ۇجىمداعى قارىم - قاتىناس
ۇجىمداعى قارىم - قاتىناس
پەداگوگ ۇجىممەن ترەنينگ
ماقساتى: توپ ىشىندە بايلانىس ورناتۋ، ماسەلەلەرمەن جۇمىس بارىسىندا پايدالانىلاتىن اقپارات جيناۋعا جانە تالقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرۋ، پەداگوگتىق ادەبىن ۇستانۋعا، ۇجىمنىڭ جۇمىسقا دەگەن جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ
ترەنينگ قۇرىلىمى:
ءى. سالەمدەسۋ
ءىى. پوستەرمەن جۇمىس
ءىىى. ايداحار ويىنى
ءىۇ. جاعداياتتار جيناعى
ءۇ. ءسىز قانداي جۇمىسشىسىز؟
ءۇى. رەفلەكسيا
ءى. سالەمدەسۋ
بارىسى: مۇعالىمدەردى توپقا ءبولىپ، توپتارعا ءار ۇلتتىڭ «قازاق»، «وزبەك»، «جۇڭگو»، «فرانسۋز» ەسىمدەرىن بەرىپ، ءار توپ سول ەلدەردىڭ سالەمدەسۋ ءراسىمىن كورسەتۋ
ءىى. پوستەرمەن جۇمىس
1 – توپقا: نەلىكتەن سىنىپ جەتەكشىلەر وقۋشىلارىنا جاناشىرلىقپەن ەمەس، نەمقۇرايلى قارايدى؟
2 – توپقا: نەلىكتەن اتا – انالاردىڭ مۇعالىمدەرگە دەگەن جاعىمسىز كوزقاراسى ۇلعايىپ بارادى؟ بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمى نە دەپ ويلايسىزدار؟
3 – توپقا: مەكتەبىمىزدە جالپى 400 – دەن اسا وقۋشى بار، سونىڭ % وقۋشىنىڭ ساباق ۇلگەرىمى جاقسى. نەلىكتەن 3 – تىك وقۋشىلار سانى كوپ؟ ءبىلىم ساپاسىن وتە جاقسى دەڭگەيدە كورسەتكىش كورسەتۋگە نە كەدەرگى؟
4 – توپقا: نەلىكتەن 100% ءمۇعالىمنىڭ 50 – 55 % ءوز جۇمىسىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىك قاسيەتى از؟
ءىىى. ايداحار ويىنى
بارىسى: ترەنينگ قاتىسۋشىلاردى 2 توپقا ءبولىپ، ەكى توپتى پاراللەل ءبىر – بىرىنە قاراما – قارسى تۇرادى. توپ مۇشەلەرىنە «ايداحار»، «حانشايىم»، «حانزادا» سوزدەرى بەرىلەدى. توپ مۇشەلەرى وزدەرى توپپەن ويلاسىپ وسى سوزدەردىڭ بىرەۋىن تاڭداپ، ءبىر مەزەتتە ءبىر – بىرلەرىنە كورسەتەدى. وندا ايداحار – حانشايىمدى، حانشايىم – حانزادانى، حانزادا – ايداحاردى جەڭەدى
ءىۇ. جاعداياتتار جيناعى (توپ مۇشەلەرى اۋىسادى)
بارىسى: ءار توپقا 1 جاعداياتتان بەرىلەدى.
