تۋعان كۇنگە سىيلىق دايىندايمىن. شىراي تۇرلەرى
6 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تۋعان كۇنگە سىيلىق دايىندايمىن. شىراي تۇرلەرى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىگى: بەرىلگەن تاقىرىپ اياسىندا سۇحباتتاسۋ. تاقىرىپ بويىنشا جاڭا سوزدەر ۇيرەتۋ. سويلەسىم ارەكەتتەرى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ سويلەۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ. ول ارەكەتتەردى جۇيەلى تۇردە قولدانۋ. پراكتيكالىق جۇمىستارعا مەيلىنشە كوپ كوڭىل ءبولىپ، تىلدەسىم ارەكەتىنە جەتەلەۋ.
سىن ەسىمنىڭ شىراي تۇرلەرىن مەڭگەرتۋ.
ءا) دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ بايلانىستىرىپ سويلەۋ داعدىسىن ديالوگ ارقىلى قالىپتاستىرۋ. بەرىلگەن ماتەريالداردى ومىردەگى جاعدايلارمەن سالىستىرا وتىرىپ، تىلدەسىم ارەكەتىن جانداندىرۋ.
ب) تاربيەلىگى: وقۋشىلارعا ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، سۇحباتتاسۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەستە، كلاسستەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار!
- وتىرىڭدار.
- سىنىپ ساباققا دايىن با؟
- كوڭىل - كۇيلەرىڭ قالاي؟
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- تاپسىرمانى دەرلىك ورىندادىق پا؟
- قانە، ولاي بولسا، ءۇي جۇمىسىن تاپسىرايىق. (تاپسىرمانى جالپىلاي سۇراقتارمەن جانە جەكەلەپ سۇراپ شىعۋ)
III. جاڭا ساباققا دايارلاۋ:
- سەندەر تۋعان كۇندەرىڭدى تويلايسىڭدار ما؟
- تۋعان كۇندەرىڭدە قانداي سىيلىقتار الاسىڭدار؟
- تۋعان كۇندى تويلاۋ قاجەت پە؟
IY. جاڭا تاقىرىپ:
گرامماتيكا. سىن ەسىمنىڭ شىرايلارى.
1. جاي شىراي.
2. سالىستىرمالى شىراي.
3. كۇشەيتپەلى شىراي.
4. اسىرمالى شىراي.
سالىستىرمالى شىراي.
- لاۋ/لەۋ، - داۋ/دەۋ، - تاۋ/تەۋ: قىزىل+داۋ، قاتتى+لاۋ، بيىك+تەۋ…
- راق/رەك، - ىراق/ىرەك: جاسىل+ىراق، ۇلكەن+ىرەك، كىشى+رەك، كۇشتى+رەك…
مىنا جەر وتكەندەگىدەن بيىكتەۋ. ول ساعان قاراعاندا كۇشتىرەك.
كۇشەيتپەلى شىراي.
وتە، تىم، ءتىپتى، اسا، ناعىز، ەڭ+س. ە. وتە اۋىر، ەڭ سۇلۋ، ناعىز ەر…
كۇشەيتكىش بۋىندار: قىپ - قىزىل، ءۇپ - ۇلكەن، اپ - اۋىر، جاپ - جاسىل…
تىم قيىن بولدى. ءۇپ - ۇلكەن بالا ەدى عوي. ناعىز ەر جىگىتتىڭ ءىسى.
1. ماتىنگە دەيىنگى جۇمىس:
سوزدىكپەن جۇمىس:
ا) بەرىلگەن سوزدەردىڭ وقىلۋىمەن، اۋدارماسىمەن، قولدانىلۋ اياسىمەن تانىستىرۋ
ءا) سوزدەردى حورمەن، جەكەلەپ وقىتىپ شىعۋ
ب) سول سوزدەردى قاتىستىرا وتىرىپ، ءسوز تىركەستەرىن، سويلەمدەر قۇراتۋ
قۋانىش - رادوست دوستار - درۋزيا
ريزاشىلىق - بلاگودارنوست قۇتتىقتاۋ - پوزدراۆليات
كوڭىلسىز - نيەۆەسەلىي باۋىرمال - دوبرىي
2. ماتىنمەن جۇمىس:
- بەرىلگەن ءماتىندى مانەرلەپ وقىپ شىعۋ
- وقۋشىلارعا جەكەلەپ، كەزەكپە - كەزەك وقىتىپ شىعۋ
- ءماتىندى اۋدارتۋ
تۋعان كۇن كەشىندە.
