ءۇ دىبىسى مەن ءارپى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءۇ دىبىسى مەن ءارپى
ساباقتىڭ ماقساتى: ءۇ دىبىسىمەن، ونىڭ ءارىپ تاڭباسىمەن تانىستىرۋ، ونىڭ ەرەكشە ايتىلاتىن دىبىس ەكەنىن ايتىپ، ارتيكۋلياسياسىن كورسەتىپ مەڭگەرتۋ. سوزدەرگە دىبىستىق تالداۋ جاساي بىلۋگە، ۇلگى بويىنشا باسپا ارىپتەردى جازۋعا ۇيرەتۋ. سۋرەتتەر بويىنشا اڭگىمە قۇراستىرۋ، سوزدىك قورىن بايىتۋ. بۋىن تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ.
كورنەكى قۇرالدار: ويىنشىقتار، پلاكاتتار، ءتۇستى تەكشەلەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ:
بالالاردى ساباققا دايىنداۋ.
2. وتىلگەن ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
• سۋرەتتەن نەنىڭ سۋرەتىن كورىپ تۇرمىز؟
• اڭداردىڭ.
• اتتارىن اتاڭدار.
• ايۋ، قاسقىر، تۇلكى، ت. ب.
• بالالار «اڭ» سوزىندە ءبىرىنشى دىبىس قانداي دىبىس؟
• ا دىبىسى.
• ەكىنشى دىبىس شە؟
• ڭ دىبىسى.
• وتكەن ساباعىمىزدا قانداي دىبىسپەن تانىستىق؟
• ڭ دىبىسىمەن.
• ڭ دىبىسى قاي دىبىسقا ۇقسايدى؟
• ن دىبىسىنا.
• بالالار مەن ەندى سەندەرگە جۇمباق جاسىرۋ ارقىلى بۇگىنگى جاڭا تاقىرىبىمىزدى باستايمىن.
3. جاڭا ساباق:
جۇمباق
بالاسىن ەرتىپ سوڭىنان
سۇڭگىپ، ءجۇزىپ ۇيرەتتى.
سۋ جۇقپايتىن تونىنا
كىم بىلمەيدى (ۇيرەكتى)
- بالالار ءبىز سۋدا جۇزەتىن قانداي قۇستى بىلەمىز؟
- ۇيرەك.
- ۇيرەك سوزىندە ءبىرىنشى ءۇ دىبىسى ەستىلىپ تۇر. بۇگىنگى ءبىزدىڭ تاقىرىبىمىز «ءۇۇ دىبىسى مەن ءارپى». ءۇ دىبىسىن ايتقاندا ەرىندى العا سوزىپ ايتادى. سوندىقتان بۇل دىبىستى دۇرىس ايتا بىلىڭدەر. ءۇ دىبىسى داۋىستى ما، داۋىسسىز با؟ بىزگە قاي ۇيدەن قوناققا كەلىپ تۇر؟
- قىزىل ۇيدەن. داۋىستى دىبىس.
- ءۇۇ ءارپىن اۋادا جازامىز.
- كەسپە ارىپتەر تاقتاسىنان ءۇ ءارپى الىپ كورسەتىلەدى، تاقتاعا جازىلادى.
- بالالار ەندى ءبىز «ۇيرەك» ءسوزىن تاقتاعا جازىپ، بۋىنعا بولەمىز، دىبىستىق تالداۋ جاسايمىز.
- ءۇ – داۋىستى دىبىس.
- ي – داۋىسسىز دىبىس.
- ر – داۋىسسىز دىبىس.
- ە – داۋىستى دىبىس.
- ك – داۋىسسىز دىبىس.
سەرگىتۋ جاتتىعۋى:
ورنىمىزدان تۇرايىق،
الاقاندى ۇرايىق.
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تۇرىپ،
ءبىز تىنىعىپ الايىق.
تاقتاعا كورنەكىلىك ىلىنەدى.
سۋرەتتەگى بالاعا ءۇ دىبىسىنان كەلەتىن ات قويامىز. «ۇسەن» دەپ قويامىز. كۋبيكتىڭ ىشىندەگى سۋرەتتەردىڭ اتىن اتاۋ: ۇكى، ءۇي، ۇيرەك. «ۇكى» سوزىندە نەشە بۋىن بار؟
- ەكى بۋىن بار. «ءۇي» سوزىندە ءبىر بۋىن، «ۇيرەك» سوزىندە ەكى بۋىن بار.
- بالالار، مەن سەندەرگە ءبىر ۇيرەك پەن تۇلكى تۋرالى ەرتەگى ايتامىن.
ەرتەدە ءبىر ۇيرەك بولعان ەكەن. ول كولدە ءجۇزىپ جۇرگەن اققۋلاردىڭ سۇلۋلىعىن، ادەمىلىگىن قىزعانىپتى. «وسى جۇرت اققۋدى جاقسى كورەدى، جەمەيدى».
