زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى
ساباقتىڭ ماقساتى: زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى تۋرالى تەوريالىق ماعلۇمات الادى.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
1. مازمۇنعا بايلانىستى مىندەت:
سەپتىك جالعاۋ زات ەسىمگە جالعانعاندا، وعان بەلگىلى ءبىر گرامماتيكالىق ماعىنا ۇستەپ، سويلەمدە ونى باسقا سوزدەرمەن بايلانىساتىنىن ۇعىنادى.
2. ستو - عا بايلانىستى مىندەتتەر:
ا) وقۋشىنىڭ زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى تۋرالى تۇسىنىگى قالىپتاسادى.
ءا) وقۋلىقپەن جۇمىس جاساي وتىرىپ تەوريالىق ءبىلىمىن جاتتىعۋ - تالداۋ جۇمىستارى ارقىلى بەكىتەدى. ويلارىن جيناقتايدى، شىعارماشىلىق جۇمىس اتقارادى.
ب) توپتىق مىندەت: بىرلەسە وتىرىپ، جۇمىس ىستەۋگە، پىكىرىن دالەلدەۋگە ۇيرەنەدى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋىنە بايلانىستى سىزبا
ستراتەگيالار:"سۋرەتپەن جۇمىس"ستراتەگياسى،"توپتاستىرۋ"، ۆەنن دياگرامماسى
باعالاۋ: پاراقشالار ارقىلى، جاتتىعۋ - تالداۋ جۇمىستارى، ماتىندەردى مازمۇنداۋ ارقىلى باعالانادى.
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
ا)"سۋرەتپەن جۇمىس"ستراتەگياسى
سىنىپ وقۋشىلارىن ءۇش توپقا بولەمىز. توپتارعا سۋرەت بەرىلەدى، سۋرەت بويىنشا ءماتىن قۇراستىرادى.(1وقۋشى وقيدى. 2وقۋشى جازادى، تاۋەلدەيدى)
ءا) تاۋەلدىلىك جالعاۋى تۋرالى سۇراۋ
ب) بالا، بولمە، ۇستاز سوزدەرىن تاۋەلدەۋ.
وڭاشا تاۋەلدەۋ ورتاق تاۋەلدەۋ
ءى. مەنىڭ بالام ءبىزدىڭ بالامىز
ءىى. سەنىڭ بالاڭ سەندەردىڭ بالاڭ
ءسىزدىڭ بالاڭىز سىزدەردىڭ بالاڭىز
ءىىى. ونىڭ بالاسى ولاردىڭ بالاسى
38 - جاتتىعۋ.
ءىى. ماعىنانى تانۋ.
وقۋشىلار تىلىمىزدە نەشە جالعاۋ بار؟(كوپتىك، تاۋەلدىك، جىكتىك، سەپتىك)
سەپتىك تۋرالى نە بىلەمىز؟(وتكەن سىنىپتارداعى سەپتىك تۋرالى بىلەتىندەرىن سۇراۋ) وقۋشىلار توپتاستىرادى.
جاڭا ساباق باياندالادى.
1. سەپتىك جالعاۋ زات ەسىمگە جالعانعاندا، وعان بەلگىلى ءبىر گرامماتيكالىق ماعىنا ۇستەپ، سويلەمدە ونى باسقا سوزدەرمەن بايلانىستىرادى. سەپتىك جالعاۋلارى سوزگە بۋىن ۇندەستىگى مەن ىلگەرىندى ىقپال زاڭدارى بويىنشا جالعانىپ، ءار سەپتىك جالعاۋى سول سوزگە بەلگىلى ءبىر گرامماتيكالىق ماعىنا ۇستەيدى. تەك كومەكتەس سەپتىك جالعاۋى عانا بۋىن ۇندەستىگىنە باعىنبايدى.
زات ەسىم، كوپتىك، تاۋەلدىك جالعاۋى تۇلعادا تۇرىپ سەپتەلە بەرەدى.
ا. كول گۇلدەر
ءى. كول+ءدىڭ گۇلدەر+ءدىڭ
ب. كول+گە گۇلدەرگە
ت. كول+ءدى گۇلدەردى
ج. كول+دە گۇلدەر+دە
ش. كول+دەن گۇلدەر+دەن
ك. كول+مەن گۇلدەر+مەن
جاي سەپتەۋ تاۋەلدى سەپتەۋ
ا. كىتاپ كىتابىم
ءى. كىتاپ+تىڭ كىتابىم+نىڭ
ب. كىتاپ+قا كىتابىم+ا
ج. كىتاپ+تى كىتابىم+دى
ش. كىتاپ+تان كىتابىم+نان
ك. كىتاپ+پەن كىتابىم+مەن
2. سەپتىكتەردىڭ سۇراقتارى مەن جالعاۋلارى(سىزبا بويىنشا باياندالادى)
3. ورحون - ەنيسەي ەسكەرتكىشىندەگى سەپتىك جالعاۋ
ءىىى. كىتاپپەن جۇمىس
ءىۇ."جازۋ جانە نوبايلاۋ"ستراتەگياسى
3توپقا 3ءسوز بەرىپ، سول سوزدەردەن بىرنەشە ءسوز شىعارۋ.