1. ەرلان ساباققا ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى ورىنداماي كەلگەن. ءسىز ەرلانعا نەگە ءۇي تاپسىرماسىن ورىندامادىڭ، سەرىك (سىنىپتاعى ۇلگەرىمى جاقسى وقۋشى) سەكىلدى بولساڭدار بولادى عوي، ۇنەمى ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرماعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراپ ورىنداپ كەلەدى، ءبىراق سەندەرگە سەرىكتەي بولۋ قايدااا دەپ سوگىپ جاتقانىڭىزدا ەرلان اشۋلانىپ اپاي نەلىكتەن ءبىزدى باسقا وقۋشىلارمەن سالىستىرىپ، تومەندەتە بەرەسىز دەپ قالدى. ءسىزدىڭ جاۋابىڭىز؟
2. ساباق بارىسىندا وقۋشىلارىڭىز ءسىزدى تىڭداماي شۋلاپ كەتتى، ءسىزدىڭ اشۋىڭىز شىعىپ وقۋشىلارعا قاتتى داۋىس كوتەرىپ بالاعات سوزدەر ايتىپ، ۇرىسىپ جاتقانىڭىزدا اتا – انا كەلىپ قالدى. اتا – انا سىزگە قانشا اشۋىڭىز شىقسا دا پەداگوگتىق ادەپتەن وزباڭىز دەپ ەسكەرتتى. ءسىزدىڭ ءىس – ارەكەتىڭىز؟
3. ءسىزدىڭ سىنىبىڭىزدا ءتارتىبى قيىن وقۋشىڭىز بار، ول وقۋشى مەكتەپشىلىك ەسەپتە تۇرادى. مەكتەپ اكىمشىلىگى سىزدەن ول وقۋشىمەن جۇرگىزىپ جاتقان جۇمىسىڭىز جايلى سۇراماعاندىقتان ءسىز ول وقۋشىمەن ەشقانداي جۇمىس جۇرگىزبەدىڭىز. ويلاماعان جەردەن مەكتەپكە كوميسسيا كەلىپ، سىنىپ جەتەكشىلەردەن قيىن وقۋشىلارمەن جۇمىس قۇجاتتارىن سۇراتىپ قالدى. سىزدە قيىن وقۋشىلارمەن جۇرگىزىلگەن قۇجاتتار جوق نە ىستەيسىز؟
4. مارينانىڭ اناسى مۇعالىمنەن كەڭەس سۇراۋعا كەلدى. ولاردىڭ 13 جاسار قىزى وتە كوپ وقيدى، ۇلگەرىمى جاقسى، سوڭعى كەزدە قىز بەن اتا - انا اراسىندا كەيبىر ماسەلەلەر تۋىنداپ ءجۇر. ەسكەرتۋلەرگە قىز: - سەندەر مەنى جاقسى كورمەيسىڭدەر، ۇيدەن كەتەمىن، - دەيدى. اتا - انا بۇدان قورقىپ، قىزدىڭ بارلىق جاعدايىن جاسايدى. ول ءجيى قايتالانىپ ءجۇر. اتا - اناعا قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭىز؟
ءۇ. «ءسىز» قانداي جۇمىسشىسىز؟
سۋرەتتە جىلقىنىڭ سيلۋەتى بەينەلەنگەن. ءسىزدىڭ مىندەتىڭىز – وسى كارتينانى اياقتاۋ، ونىڭ سىرت كەلبەتىن بەينەلەۋ ارقىلى جانە ونىڭ جانىنا قاجەت فوندى سالۋ. اتقا جاعىمدى جاعداي جاساڭىز. بۇل تەستتە جىلقى – بۇل ءوزىڭىزسىز. بۇل تۇسىنىكتى دە، ويتكەنى كوپ جۇمىس ىستەيتىن ادامداردى، جۇمىسشى جىلقىلار دەپ اتايدى. ءسىزدىڭ جىلقىنىڭ سىرت كەلبەتىن قالاي بەينەلەگەنىڭىزدەن، ءسىزدىڭ قانداي جۇمىسشى ەكەنىڭىزدى كورۋگە بولادى.
- ەگەر، ءسىز جىلقىنىڭ سىرت كەلبەتىنە باستى نازار اۋدارساڭىز (تۇياعىن، جالىن جانە قۇيرىعىن سالساڭىز)، وندا ءسىز ەڭبەكتەنە بىلەسىز، ءبىراق جۇمىستى ءبىر ارنادا ىستەمەيسىز. ەندى ءسىز جىلقىنىڭ بەت الپەتىنە باستى نازار اۋدارساڭىز (كوزىن، تۇمسىعىن، اۋزىن، كەكىلىن ت. ب سالساڭىز) وندا ءسىز جۇمىسقا رومانتيكالىق قاتىناسىڭىز باسىم، سىزدە يلليۋزيالار مەن ۇمىتتەر تولى. ءسىز بۇرىن ەش جەردە جۇمىس ىستەمەگەن وتە جاس مامان بولۋىڭىز دا ىقتيمال. ەگەر ءسىزدىڭ جاسىڭىز ۇلكەن بولسا، وندا شاتتانۋ، قۋانۋ سىزگە ءتان.