اققۋدى كورە الماعان ۇيرەك ءبىر كۇنى تۇلكىنى كورەدى. تۇلكىگە ايتادى: - تۇلكى، تۇلكى سەن نەگە مىنا سەمىز اققۋلاردى جەمەيسىڭ؟
- ولاردىڭ ۇيىقتايتىن جەرىن كورسەتشى، - دەيدى تۇلكى.
ۋادە بويىنشا ۇيرەك تۇلكىنى اققۋلاردىڭ ۇيىقتايتىن جەرىنە ەرتىپ كەلەدى. مۇنى سەزگەن قوس اققۋ ۇشىپ كەتەدى. تۇلكى ۇيرەككە اشۋلانىپ باس سالىپ جەمەكشى بولادى. ۇيرەك ايتادى: - تۇلكىجان، مەنى جەمە مەن سەنىڭ تاپسىرمالارىڭنىڭ ءبارىن ورىندايىن. تۇلكى كەلىسەدى.
- ال ەندى ۇيرەك بىزدەن كومەك سۇراپ تۇر ەكەن، ءبىز ۇيرەككە كومەكتەسىپ، تۇلكىدەن قۇتقارايىق.
1 – تاپسىرما: مەن جۇمباق جاسىرامىن. سەندەر شەشەسىڭدەر.
1. كۇندىز سوقىر نە دەگەن،
تۇندە قانداي كورەگەن. (ۇكى)
2. كەزىكتى ءبىر جانۋار،
ۇستىندە ەكى تاۋى بار. (تۇيە)
3. ءوزى قۋ، جۇرگەن جەرى ايقاي دا شۋ. (تۇلكى)
4. اق ساندىعىم اشىلدى،
ىشىنەن جىبەك شاشىلدى. (كۇن)
2 – تاپسىرما: وسى جۇمباقتىڭ ىشىندە ءۇ دىبىسى بار ما؟ قاي جەرىندە كەلىپ تۇر؟
3 – تاپسىرما: ۇكى، تۇيە، كۇن، تۇلكى سوزدەرىنە دىبىستىق تالداۋ جاسا.
مىنە، بالالار، ءبىز ۇيرەكتى تۇلكىدەن قۇتقاردىق.
ەندى ءۇ دىبىسىن ايتۋعا جاتتىعۋ ءۇشىن جاڭىلتپاشتار ايتامىز.
ءۇمىت ءتۇبىت ءتۇتتى،
ءتۇبىتتى ءتۇتىپ ءبىتتى.
ءۇ دىبىسى مەن ءارپى جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ءۇ دىبىسىمەن، ونىڭ ءارىپ تاڭباسىمەن تانىستىرۋ، ونىڭ ەرەكشە ايتىلاتىن دىبىس ەكەنىن ايتىپ، ارتيكۋلياسياسىن كورسەتىپ مەڭگەرتۋ. سوزدەرگە دىبىستىق تالداۋ جاساي بىلۋگە، ۇلگى بويىنشا باسپا ارىپتەردى جازۋعا ۇيرەتۋ. سۋرەتتەر بويىنشا اڭگىمە قۇراستىرۋ، سوزدىك قورىن بايىتۋ. بۋىن تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ.
كورنەكى قۇرالدار: ويىنشىقتار، پلاكاتتار، ءتۇستى تەكشەلەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ:
بالالاردى ساباققا دايىنداۋ.
2. وتىلگەن ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
• سۋرەتتەن نەنىڭ سۋرەتىن كورىپ تۇرمىز؟
• اڭداردىڭ.
• اتتارىن اتاڭدار.
• ايۋ، قاسقىر، تۇلكى، ت. ب.
• بالالار «اڭ» سوزىندە ءبىرىنشى دىبىس قانداي دىبىس؟
• ا دىبىسى.
• ەكىنشى دىبىس شە؟
• ڭ دىبىسى.
• وتكەن ساباعىمىزدا قانداي دىبىسپەن تانىستىق؟
• ڭ دىبىسىمەن.
• ڭ دىبىسى قاي دىبىسقا ۇقسايدى؟
• ن دىبىسىنا.
• بالالار مەن ەندى سەندەرگە جۇمباق جاسىرۋ ارقىلى بۇگىنگى جاڭا تاقىرىبىمىزدى باستايمىن.
3. جاڭا ساباق:
جۇمباق
بالاسىن ەرتىپ سوڭىنان
سۇڭگىپ، ءجۇزىپ ۇيرەتتى.
سۋ جۇقپايتىن تونىنا
كىم بىلمەيدى (ۇيرەكتى)
- بالالار ءبىز سۋدا جۇزەتىن قانداي قۇستى بىلەمىز؟
- ۇيرەك.
