حيميادان ساندىق جانە ساپالىق ەسەپتەردى شىعارۋ ۇلگىلەرى
حيميادان ساندىق جانە ساپالىق ەسەپتەردى شىعارۋ ۇلگىلەرى
حيميا پانىنەن وقۋشىلارعا، جاس مۇعالىمدەرگە ارنالعان ادىستەمەلىك كومەكشى قۇرال
كىرىسپە
قازىرگى كەزدەگى عىلىم مەن تەحنيكانىڭ دامۋ دەڭگەيى ءاربىر وقۋشىعا ساپالى جانە تەرەڭ ءبىلىم مەن ىسكەرلىكتىڭ بولۋىن، ولاردىڭ شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋىن ويلاۋعا قابىلەتتى بولۋىن تالاپ ەتەدى.
حيميا ءپانىن وقىتۋ ءۇردىسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى – وقۋشىلاردىڭ حيميالىق ءبىلىم نەگىزدەرىن تولىق ءتۇسىنۋ مەن مەڭگەرۋ ارقىلى شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ. حيميا ءپانىن وقىپ – ۇيرەنگەندە ەسەپتەر شىعارىپ، جاتتىعۋلار ورىنداۋدىڭ ماڭىزى وتە زور. ەسەپ شىعارىپ، جاتتىعۋلار ورىنداۋ ءبىلىمدى تەكسەرۋ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار وقۋشىلاردى وزدىگىنەن ىزدەنۋگە دە داعدىلاندىرادى. ەسەپ شىعارۋ – وقۋشىلاردى حيميالىق وي – ءورىسىن دامىتۋدىڭ نەگىزگى قۇرالدارىنىڭ ءبىرى، تەوريالىق ءبىلىم مەن تاجىريبە اراسىنداعى بايلانىستى جۇزەگە اسىرۋدىڭ جولى.
ەسەپ شىعارۋ وقۋشىلاردى جاڭا حيميالىق بىلىممەن قارۋلاندىرىپ، قالىپتاسقان ىسكەرلىكتەرى مەن داعدىلارىن جۇيەلەۋگە جانە ناقتىلاۋعا دا كومەكتەسەدى. ەسەپ شىعارۋ بارىسىندا وقۋشىنىڭ ءبىلىمى، زەردەسى، ويلاۋ قابىلەتى دامۋمەن قاتار حيميالىق ءبىلىمدى، زاڭداردى، قۇبىلىستاردى تەرەڭىرەك ءتۇسىنۋى قالىپتاسادى.
حيميالىق ەسەپتەر:
1. جاڭا حيميالىق ۇعىمدار مەن ماعلۇماتتاردى ۇيرەتۋ؛
2. ساراماندىق ىسكەرلىكتەر مەن داعدىلاردى قالىپتاستىرۋ؛
3. ءبىلىمنىڭ تەرەڭدىگى مەن باياندىلىعىن تەكسەرۋ؛
4. پروبلەما قويۋ، پروبلەمالىق جاعداي تۋعىزۋ؛
5. ماتەريالدى پىسىقتاۋ، قورىتىندىلاۋ جانە قايتالاۋ؛
6. پوليتەحنيكالىق ۇستانىمدارىن ىسكە اسىرۋ؛
7. وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن تاربيەلەۋ ءۇشىن قولدانىلادى؛
ەسەپ شىعارۋ حيميا ءپانىڭ مەڭگەرۋدە ۇلكەن ورىن الادى، سەبەبى ول كەزدە وقۋشى ءوزىنىڭ العان تەوريالىق ءبىلىمىن پراكتيكادا قولدانىپ ۇيرەنەدى. قاجەت بولعان جاعدايدا انىقتامالاردى پايدالانىپ وقۋلىقتاردان تەوريالىق ماتەريالدى قايتالايدى، ەسەپ شىعارۋعا قاجەتتى مالىمەتتەردى ەسكە تۇسىرەدى.
