ۇلتتىق كيىمدەر
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ۇلتتىق كيىمدەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا ۇلتتىق كيىمدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىعى: ىزدەنىمپازدىققا، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتىپ ساباققا قىزىعۋشىلىعىن جانە ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىگى: ۇنەمدىلىككە، ۇقىپتىلىققا، تالعامپازدىققا، حالىقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن قاستەرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ساراماندىق.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كيىم ۇلگىلەرى، سۋرەتتەر.
قاجەتتى قۇرالدار: قاتىرما قاعاز، قايشى، جەلىم
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ءىى. وتكەندى قايتالاۋ. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرما.
1. قيعاش ورىمدە تاسپالار قالاي ورنالاسادى؟
2. مۇنداي ورىممەن قانداي بۇيىم جاساۋعا بولادى؟
3. ءجىپ نەدەن ەسەدى؟
اكتۋالداۋ.
وتكەن ساباعىمىزدى حالقىمىزدىڭ قولونەرىنەن قيعاشتاپ ءورۋ ارقىلى جاسالاتىن بۇيىمدارمەن تانىس بولدىق، ەندى بۇگىنگى ساباعىمىزدا حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىمەن تانىساتىن بولامىز.
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءار حالىقتىڭ ءوز ىرىمدارى، ءوز ەرەكشەلىكتەرى سونىمەن بىرگە ءوز ۇلتتىق كيىمدەرى دە بولادى. قازاق حالقىنىڭ كيىمدەرى جاس شاماسىنا قاراي ەرەكشەلەنگەن. جاستار كيىمى ويۋ - ورنەكتى، قىزىل – جاسىلدى بولسا، ۇلكەندەر كيىمىندە ورنەكتەر بولادى.
كيىم - كەشەك ءۇشىن نەگىزىنەن مالدىڭ ءجۇنى مەن تەرىسى پايدالانىلادى. سونىمەن بىرگە ءسان - سالتاناتقا ارناپ ەرەكشە قۇندى ماتەريالدان تىكتىرەتىن بولعان. قازاقتىڭ كيىم-كەشەكتەرىنە: تاقيا، بورىك ساۋكەلە، شاپان، تون، كامزول، بۇرمەلى كويلەك، ەتىك ت. ب جاتادى. بۇل كيىمدەر ءتۇر - تۇرگە بولىنەدى.
سىرت كيىمدەر: شاپان، تون، تۇلىپ، تىماق، ەتىك، ساپتاما ەتىك.
سۋلىق كيىم: شەكپەن.
ءبىر كيەر: توي دۋماندا كيەتىن قىمبات ماتەريالدان ءساندى ەتىپ تىگىلگەن كيىمدەر.
ىشكى كيىمدەر: كويلەك، قامزول، كازەكەي.
قازاق حالقى باس كيىمدى اسا قادىرلەيتىن بولعان. بۇل باس كيىمدەر ەكىگە بولىنەدى: ەر ادامدارعا، ايەل ادامدارعا ارنالعان.
ەر ادامدارعا: تاقيا، بورىك، تىماق، قالپاق.
ايەل ادامدارعا: تاقيا، ساۋكەلە، بورىك، ورامال، كيمەشەك.
ساۋكەلە ەڭ ءساندى، كۇردەلى باسكيىم. ساۋكەلە - قالىڭدىقتىڭ باس كيىمى. ونى توي وتكەنشە كيەتىن بولعان. ساۋكەلەنىڭ توبەسىن اسىل تاستارمەن، التىن، كۇمىسپەن اشەكەيلەيتىن بولعان.
تىماق پەن بورىكتى اڭ تەرىسىنەن، سەڭسەڭنەن جاساپ، بارقىت پەن اتلاسپەن تىستاعان.
ەندى بالالار، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدان وسى ۇلتتىق كيىم ۇلگىسىن جاساپ كورەيىك.
ساراماندىق جۇمىس.
قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى:
1. قايشىنى اشىق تاستاما.
2. ۇشكىر جاعىن ادامعا ۇسىنبا.