ايگۇل جازعى دەمالىسىندا اتاسى مەن اجەسىنىڭ اۋىلىنا باردى. اۋىلداعى اعاسى مەن جەڭگەسى قالاعا جۇمىستارىمەن جول ءجۇرىپ كەتكەن ەدى. اۋىلداعى باۋىرى ءاليدىڭ ەرتەڭ تۋعان كۇنى، ال ونىڭ اتا - اناسى كەش كەلەتىن بولدى. ەرتەمەن ايگۇل باۋىرىن تۋعان كۇنىمەن قۇتتىقتادى. ونىڭ كوڭىلسىز ءتۇرىن كورىپ:
- ءالي، تۋعان كۇنىڭە دوستارىڭدى شاقىر، مەن سەنىڭ قۇرمەتىڭە جاقسى كەش
ۇيىمداستىرامىن - دەدى. ءالي قۋانعانىنان اپكەسىنىڭ بەتىنەن ءسۇيىپ الدى. ايگۇل دۇكەننەن كەرەكتى ازىق - تۇلىكتى ساتىپ الىپ كەلدى. ول تۇشپارا، قۇيماق جانە تورت ءپىسىردى. تۋعان كۇن كەشىنىڭ داستارحانى دا دايىن بولدى. كەشكە جينالعان تۋىستار مەن دوستار جاقسى تىلەكتەر ايتتى، ءان سالىپ، بي بيلەدى، ويىن وينادى. كەش وتە كوڭىلدى ءوتتى. اتاسى مەن اجەسى ايگۇلدىڭ باۋىرمالدىعىنا ءسۇيسىنىپ، ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
3. ماتىننەن كەيىنگى جۇمىس:
ماتىنگە بىرنەشە سۇراقتار دايىنداۋ.
ماتىننەن سىن ەسىمدەردى تەرىپ جازىپ، ولاردى سالىستىرمالى جانە كۇشەيتپەلى شىراي تۇرلەرىنە اينالدىرۋ.
V. سەرگىتۋ ءساتى:
ءماتىن بويىنشا م. شاحانوۆتىڭ «تۋعان كۇن كەشىندە» ءانىن تىڭداتۋ.
VI. بەكىتۋ:
- سونىمەن بۇگىنگى ساباقتا نە ىستەدىك؟
- قانداي جاڭا سوزدەرمەن تانىستىق؟
- قانداي ءماتىن وقىدىق؟
- سىن ەسىمنىڭ قانداي شىرايلارى بار؟
- سالىستىرمالى شىراي قالاي جاسالادى؟
- كۇشەيتپەلى شىراي قالاي جاسالادى؟
YII. باعالاۋ.
YIII. ۇيگە تاپسىرما:
3 - تاپسىرما. ءتيىستى سەپتىك جالعاۋىن قويىپ، كوشىرىپ جازىڭدار.
جومارت سەن تۋعان كۇن كەشى... سىيلىق الدىڭ با؟ گۇلدەردى ۇستەل... ورتاسىنا قويىڭدار. قوناقتار... سۋسىن بەرىڭدەر. ءسىز قوناق... ءجيى باراسىز با؟
4 - تاپسىرما. سوزدەردى جۇپتاستىرىڭدار.
