InfoHub Logo

ونى دانىشپان، كلاسسيك، ۇلتتىق قازىنا دەپ اتاپ، كۋروساۆامەن قاتار قويادى. ونىڭ فيلمدەرى فەنومەن دەپ ەسەپتەلەدى، ءتىپتى، كاسسالىق جيناق بويىنشا بارلىق ۋاقىتتىڭ ساتىلىم ليدەرلەرىمەن بەلسەنە باسەكەگە تۇسەدى. الايدا قولدان سالىنعان انيماسيانىڭ ۇلى پراكتيگىنىڭ ءماشھۇر بولۋ داۋرەنى بۇل ونەردىڭ التىن عاسىرىن كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيامەن ىسىرا باستاعان ساتكە كەلدى.

حاياو ميادزاكي وقيعالاردى بايانداعاندى جاقسى كورەدى، ولار ونىڭ كوزقاراستارى، ءۇمىتى مەن تاجىريبەسىنەن پايدا بولادى. ول انيماسيالىق كينو جاسايدى، الايدا، ەموسيونالدى تۇرعىدان بۇل وينالاتىن كينودان كەم تۇسپەيدى. بار بولعانى وعان ءتىرى اكتەرلەردى تۇسىرگەننەن گورى، يمپرەسسيونيستىك تۇرعىدا سالىنعان اكۆارەلدى پەيزاجدار كوبىرەك ۇنايدى. كينو جاپپاي يندۋسترياعا اينالعان كۇننىڭ وزىندە ميادزاكي ناعىز سۋرەتكەر بولىپ قالا ءبىلدى.

ءبىر ايتا كەتەرلىگى، جاپوندىق انيماتورلار مۋلتفيلم مەن 3د-انيماسيا جاساۋ ءۇشىن تاپتىرماس ىڭعايلى قۇرالعا اينالعان كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردى شەكتەي وتىرىپ، ءقاۋپى جوعارى دەپ توپشىلايدى. دەسە دە، حاياو ميادزاكيدىڭ ءوزى، بۇل جايتقا فيلوسوفيلىق تۇرعىدان باعا بەرەدى:

«ەگەر بۇل ونەر جويىلىپ بارا جاتقان ونەرگە اينالعان بولسا، وندا قولدان كەلەر قايران جوق. سيۆيليزاسيا العا قاراي جىلجي بەرمەك. فرەسكا جاساۋشىلار قايدا؟ پەيزاجيستەر قايدا؟ ولار نەمەن اينالىسۋدا؟ الەم وزگەرۋدە. قايتا 40 جىل بويىنا ءبىر ىسپەن اينالىسقاندىعىم ءۇشىن مەنىڭ جولىم بولدى دەۋگە بولادى. مەنىڭ داۋىرىمدە بۇل سيرەك جاعداي»

باتىستا كوبىنەسە ونىڭ بالالارعا ارنالعان تولىق مەتراجدى فيلمدەرى تانىمال ەكەنى راس، الايدا بۇل فيلمدەر وتە كۇردەلى ماسەلەلەردى كوتەرەدى، دەگەنمەن رەجيسسەردىڭ قورجىنىندا قىسقا مەتراجدى فيلمدەر دە بار، مۇنىڭ كەيبىرى ارنايى Ghibli مۇراجايى ءۇشىن جاسالعان، ودان بولەك تەلەحيكايالار دا بار.