3. قاعازدى ۇنەمدە.
4. تازا، ۇقىپتى جۇمىس جاسا.
5. جۇمىسىڭدى بولعان سوڭ، ۇستەل ءۇستىن جينا.
وقۋشىلار جۇمىسىن جاسايدى.
IV. سەرگىتۋ ءساتى.
ورنىمىزدان تۇرامىز،
قولىمىزدى سوزامىز.
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تۇرىپ،
ءبىز تىنىعىپ الامىز.
الاقاندى سوزامىز،
ورنىمىزعا تۇرامىز.
بالالار جاساعان ۇلگىسىن كورسەتىپ، كيىمنىڭ قاي ءتۇرى ەكەنىن اجىراتادى.
ماقال – ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ:
بايلىق اتاسى - ەڭبەك، اناسى - جەر.
راحاتتىڭ ءتۇبى - ەڭبەك، ءتۇبى - جەڭىس.
جەردىڭ ءسانى – ەگىن، ەردىڭ ءسانى – ءبىلىم.
ەڭبەك ەردىڭ كوركى، ەر ەلدىڭ كوركى.
ونەرلى بالانىڭ ون ساۋساعى تەڭ، ونەرسىز بالانىڭ ءبىر ساۋساعى كەم.
V. ساباقتى بەكىتۋ
1) قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى كيىمدەرىن نەشە توپقا بولۋگە بولادى؟
2) ەرلەردىڭ باس كيىمدەرىنىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
3) ساۋكەلەنى كىمدەر كيگەن؟
4) ساۋكەلەنى نەمەن اشەكەيلەگەن؟
VI. ۇيگە تاپسىرما. ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدان كيىم ۇلگىسىن جاساعاندارىڭدى اياقتاپ، ەرمەكسازدان بورىك، ساۋكەلەنى مونشاق، فولگامەن اشەكەيلەپ كەلۋ.
VIءى. باعالاۋ.
شالقار قالاسى، №4 ورتا مەكتەبى
وتكىزگەن: ورازالينا ا.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا ۇلتتىق كيىمدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىعى: ىزدەنىمپازدىققا، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتىپ ساباققا قىزىعۋشىلىعىن جانە ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىگى: ۇنەمدىلىككە، ۇقىپتىلىققا، تالعامپازدىققا، حالىقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن قاستەرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ساراماندىق.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كيىم ۇلگىلەرى، سۋرەتتەر.
قاجەتتى قۇرالدار: قاتىرما قاعاز، قايشى، جەلىم
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ءىى. وتكەندى قايتالاۋ. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرما.
1. قيعاش ورىمدە تاسپالار قالاي ورنالاسادى؟
2. مۇنداي ورىممەن قانداي بۇيىم جاساۋعا بولادى؟
3. ءجىپ نەدەن ەسەدى؟
اكتۋالداۋ.
وتكەن ساباعىمىزدى حالقىمىزدىڭ قولونەرىنەن قيعاشتاپ ءورۋ ارقىلى جاسالاتىن بۇيىمدارمەن تانىس بولدىق، ەندى بۇگىنگى ساباعىمىزدا حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىمەن تانىساتىن بولامىز.
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءار حالىقتىڭ ءوز ىرىمدارى، ءوز ەرەكشەلىكتەرى سونىمەن بىرگە ءوز ۇلتتىق كيىمدەرى دە بولادى. قازاق حالقىنىڭ كيىمدەرى جاس شاماسىنا قاراي ەرەكشەلەنگەن. جاستار كيىمى ويۋ - ورنەكتى، قىزىل – جاسىلدى بولسا، ۇلكەندەر كيىمىندە ورنەكتەر بولادى.
كيىم - كەشەك ءۇشىن نەگىزىنەن مالدىڭ ءجۇنى مەن تەرىسى پايدالانىلادى. سونىمەن بىرگە ءسان - سالتاناتقا ارناپ ەرەكشە قۇندى ماتەريالدان تىكتىرەتىن بولعان. قازاقتىڭ كيىم-كەشەكتەرىنە: تاقيا، بورىك ساۋكەلە، شاپان، تون، كامزول، بۇرمەلى كويلەك، ەتىك ت. ب جاتادى. بۇل كيىمدەر ءتۇر - تۇرگە بولىنەدى.