- ەگەر ءسىز جىلقىنىڭ ءاربىر قىلىن سالساڭىز، ۇساق - تۇيەك نارسەگە كوپ ۋاقىت جۇمساساڭىز، بۇل ءسىزدىڭ تەر توگۋدى قاجەت ەتەتىن ەڭبەكتەردى اتقارۋدى ۇناتاتىندىعىڭىزدى بىلدىرەدى. بارلىق نارسەنى دەر كەزىندە ورىندايسىز. وزىڭىزگە جانە باسقالارعا سىن كوزبەن قارايسىز. سىزگە كەز كەلگەن جۇمىستى سەنىپ تاپسىرۋعا بولادى، ءسىز باستاعان جۇمىسىڭىزدى سوڭىنا دەيىن جەتكىزەتىن وتە ەڭبەكقور ادامسىز. ءبىراق تا سىزبەن بىرگە جۇمىس ىستەۋ قيىن، ءوزىڭىزدىڭ بىربەتكەيلىگىڭىزبەن ادامدى شارشاتاسىز!
- ەگەر ءسىز جىلقىنى شوپكە نەمەسە الاڭعا قويساڭىز، بۇل جاقسى جاعداي جاسالىنعان جەردە جۇمىس ىستەگىڭىز كەلەتىندىگىڭىزدىڭ بەلگىسى، ءسىز تۇيىقتاردى، شەكتەۋ قوياتىن جۇمىستاردى ۇناتپايسىز. تاۋەكەل بولعاندى قالايسىز.
- ەگەر جىلقىعا جۇگەن سالساڭىز نەمەسە قامىت كيگىزسەڭىز، وندا سىزگە قىسىممەن جۇمىس ىستەگەن ۇنايدى.
رەفلەكسيا:
مۇعالىمدەر شەڭبەر قۇرا وتىرادى دا، دوپتى ءار قايسىسى كەزەكپەن كەزەك الا وتىرىپ ترەنينگتىڭ وتكىزىلۋىنە بايلانىستى ءوز ويلارىن بىلدىرەدى:
- ترەنينگتە ەڭ ءبىرىنشى نە ۇنادى؟
- نە ۇناعان جوق؟
- ءوزىڭ جاڭادان نە ءبىلدىڭ؟
ب) "العان اسەرىڭىز قانداي؟"- ۇلەستىرمەلى كارتوچكالار /سمايليكتەر/ ارقىلى انىقتاۋ.
ۆ) ترەنينگكە قاتىسۋشىلارعا راحمەت ايتا وتىرىپ، ترەنينگتى اياقتاۋ.
پەداگوگ ۇجىممەن ترەنينگ
ماقساتى: توپ ىشىندە بايلانىس ورناتۋ، ماسەلەلەرمەن جۇمىس بارىسىندا پايدالانىلاتىن اقپارات جيناۋعا جانە تالقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرۋ، پەداگوگتىق ادەبىن ۇستانۋعا، ۇجىمنىڭ جۇمىسقا دەگەن جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ
ترەنينگ قۇرىلىمى:
ءى. سالەمدەسۋ
ءىى. پوستەرمەن جۇمىس
ءىىى. ايداحار ويىنى
ءىۇ. جاعداياتتار جيناعى
ءۇ. ءسىز قانداي جۇمىسشىسىز؟
ءۇى. رەفلەكسيا
ءى. سالەمدەسۋ
بارىسى: مۇعالىمدەردى توپقا ءبولىپ، توپتارعا ءار ۇلتتىڭ «قازاق»، «وزبەك»، «جۇڭگو»، «فرانسۋز» ەسىمدەرىن بەرىپ، ءار توپ سول ەلدەردىڭ سالەمدەسۋ ءراسىمىن كورسەتۋ
ءىى. پوستەرمەن جۇمىس
1 – توپقا: نەلىكتەن سىنىپ جەتەكشىلەر وقۋشىلارىنا جاناشىرلىقپەن ەمەس، نەمقۇرايلى قارايدى؟
2 – توپقا: نەلىكتەن اتا – انالاردىڭ مۇعالىمدەرگە دەگەن جاعىمسىز كوزقاراسى ۇلعايىپ بارادى؟ بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمى نە دەپ ويلايسىزدار؟
3 – توپقا: مەكتەبىمىزدە جالپى 400 – دەن اسا وقۋشى بار، سونىڭ % وقۋشىنىڭ ساباق ۇلگەرىمى جاقسى. نەلىكتەن 3 – تىك وقۋشىلار سانى كوپ؟ ءبىلىم ساپاسىن وتە جاقسى دەڭگەيدە كورسەتكىش كورسەتۋگە نە كەدەرگى؟
4 – توپقا: نەلىكتەن 100% ءمۇعالىمنىڭ 50 – 55 % ءوز جۇمىسىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىك قاسيەتى از؟
ءىىى. ايداحار ويىنى
بارىسى: ترەنينگ قاتىسۋشىلاردى 2 توپقا ءبولىپ، ەكى توپتى پاراللەل ءبىر – بىرىنە قاراما – قارسى تۇرادى. توپ مۇشەلەرىنە «ايداحار»، «حانشايىم»، «حانزادا» سوزدەرى بەرىلەدى. توپ مۇشەلەرى وزدەرى توپپەن ويلاسىپ وسى سوزدەردىڭ بىرەۋىن تاڭداپ، ءبىر مەزەتتە ءبىر – بىرلەرىنە كورسەتەدى. وندا ايداحار – حانشايىمدى، حانشايىم – حانزادانى، حانزادا – ايداحاردى جەڭەدى
ءىۇ. جاعداياتتار جيناعى (توپ مۇشەلەرى اۋىسادى)
بارىسى: ءار توپقا 1 جاعداياتتان بەرىلەدى.