ءومىربايان

حاياو ميادزاكي سان-ديەگوداعى Comic Con-دا، 2009 جىل

بۇگىنگى تاڭدا اتى الەمگە تانىمال جاپوندىق رەجيسسەر حاياو ميادزاكي 1941 جىلى 5 قاڭتاردا دۇنيەگە كەلدى. ونىڭ اكەسى ۇشاق بولشەكتەرىن شىعاراتىن اۆياسيالىق زاۋىتتىڭ ديرەكتورى، ال اعاسى زاۋىتتىڭ يەسى بولدى. ونىڭ مەكتەپ جىلدارى سۋرەتشى وساما تەدزۋكانىڭ باستاۋىمەن جاپوندىق «مانگا» كوميكستەرىنە اۋەستىڭ ارتقان كەزىنە تاپ كەلدى. ۋنيۆەرسيتەتتە ميادزاكيدىڭ ماركسيزمگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى جوعارى بولدى، سونداي-اق، سول ۋاقىتتا الەمدىك بالالار ادەبيەتى كلۋبىنىڭ دا مۇشەسى بولدى. ساياساتكەر مەن قارجىگەر ماماندىعىنىنىڭ ديپلومىن العان سوڭ، «توەي» كينوستۋدياسىنىڭ ايماسيا بولىمىنە جۇمىسقا تۇرادى. بۇل جەردە ەكى ماڭىزدى تانىسۋ ورىن الدى — سونىڭ ءبىرى اراعا ەكى جىل سالىپ ۇيلەنگەن سۋرەتشى-انيماتور اكەمي وتامەن جۇزدەسۋ بولسا، ەكىنشىسى مول ءۇمىت كۇتتىرەر رەجيسسەر يساو تاكاحاتامەن كەزدەسۋ ەدى. 1971 جىلى ولار «توەي»-مەن ءبىرجولا قوش ايتىسىپ، ەركىندىكتى مولىنان بەرەتىن شاعىن ستۋديالاردا جۇمىس ىستەي باستادى.

1979 جىلى ميادزاكي ءوزىنىڭ العاشقى كينوفيلمى «Lupin III: Cagliostro no Shiro»-نى ءتۇسىردى، ال، بۇعان دەيىن ول انيماتور، قويۋشى-سۋرەتشى، سەناريست قىزمەتتەرىن اتقاردى. 1982 جىلدىڭ اقپان ايىندا «انيمەيدج» جۋرنالىدا «Kaze no tani no Naushika» سۋرەتتى رومان جازا باستادى، ال 1984 جىلى اتتاس ءفيلمى دە جارىققا شىقتى.

ميادزاكي مەن تاكاحاتانىڭ بىرلەسكەن كۇش-جىگەرىنىڭ ارقاسىندا 1985 جىلى Ghibli («دجيبلي» نەمەسە «گيبلي») اتتى اتى اڭىزعا اينالعان ستۋديا پايدا بولدى، ونىڭ اتاۋى جاپونداردىڭ قۇلاعىنا جات كەلەتىن، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا پايدالانعان يتاليالىق بارلاۋ ۇشاقتارىنان شىققان. Ghibli-دە رەجيسسەردىڭ تولىق مەتراجدى تۋىندىلارىنىڭ بارلىعى دەرلىك تۇسىرىلگەن. كەيىننەن «Sen to Chihiro no kamikakushi» دەپ اتالاتىن فيلم جاپونيادا جانە ونىڭ سىرتىندا دا ۇلكەن تانىمالدىققا يە بولدى: بەرليندىك كينوفەستيۆالدىڭ پرەمياسىن (2002)، (2003) «ۇزدىك انيماسيالىق فيلم» نوميناسياسىندا «وسكار» الدى. سونداي-اق، «Hauru no ugoku shiro» اتتى ءفيلمى 61ء-ىنشى ۆەنەسيالىق كينوفەستيۆالدە تەحنيكالىق شەبەرلىگى ءۇشىن ماراپاتقا يە بولدى. ۆەنەسياداعى 62ء-شى كينوفەستيۆالدە ميادزاكيدىڭ ءوزى دە الەمدىك كينوونەرگە قوسقان ۇلەسى ءۇشىن «التىن ارىستان»-مەن ماراپاتتالدى.