سىرت كيىمدەر: شاپان، تون، تۇلىپ، تىماق، ەتىك، ساپتاما ەتىك.
سۋلىق كيىم: شەكپەن.
ءبىر كيەر: توي دۋماندا كيەتىن قىمبات ماتەريالدان ءساندى ەتىپ تىگىلگەن كيىمدەر.
ىشكى كيىمدەر: كويلەك، قامزول، كازەكەي.
قازاق حالقى باس كيىمدى اسا قادىرلەيتىن بولعان. بۇل باس كيىمدەر ەكىگە بولىنەدى: ەر ادامدارعا، ايەل ادامدارعا ارنالعان.
ەر ادامدارعا: تاقيا، بورىك، تىماق، قالپاق.
ايەل ادامدارعا: تاقيا، ساۋكەلە، بورىك، ورامال، كيمەشەك.
ساۋكەلە ەڭ ءساندى، كۇردەلى باسكيىم. ساۋكەلە - قالىڭدىقتىڭ باس كيىمى. ونى توي وتكەنشە كيەتىن بولعان. ساۋكەلەنىڭ توبەسىن اسىل تاستارمەن، التىن، كۇمىسپەن اشەكەيلەيتىن بولعان.
تىماق پەن بورىكتى اڭ تەرىسىنەن، سەڭسەڭنەن جاساپ، بارقىت پەن اتلاسپەن تىستاعان.
ەندى بالالار، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدان وسى ۇلتتىق كيىم ۇلگىسىن جاساپ كورەيىك.
ساراماندىق جۇمىس.
قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى:
1. قايشىنى اشىق تاستاما.
2. ۇشكىر جاعىن ادامعا ۇسىنبا.
3. قاعازدى ۇنەمدە.
4. تازا، ۇقىپتى جۇمىس جاسا.
5. جۇمىسىڭدى بولعان سوڭ، ۇستەل ءۇستىن جينا.
وقۋشىلار جۇمىسىن جاسايدى.
IV. سەرگىتۋ ءساتى.
ورنىمىزدان تۇرامىز،
قولىمىزدى سوزامىز.
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تۇرىپ،
ءبىز تىنىعىپ الامىز.
الاقاندى سوزامىز،
ورنىمىزعا تۇرامىز.
بالالار جاساعان ۇلگىسىن كورسەتىپ، كيىمنىڭ قاي ءتۇرى ەكەنىن اجىراتادى.
ماقال – ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ:
بايلىق اتاسى - ەڭبەك، اناسى - جەر.
راحاتتىڭ ءتۇبى - ەڭبەك، ءتۇبى - جەڭىس.
جەردىڭ ءسانى – ەگىن، ەردىڭ ءسانى – ءبىلىم.
ەڭبەك ەردىڭ كوركى، ەر ەلدىڭ كوركى.
ونەرلى بالانىڭ ون ساۋساعى تەڭ، ونەرسىز بالانىڭ ءبىر ساۋساعى كەم.
V. ساباقتى بەكىتۋ
1) قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى كيىمدەرىن نەشە توپقا بولۋگە بولادى؟
2) ەرلەردىڭ باس كيىمدەرىنىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
3) ساۋكەلەنى كىمدەر كيگەن؟
4) ساۋكەلەنى نەمەن اشەكەيلەگەن؟
VI. ۇيگە تاپسىرما. ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدان كيىم ۇلگىسىن جاساعاندارىڭدى اياقتاپ، ەرمەكسازدان بورىك، ساۋكەلەنى مونشاق، فولگامەن اشەكەيلەپ كەلۋ.
VIءى. باعالاۋ.
شالقار قالاسى، №4 ورتا مەكتەبى
وتكىزگەن: ورازالينا ا.
You Might Also Like
-
مەكتەپ: نيش كوكشەتاۋ قالاسى