1. ەرلان ساباققا ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى ورىنداماي كەلگەن. ءسىز ەرلانعا نەگە ءۇي تاپسىرماسىن ورىندامادىڭ، سەرىك (سىنىپتاعى ۇلگەرىمى جاقسى وقۋشى) سەكىلدى بولساڭدار بولادى عوي، ۇنەمى ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرماعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراپ ورىنداپ كەلەدى، ءبىراق سەندەرگە سەرىكتەي بولۋ قايدااا دەپ سوگىپ جاتقانىڭىزدا ەرلان اشۋلانىپ اپاي نەلىكتەن ءبىزدى باسقا وقۋشىلارمەن سالىستىرىپ، تومەندەتە بەرەسىز دەپ قالدى. ءسىزدىڭ جاۋابىڭىز؟
2. ساباق بارىسىندا وقۋشىلارىڭىز ءسىزدى تىڭداماي شۋلاپ كەتتى، ءسىزدىڭ اشۋىڭىز شىعىپ وقۋشىلارعا قاتتى داۋىس كوتەرىپ بالاعات سوزدەر ايتىپ، ۇرىسىپ جاتقانىڭىزدا اتا – انا كەلىپ قالدى. اتا – انا سىزگە قانشا اشۋىڭىز شىقسا دا پەداگوگتىق ادەپتەن وزباڭىز دەپ ەسكەرتتى. ءسىزدىڭ ءىس – ارەكەتىڭىز؟
3. ءسىزدىڭ سىنىبىڭىزدا ءتارتىبى قيىن وقۋشىڭىز بار، ول وقۋشى مەكتەپشىلىك ەسەپتە تۇرادى. مەكتەپ اكىمشىلىگى سىزدەن ول وقۋشىمەن جۇرگىزىپ جاتقان جۇمىسىڭىز جايلى سۇراماعاندىقتان ءسىز ول وقۋشىمەن ەشقانداي جۇمىس جۇرگىزبەدىڭىز. ويلاماعان جەردەن مەكتەپكە كوميسسيا كەلىپ، سىنىپ جەتەكشىلەردەن قيىن وقۋشىلارمەن جۇمىس قۇجاتتارىن سۇراتىپ قالدى. سىزدە قيىن وقۋشىلارمەن جۇرگىزىلگەن قۇجاتتار جوق نە ىستەيسىز؟
4. مارينانىڭ اناسى مۇعالىمنەن كەڭەس سۇراۋعا كەلدى. ولاردىڭ 13 جاسار قىزى وتە كوپ وقيدى، ۇلگەرىمى جاقسى، سوڭعى كەزدە قىز بەن اتا - انا اراسىندا كەيبىر ماسەلەلەر تۋىنداپ ءجۇر. ەسكەرتۋلەرگە قىز: - سەندەر مەنى جاقسى كورمەيسىڭدەر، ۇيدەن كەتەمىن، - دەيدى. اتا - انا بۇدان قورقىپ، قىزدىڭ بارلىق جاعدايىن جاسايدى. ول ءجيى قايتالانىپ ءجۇر. اتا - اناعا قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭىز؟
ءۇ. «ءسىز» قانداي جۇمىسشىسىز؟
سۋرەتتە جىلقىنىڭ سيلۋەتى بەينەلەنگەن. ءسىزدىڭ مىندەتىڭىز – وسى كارتينانى اياقتاۋ، ونىڭ سىرت كەلبەتىن بەينەلەۋ ارقىلى جانە ونىڭ جانىنا قاجەت فوندى سالۋ. اتقا جاعىمدى جاعداي جاساڭىز. بۇل تەستتە جىلقى – بۇل ءوزىڭىزسىز. بۇل تۇسىنىكتى دە، ويتكەنى كوپ جۇمىس ىستەيتىن ادامداردى، جۇمىسشى جىلقىلار دەپ اتايدى. ءسىزدىڭ جىلقىنىڭ سىرت كەلبەتىن قالاي بەينەلەگەنىڭىزدەن، ءسىزدىڭ قانداي جۇمىسشى ەكەنىڭىزدى كورۋگە بولادى.
