ۇلتتىق قۇندىلىقتار (التى قالپاق ءادىسى)
تاقىرىبى: ۇلتتىق قۇندىلىقتار (التى قالپاق ءادىسى)
ماقساتى: ۇلتتىق قۇندىلىقتار تۋرالى ءارتۇرلى ويلاۋدى قاجەت ەتەتىن سۇراقتار، پروبلەمالار توڭىرەگىندە وي قورىتۋ، وزدەرىنىڭ “ويلارىن ءبىلدىرۋ”.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكاتتار، سلايدتار، ماركەرلەر، ستيكەرلەر.
بارىسى: ءى. كىرىسپە
- سالەمەتسىزدەر مە قۇرمەتتى ارىپتەستەر! بۇگىنگى «التى قالپاق» اتتى سەمينارعا قوش كەلدىڭىزدەر!
(مۇعالىمدەردى ءتۇرلى - ءتۇستى شلياپالار ارقىلى توپقا ءبولۋ. شەشىم قابىلداۋ ۇدەرىسىندە ءمۇعالىم ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى ۋاقىت شەكتەلىپ قالماۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جاڭا دايىندىق ءتۇرى قاجەت بولادى)
ەدۆارد دە بونونىڭ «ويلاۋدىڭ 6 قالپاعى» ءادىسى – اقپاراتتىڭ، قانداي سالاعا قاتىستى ەكەندىگىنە قاراماستان (عىلىمي تانىم، ءبىلىم بەرۋ، تۇلعاارالىق ءوزارا ارەكەت) بارىنشا وبەكتيۆتى قابىلداۋعا ارنالعان پراكتيكالىق داعدىلاردى يگەرۋدىڭ قاراپايىم دا ءتيىمدى ءتاسىلى.
ەدۆارد دە بونو كىم؟
ەدۆارد دە بونو 1933 جىلى مالتادا دۇنيەگە كەلگەن. مالتا ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەننەن كەيىن، وكسفوردتا پسيحولوگيا، فيزيولوگيا جانە مەديسينانى زەرتتەيدى، سونان كەيىن الەمنىڭ وزىق - وكسفورد، كەمبريدج، لوندون جانە گارۆارد ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە قىزمەت اتقاردى.
ەدۆارد دە بونو – الەمدە كرەاتيۆتىلىك جانە ويلاۋ داعدىلارىنا وقىتۋ سالاسىنداعى تانىمال ساراپشى، بۇيىرلىك ويلاۋ تۇجىرىمداماسىنىڭ جانە سوعان نەگىزدەلگەن بيزنەس - تاجىريبەدە، شىعارماشىلىق جۇمىستا جانە وقىتۋدا قولدانىلاتىن «ويلاۋدىڭ التى قالپاعى»، CoRT، Direct Attention Tools، ت. ب. ايگىلى ادىستەمەلەردىڭ اۆتورى، بريتاندىق پسيحولوگ، جازۋشى.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
تەوريا كەزەڭى: «ويلاۋدىڭ التى قالپاقتارى» ءادىسى مىناداي -
اق (اق بۇلتتار) - فاكتىلەر، سيفرلار جانە مالىمەتتەردى تازا كۇيىندە بەرۋ
قىزىل (وت) – ىشكى سەزىم، ەموسيا، سەزىنۋلەر جانە ينتۋيسيانى ءبىلدىرۋ
قارا (تۇمان) – نەگاتيۆتى ويلاۋ، مىسالى: “بۇل ورىندالمايدى، سەبەبى....”
سارى (كۇن) - ءوپتيميزمدى، اشىقتىقتى، ءپوزيتيۆتى جانە كونسترۋكتيۆتى ويلار، ۇسىنىستار، مىسالى: «نەگە، بۇل مىندەتتى تۇردە ورىندالادى!»
جاسىل (دالا) – جاڭا يدەيالار اعىمىن تۋدىراتىن شىعارماشىلىق ويلار
كوك (اسپان) – جوعارى دەڭگەيدەگى جالپى كوزقاراستاردى، بىلدىرەدى، قورىتىندىلايدى.
1 - تاپسىرما: تاقىرىپتىڭ ۇلتتىق ءداستۇرىمىز توڭىرەگىندە بولۋىنا وراي، ءار توپقا ۇلتتىق ناقىشتاعى تاپسىرمالار بەرىلەدى.
«اق قالپاق» – كيىز ءۇيدىڭ قاڭقاسى، قۇرال – جابدىقتارى (شاڭىراق، كەرەگە، ۋىق، باسقۇر، سىرماق، تەكەمەت ت. ب) اق قالپاقتىلار كيىز ءۇيدىڭ قاي ۋاقىتتا پايدا بولعانىن، قاي جىلدارى قالاي پايدالانعانى، سونىمەن قاتار، قازىرگى تاڭدا قولدانىستا بارىن ايتىپ وتەدى.