شىعارماشىلىق ۇستانىم: ەلەستەتە المايتىن نارسەلەردى سالۋ

«Sen To Chihiro No Kamikakushi» (2001)

كينودا ەلدىڭ ءبارى كورگەن نەمەسە ەشكىم كورمەگەن دۇنيەنى كورسەتۋگە بولادى. حاياو ميادزاكي ەكىنشى جولمەن جۇرەدى. وينالاتىن (كادىمگى) كينو ءتاسىلى ءۇشىن ورىنداۋعا قيىنعا سوعاتىن نارسەنى سۋرەت تۇرىندە سالىنعان كينو ءۇشىن وڭاي بەينەلەنە الادى(كومپيۋتەردىڭ پايدا بولۋىمەن بۇل وزگەردى). ول جەردە شىنايىلىقتىڭ شەگىنەن شىعىپ، اڭىز بەن ارماندارعا جان بىتىرۋگە بولادى. ميادزاكي شىندىقتى كوشىرمەيدى، ونىڭ ۇقساستىعىن جاساۋعا تىرىسپايدى، ءبىراق ناقتى الەمنىڭ ءمانى تۋرالى ءوزىنىڭ تۇسىنىگىن بىلدىرەتىن جاڭا ساپانى جاسايدى. قيال-عاجايىپتار سالىنعان ءفيلمنىڭ تابيعي مازمۇنى بولىپ تابىلادى.

رەجيسسەردىڭ ويىنشا:

«فانتاستيكا بىزگە قاجەت. بالالار وزدەرىن دارمەنسىز جانە كومەككە مۇقتاج سەزىنگەندە، كوركەمدىك قيال ولاردىڭ ءومىرىن جەڭىلدەتەدى… مەندە كوركەم ادەبيەتتىڭ قۇدىرەتىنە دەگەن ەشقانداي كۇمان جوق. ءبىراق، كەيدە قيال-عاجايىپ جاساۋشىلار سەندىرۋ قابىلەتىن جوعالتادى. قالىڭ بۇقارانىڭ «مەن بۇعان سەنە المايمىن» دەۋىنىڭ ارتۋى بار. ءبىراق، مەنىڭشە بار ماسەلەنىڭ توركىنى زاماناۋي كۇردەلى الەمگە توتەپ بەرە الاتىن فانتاستيكالىق تۋىندىنىڭ جاسالماۋىندا جاتىر»

شىنايى جانە ويلاپ تابىلعان - بايلانىسپايتىن بايلانىس

سيقىرلى توتورو اۆتوبۋس ايالداماسىندا «توتورو ءبىزدىڭ كورشىمىز» (1988)

كينوداعى قيال-عاجايىپ ءار ءتۇرلى قابىلدانا الادى. ءبىز تاڭدانا قارايتىن دۇنيە مەن كەيىپكەردى تاڭ قالدىراتىن جايتتار بار، جانە بۇلار ۇنەمى بىردەي بولا بەرمەيدى. ءبىزدىڭ توپشىلاۋىمىزدا ەڭ ەرەكشە بولعان الەم، ءوز (شىعارمانىڭ) تۇرعىندارى ءۇشىن قاراپايىم بولىپ كورىنۋى مۇمكىن، ال قيال-عاجايىپ ءبىز كورەرمەن ءۇشىن بولماق. مايادزاكيدىڭ فيلمدەرىنىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ سيپاتى وسىنداي. «مىستاننىڭ جەتكىزۋ قىزمەتى» / «Majo no takkyûbin» (1989) فيلمىندە قالانىڭ تۇرعىندارى ساتىپ العان بازارلىقتارىن سىپىرعىنىڭ ۇستىنە وتىرىپ جەتكىزەتىن سۇيكىمدى 13 جاسار مىستان قىزدىڭ قىزمەتىنە جۇگىنەدى، نەمەسە ونىڭ سيقىرشى اناسىنىڭ ريەۆماتيزمگە قارسى دارى-دىرمەگىن دە قولدانادى. «پوركو روسسو» فيلمىندە دە كادىمگى ادامدار اراسىندا شوشقا بەتتى ۇشقىش جۇرەتىنى دە ەشكىمدى الاڭداتپايدى. «حاۋرۋ نو ۋگوكۋ سيرو»-دا باقشا قاراۋىلى (پۋگالو) مەن سويلەيتىن وتتىڭ ءوزى اقىلعا قونىمدى بولىپ تابىلادى. ءتىپتى سيقىرلى تىرشىلىكتىڭ وزدەرى دە ادامدارعا ۇقساس. ولاردا دا قيىندىق، الاڭداۋ، كۇرمەۋى شەشىلمەگەن ماسەلەلەر بار. ماسەلەن، سيقىرشى حوۋل كوپ نارسەنى جاساي الادى، ءبىراق تابيعاتىنان قورقاق، شاشى قارا ءتۇستىڭ ورنىنا جيرەن تۇسكە بويالا قالسا، ايتارلىقتاي قوبالجۋعا بەرىلەدى. ال، كيكي مىستان بولسا، كۇيزەلىس پەن تولقۋدىڭ اسەرىنەن سىپىرتقىمەن ۇشا المايدى (ۇنەمى كارتينا جازا المايتىن ونىڭ سۋرەتشى قۇربىسى سياقتى)، ال «سەن تو تيحيرو نو كاميكاكۋسي»-دا قۇدايلار ەش قيىندىقسىز مونشاعا بارادى.

