InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: سوزدەردى توپتاستىرۋ. زات ەسىم.؛
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا سوزدەردى توپتاستىرۋ، زات ەسىم جايلى تولىق مالىمەت
بەرە وتىرىپ ولاردىڭ وي-پىكىرىن كالىپتاستىرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: ءوي-ورىسىن، ويلاۋ بەلسەندىلىگىن، سويلەۋ شەبەرلىگىن، ءتىل مادەنيەتىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، ساۋاتتىلىققا باۋلۋ.
ب) تاربيەلىك؛ ەلىن، جەرىن، وتانىن قادىرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە، ادالدىققا،
ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قالىپتى ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۋرەتتەۋ، سالىستىرۋ، سۇراق-جاۋاپ، سوزدىكپەن جۇمىس، باعالاۋ، بەكىتۋ، قورىتىندىلاۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ديد. ماتەريالدار، كەستەلەر، كەسپە قاعازدارى، تىرەك سىزبالار.
ساباقتىڭ فورمالارى: جەكە بالامەن، توپپەن، سىنىپ ۇجىمىمەن جۇمىس جۇرگىزۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءوتىلۋ بارىسى:

ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. سالەمدەسۋ.
2. كەزەكشى مالىمدەمەسى.
ز. جۋرنال بويىنشا تۇگەلدەۋ.
4. جاڭا ساباققا دايىندىق.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
"قايتالاۋ-وقۋ اناسى"،
ماقالدىڭ ءبىر داناسى. وتكەندى ەسكە تۇسىرسەڭ، ەشكىمنىڭ جوق تالاسى.
بۇگىن ءبىزدىڭ ساباعىمىزدا حالقىمىزدىڭ ۇلى اقىنى اباي قۇنانباي ۇلى قوناقتا. ءبىزدىڭ توبىمىزدىڭ اتتارى ۇلى اقىننىڭ "عىلىم تاپپاي ماقتانبا" اتتى ولەڭىندەگى بەس اسىل ىسكە قاتىستى ەكەنى بۇرىننان بەلگىلى. سوندىقتان سىنىپتى مەن توپقا ءبولىپ جارىس تۇرىندە وتەمىن.
ءار توپ سىنىپ بولمەسى ىشىندە بەلگىلەنگەن ورىنعا ءبولىنىپ وتىرادى. توپتىڭ اتتارى جازىلعان بەلگى پارتاعا قويىلادى. ءار توپ جەتەكشىسى وزدەرىنىڭ توبىن تومەندەگى شۋماقتار ارقىلى تانىستىردى.
1. "تالاپ" توبى --------------------------2. "ەڭبەك" توبى
تالابىڭ بولسا تايسالما، ------------ەڭبەك ەتسەڭ ەرىنبەي،
ءوزىڭدى ءوزىڭ بايقا دا، ------------------ ەڭبەگىڭ قالماس كورىنبەي.
تالاپتانساڭ جەڭەسىڭ ------------------ زور تابىسقا كەنەلتەر
قيىندىقتى قاشاندا. ----------------- قۇلشىنا ەتكەن ەڭبەك قوي.
3. "تەرەڭ وي" توبى -----------------------4. "قاناعات" توبى
تەرەڭ وي سەنىڭ قاناتىڭ، --------------- قاناعات — اسىل قاسيەت،
وت بولىپ ىلعي جاناتىن. --------------- ادال جۇرەكتى اقنيەت.
بىلىمدىلىگىنەن ىسكەرلىك، ------------------ قاناعاتشىل بول ءار قاشان،
سەنى ىزدەپ تە تاباتىن، --------------------پايداسى تيەر سان رەت.
5."راقىم" توبى
راقىم — سەنىڭ ۇياتىڭ،
بەتىندەگى اسىل ۇياتىڭ.
راقىمدى بولسا ءار ادام
جانىندا ىلعي بولاتىن.
ءۇي تاپسىرماسىنا قاتىستى جۇمىستار تومەندەگىدەي بولادى. توپ باسشىسى ءوز توبىنداعى ءبىر وقۋشىسىنا تەستىك تاپسىرمانى ورىنداۋدى تاپسىرادى. تەستىك تاپسىرمالار ءور توپقا بىر-بىردەن بەرىلدى.

"تالاپ" توبىنا. اشىق بۋىندى سوزدەردى تابىڭدار.
ا. ورمان ءا. مەكتەپ ب. الشا ۆ. دوپتەر گ. جاڭبىر

"ەڭبەك" توبىنا قوس ءسوزدى تابىڭدار.
ا. بەسجىلدىق .ءا. اپ-ادەمى ب. قارا كوك ۆ. قوس قۇدىق گ. ادەمىلەۋ

"تەرەڭ وي" توبىنا بىرىككەن ءسوزدى تابىڭدار.
ا. مەحانيكالىق ءا. يتمۇرىن ب. شارۋاشىلىق ۆ. ۇزىندى-قىسقالى گ. دەمەۋشى

"قاناعات" توبىنا. تىركەس ءسوزدى تابىڭىز.
ا. قوي باعۋ . ءا. قوي مويىن ب. كۇي اتى ۆ. ويىندى قوي گ. بالالار كەلەدى

"راقىم" توبىنا قىسقارعان ءسوزدى تابىڭدار.
ا. قولعانات ءا. مەدكوللەدج ب. مەدەتبەك ۆ. قورىقتىق گ. ساپارلاس.