ەسەپ شىعارىپ ۇيرەنۋدىڭ نەگىزگى 2 جولى بار. ەسەپ شىعارۋدى ءمۇعالىم ۇيرەتەدى، نەمەسە ارنايى وقۋ قۇرالدارىنىڭ كومەگىمەن وقۋشى ءوز بەتىمەن ۇيرەنەدى. حيميا پانىنە بولىنگەن اپتالىق 2 ساعاتتىڭ ىشىندە ءمۇعالىم تەوريامەن قاتار ەسەپ شىعارۋدى ۇيرەتۋى ءتيىس. ال ساباقتان تىس ۋاقىتتا حيمياعا قىزىعاتىن وقۋشىلار ءوز بەتىمەن ەسەپ شىعارىپ، ۇيرەنۋى ءۇشىن قازاق تىلىندە شىققان ارنايى وقۋ قۇرالدارى مەن ەسەپتەر جيناقتارى كەرەك. ازىرشە ونداي وقۋ قۇرالدارى جوقتىڭ قاسى. وسى ورايدا، بۇل ادىستەمەلىك قۇرال حيميا ەسەپتەرىن ءوز بەتىمەن شىعارىپ ۇيرەنگىسى كەلەتىن وقۋشىلارعا جانە ۇستازدىق قىزمەتتەرىن جاڭادان باستاپ جاتقان جاس ماماندارعا پايداسىن تيگىزەتىن شىعار دەپ ويلايمىن. سونىمەن قاتار بۇل ادىستەمەلىك وقۋ قۇرالى «حيميا مەن بيولوگيا» ماماندىقتارى بويىنشا وقيتىن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرىنە مەكتەپتەردە وتەتىن پەدوگوگيكالىق پراكتيكا كەزىندە كومەكتەسە الادى.
حيميا ەسەپتەرىن شىعارۋعا ارنالعان كۋرس جۇرگىزۋدە قولدانبالى كومەكشى قۇرال بولا الادى دەپ سەنەمىن.
ءى حيميالىق ەسەپتەردى شىعارۋدىڭ جالپى ادىستەمەلىك تالاپتارى
حيميادان ەسەپ شىعارۋ، جاتتىعۋ ورىنداۋدا حيميالىق ۇعىمدار قايتالانىپ، الىنعان بىلىمدەر تەرەڭدەي تۇسەدى، وقۋشىلاردىڭ وي – ءورىسى داميدى، بۇل ورايدا ولاردى ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە يتەرمەلەيدى. ەسەپ شىعارۋ ارقىلى وقۋشىلار ەڭبەككە ۇيرەنەدى، جاۋاپكەرشىلىك ارتادى، ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن تاباندىلىق پايدا بولادى. ەسەپ شىعارۋدا ءپانارالىق بايلانىستا ىسكە اسادى، عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ ءومىردىڭ بايلانىسىن ۇشتاستىرادى. تابيعاتتىڭ تۇتاستىعى تۋرالى كوزقاراس قالىپتاسادى. ەسەپ شىعارۋدا وقۋشىلاردىڭ وي ارەكەتى مەن ءىس ارەكەتى داميدى. ولار ويعا توقۋ، دالەلدەۋ، تالداۋ سياقتى ويلاۋ ەلەمەنتتەرىن ۇيرەنەدى. يگەرگەن بىلىمدەرىن بولاشاقتا ماماندىق تاڭداۋدا پايدالانۋعا بەيىمدەلەدى.
اقتوبە وبلىستىق عىلىمي - تاجىريبەلىك ورتالىعى
قۇراستىرعان: ا. ح. مۋنايتباسوۆا
ق. جۇبانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ حيميا ءپانى ءمۇعالىمى
پىكىر جازعاندار:
گ. ك. مۋكەيەۆا - اقتوبە وبلىستىق عىلىمي – تاجىريبەلىك ورتالىعىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى
ب. ب. دوسانوۆا – اقتوبە وڭىرلىك مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حيميا جانە حيميالىق تەحنولوگيا كافەدراسىنىڭ وقىتۋشىسى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، دوسەنت.