«مىستاننىڭ جەتكىزۋ قىزمەتى»-ندەگى سياقتى، رەالدى الەم يررەالدى الەمنىڭ اجىراماس بولىگى، «تەنكۋ: نو سيرو راپيۋتا»-داعى سياقتى، كونە سيقىر تەحنيكانىڭ جەتىلۋىمەن كورشىلەس، ورتا عاسىر — فۋتۋرولوگيامەن، ال ەۋروپالىق پەيزاج — جاپوندىقپەن كورشىلەس. ناۆسياكايا — كونە گرەك ميفولوگياسىنداعى فەاك پاتشانىڭ قىزىنىڭ ەسىمى. ماسەلەن، «تەنكۋ: نو سيرو راپيۋتا»-داعى پازۋ (نەگىزگى قاھارمان)  ەسىمدى بالا تۇراتىن اۋىل ۋەلس (ۇلىبريتانيا) اتتى شاحتەرلەر قالاسىنان «كوشىرىلگەن» بولاتىن، ال ۇشاتىن ارال لاپۋتانىڭ ءوزى دجوناتان سۆيفتتە (شىعارماسىندا) بار. ءبىر نۇسقاعا سايكەس، «توتورو» («توتورو ءبىزدىڭ كورشىمىز» اتتى ميادزاكيدىڭ فيلمىندە)  — ترولل cءوزىنىڭ بۇرمالانعان ءتۇرى. ال، «حاۋرۋ نو ۋگوكۋ سيرو» بولسا، دايانا دجونس ەسىمدى اعىلشىن ەرتەگى جازارىنىڭ كىتابىنان الىنعان. ميادزاكيدىڭ بارلىق تۋىندىلارى ەۋروپا مادەنيەتىنىڭ جاڭعىرىقتارىنا تولى.

مەحانيزمدەر

حاياو ميادزاكي ۇشاتىن تەحنيكالار اراسىندا ءوستى، سوندىقتان بولار، سىپىرتقىدان باستاپ قوزعالتقىشى بار دەلتاپلانعا دەيىن جانە اۋەدە اينالاتىن اسپان كەمەلەرى — مۇنىڭ بارلىعى دەرلىك ونىڭ فيلمدەرىندە كوپتەپ كورىنىس تابادى. بىرەسە شىبىندى، بىرەسە قۇرتتى، ءتىپتى، ناعىز اۋە كەمەسىن جانە ەتاجەركالاردى بەينەلەيتىن عاجاپ قۇرىلىمدى ۇشاتىن اپپاراتتاردىڭ كەرەمەت، ەگجەي-تەگجەيلى سالىنعانى سونشالىق، اۋەدە قوزعاتىنىنا قيىندىق تۋدىرمايتىنىنا قالاي سەنگەنىڭىزدى بىلمەي قالاسىز. ءوزىنىڭ ۇشاقتارعا دەگەن ماحابباتىن ميادزاكي البەتتە «پوركو روسسو»-دا كورسەتتى، مۇندا شوشقالار جوعارى پيلوتاجدى كورسەتەدى، ال اۋە قاراقشىلارى بولسا، اسپاندا ناعىز بالەت ۇيىمداستىرادى. ونەرتابىس تەك ۇشاتىن اپپاراتتارمەن عانا شەكتەلمەيدى. تەحنيكانىڭ نەعىز كەرەمەتى — «تاۋىق سيراعىمەن» جۇرەتىن بەكىنىس، سونداي-اق ول بۋمەن جۇمىس جاسايتىن كورىنەدى. سونىمەن قاتار، ەكراندا فانتاستيكالىق ماشينالاردان بولەك، ترامۆايلار، پوەزد، ۆەلوسيپەدتەر مەن باسقا دا شىنايى تەحنيكالىق جابدىقتار دا كوپتەپ كەزدەسەدى.

