يا جانە يۋ دىبىستارى جانە ارىپتەر
اقتوبە قالاسى، كەڭەس نوكين اۋىلى،
بلاگودار ورتا مەكتەبىنىڭ مەكتەپالدى دايارلىق توبى تاربيەشىسى
جايتۋعانوۆا نۇرلىگۇل شاۋقىم قىزى
ساۋات اشۋ
ماد توبى
ساباق تاقىرىبى: يا جانە يۋ دىبىستارى جانە ارىپتەرى
سىلتەمە: ورتامەرزىمدى، قىسقامەرزىمدى جوسپار، ماد توبى، ساۋات اشۋ
جالپى ماقساتتار
يايا، يۋيۋ دىبىستارى مەن ارىپتەرىنىڭ ايتىلۋىن، وقىلۋىن، جازىلۋىن مەڭگەرۋ.
ديالوگقا ۇيرەنۋ. مانەرمەن وقۋعا جاتتىعۋ.
ءتۇيىندى يدەيالار: ۇقىپتىلىققا ۇمتىلۋ
ءادىس - تاسىلدەر: جەكەلەي، جۇپتىق، توپتىق جۇمىس
كورنەكىلىكتەر: ساۋات اشۋ كىتابى، كەسپە ارىپتەر، سۋرەتتەر، تەكشەلەر
دەرەككوزدەر: اميروۆا ا. س. «الماتىكىتاپ» باسپاسى، 2014 ج.
وقىتۋ ناتيجەلەرى: قوسارلى دىبىس ەكەندىگى جونىندە العاشقى ۇعىممەن تانىسادى. سوزدەرگە مىسالدار كەلتىرە الادى. جۇرگىزىپ وقيدى.
ساباقتىڭ بارىسى
1. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
سالەمدەسۋ ءراسىمى.
- سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟!
كوڭىل كۇيلەرىڭىز قالاي؟
«ىستىق ورىندىق» ستراتەگياسىن تۇسىندىرەمىن. (ءمۇعالىم - وقۋشى - وقۋشى - وقۋشى اراسىندا ديالوگ ورنايدى)
2. ماعىنانى تانۋ جۇمباق:
قولى جوق سۋرەت سالادى
ءتىسى جوق تىستەپ الادى.
بۇل نە؟
(تاقتاعا سۋرەتى ىلىنەدى)
تاقتادا سۋرەتتەر: «ارتىعىن تاپ؟»
ت: نەگە قيار ارتىق؟
(اياز سۋرەتىنىڭ جانىنا قيار سۋرەتى ىلىنەدى)
قالىڭ كيىمدى ۇناتادى،
شەشىندىرگەندە جىلاتادى.
بۇل نە؟
(پياز سۋرەتى ىلىنەدى)
لوگيكالىق ويىن: «ارتىق ءسوزدى تاپ»
سيىر، ەشكى، قوي، جىلقى، قويان. قاي ءسوز ارتىق؟
بالالار سۋرەتتەردى اتاپ، تاربيەشىمەن بىرگە قايتالايدى.
ت: قانداي ءارىپ ەرەكشە ەستىلەدى؟
يا - دىبىسى.
يا - دىبىسى تاقتاعا ءىلىنىپ، سيپاتتاۋ جۇمىسى جۇرگىزىلەدى.
قانداي ەلەمەنتتەرىنەن قۇرالعان؟
يا - حورمەن، جەكە - جەكە ايتقىزامىن،
يا – دىبىسى داۋىستى دىبىسى دەپ انىقتالادى.
يا - دىبىسىنىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگىن بايقاتۋ:
يا ايتقان كەزىڭدە ەكى دىبىس ەستىلەدى، ءارىپ - ءبىر، ال دىبىس – ەكى، بۇلار - ي - ا (قىسقا ي جانە ا دىبىستارى).
يا - تاڭباسىن جازۋ جۇمىسى جۇرگىزىلەدى. ( تاقتادا، داپتەرىمەن )
ايۋ سوزىندە بىزگە تانىس ەمەس قانداي دىبىس؟ (يۋ)
يۋ دىبىسىن حورمەن ايتىپ، اۋىز قۋىسىنان شىققان دىبىس كەدەرگىگە ۇشىراعان جوق ەندەشە داۋىستى دىبىس ەكەنىن اجىراتقىزۋ.