حيميادان ساندىق جانە ساپالىق ەسەپتەردى شىعارۋ ۇلگىلەرى. جۇكتەۋ
حيميا پانىنەن وقۋشىلارعا، جاس مۇعالىمدەرگە ارنالعان ادىستەمەلىك كومەكشى قۇرال
كىرىسپە
قازىرگى كەزدەگى عىلىم مەن تەحنيكانىڭ دامۋ دەڭگەيى ءاربىر وقۋشىعا ساپالى جانە تەرەڭ ءبىلىم مەن ىسكەرلىكتىڭ بولۋىن، ولاردىڭ شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋىن ويلاۋعا قابىلەتتى بولۋىن تالاپ ەتەدى.
حيميا ءپانىن وقىتۋ ءۇردىسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى – وقۋشىلاردىڭ حيميالىق ءبىلىم نەگىزدەرىن تولىق ءتۇسىنۋ مەن مەڭگەرۋ ارقىلى شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ. حيميا ءپانىن وقىپ – ۇيرەنگەندە ەسەپتەر شىعارىپ، جاتتىعۋلار ورىنداۋدىڭ ماڭىزى وتە زور. ەسەپ شىعارىپ، جاتتىعۋلار ورىنداۋ ءبىلىمدى تەكسەرۋ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار وقۋشىلاردى وزدىگىنەن ىزدەنۋگە دە داعدىلاندىرادى. ەسەپ شىعارۋ – وقۋشىلاردى حيميالىق وي – ءورىسىن دامىتۋدىڭ نەگىزگى قۇرالدارىنىڭ ءبىرى، تەوريالىق ءبىلىم مەن تاجىريبە اراسىنداعى بايلانىستى جۇزەگە اسىرۋدىڭ جولى.
ەسەپ شىعارۋ وقۋشىلاردى جاڭا حيميالىق بىلىممەن قارۋلاندىرىپ، قالىپتاسقان ىسكەرلىكتەرى مەن داعدىلارىن جۇيەلەۋگە جانە ناقتىلاۋعا دا كومەكتەسەدى. ەسەپ شىعارۋ بارىسىندا وقۋشىنىڭ ءبىلىمى، زەردەسى، ويلاۋ قابىلەتى دامۋمەن قاتار حيميالىق ءبىلىمدى، زاڭداردى، قۇبىلىستاردى تەرەڭىرەك ءتۇسىنۋى قالىپتاسادى.
حيميالىق ەسەپتەر:
1. جاڭا حيميالىق ۇعىمدار مەن ماعلۇماتتاردى ۇيرەتۋ؛
2. ساراماندىق ىسكەرلىكتەر مەن داعدىلاردى قالىپتاستىرۋ؛
3. ءبىلىمنىڭ تەرەڭدىگى مەن باياندىلىعىن تەكسەرۋ؛
4. پروبلەما قويۋ، پروبلەمالىق جاعداي تۋعىزۋ؛
5. ماتەريالدى پىسىقتاۋ، قورىتىندىلاۋ جانە قايتالاۋ؛
6. پوليتەحنيكالىق ۇستانىمدارىن ىسكە اسىرۋ؛
7. وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن تاربيەلەۋ ءۇشىن قولدانىلادى؛
ەسەپ شىعارۋ حيميا ءپانىڭ مەڭگەرۋدە ۇلكەن ورىن الادى، سەبەبى ول كەزدە وقۋشى ءوزىنىڭ العان تەوريالىق ءبىلىمىن پراكتيكادا قولدانىپ ۇيرەنەدى. قاجەت بولعان جاعدايدا انىقتامالاردى پايدالانىپ وقۋلىقتاردان تەوريالىق ماتەريالدى قايتالايدى، ەسەپ شىعارۋعا قاجەتتى مالىمەتتەردى ەسكە تۇسىرەدى.