تابيعات جانە ەكولوگيا تاقىرىبى

سونىمەن بىرگە ميادزاكيدىڭ ءار فيلمىندە تابيعاتتان تازا ءلاززات الارلىق ساتتەر بار. پەيزاجدىڭ سۇلۋلىعىنا تاڭدانۋ كوبىنە سيۋجەتتىك موتيۆتەن ايىرىلىپ قالاتىنى راس، دەسە دە، بۇل ادەمى كورىنىس. حاۋلا سوفي قامالىنان شىققان كيكي الدىنان گۇلدى شالعىن، قارلى تاۋ مەن تەڭىز كورىنىسىن كەزدەستىرگەن كەزدە تاڭدانا ۇيىپ قالىپ قارايدى. ال «كاليوسترو قورعانى»-ندا كەيىپكەر تابيعاتقا سۇيسىنە قاراپ وتىرادى. «لاپۋتا»-دا ءتىپتى، قۋا جونەلۋگە قاراماستان كەيىپكەر بۇلتتاردىڭ سۇلۋلىعىنا نازار اۋدارادى، كارتينانىڭ ۇمىتىلماس ءبىر بولىگى رەتىندە اسيتاكا حانزادانىڭ «موناكو حانشايىم»-عا قاراي باتىسقا جول تارتۋىن ايتۋعا بولادى. «ءبىزدىڭ كورشىمىز توتورو» — دا ميادزاكي ءوز وتانداستارىنا جاپونياداعى ەكزوتيكالىق پەيزاجعا كوڭىل بولۋگە، كورەرمەندى بۇرىن بايقاماعان نەمەسە باعالاماعان نارسەگە نازار اۋدارۋعا شاقىرادى. تابيعات ءارقاشان ءتىرى، ول سەزەدى، قايعىرادى، بىرەسە مۇڭايادى، بىرەسە قۋانادى. تيىسىنشە، ەكران بىرەسە، قايعىلى كوك-سۇر رەڭكتەرگە اينالادى نەمەسە قۋانىشتان سيۋررەالدى تۇسكە بويالادى.

تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، وعان باس يۋ رەجيسسەردىڭ بارلىق فيلمدەرىندە كورىنىس تابادى، — كوبىنەسە «Kaze no tani no Naushika» فيلمىندە بولسا كەرەك، ادامداردىڭ كەسىرىنەن ۋلانعان اعاشتار الەمدى تازارتۋ ءۇشىن وزدەرىن قۇرباندىققا بەرەدى. دەگەنمەن تابيعات ادامدارعا جاقسىلىق تىلەيتىنىن بارلىعى بىردەي تۇسىنە بەرمەيدى.

نەگىزى ميادزاكيدىڭ شىعارماشىلىعىندا گۋمانيتارلىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتار ماڭىزدى ءرولدى اتقارادى، سونداي-اق تابيعات تاقىرىبى دا سوڭعى ورىندا ەمەس.