«ايۋ» تۋرالى كوركەم ادەبيەت ساباعىندا جاتتاعان تاقپاعىن ايتقىزۋ.
بۇل ءارىپتىڭ ەرەكشەلىگى يا دىبىسى سياقتى قوسارلى دىبىس ەستىلەدى يۋ=ي+ۋ. ءبىراق جازعاندا ءبىر عانا ءارىپ جازىلاتىنىن ەسكەرتىلەدى.
سەرگىتۋ ءساتى:
1. ۇزىن قۇلاق سۇر قويان.
ەستىپ قالىپ سىبدىردى
ويلى - قىرلى جەرلەرمەن
ىتقىپ - ىتقىپ سەكىردى.
2. ورمانداعى ايۋدىڭ
قۇلپىنايى كوپ ەكەن.
تەرىپ - تەرىپ الايىق،
قالتامىزعا سالايىق.
بۋىن - ۇيقاس:
يان - يان قورقاق.... - قويان.
ياز - ياز اششى....- پياز.
يار - يار ءدامدى... - قيار.
يۋ - يۋ - يۋ -
مەن ويامىن ويۋ
يۋ - يۋ - يۋ -
قورباڭدايدى ايۋ.
داپتەرمەن جۇمىس: يا، يۋ ارىپتەرىنىڭ جازىلۋىن مەڭگەرۋ
3. كەرى بايلانىس
- بۇگىن ءبىز قاي دىبىس جانە ارىپپەن تانىستىق؟
- ول قانداي سوزدەردە كەزدەسەدى؟
- قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟
- نەلىكتەن ول سول تەكشەمەن بەلگىلەنەدى؟
- يا دىبىسى، يا ارپىمەن تانىستىق، ول داۋىستى دىبىس، قىزىل تەكشەمەن بەلگىلەيمىز.
- قانداي ەرەكشەلىگىن بىلدىك؟
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
بلاگودار ورتا مەكتەبىنىڭ مەكتەپالدى دايارلىق توبى تاربيەشىسى
جايتۋعانوۆا نۇرلىگۇل شاۋقىم قىزى
ساۋات اشۋ
ماد توبى
ساباق تاقىرىبى: يا جانە يۋ دىبىستارى جانە ارىپتەرى
سىلتەمە: ورتامەرزىمدى، قىسقامەرزىمدى جوسپار، ماد توبى، ساۋات اشۋ
جالپى ماقساتتار
يايا، يۋيۋ دىبىستارى مەن ارىپتەرىنىڭ ايتىلۋىن، وقىلۋىن، جازىلۋىن مەڭگەرۋ.
ديالوگقا ۇيرەنۋ. مانەرمەن وقۋعا جاتتىعۋ.
ءتۇيىندى يدەيالار: ۇقىپتىلىققا ۇمتىلۋ
ءادىس - تاسىلدەر: جەكەلەي، جۇپتىق، توپتىق جۇمىس
كورنەكىلىكتەر: ساۋات اشۋ كىتابى، كەسپە ارىپتەر، سۋرەتتەر، تەكشەلەر
دەرەككوزدەر: اميروۆا ا. س. «الماتىكىتاپ» باسپاسى، 2014 ج.
وقىتۋ ناتيجەلەرى: قوسارلى دىبىس ەكەندىگى جونىندە العاشقى ۇعىممەن تانىسادى. سوزدەرگە مىسالدار كەلتىرە الادى. جۇرگىزىپ وقيدى.
ساباقتىڭ بارىسى
1. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
سالەمدەسۋ ءراسىمى.
- سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟!
كوڭىل كۇيلەرىڭىز قالاي؟
«ىستىق ورىندىق» ستراتەگياسىن تۇسىندىرەمىن. (ءمۇعالىم - وقۋشى - وقۋشى - وقۋشى اراسىندا ديالوگ ورنايدى)
2. ماعىنانى تانۋ جۇمباق:
قولى جوق سۋرەت سالادى
ءتىسى جوق تىستەپ الادى.