سالتانات ورتالىقتار
دەمالىس ورتالىقتارى
ساۋدا سارايلارى
ءزاۋلىم ۇيلەر
مادەني ورىندارى
IX. رەفلەكسيا.
X. ساباق سوڭى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تۋعان كۇنگە سىيلىق دايىندايمىن. شىراي تۇرلەرى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىگى: بەرىلگەن تاقىرىپ اياسىندا سۇحباتتاسۋ. تاقىرىپ بويىنشا جاڭا سوزدەر ۇيرەتۋ. سويلەسىم ارەكەتتەرى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ سويلەۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ. ول ارەكەتتەردى جۇيەلى تۇردە قولدانۋ. پراكتيكالىق جۇمىستارعا مەيلىنشە كوپ كوڭىل ءبولىپ، تىلدەسىم ارەكەتىنە جەتەلەۋ.
سىن ەسىمنىڭ شىراي تۇرلەرىن مەڭگەرتۋ.
ءا) دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ بايلانىستىرىپ سويلەۋ داعدىسىن ديالوگ ارقىلى قالىپتاستىرۋ. بەرىلگەن ماتەريالداردى ومىردەگى جاعدايلارمەن سالىستىرا وتىرىپ، تىلدەسىم ارەكەتىن جانداندىرۋ.
ب) تاربيەلىگى: وقۋشىلارعا ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، سۇحباتتاسۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەستە، كلاسستەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار!
- وتىرىڭدار.
- سىنىپ ساباققا دايىن با؟
- كوڭىل - كۇيلەرىڭ قالاي؟
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- تاپسىرمانى دەرلىك ورىندادىق پا؟
- قانە، ولاي بولسا، ءۇي جۇمىسىن تاپسىرايىق. (تاپسىرمانى جالپىلاي سۇراقتارمەن جانە جەكەلەپ سۇراپ شىعۋ)
III. جاڭا ساباققا دايارلاۋ:
- سەندەر تۋعان كۇندەرىڭدى تويلايسىڭدار ما؟
- تۋعان كۇندەرىڭدە قانداي سىيلىقتار الاسىڭدار؟
- تۋعان كۇندى تويلاۋ قاجەت پە؟
IY. جاڭا تاقىرىپ:
گرامماتيكا. سىن ەسىمنىڭ شىرايلارى.
1. جاي شىراي.
2. سالىستىرمالى شىراي.
3. كۇشەيتپەلى شىراي.
4. اسىرمالى شىراي.
سالىستىرمالى شىراي.
- لاۋ/لەۋ، - داۋ/دەۋ، - تاۋ/تەۋ: قىزىل+داۋ، قاتتى+لاۋ، بيىك+تەۋ…
- راق/رەك، - ىراق/ىرەك: جاسىل+ىراق، ۇلكەن+ىرەك، كىشى+رەك، كۇشتى+رەك…
مىنا جەر وتكەندەگىدەن بيىكتەۋ. ول ساعان قاراعاندا كۇشتىرەك.
كۇشەيتپەلى شىراي.
وتە، تىم، ءتىپتى، اسا، ناعىز، ەڭ+س. ە. وتە اۋىر، ەڭ سۇلۋ، ناعىز ەر…
كۇشەيتكىش بۋىندار: قىپ - قىزىل، ءۇپ - ۇلكەن، اپ - اۋىر، جاپ - جاسىل…
تىم قيىن بولدى. ءۇپ - ۇلكەن بالا ەدى عوي. ناعىز ەر جىگىتتىڭ ءىسى.
1. ماتىنگە دەيىنگى جۇمىس:
سوزدىكپەن جۇمىس:
ا) بەرىلگەن سوزدەردىڭ وقىلۋىمەن، اۋدارماسىمەن، قولدانىلۋ اياسىمەن تانىستىرۋ
ءا) سوزدەردى حورمەن، جەكەلەپ وقىتىپ شىعۋ
ب) سول سوزدەردى قاتىستىرا وتىرىپ، ءسوز تىركەستەرىن، سويلەمدەر قۇراتۋ
قۋانىش - رادوست دوستار - درۋزيا
ريزاشىلىق - بلاگودارنوست قۇتتىقتاۋ - پوزدراۆليات
كوڭىلسىز - نيەۆەسەلىي باۋىرمال - دوبرىي
2. ماتىنمەن جۇمىس:
- بەرىلگەن ءماتىندى مانەرلەپ وقىپ شىعۋ
- وقۋشىلارعا جەكەلەپ، كەزەكپە - كەزەك وقىتىپ شىعۋ
- ءماتىندى اۋدارتۋ
تۋعان كۇن كەشىندە.
