىپ، بەلگىلەۋگە ۇيرەنەمىز.
م. سونىمەن بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: ءتۇبىر سوزدەر دەپ اتالادى.
م. ەندى، بالالار، داپتەرىمىزدى اشىپ، كۇننىڭ جادىن جازايىق.
قازاننىڭ جيىرما ءتورتى.
ءتۇبىر سوزدەر.
1. سۋرەتپەن جۇمىس. (2 مين) ءبىر سوزبەن جاۋاپ بەرۋ ادىسىمەن. تاقتاعا جازۋ، ءتۇبىرىن كورسەتۋ.
• مىنا سۋرەتتەن كىمدى كورىپ وتىرمىز؟ (وقۋشى)
• ونىڭ الدىنداعى نە؟ (وقۋلىق)
• ول مەكتەپكە نەلىكتەن باردى؟ ( وقۋعا)
وسى سوزدەردىڭ ءتۇبىر قانداي؟ (وقۋ)
2. ماتىنمەن جۇمىس: (10 مين) ءماتىندى وقىتۋ، اۋدارۋ. استى سىزىلعان سوزدەردىڭ ءتۇبىرىن تابۋ.
كۇز
كۇز ءتۇستى. كۇن سۋىتتى. اعاشتىڭ جاپىراقتارى سارعايدى. ولار جەرگە ءتۇستى. كۇزدە استىق جينالادى. قۇستار جىلى جاققا كەتەدى. باقشادان كوكونىستەر جينالادى. جاڭبىر ءجيى جاۋادى.
ءۇI. سەرگىتۋ ءساتى: «كوزگە ارنالعان جاتتىعۋلار»
VII. تۇسىنگەندى تەكسەرۋ كەزەڭى (5 مين)
مۇمكىندىكتەرىنە قاراي تاپسىرمالار:
I. دەڭگەي – سوزدەر نەشە ارىپتەن جاسالعانىن كورسەتۋ. (ناپيسات سيفرامي يز سكولكيح بۋكۆ سوستويت سلوۆو)
كۇز (3)، مەزگىلدەر، جاپىراق، كۇز، جاڭبىر، جيدەك، اسپاندا
II. دەڭگەي – سوزدەردىڭ ءتۇبىرىن بەلگىلەۋ. اعاشتار، قۇستارى، شوپتەر، كۇزگى، ايلارى، جاپىراقتار.
III. دەڭگەي – سوزدەردەن دۇرىس سويلەم قۇرا.
1. وتە، سالقىن، كەشە، بولدى.
2. ەرتەڭ، بولادى، كۇن، تاماشا.
3. سوقتى، جەل، كەشە، قاتتى.
دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى تالداپ شىعادى.
ءۇى. ساباقتى قورىتۋ. (3 مين).
«سۋرەتپەن ءسوزدى قوس» ويىنى. تاقتاداعى سۋرەتتەرگە سوزدەرىن قوسۋ. ولار بارلىعىدا ءتۇبىر سوزدەر ەكەنىن كورسەتۋ. ەرەجەسىن شىعارۋ، وقىتۋ. 1 - 2 بالاعا.
ءۇىى. باعالاۋ: (2 مين).
وقۋشىلاردى جەتون ارقىلى باعالاۋ، ماداقتاۋ.
كوڭىل - كۇي رەفلەكسياسى
ساباق سوڭىندا ءوزىنىڭ كوڭىل - كۇيلەرىن كورسەتەدى.
ءىX. ۇيگە تاپسىرما: (2 مين).
1. كۇز سۋرەتىن بوياپ اكەلۋ.
2. كۇز تۋرالى ولەڭدى مانەرلەپ وقىپ كەلۋ.
3. ەرەجە جاتتاپ كەلۋ.
«ەرەكشە ءبىلىم بەرىلۋىنە قاجەتتىلىگى بار
جەتىم بالالار مەن اتا - اناسىنىڭ قامقورىنسىز قالعان بالالارعا ارنالعان
№2 قوستاناي ارنايى مەكتەپ - ينتەرناتى» كمم
وتكىزگەن: قازاق ءتىلى ءمۇعالىمى: جۋسۋپوۆا گۇلنار داۋرحان قىزى
ءتۇبىر سوزدەر. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ق ر قم كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى سابىر راحىموۆ اتىنداعى
-
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