سوندا دا حاياو ميادزاكي فيلمدەردى ءبىرىنشى ورىندا بالالار ءۇشىن جاسايدى، سوندىقتان دا وندا مەيىرىمدىلىك ۇنەمى جەڭىسكە جەتەدى، ال زۇلىمدىق بولسا، سونشالىقتى قورقىنىشتى ەمەس كەلەدى. ەگەر جاعىمسىز كەيىپكەرگە تۇسىنىستىكپەن، مەيىرىمدىلىكپەن قارالسا، زۇلىم مىستان سۇيكىمدى، زيانسىز اجەيگە اينالادى، قاراقشى بولسا، قىزعا قامقورلىق جاساي باستايدى. ەگەر، زۇلىمدىققا زۇلىمدىقپەن، سوققىعا سوققىمەن جاۋاپ بەرىلمەسە، ءومىر ءسۇرۋ بارلىعى ءۇشىن الدەقايدا جەڭىل بولماق. كەيبىرەۋلەر ءۇشىن مۇنداي فيلوسوفيا تىم ءمۇلايىم، اڭقاۋ كوزعاراس بولىپ كورىنۋى مۇمكىن، ءبىراق ميادزاكينىڭ شىعارمالارىندا بۇل نارسەنىڭ شىنايى ءارى قاراپايىم بولعانى سونشالىقتى، ادامدى باۋراپ الادى. سونىمەن قاتار، بۇل بالالارعا قول جەتىمدى ايسبەرگتىڭ ۇشى عانا، ال ەرەسەكتەر بولسا، شەبەردىڭ ءسيمۆوليزمىنىڭ كوپتەگەن ەكزيستەنسيالدى، پانتەيستىك، ەكولوگيالىق جانە باسقا تۇسىندىرمەلەرىن ىزدەپ، تابا الادى.

دەتاليزاسيا

«سەن ي پوحيششەننايا كامي تيحيرو» (2001)

رەجيسسەر عالامدى سۇيىسپەنشىلىكپەن جانە ەگجەي-تەگجەيلى جازادى. ەگجەي-تەگجەيلى جازىلعان ۇلكەن ساحنالارى ونىڭ «جەكە ءستيلى» بولىپ تابىلادى. ميادزاكيدىڭ ويىنشا تەك باستى كەيىپكەرلەردى عانا ادەمى ءارى جاندى ەتىپ، ال قالعاندارىن جاي عانا بوس كەڭىستىكتى تولتىرۋ ءۇشىن قولدانۋ دۇرىس ەمەس. جانە شىنىندا دا، ميادزاكيدە ادام ەشقاشان دەكوراسيانىڭ ءجاي عانا ءبىر بولىگى بولىپ قالمايدى. مىسالى، الدىڭعى پلانداعى كەيىپكەر بالىق ساتىپ الىپ جاتقان كەزدە، ارتقى پلانداعى ەكەۋ شاي ءىشىپ وتىرادى، اشىق اسپان استىنداعى ۇستەل باسىندا ايەلدەر ساۋداگەرمەن قىزۋ ساۋدالاسىپ جاتادى، ال باسقا بىرەۋ گازەت وقىپ وتىرادى. ارحيتەكتۋرالىق قۇرىلىم تەك ءجاي عانا فون عانا ەمەس، وزدەرى دە، ولاردىڭ ولاردىڭ ىشكى ينتەرەرى دە شىن مانىندە بارداي كورىنەدى. كەيدە قابىرعاداعى كىشكەنتاي جارىقتارىنا دەيىن دەيىن سالىنعان، ال، كەيدە ادەيى شىندىققا جاناسپايتىنداي ەتىپ.

نەگىزگى سيۋجەتكە قاتىسى جوق قىزىقتى پەرساناجدار، ۇساق دەتالدار قايتالانباس عاجايىپ اتموسفەرانى تۋدىرا وتىرىپ، ميادزاكيدىڭ ءفيلمىن وزگە فيلمدەردەن دارالايدى.