ايگۇل جازعى دەمالىسىندا اتاسى مەن اجەسىنىڭ اۋىلىنا باردى. اۋىلداعى اعاسى مەن جەڭگەسى قالاعا جۇمىستارىمەن جول ءجۇرىپ كەتكەن ەدى. اۋىلداعى باۋىرى ءاليدىڭ ەرتەڭ تۋعان كۇنى، ال ونىڭ اتا - اناسى كەش كەلەتىن بولدى. ەرتەمەن ايگۇل باۋىرىن تۋعان كۇنىمەن قۇتتىقتادى. ونىڭ كوڭىلسىز ءتۇرىن كورىپ:
- ءالي، تۋعان كۇنىڭە دوستارىڭدى شاقىر، مەن سەنىڭ قۇرمەتىڭە جاقسى كەش
ۇيىمداستىرامىن - دەدى. ءالي قۋانعانىنان اپكەسىنىڭ بەتىنەن ءسۇيىپ الدى. ايگۇل دۇكەننەن كەرەكتى ازىق - تۇلىكتى ساتىپ الىپ كەلدى. ول تۇشپارا، قۇيماق جانە تورت ءپىسىردى. تۋعان كۇن كەشىنىڭ داستارحانى دا دايىن بولدى. كەشكە جينالعان تۋىستار مەن دوستار جاقسى تىلەكتەر ايتتى، ءان سالىپ، بي بيلەدى، ويىن وينادى. كەش وتە كوڭىلدى ءوتتى. اتاسى مەن اجەسى ايگۇلدىڭ باۋىرمالدىعىنا ءسۇيسىنىپ، ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
3. ماتىننەن كەيىنگى جۇمىس:
ماتىنگە بىرنەشە سۇراقتار دايىنداۋ.
ماتىننەن سىن ەسىمدەردى تەرىپ جازىپ، ولاردى سالىستىرمالى جانە كۇشەيتپەلى شىراي تۇرلەرىنە اينالدىرۋ.
V. سەرگىتۋ ءساتى:
ءماتىن بويىنشا م. شاحانوۆتىڭ «تۋعان كۇن كەشىندە» ءانىن تىڭداتۋ.
VI. بەكىتۋ:
- سونىمەن بۇگىنگى ساباقتا نە ىستەدىك؟
- قانداي جاڭا سوزدەرمەن تانىستىق؟
- قانداي ءماتىن وقىدىق؟
- سىن ەسىمنىڭ قانداي شىرايلارى بار؟
- سالىستىرمالى شىراي قالاي جاسالادى؟
- كۇشەيتپەلى شىراي قالاي جاسالادى؟
YII. باعالاۋ.
YIII. ۇيگە تاپسىرما:
3 - تاپسىرما. ءتيىستى سەپتىك جالعاۋىن قويىپ، كوشىرىپ جازىڭدار.
جومارت سەن تۋعان كۇن كەشى... سىيلىق الدىڭ با؟ گۇلدەردى ۇستەل... ورتاسىنا قويىڭدار. قوناقتار... سۋسىن بەرىڭدەر. ءسىز قوناق... ءجيى باراسىز با؟
4 - تاپسىرما. سوزدەردى جۇپتاستىرىڭدار.
سالتانات ورتالىقتار
دەمالىس ورتالىقتارى
ساۋدا سارايلارى
ءزاۋلىم ۇيلەر
مادەني ورىندارى
IX. رەفلەكسيا.
X. ساباق سوڭى.
You Might Also Like
-
كوڭىلدى تۋعان كۇن (كوڭىلدەندىرۋ ءىس - شاراسى)