«قىزىل قالپاق» – ۇلتتىق ويىندار (كوكپار، توعىزقۇمالاق، التىباقان، حانتالاپاي، قىز قۋۋ، كۇرەس، ارقان تارتىس ت. ب) ءار ويىننىڭ استارىندا ءار ءتۇرلى وي – ماعىنا جاتىر. مىسالىعا: قىز قۋۋ ءداستۇرلى ويىنى – ماحابباتىڭ، پاكتىكتىڭ سيمۆولىن بىلدىرەدى.
«قارا قالپاق» - ۇلتتىق كيىمدەر (شاپان، كيمەشەك، كامزول، قۇلاقشىن، ءماس، بەشپەت، كاجەكەي ت. ب) قارا قالپاقتىلار ۇلتتىق ناقىشتاعى كيىمدەرىمىزدىڭ جاعىمسىز جاقتارىن ايتىپ وتەدى.
«سارى قالپاق» - ۇلتتىق ىدىس – اياقتار (زەرەن، تورسىق، وجاۋ، سابا، موسى، ت. ب) ۇلتتىق ناقىشتا بەزەندىرىلگەن ىدىستارىمىزدى ءارى قاراي دامىتىپ، قازىرگى تاڭدا وتكەلى جاتقان «ەكسپو» 2017 بايقاۋىنا شىعارۋعا ۇسىندى.
«جاسىل قالپاق» - ات ابزەلدەرى (ۇزەڭگى، ەر توقىم، قامشى، ساۋىت، ت. ب) جاسىل قالپاقتىلار ات ابزەلدەرىمىزدى جاڭا يدەيالارىمەن، ءقازىر كەزگە لايىقتاپ پۋلتپەن باسقارىلۋ ادىستەرىن ايتىپ ءوتتى.
«كوك قالپاق» - ۇلتتىق تاعامدار (قازى – قارتا، قۇرت – ىرىمشىك، قىمىز، ت. ب) كوك قالپاقتىلاردىڭ ويى بويىنشا، ۇلتتىق تاعامدارىمىز بەن سۋسىندارىمىز ەكولوگيامىزعا بايلانىستى، ادام دەنساۋلىعىنىڭ پايداسى تۋرالى توقتالىپ ءوتتى.
وسى تاپسىرمالار اياسىندا جۇمىستارىن پلاكات بەتتەرىنە ءتۇسىرىپ، پوستەر قورعالدى.
ۇلتتىق قۇندىلىقتار (التى قالپاق ءادىسى). جۇكتەۋ
ماقساتى: ۇلتتىق قۇندىلىقتار تۋرالى ءارتۇرلى ويلاۋدى قاجەت ەتەتىن سۇراقتار، پروبلەمالار توڭىرەگىندە وي قورىتۋ، وزدەرىنىڭ “ويلارىن ءبىلدىرۋ”.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكاتتار، سلايدتار، ماركەرلەر، ستيكەرلەر.
بارىسى: ءى. كىرىسپە
- سالەمەتسىزدەر مە قۇرمەتتى ارىپتەستەر! بۇگىنگى «التى قالپاق» اتتى سەمينارعا قوش كەلدىڭىزدەر!
(مۇعالىمدەردى ءتۇرلى - ءتۇستى شلياپالار ارقىلى توپقا ءبولۋ. شەشىم قابىلداۋ ۇدەرىسىندە ءمۇعالىم ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى ۋاقىت شەكتەلىپ قالماۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جاڭا دايىندىق ءتۇرى قاجەت بولادى)
ەدۆارد دە بونونىڭ «ويلاۋدىڭ 6 قالپاعى» ءادىسى – اقپاراتتىڭ، قانداي سالاعا قاتىستى ەكەندىگىنە قاراماستان (عىلىمي تانىم، ءبىلىم بەرۋ، تۇلعاارالىق ءوزارا ارەكەت) بارىنشا وبەكتيۆتى قابىلداۋعا ارنالعان پراكتيكالىق داعدىلاردى يگەرۋدىڭ قاراپايىم دا ءتيىمدى ءتاسىلى.
ەدۆارد دە بونو كىم؟
ەدۆارد دە بونو 1933 جىلى مالتادا دۇنيەگە كەلگەن. مالتا ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەننەن كەيىن، وكسفوردتا پسيحولوگيا، فيزيولوگيا جانە مەديسينانى زەرتتەيدى، سونان كەيىن الەمنىڭ وزىق - وكسفورد، كەمبريدج، لوندون جانە گارۆارد ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە قىزمەت اتقاردى.