بۇل نە؟
(تاقتاعا سۋرەتى ىلىنەدى)
تاقتادا سۋرەتتەر: «ارتىعىن تاپ؟»
ت: نەگە قيار ارتىق؟
(اياز سۋرەتىنىڭ جانىنا قيار سۋرەتى ىلىنەدى)
قالىڭ كيىمدى ۇناتادى،
شەشىندىرگەندە جىلاتادى.
بۇل نە؟
(پياز سۋرەتى ىلىنەدى)
لوگيكالىق ويىن: «ارتىق ءسوزدى تاپ»
سيىر، ەشكى، قوي، جىلقى، قويان. قاي ءسوز ارتىق؟
بالالار سۋرەتتەردى اتاپ، تاربيەشىمەن بىرگە قايتالايدى.
ت: قانداي ءارىپ ەرەكشە ەستىلەدى؟
يا - دىبىسى.
يا - دىبىسى تاقتاعا ءىلىنىپ، سيپاتتاۋ جۇمىسى جۇرگىزىلەدى.
قانداي ەلەمەنتتەرىنەن قۇرالعان؟
يا - حورمەن، جەكە - جەكە ايتقىزامىن،
يا – دىبىسى داۋىستى دىبىسى دەپ انىقتالادى.
يا - دىبىسىنىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگىن بايقاتۋ:
يا ايتقان كەزىڭدە ەكى دىبىس ەستىلەدى، ءارىپ - ءبىر، ال دىبىس – ەكى، بۇلار - ي - ا (قىسقا ي جانە ا دىبىستارى).
يا - تاڭباسىن جازۋ جۇمىسى جۇرگىزىلەدى. ( تاقتادا، داپتەرىمەن )
ايۋ سوزىندە بىزگە تانىس ەمەس قانداي دىبىس؟ (يۋ)
يۋ دىبىسىن حورمەن ايتىپ، اۋىز قۋىسىنان شىققان دىبىس كەدەرگىگە ۇشىراعان جوق ەندەشە داۋىستى دىبىس ەكەنىن اجىراتقىزۋ.
«ايۋ» تۋرالى كوركەم ادەبيەت ساباعىندا جاتتاعان تاقپاعىن ايتقىزۋ.
بۇل ءارىپتىڭ ەرەكشەلىگى يا دىبىسى سياقتى قوسارلى دىبىس ەستىلەدى يۋ=ي+ۋ. ءبىراق جازعاندا ءبىر عانا ءارىپ جازىلاتىنىن ەسكەرتىلەدى.
سەرگىتۋ ءساتى:
1. ۇزىن قۇلاق سۇر قويان.
ەستىپ قالىپ سىبدىردى
ويلى - قىرلى جەرلەرمەن
ىتقىپ - ىتقىپ سەكىردى.
2. ورمانداعى ايۋدىڭ
قۇلپىنايى كوپ ەكەن.
تەرىپ - تەرىپ الايىق،
قالتامىزعا سالايىق.
بۋىن - ۇيقاس:
يان - يان قورقاق.... - قويان.
ياز - ياز اششى....- پياز.
يار - يار ءدامدى... - قيار.
يۋ - يۋ - يۋ -
مەن ويامىن ويۋ
يۋ - يۋ - يۋ -
قورباڭدايدى ايۋ.
داپتەرمەن جۇمىس: يا، يۋ ارىپتەرىنىڭ جازىلۋىن مەڭگەرۋ
3. كەرى بايلانىس
- بۇگىن ءبىز قاي دىبىس جانە ارىپپەن تانىستىق؟
- ول قانداي سوزدەردە كەزدەسەدى؟
- قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟
- نەلىكتەن ول سول تەكشەمەن بەلگىلەنەدى؟
- يا دىبىسى، يا ارپىمەن تانىستىق، ول داۋىستى دىبىس، قىزىل تەكشەمەن بەلگىلەيمىز.
- قانداي ەرەكشەلىگىن بىلدىك؟
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ادىستەمەلىك كونفەرەنسيا تاقىرىبى: «ۇستازدىق ەتكەن جالىقپاس...»
