InfoHub Logo

تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبى: «تۋعان ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى».
تاربيە ساعاتىنىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلاردى ءوز انا ءتىلىنىڭ ءقادىر - قاسيەتىن ءبىلىپ، ءوز انا ءتىلىنىڭ كوركەمدىگىن سەزىنىپ، ءسوز قۇدىرەتىن ءتۇسىنىپ، ونىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن ۇعۋعا ۇيرەتۋ.
2. سوزدىك قورلارىن مولايتىپ، شەشەندىك ونەرگە باۋلۋ.
3. انا ءتىلىن قاستەرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد، ناقىل سوزدەر، ماقال ماتەلدەر

تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردىڭ نازارىن اۋدارۋ.
ۇلكەنگە دە ءسىز،
كىشىگە دە ءسىز.
سالەم بەردىك سىزدەرگە
قۇرمەتپەنەن ءبىز.

ءىى. كىرىسپە ءسوز:
- قۇرمەتتى وقۋشىلار، ۇستازدار! «تۋعان ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى» اتتى تاربيە ساعاتىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
مەملەكەتىمىز ق ر دەپ اتالادى. ق ر - دىڭ جەر كولەمى ۇلكەن. ءوز ءانۇرانى، ەلتاڭباسى، تۋى، اتازاڭى بار تاۋەلسىز ەلىمىزدى ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆ باسقارادى. مەملەكەتىمىزدە بىرنەشە ۇلت وكىلدەرى تۇرادى. ق ر تاۋەلسىز رەسپۋبليكا بولىپ 1991 جىلدىڭ 16 جەلتوقسانىندا جاريالاندى. 1989 جىلى 22 قىركۇيەكتە رەسپۋبليكانىڭ جوعارعى كەڭەسى قابىلداعان ق ر - ڭ ءتىل تۋرالى زاڭىنا سايكەس قازاق تىلىنە مەملەكەتتىك مارتەبە بەرىلدى. ياعني قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ءتىل بولىپ جاريالاندى. 22 قىركۇيەك
قازاقستان حالىقتارىنىڭ تىلدەر كۇنى دەپ جاريالاندى.

ءىىى. كورىنىس: «ەڭ قىمبات قازىنا»
قاتىسۋشىلار: قاريا، بالاسى، دانا قارت.
ەرتەدە ءبىر تىلگە جۇيرىك شەشەن قاريا كوز جۇمارىندا ۇلىنا:
«بالام، اكەم كەدەي بولدى دەپ قامىقپا. مەنىڭ ساعان تاستاعان كوپ قازىنام بار، سونى تاۋىپ الىپ قادىرىنە جەت» دەپتى. بالا كەيىننەن ونى ءارى ىزدەيدى، بەرى ىزدەيدى، تابا المايدى. ارىپ - اشىپ ءجۇرىپ، اۋىلداعى ابىز اقساقالدارعا مۇڭىن شاعىپتى. الگى دانا قارت تىڭداپ بولىپ:
«اكە بالاسىنا وتىرىك ايتپاس بولار، اقتىق دەمىندە اقيقاتىن ايتقان ەكەن. اكەڭ وتە شەشەن ادام ەدى، جارىقتىق. ونىڭ ساعان قالدىرعان مول مۇراسى - قاسيەتتى ءتىل. ءبارىمىز ءسوزدىڭ ءدامىن كەلتىرىپ، قالاي سويلەۋدى سەنىڭ اكەڭنەن ۇيرەنگەن ەدىك. دۇنيەدە تىلدەن قىمبات، ماڭگىلىك مۇرا بولماق - پا، ءسىرا!» - دەپ اتالى ءسوزدىڭ جۇمباعىن شەشىپ بەرىپتى.
سەندەر وسى ءتىل ەڭ قىمبات قازىنا دەگەن سوزبەن كەلىسەسىڭدەر مە، مۇمكىن ءبىزدىڭ ودان دا قىمبات قازىنامىز بار شىعار؟
جوق، مەن ولاي ويلامايمىن. دۇنيەدەگى ەڭ قىمبات قازىنا، ارينە ءتىل. ءتىل - ەڭ الدىمەن قاتىناس قۇرالى. ەگەر ءتىل بولماسا، سەن ماعان وسى سۇراقتى قويا الار ما ەدىڭ، ال مەن ساعان ءوز ويىمدى ايتا الار ما ەدىم؟
ونىڭ وتە دۇرىس. شىنىندا دا ءتىل قاتىناس قۇرالى بولۋمەن قاتار ويدىڭ دا كورىنىسى. «ءتىلى بايدىڭ – ويى باي» دەپ تەككە ايتىلماسا كەرەك.