ەسەپ شىعارىپ ۇيرەنۋدىڭ نەگىزگى 2 جولى بار. ەسەپ شىعارۋدى ءمۇعالىم ۇيرەتەدى، نەمەسە ارنايى وقۋ قۇرالدارىنىڭ كومەگىمەن وقۋشى ءوز بەتىمەن ۇيرەنەدى. حيميا پانىنە بولىنگەن اپتالىق 2 ساعاتتىڭ ىشىندە ءمۇعالىم تەوريامەن قاتار ەسەپ شىعارۋدى ۇيرەتۋى ءتيىس. ال ساباقتان تىس ۋاقىتتا حيمياعا قىزىعاتىن وقۋشىلار ءوز بەتىمەن ەسەپ شىعارىپ، ۇيرەنۋى ءۇشىن قازاق تىلىندە شىققان ارنايى وقۋ قۇرالدارى مەن ەسەپتەر جيناقتارى كەرەك. ازىرشە ونداي وقۋ قۇرالدارى جوقتىڭ قاسى. وسى ورايدا، بۇل ادىستەمەلىك قۇرال حيميا ەسەپتەرىن ءوز بەتىمەن شىعارىپ ۇيرەنگىسى كەلەتىن وقۋشىلارعا جانە ۇستازدىق قىزمەتتەرىن جاڭادان باستاپ جاتقان جاس ماماندارعا پايداسىن تيگىزەتىن شىعار دەپ ويلايمىن. سونىمەن قاتار بۇل ادىستەمەلىك وقۋ قۇرالى «حيميا مەن بيولوگيا» ماماندىقتارى بويىنشا وقيتىن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرىنە مەكتەپتەردە وتەتىن پەدوگوگيكالىق پراكتيكا كەزىندە كومەكتەسە الادى.
حيميا ەسەپتەرىن شىعارۋعا ارنالعان كۋرس جۇرگىزۋدە قولدانبالى كومەكشى قۇرال بولا الادى دەپ سەنەمىن.
ءى حيميالىق ەسەپتەردى شىعارۋدىڭ جالپى ادىستەمەلىك تالاپتارى
حيميادان ەسەپ شىعارۋ، جاتتىعۋ ورىنداۋدا حيميالىق ۇعىمدار قايتالانىپ، الىنعان بىلىمدەر تەرەڭدەي تۇسەدى، وقۋشىلاردىڭ وي – ءورىسى داميدى، بۇل ورايدا ولاردى ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە يتەرمەلەيدى. ەسەپ شىعارۋ ارقىلى وقۋشىلار ەڭبەككە ۇيرەنەدى، جاۋاپكەرشىلىك ارتادى، ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن تاباندىلىق پايدا بولادى. ەسەپ شىعارۋدا ءپانارالىق بايلانىستا ىسكە اسادى، عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ ءومىردىڭ بايلانىسىن ۇشتاستىرادى. تابيعاتتىڭ تۇتاستىعى تۋرالى كوزقاراس قالىپتاسادى. ەسەپ شىعارۋدا وقۋشىلاردىڭ وي ارەكەتى مەن ءىس ارەكەتى داميدى. ولار ويعا توقۋ، دالەلدەۋ، تالداۋ سياقتى ويلاۋ ەلەمەنتتەرىن ۇيرەنەدى. يگەرگەن بىلىمدەرىن بولاشاقتا ماماندىق تاڭداۋدا پايدالانۋعا بەيىمدەلەدى.
اقتوبە وبلىستىق عىلىمي - تاجىريبەلىك ورتالىعى
قۇراستىرعان: ا. ح. مۋنايتباسوۆا
ق. جۇبانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ حيميا ءپانى ءمۇعالىمى
پىكىر جازعاندار:
گ. ك. مۋكەيەۆا - اقتوبە وبلىستىق عىلىمي – تاجىريبەلىك ورتالىعىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى
ب. ب. دوسانوۆا – اقتوبە وڭىرلىك مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حيميا جانە حيميالىق تەحنولوگيا كافەدراسىنىڭ وقىتۋشىسى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، دوسەنت.
حيميادان ساندىق جانە ساپالىق ەسەپتەردى شىعارۋ ۇلگىلەرى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: قۇرامىندا بەلگىلى قوسپاسى بار باسقا زاتتىڭ ماسساسىن رەاكسيا تەڭدەۋى بويىنشا ەسەپتەۋ.
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساندىق ەسەپتەر شىعارۋ (ماسسا، زات مولشەرى، ەرىتىندىنىڭ تىعىزدىعى، ەرىتىندىنىڭ ماسساسى جانە كولەمى، گازدىڭ كولەمى، مولدىك ماسسا، گازدىڭ مولدىك كولەمى، اۆوگادرو تۇراقتىسى، پايىزد...