- ەگەر، ءسىز جىلقىنىڭ سىرت كەلبەتىنە باستى نازار اۋدارساڭىز (تۇياعىن، جالىن جانە قۇيرىعىن سالساڭىز)، وندا ءسىز ەڭبەكتەنە بىلەسىز، ءبىراق جۇمىستى ءبىر ارنادا ىستەمەيسىز. ەندى ءسىز جىلقىنىڭ بەت الپەتىنە باستى نازار اۋدارساڭىز (كوزىن، تۇمسىعىن، اۋزىن، كەكىلىن ت. ب سالساڭىز) وندا ءسىز جۇمىسقا رومانتيكالىق قاتىناسىڭىز باسىم، سىزدە يلليۋزيالار مەن ۇمىتتەر تولى. ءسىز بۇرىن ەش جەردە جۇمىس ىستەمەگەن وتە جاس مامان بولۋىڭىز دا ىقتيمال. ەگەر ءسىزدىڭ جاسىڭىز ۇلكەن بولسا، وندا شاتتانۋ، قۋانۋ سىزگە ءتان.
- ەگەر ءسىز جىلقىنىڭ ءاربىر قىلىن سالساڭىز، ۇساق - تۇيەك نارسەگە كوپ ۋاقىت جۇمساساڭىز، بۇل ءسىزدىڭ تەر توگۋدى قاجەت ەتەتىن ەڭبەكتەردى اتقارۋدى ۇناتاتىندىعىڭىزدى بىلدىرەدى. بارلىق نارسەنى دەر كەزىندە ورىندايسىز. وزىڭىزگە جانە باسقالارعا سىن كوزبەن قارايسىز. سىزگە كەز كەلگەن جۇمىستى سەنىپ تاپسىرۋعا بولادى، ءسىز باستاعان جۇمىسىڭىزدى سوڭىنا دەيىن جەتكىزەتىن وتە ەڭبەكقور ادامسىز. ءبىراق تا سىزبەن بىرگە جۇمىس ىستەۋ قيىن، ءوزىڭىزدىڭ بىربەتكەيلىگىڭىزبەن ادامدى شارشاتاسىز!
- ەگەر ءسىز جىلقىنى شوپكە نەمەسە الاڭعا قويساڭىز، بۇل جاقسى جاعداي جاسالىنعان جەردە جۇمىس ىستەگىڭىز كەلەتىندىگىڭىزدىڭ بەلگىسى، ءسىز تۇيىقتاردى، شەكتەۋ قوياتىن جۇمىستاردى ۇناتپايسىز. تاۋەكەل بولعاندى قالايسىز.
- ەگەر جىلقىعا جۇگەن سالساڭىز نەمەسە قامىت كيگىزسەڭىز، وندا سىزگە قىسىممەن جۇمىس ىستەگەن ۇنايدى.
رەفلەكسيا:
مۇعالىمدەر شەڭبەر قۇرا وتىرادى دا، دوپتى ءار قايسىسى كەزەكپەن كەزەك الا وتىرىپ ترەنينگتىڭ وتكىزىلۋىنە بايلانىستى ءوز ويلارىن بىلدىرەدى:
- ترەنينگتە ەڭ ءبىرىنشى نە ۇنادى؟
- نە ۇناعان جوق؟
- ءوزىڭ جاڭادان نە ءبىلدىڭ؟
ب) "العان اسەرىڭىز قانداي؟"- ۇلەستىرمەلى كارتوچكالار /سمايليكتەر/ ارقىلى انىقتاۋ.
ۆ) ترەنينگكە قاتىسۋشىلارعا راحمەت ايتا وتىرىپ، ترەنينگتى اياقتاۋ.
You Might Also Like