وقۋشىلار تاقپاقتارى:
1 - وقۋشى: جانىمنان قىمبات
انا ءتىلىم ماعان.
انا ءسوزىن تىڭداپ
ۇلگى ونەگە الامىن.
2 - وقۋشى: انا ءتىلىم انام
اپپاق قارداي ارىم
مۇرا ەتكەن بابام
جارقىراعان جانىم.
3 - وقۋشى: انا ءتىلىم ەلدىگىم
انا ءتىلىم ەرلىگىم
ءتىلدى بيىك قۇرمەتتەپ
تويلاپ جاتىر ەل بۇگىن.
4 - وقۋشى: انا ءتىلىم تىرەگىم
انا ءتىلىم جۇرەگىم
قاسيەتتى ەلىمدى
تەك ءوزىڭ دەپ بىلەمىن.
5 - وقۋشى: قازاعىم - اۋ، ءبىر - ءبىر ۇلكەن جۇرەكسىڭ،
قادامىڭا ءبىر قۇدايىم گۇل ەكسىن.
تاۋەلسىز ەل - انا ءتىلىن ارداقتاپ،
تاۋەلسىز ەل - انا ءتىلىن تۋ ەتسىن.
6 - وقۋشى: ءتىلىم باردا ماقتانام
ءتىلىم مەنىڭ اپپاق ءان.
بىرلىگىمدى بۇگىنگى
انا ءتىلىن ساقتاعان.

ءمۇعالىم: جاستايىڭنان قيالىڭدى - قيالعا ورلەتكەن عاجايىپ ەرتەگىلەر، شىنشىل دا سىرشىل اڭىز - اڭگىمەلەر، ەرلىكتى، ەلدىكتى دارىپتەگەن باتىرلار جىرلارى، بەرەكە بىرلىكتى ماقسات ەتكەن وتكىر دە ومىرشەڭ شەشەندىك سوزدەر، حالىق دانالىعى – ماقال - ماتەلدەر انا تىلىندە دۇنيەگە كەلىپ، ءاربىر ادامعا سول انا تىلىندە جەتىپ وتىرادى.
7 - وقۋشى: ءتىل تازالىعى دەگەنىمىز - انا ءتىلدىڭ سوزىنەن باسقا ءتىلدىڭ سوزىمەن شۇبارلاماۋ.
8 - وقۋشى: اقىل ويىن دانانىڭ
انا تىلدەن الامىن
انا ءتىلى ارداقتى
اق سۇتىندەي انانىڭ.
9 - وقۋشى: انا ءتىلى، دانا ءتىلى، ب ا ق ءتىلىم،
سەنسىڭ مەنىڭ قاسىرەتتى شاتتىعىم.
سەنسىڭ مەنىڭ تازالىقتى پاكتىگىم،
سەنسىز باقىت دۇنيە تاپتى كىم؟
10 - وقۋشى: انا ءتىلىڭ ارىن بۇل
ۇياتىڭ بوپ تۇر بەتتە
وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل
ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە.

ءىV. «كىم شاپشاڭ؟».
ماقالدىڭ العاشقى جولى ايتىلادى، ءارى قاراي وقۋشىلار جالعاستىرادى.
11 - وقۋشى: شەبەردىڭ قولى ورتاق، شەشەننىڭ ءسوزى ورتاق.
ءتىل تاس جارادى، تاس جارماسا باس جارادى.
باس كەسپەك بولسا دا، ءتىل كەسپەك جوق.
تاياق ەتتەن وتەدى، ءسوز سۇيەكتەن وتەر.
بىلىكتى ءبىردى جىعادى، ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى.
ءتىل ءقادىرىن بىلمەگەن - جەتەسىز.
12 - وقۋشى: اقىل كوركى - ءتىل، ءتىلدىڭ كوركى - ءسوز.
ءسوز ونەرى - كيەلى ونەر.
13 - وقۋشى: ونەر الدى - قىزىل ءتىل.
ادەپتىڭ باسى - ءتىل.
14 - وقۋشى: انا ءتىلىڭ ءبىلىپ قوي،
ەركىندىگىڭ تەڭدىگىڭ.
انا ءتىلىڭ ءبىلىپ قوي،
ماقتانىشى ەلىمنىڭ.
15 - وقۋشى: قازاق ءتىلىم ءوز ءتىلىم، انا ءتىلىم
اباي، مۇحتار سويلەگەن دانا ءتىلىم
قاستەرلەيدى ۇل - قىزىڭ ماڭگى سەنى
بولاشاعىم، باقىتىم دارا ءتىلىم.
16 - وقۋشى: انا ءتىلىم - ار ءتىلىم
جانارداعى جارقىلىم
جۇرەگىڭدە ساقتالعان
ءان - جىرى بوپ حالقىمنىڭ.

V. «ويلان، تاپ!»
بەرىلگەن سوزدەردەن ماقال قۇراستىرۋ.
( اتا، بالا، جاقسى، ەڭبەك، وتان، باتىر، ەل، انا).

Vءى. جۇمباق جاسىرۋ.

Vءىى. قورىتىندى:
ءمۇعالىم: ادامدى جۇباتاتىن دا، اقىل بەرەتىن دە، كۇش - قۋات بەرەتىن دە، وي - سانا بەرەتىن دە وسى ءسوز. انا ءتىلىن ۇمىتقان ادام ءوز وتكەنىن دە، بولاشاعىنان دا قول ۇزەدى. مىنە، وسىنداي دانالىق سوزدەر بىزگە ءتىل ارقىلى جەتتى ەمەس پە؟!
ولاي بولسا، ءبىزدىڭ تىلگە دەگەن قۇرمەتىمىز شەكسىز.

وقۋشىلار حورمەن: تۋعان ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار ءسوز ويداعى.
وسى تىلمەن مەن دە بىرگە وسەمىن،
وشسە ءتىلىم مەن دە بىرگە وشەمىن.