فونەتيكالىق تالداۋ جۇمىسى. بۇل تاپسىرما توپتىڭ باسقا ءبىر مۇشەسىنە ورىنداۋعا بەرىلەدى. ءار توپقا بىر-بىردەن تومەندەگى سوزدەر:
1) وقۋشىلار 2) سىنىپتا 3) كوگەرشىن 4) جاپىراق 5) دوستارى.

ءار توپتان تاپسىرما العان وقۋشى تومەندەگى ماتەماتيكالىق تەڭدەۋ بويىنشا ورىندايدى. بەرىلگەنى: وقۋشىلار
شەشۋى: 0 = — 8 = 4(0، ۋ، ى، ا) / 4(ق، ش، ل، ر)
ءار توپتان جاۋاپ بەرگەن وقۋشىلاردىڭ جاۋابى توپ جەتەكشىلەرىندەگى باعالاۋ جاۋاپ پاراعىنا تۇسىرىلەدى.
جاۋاپ پاراعىنىڭ ۇلگىسى
رەتى ------ جاۋاپ بەرگەن ---------- ءار جاۋاپتىڭ باعاسى
------------ وقۋشىنىڭ اتى ---------"5" "4" "3" "2"
1.
2.
ءۇي تاپسىرماسىن جوعارىداعى جۇمىس بويىنشا توپ جەتەكشىلەرى ارقىلى قورىتىپ شىعامىن.
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
بۇگىنگى جاڭا ساباقتا وقۋشىلارعا «سوزدەردى توپتاستىرۋ. زات ەسىم» تاقىرىبى جايلى تۇسىندىرەمىن.
سوزدەردىڭ بىلدىرەتىن ماعىناسىنا، تۇرلەنۋ تۇلعاسىنا، قويىلاتىن سۇراعىنا، سويلەمدە
اتقاراتىن قىزمەتىنە قاراي توپتالۋىن ءسوز تاپتارى دەپ اتايدى. قازاق تىلىندە 9 ءتۇرلى ءسوز
تابى بار. ولار: زات ەسىم، سىن ەسىم، سان ەسىم، ەتىستىك، ەسىمدىك، ۇستەۋ، ەلىكتەۋ سوزدەر، شىلاۋ،
وداعاي. زات ەسىم.
زاتتىڭ اتىن ءبىلدىرىپ، كىم؟ نە؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەر زات ەسىم دەپ اتالادى. مىسالى: اكە (كىم؟)، وقۋشى (كىم؟) تاۋ (نە؟)، اۋىل (نە؟)، ت. ب.

زات ەسىم جالپى ەسىم جانە جالقى ەسىم بولىپ ەكىگە بولىنەدى. بىركەلكى زاتتاردىڭ جالپى اتاۋى جالپى ەسىم دەپ اتالادى. زاتتاردىڭ ىشىندەگى ءبىر ءتۇرىنىڭ وزىنە عانا قويىلعان اتى جالقى ەسىم دەپ اتالادى. مىسالى، كىسى، ادام، دەگەن جالپى ادام اتاۋلىعا ءتان ات بولسا، سۇلتان بەيبارىس، نۇرسۇلتان دەگەندەر ادام اتاۋلىنىڭ بارىنە ەمەس، جەكە كىسىلەرگە عانا قويىلعان. جالقى ەسىم، ادەتتە، جەكە كىسىنىڭ ءاتى-جونى، مەملەكەت، رەسپۋبليكا، وبلىس، اۋدان، قالا، كوشە، ۇيىم، مەكەمە، ت. ب. جەكە اتتارى، گەوگرافيالىق اتاۋلار، ءار ءتۇرلى شىعارما اتتارى، مال، قۇس، حايۋاناتتارعا ارنايى قويىلعان اتتار بولىپ كەلەدى. جالقى ەسىمدەر باس ارىپتەن باستالىپ جازىلادى.
ءىۇ. مىنە، وسىلايشا جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرىپ بولعان سوڭ جاتتىعۋ جۇمىستارىن ورىنداتامىن. العاشقى ورىندالاتىن تاپسىرما: 118-جاتتىعۋ جۇمىسىنىڭ ورىندالۋ شارتىن تۇسىندىرەمىن: وزدەرىڭ بىلەتىن جالقى ەسىمدەردى ەستەرىڭە ءتۇسىرىپ، داپتەرلەرىڭە جازىڭدار.
كەلەسى تاپسىرما: وزىندىك جۇمىس. جەر، سۋ، گەوگرافيالىق اتاۋلاردى قاتىستىرىپ ون سويلەم قۇراپ جازىڭدار.
ءۇ. كەلەسى تاپسىرما: وزىندىك جۇمىس. گازەت، جۋرنال، كىتاپ، ءان، كۇي، شىعارما اتتارىن قاتىستىرىپ ون سويلەم قۇراپ جازىڭدار.
ءۇى. ساباقتىڭ قورىتىندىسى:
1. سۇراق قويۋ ارقىلى جاڭا ساباقتى قورىتىندىلايمىن.
2. وقۋشىلاردىڭ بەرگەن جاۋاپتارىنا قاراي بىلىمدەرىن باعالايمىن.
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما: وزىندىك جۇمىس. جالپى ەسىمدەر مەن جالقى ەسىمدەردى قاتىستىرىپ
«اۋىلىم — التىن بەسىگىم» تاقىرىبىندا شاعىن شىعارما جازىپ كەلۋ.