جاس قاھارماندار مەن قايتالاۋلار

ونىڭ كەيىپكەرلەرى — ادەتتە كىشكەنتاي قىزدار. ەرەكشە ەرلىك جاساۋ كەرەك بولعان قورعانسىز نازىك جاندار. كەيدە ولار دارمەنسىزدىك پەن قورقىنىشتان جىلاپ تا جاتادى، سوعان قاراماستان، ەش بەرىلمەيدى، ءوز جاقىندارىن قۇتقارۋ جولىندا باتىل ارەكەتتەرىن جالعاستىرادى. ءبىر قىزىعى، ولاردىڭ سىرت كەلبەتتەرى دە ءبىر بىرىنە ۇقساس كەلەدى. كەيدە بارلىق فيلمدە ءتۇرلى جاعدايدا، ءتۇرلى جاستاعى ءبىر عانا قاھارمان بار ما دەپ كۇماندانىپ قالاسىڭ.

ميادزاكيدە قايتالاناتىن وبرازداردىڭ بولۋى سيرەك ەمەس. «توتورو» مەن «مىستاننىڭ جەتكىزۋ قىزمەتى» («Majo no takkyûbin») ندەگى اكەلەر ءبىر بىرىنە ەگىزدەي ۇقساس. لاپۋتاداعى پلانەردىڭ قۇس ۇياسىنا قونۋى مەن «مىستاننىڭ جەتكىزۋ قىزمەتى»-ندەگى سىپىرتقىداعى كيكي ارەكەتتەرى ازداپ وزگەرىسكە ۇشىراي وتىرىپ، قايتالانادى. تاعى باسقا دا ۇقساستار كەزدەسەدى.

«پونو بالىعى» فيلمىندە «كۇنباعىستار» دەپ اتالاتىن قارتتار ءۇيىنىڭ مەكتەپپەن كورشىلەس بولۋى قىزىق كورىنىستەردىڭ ءبىرى. باستاۋىش سىنىپتاعىلاردىڭ بەيمازا جۇگىرىسى، اۆتوموبيل قوزعالىسىنىڭ سەرپىنى مۇگەدەكتەر ارباسىنا تاڭىلعان ءۇش قارت ايەلدىڭ قوزعالىسسىزدىعىمەن كەرەعار سەزىم ۇيالاتادى. سونىڭ ىشىندەگى ەڭ سەكەمشىل ءارى مىڭگىرلەگىن ميادزاكي ءوزىنىڭ اناسىنا قاراپ جازعان دەگەن سىبىس بار. ال، ميادزاكيدىڭ ءىنىسىنىڭ ايتۋى بويىنشا، فيلمدەردەگى اقىلدى جانە ايلاكەر كەمپىرلەردىڭ ءوز انالارىنا ۇقساپ كەتەتىنىن مالىمدەيدى.

***

ءبىر سۇحباتىندا «رەجيسسەرلەردەن ءسىزدى كىم ءتانتى ەتەدى؟» دەگەن سۇراققا، حاياو ميادزاكي يۋريي نورشتەيندى («تۇمانداعى كىرپى») كەرەمەت سۋرەتشى سانايتىندىعىن مويىندادى.

ميادزاكي ءوزى ءۇشىن انيماسيا الەمىندە ەڭ بەدەلدى تۇلعا رەتىندە مۋلتيپليكاسيالىق كينونىڭ سوۆەت رەجيسسەرى ليەۆ اتامانوۆستى («قار پاتشايىمى») ەسەپتەيتىندىگىن ايتادى. 2013 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە ميادزاكي ءوز مانسابىن اياقتاۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعانىن جاريالادى. ونىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، «جەل كۇشەيۋدە» ميادزاكيدىڭ سوڭعى رەجيسسەرلىك جۇمىسى بولماق. 2014 جىلى قاراشادا كينەماتوگراف سالاسىنا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن «وسكارعا» يە بولدى.