- ۇيرەك سوزىندە ءبىرىنشى ءۇ دىبىسى ەستىلىپ تۇر. بۇگىنگى ءبىزدىڭ تاقىرىبىمىز «ءۇۇ دىبىسى مەن ءارپى». ءۇ دىبىسىن ايتقاندا ەرىندى العا سوزىپ ايتادى. سوندىقتان بۇل دىبىستى دۇرىس ايتا بىلىڭدەر. ءۇ دىبىسى داۋىستى ما، داۋىسسىز با؟ بىزگە قاي ۇيدەن قوناققا كەلىپ تۇر؟
- قىزىل ۇيدەن. داۋىستى دىبىس.
- ءۇۇ ءارپىن اۋادا جازامىز.
- كەسپە ارىپتەر تاقتاسىنان ءۇ ءارپى الىپ كورسەتىلەدى، تاقتاعا جازىلادى.
- بالالار ەندى ءبىز «ۇيرەك» ءسوزىن تاقتاعا جازىپ، بۋىنعا بولەمىز، دىبىستىق تالداۋ جاسايمىز.
- ءۇ – داۋىستى دىبىس.
- ي – داۋىسسىز دىبىس.
- ر – داۋىسسىز دىبىس.
- ە – داۋىستى دىبىس.
- ك – داۋىسسىز دىبىس.
سەرگىتۋ جاتتىعۋى:
ورنىمىزدان تۇرايىق،
الاقاندى ۇرايىق.
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تۇرىپ،
ءبىز تىنىعىپ الايىق.
تاقتاعا كورنەكىلىك ىلىنەدى.
سۋرەتتەگى بالاعا ءۇ دىبىسىنان كەلەتىن ات قويامىز. «ۇسەن» دەپ قويامىز. كۋبيكتىڭ ىشىندەگى سۋرەتتەردىڭ اتىن اتاۋ: ۇكى، ءۇي، ۇيرەك. «ۇكى» سوزىندە نەشە بۋىن بار؟
- ەكى بۋىن بار. «ءۇي» سوزىندە ءبىر بۋىن، «ۇيرەك» سوزىندە ەكى بۋىن بار.
- بالالار، مەن سەندەرگە ءبىر ۇيرەك پەن تۇلكى تۋرالى ەرتەگى ايتامىن.
ەرتەدە ءبىر ۇيرەك بولعان ەكەن. ول كولدە ءجۇزىپ جۇرگەن اققۋلاردىڭ سۇلۋلىعىن، ادەمىلىگىن قىزعانىپتى. «وسى جۇرت اققۋدى جاقسى كورەدى، جەمەيدى».
اققۋدى كورە الماعان ۇيرەك ءبىر كۇنى تۇلكىنى كورەدى. تۇلكىگە ايتادى: - تۇلكى، تۇلكى سەن نەگە مىنا سەمىز اققۋلاردى جەمەيسىڭ؟
- ولاردىڭ ۇيىقتايتىن جەرىن كورسەتشى، - دەيدى تۇلكى.
ۋادە بويىنشا ۇيرەك تۇلكىنى اققۋلاردىڭ ۇيىقتايتىن جەرىنە ەرتىپ كەلەدى. مۇنى سەزگەن قوس اققۋ ۇشىپ كەتەدى. تۇلكى ۇيرەككە اشۋلانىپ باس سالىپ جەمەكشى بولادى. ۇيرەك ايتادى: - تۇلكىجان، مەنى جەمە مەن سەنىڭ تاپسىرمالارىڭنىڭ ءبارىن ورىندايىن. تۇلكى كەلىسەدى.
- ال ەندى ۇيرەك بىزدەن كومەك سۇراپ تۇر ەكەن، ءبىز ۇيرەككە كومەكتەسىپ، تۇلكىدەن قۇتقارايىق.
1 – تاپسىرما: مەن جۇمباق جاسىرامىن. سەندەر شەشەسىڭدەر.
1. كۇندىز سوقىر نە دەگەن،
تۇندە قانداي كورەگەن. (ۇكى)
2. كەزىكتى ءبىر جانۋار،
ۇستىندە ەكى تاۋى بار. (تۇيە)
3. ءوزى قۋ، جۇرگەن جەرى ايقاي دا شۋ. (تۇلكى)
4. اق ساندىعىم اشىلدى،
ىشىنەن جىبەك شاشىلدى. (كۇن)
2 – تاپسىرما: وسى جۇمباقتىڭ ىشىندە ءۇ دىبىسى بار ما؟ قاي جەرىندە كەلىپ تۇر؟
3 – تاپسىرما: ۇكى، تۇيە، كۇن، تۇلكى سوزدەرىنە دىبىستىق تالداۋ جاسا.
مىنە، بالالار، ءبىز ۇيرەكتى تۇلكىدەن قۇتقاردىق.
ەندى ءۇ دىبىسىن ايتۋعا جاتتىعۋ ءۇشىن جاڭىلتپاشتار ايتامىز.
ءۇمىت ءتۇبىت ءتۇتتى،
ءتۇبىتتى ءتۇتىپ ءبىتتى.
ءۇ دىبىسى مەن ءارپى جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
جاڭا جىل مەرەكەسىنە ارنالعان سەناريي 11 سىنىپ