ەدۆارد دە بونو – الەمدە كرەاتيۆتىلىك جانە ويلاۋ داعدىلارىنا وقىتۋ سالاسىنداعى تانىمال ساراپشى، بۇيىرلىك ويلاۋ تۇجىرىمداماسىنىڭ جانە سوعان نەگىزدەلگەن بيزنەس - تاجىريبەدە، شىعارماشىلىق جۇمىستا جانە وقىتۋدا قولدانىلاتىن «ويلاۋدىڭ التى قالپاعى»، CoRT، Direct Attention Tools، ت. ب. ايگىلى ادىستەمەلەردىڭ اۆتورى، بريتاندىق پسيحولوگ، جازۋشى.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
تەوريا كەزەڭى: «ويلاۋدىڭ التى قالپاقتارى» ءادىسى مىناداي -
اق (اق بۇلتتار) - فاكتىلەر، سيفرلار جانە مالىمەتتەردى تازا كۇيىندە بەرۋ
قىزىل (وت) – ىشكى سەزىم، ەموسيا، سەزىنۋلەر جانە ينتۋيسيانى ءبىلدىرۋ
قارا (تۇمان) – نەگاتيۆتى ويلاۋ، مىسالى: “بۇل ورىندالمايدى، سەبەبى....”
سارى (كۇن) - ءوپتيميزمدى، اشىقتىقتى، ءپوزيتيۆتى جانە كونسترۋكتيۆتى ويلار، ۇسىنىستار، مىسالى: «نەگە، بۇل مىندەتتى تۇردە ورىندالادى!»
جاسىل (دالا) – جاڭا يدەيالار اعىمىن تۋدىراتىن شىعارماشىلىق ويلار
كوك (اسپان) – جوعارى دەڭگەيدەگى جالپى كوزقاراستاردى، بىلدىرەدى، قورىتىندىلايدى.
1 - تاپسىرما: تاقىرىپتىڭ ۇلتتىق ءداستۇرىمىز توڭىرەگىندە بولۋىنا وراي، ءار توپقا ۇلتتىق ناقىشتاعى تاپسىرمالار بەرىلەدى.
«اق قالپاق» – كيىز ءۇيدىڭ قاڭقاسى، قۇرال – جابدىقتارى (شاڭىراق، كەرەگە، ۋىق، باسقۇر، سىرماق، تەكەمەت ت. ب) اق قالپاقتىلار كيىز ءۇيدىڭ قاي ۋاقىتتا پايدا بولعانىن، قاي جىلدارى قالاي پايدالانعانى، سونىمەن قاتار، قازىرگى تاڭدا قولدانىستا بارىن ايتىپ وتەدى.
«قىزىل قالپاق» – ۇلتتىق ويىندار (كوكپار، توعىزقۇمالاق، التىباقان، حانتالاپاي، قىز قۋۋ، كۇرەس، ارقان تارتىس ت. ب) ءار ويىننىڭ استارىندا ءار ءتۇرلى وي – ماعىنا جاتىر. مىسالىعا: قىز قۋۋ ءداستۇرلى ويىنى – ماحابباتىڭ، پاكتىكتىڭ سيمۆولىن بىلدىرەدى.
«قارا قالپاق» - ۇلتتىق كيىمدەر (شاپان، كيمەشەك، كامزول، قۇلاقشىن، ءماس، بەشپەت، كاجەكەي ت. ب) قارا قالپاقتىلار ۇلتتىق ناقىشتاعى كيىمدەرىمىزدىڭ جاعىمسىز جاقتارىن ايتىپ وتەدى.
«سارى قالپاق» - ۇلتتىق ىدىس – اياقتار (زەرەن، تورسىق، وجاۋ، سابا، موسى، ت. ب) ۇلتتىق ناقىشتا بەزەندىرىلگەن ىدىستارىمىزدى ءارى قاراي دامىتىپ، قازىرگى تاڭدا وتكەلى جاتقان «ەكسپو» 2017 بايقاۋىنا شىعارۋعا ۇسىندى.
«جاسىل قالپاق» - ات ابزەلدەرى (ۇزەڭگى، ەر توقىم، قامشى، ساۋىت، ت. ب) جاسىل قالپاقتىلار ات ابزەلدەرىمىزدى جاڭا يدەيالارىمەن، ءقازىر كەزگە لايىقتاپ پۋلتپەن باسقارىلۋ ادىستەرىن ايتىپ ءوتتى.
«كوك قالپاق» - ۇلتتىق تاعامدار (قازى – قارتا، قۇرت – ىرىمشىك، قىمىز، ت. ب) كوك قالپاقتىلاردىڭ ويى بويىنشا، ۇلتتىق تاعامدارىمىز بەن سۋسىندارىمىز ەكولوگيامىزعا بايلانىستى، ادام دەنساۋلىعىنىڭ پايداسى تۋرالى توقتالىپ ءوتتى.
وسى تاپسىرمالار اياسىندا جۇمىستارىن پلاكات بەتتەرىنە ءتۇسىرىپ، پوستەر قورعالدى.
ۇلتتىق قۇندىلىقتار (التى قالپاق ءادىسى). جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇن - كۇندىزگى جۇلدىز. كۇننىڭ قۇرىلىسى جانە نەگىزگى سيپاتتامالارى. كۇن - جەر بايلانىسى.
-
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارلارى1 سىنىپانا ءتىلىساباق №ءمۇعالىم:ساباقتىڭ تاقىرىبى: داۋىستى، داۋىسسىز دىبىستار. ءتولدى قالاي شاقىرادى؟