مانگا جانە باسقا گرافيكالىق جۇمىستار

— ەتىك كيگەن مىسىق (長靴をはいた猫 ناگاگۋسۋ و حايتا نەكو) — 1969

— ءشول ادامدارى (砂漠の民 ساباكۋ نو تامي) — 1969—1970 (سابۋرو اكيسۋ)

— جاناۋرلاردىڭ قىمباتتى ارالى (どうぶつ宝島 دو:بۋسۋ تاكارادزيما) — 1972

— مەنىڭ سىڭىلىمە (妹へ يمو:تو ە) —پوەما، 1982

— جەل القاپتارىنان ناۋسيكايا (風の谷のナウシカ كادزە نو تاني نو ناۋسيكا) — 1982-1994

— حاياو ميادزاكي كوللەكسياسى (宮崎駿イメージボード集 ميادزاكي حاياو يمە:دزي بو:دو سيۋ:) — 1983

— سيۋنا ساياحاتى (シュナの旅 سيۋنا نو تابي) — 1983

— ۇشاتىن قايىقتار عاسىرى (飛行艇時代 حيكو:تەي دزيداي) — 1990

— حاياو ميادزاكينىڭ جازبا كىتابى (宮崎駿の雑想ノート ميادزاكي حاياو نو دزاسسو: نو:تو) —1992

— باتپاقپەن جابىلعان جولبارىستار (泥まみれの虎 دوروماميرە نو تورا) — 1998-1999

— گانستىڭ قايتا كەلۋى ( ハンスの帰還 حانسۋ نو كيكان) — 1994.

فيلمدەر

— كونان (未来少年コナン ميراي ءسو:نەن كونان) – 1978

— ليۋپەن III: كاليوسترو سارايى (ルパン三世カリオストロの城 رۋپان سانسەي كاريوسۋتورو نو سيرو) - 1979

— جەل القاپتارىنان ناۋسيكايا (風の谷のナウシカ كادزە نو تاني نو ناۋسيكا) – 1984

— ۇلى دەتەكتيۆ حولمس (名探偵ホームズ１　青い紅玉（ルビー）の巻) – 1984

— اسپان سارايى لاپۋتا (天空の城ラピュタ تەنكۋ: نو سيرو راپيۋتا) – 1986

— مەنىڭ كورشىم توتورو (となりのトトロ توناري نو توتورو) – 1988

— كيكينىڭ جەتكىزۋ قىزمەتى (魔女の宅急便 ءمادزو نو تاككيۋ:بين) – 1989

— پوركو روسسو (紅の豚 كۋرەناي نو بۋتا) - 1992

— Sora Iro no Tane (そらいろのたね) - 1992

— Nandarou ( なんだろう) – 1992

— مونونوكە حانشايىم (もののけ姫 مونونوكە حيمە) – 1997

— ەلەستەر الىپ كەتكەندەر (千と千尋の神隠し سەن تو تيحيرو نو كاميكاكۋسي) – 2001

— Koro no Daisanpo (コロの大さんぽ) – 2001

— Kujira Tori (くじらとり) – 2001

— حاۋلدىڭ كەزبە قامالى ( ハウルの動く城 حاۋرۋ نو ۋگوكۋ سيرو) – 2004

— بالىق پونو (Ponyo on the Cliff by the Sea) (崖の上のポニョ گاكە نو ۋە نو ءپونو) – 2008

— كوكۋريكو بوكتەرىنەن (Kokurikozaka kara) (コクリコ坂から كوكۋريكو-دزاكا كارا) – 2011

— جەل نىعايۋى (Kaze tachinu) (風立ちぬ كادزە: تاچينۋ) – 2013

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

ۇرەي پاتشاسى – الفرەد حيچكوك

الەمدەگى ەڭ جانى ءسىرى اكتەر — دجەكي چاننىڭ ءومىرى مەن تاعدىرى

ۋولت ديسنەي جەتىستىگىنىڭ تاريحى

كونوسۋكە ماسۋسيتانىڭ ءومىرى مەن جەتىستىككە جەتۋ تاريحى

نەمىس ءدارىحاناسىنان الەمدىك كوسمەتيكا يمپەرياسىنا دەيىن: Schwarzkopf تاريحى

---