ءۇ. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما؛ 45 - جاتتىعۋ
ءۇىىى. باعالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى تۋرالى تەوريالىق ماعلۇمات الادى.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
1. مازمۇنعا بايلانىستى مىندەت:
سەپتىك جالعاۋ زات ەسىمگە جالعانعاندا، وعان بەلگىلى ءبىر گرامماتيكالىق ماعىنا ۇستەپ، سويلەمدە ونى باسقا سوزدەرمەن بايلانىساتىنىن ۇعىنادى.
2. ستو - عا بايلانىستى مىندەتتەر:
ا) وقۋشىنىڭ زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى تۋرالى تۇسىنىگى قالىپتاسادى.
ءا) وقۋلىقپەن جۇمىس جاساي وتىرىپ تەوريالىق ءبىلىمىن جاتتىعۋ - تالداۋ جۇمىستارى ارقىلى بەكىتەدى. ويلارىن جيناقتايدى، شىعارماشىلىق جۇمىس اتقارادى.
ب) توپتىق مىندەت: بىرلەسە وتىرىپ، جۇمىس ىستەۋگە، پىكىرىن دالەلدەۋگە ۇيرەنەدى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋىنە بايلانىستى سىزبا
ستراتەگيالار:"سۋرەتپەن جۇمىس"ستراتەگياسى،"توپتاستىرۋ"، ۆەنن دياگرامماسى
باعالاۋ: پاراقشالار ارقىلى، جاتتىعۋ - تالداۋ جۇمىستارى، ماتىندەردى مازمۇنداۋ ارقىلى باعالانادى.
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
ا)"سۋرەتپەن جۇمىس"ستراتەگياسى
سىنىپ وقۋشىلارىن ءۇش توپقا بولەمىز. توپتارعا سۋرەت بەرىلەدى، سۋرەت بويىنشا ءماتىن قۇراستىرادى.(1وقۋشى وقيدى. 2وقۋشى جازادى، تاۋەلدەيدى)
ءا) تاۋەلدىلىك جالعاۋى تۋرالى سۇراۋ
ب) بالا، بولمە، ۇستاز سوزدەرىن تاۋەلدەۋ.
وڭاشا تاۋەلدەۋ ورتاق تاۋەلدەۋ
ءى. مەنىڭ بالام ءبىزدىڭ بالامىز
ءىى. سەنىڭ بالاڭ سەندەردىڭ بالاڭ
ءسىزدىڭ بالاڭىز سىزدەردىڭ بالاڭىز
ءىىى. ونىڭ بالاسى ولاردىڭ بالاسى
38 - جاتتىعۋ.
ءىى. ماعىنانى تانۋ.
وقۋشىلار تىلىمىزدە نەشە جالعاۋ بار؟(كوپتىك، تاۋەلدىك، جىكتىك، سەپتىك)
سەپتىك تۋرالى نە بىلەمىز؟(وتكەن سىنىپتارداعى سەپتىك تۋرالى بىلەتىندەرىن سۇراۋ) وقۋشىلار توپتاستىرادى.
جاڭا ساباق باياندالادى.
1. سەپتىك جالعاۋ زات ەسىمگە جالعانعاندا، وعان بەلگىلى ءبىر گرامماتيكالىق ماعىنا ۇستەپ، سويلەمدە ونى باسقا سوزدەرمەن بايلانىستىرادى. سەپتىك جالعاۋلارى سوزگە بۋىن ۇندەستىگى مەن ىلگەرىندى ىقپال زاڭدارى بويىنشا جالعانىپ، ءار سەپتىك جالعاۋى سول سوزگە بەلگىلى ءبىر گرامماتيكالىق ماعىنا ۇستەيدى. تەك كومەكتەس سەپتىك جالعاۋى عانا بۋىن ۇندەستىگىنە باعىنبايدى.
زات ەسىم، كوپتىك، تاۋەلدىك جالعاۋى تۇلعادا تۇرىپ سەپتەلە بەرەدى.
ا. كول گۇلدەر
ءى. كول+ءدىڭ گۇلدەر+ءدىڭ
ب. كول+گە گۇلدەرگە
ت. كول+ءدى گۇلدەردى
ج. كول+دە گۇلدەر+دە
ش. كول+دەن گۇلدەر+دەن
ك. كول+مەن گۇلدەر+مەن
جاي سەپتەۋ تاۋەلدى سەپتەۋ
ا. كىتاپ كىتابىم
ءى. كىتاپ+تىڭ كىتابىم+نىڭ
ب. كىتاپ+قا كىتابىم+ا
ج. كىتاپ+تى كىتابىم+دى
ش. كىتاپ+تان كىتابىم+نان
ك. كىتاپ+پەن كىتابىم+مەن
2. سەپتىكتەردىڭ سۇراقتارى مەن جالعاۋلارى(سىزبا بويىنشا باياندالادى)
3. ورحون - ەنيسەي ەسكەرتكىشىندەگى سەپتىك جالعاۋ
ءىىى. كىتاپپەن جۇمىس
ءىۇ."جازۋ جانە نوبايلاۋ"ستراتەگياسى
3توپقا 3ءسوز بەرىپ، سول سوزدەردەن بىرنەشە ءسوز شىعارۋ.
ءۇ. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما؛ 45 - جاتتىعۋ
ءۇىىى. باعالاۋ
You Might Also Like
