- 06 ақп. 2024 10:12
- 378
Керімсал Жұбатқанов, тарих ғылымдарының кандидаты, Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті
Неге екені белгісіз, Ресейде бумеранг эффектісі жұмыс істейтіні ешкімнің ойына да келмеді
3 ақпанға қараған түні украиналық ұшқышсыз ұшақтар Волгоградтағы «Лукойл» мұнай
өңдеу зауытына шабуыл жасады. Соның салдарынан зауыттың жылдық жалпы өңдеу
көлемі 14,8 миллион тоннаның 3,5 миллион тоннасын өңдеуге қабілетті бастапқы мұнай
өңдеу қондырғысы бүлінгені хабарланды.
Волгоград мұнай өңдеу зауыты Оңтүстік федералды округтегі ең ірі мұнай өнімдерін
өндіруші болып табылады. Жақында жаңартылған және өте қымбат құрал-жабдықтардың
зақымдануы, егер бірегей технологиялардың импорттық жеткізіліміне қол жетімділік
болмаған жағдайда мүмкін болса, ұзақ және қымбат қалпына келтіруді талап етеді.
25 қаңтарда Туапседегі «Роснефть» мұнай өңдеу зауыты да осындай шабуылға ұшырап,
вакуумдық қондырғы зақымданған. Бұл кәсіпорын Ресейдің Қара теңіз жағалауындағы ең
ірі кәсіпорын, оның өнімдерінің негізгі бөлігі шетелге шығарылады. 21 қаңтарда
жарылыстар Ленинград облысындағы Усть-Луга портындағы «Новатек» компаниясының
химиялық терминалының жұмысын тоқтатты. Газ цистерналарының бірі жарылып, тиеуді
күтіп тұрған танкерлер асығыс теңізге шықты.
Мұнда газ конденсатынан өндірілетін мұнай өнімдері – нафта, керосин, дизельдік фракция
және мазут экспортталады. 31 қаңтарда Санкт-Петербургтегі «Невский мазут»
кәсіпорнының аумағына украиндық ұшқышсыз ұшақ құлады. Ауыр зардаптарсыз, бірақ
дронның «солтүстік астанаға» кедергісіз ұшқаны көп нәрсені көрсетеді. 19 қаңтарда
Брянск облысының Клинцы қаласындағы «Роснефть» мұнай базасында ұшқышсыз
ұшақтар өрт қоя алды, өрт екі күнге жуық сөндірілді.
Бұл базаға өткен жылдың мамыр айында рейд жасалды, бірақ табысы аз. 22 қаңтарда
Брянск облысының Жеча ауылындағы «Русснефть» компаниясының мұнай терминалында
ұшқышсыз ұшақ цистернаға соғылды. Ешқандай елеулі шығын болған жоқ, бірақ нысан
нысаналардың тізімінде екені белгілі, сондықтан әлі де келушілер болады.
Соңғы екі аптадағы оқиғалар тізімі, біріншіден, Украинаның өте алыс қашықтықтағы
нысанаға жету мүмкіндігіне ие болғанын анық көрсетеді. Сонымен, Усть-Лугаға түзу
сызықта 900 шақырым бар, бірақ ұшқышсыз ұшу аппараты рельефтің ерекшеліктерін
құпиялылық және бағытты өзгерту үшін пайдалана отырып, түзу сызықта ұшпайды,
сондықтан іс жүзінде әлдеқайда үлкен қашықтық өтті.
Екіншіден, бұл ең бастысы, Ресейді ең құнды жерде - оның мұнай-газ кешенін, қазынаны
толтырудың негізгі көзін және тиісінше соғыс жүргізуге арналған қаражатты соғу үшін
әдейі әрекет жасалуда. Ресейдің мұнай мен газдан түсетін табысы үнемі төмендеп келеді.
Желтоқсан айында жоспарланғанмен салыстырғанда 43,8 млрд. Қаңтар айының соңында
да айтарлықтай тапшылық күтілуде. 2023 жылы мұнай мен газдан түскен кірістер өткен
жылмен салыстырғанда 2,764 триллионға аз болды.
Бұған бірқатар факторлар ықпал етті, енді Ресей аумағына шабуылдардан болған шығынға
байланысты оларға таза әскери факторды қосуға болады. Елдің ауқымдылығы мақтаныш
болса да, бас ауыртады. Украина үшін ашық кеңістікті әуе қорғаныс күштерімен жабу
қиын, бірақ Ресей үшін бұл әлдеқайда қиын.
Мұнай-газ кешеніндегі, әскери-өнеркәсіптік кешендегі жүздеген, мыңдаған нысандарды
және нақты әскери нысаналарды қамтамасыз ету үшін біз сонша жұмыс күші мен
ресурстарды Ресей қайдан табады? Украинада СВО-ны бастағанда бұл туралы ешкім
ойлаған жоқ. Өйткені, «біз/Ресей Киев 3 күнде» туралы айтылды, ал мағынасыз СВО 2
жылға жуық уақыт бойы жалғасып жатыр!