InfoHub Logo

Taqyryby: 12 sáýir – ǵarysh kúni.
Maqsaty: Ǵarysh keńistigin ıgerýdegi jetistikterdi qazirgi ómirmen baılanystyra otyryp túsindirý. Oqýshylardyń tarıhı, ǵylymı tanymyn keńeıtý, bilimdiligin arttyrý.
Kesh jospary:
İ bólim: Ǵylymı kosmonavtıka týraly maǵlumat. ( slaıdtar )
İİ bólim: Bilim saıysy.
İ - júrgizýshi.
Qurmetti ustazdar, oqýshylar búgingi 12 sáýir - ǵaryshkerler kúnimen quttyqtaımyz!
İİ - júrgizýshi.
HH – ǵasyr. Tarlan tarıhqa tóńkerister dáýiri, adamdar psıhologıasyndaǵy arpalys, qyrǵı – qabaq soǵys jyldary, atom dáýiri degen attarymen engen bul kezeńniń bizdiń halqymyzǵa bergen eki úlken syıy bar: Onyń birinshisi – qazaq eliniń uıytqı soqqan zamana jeliniń qatal da qatygez ekpinine qaıyspaı shydas berýi arqyly « Myń ólip, myń tirilip» júrip, óz táýelsizdigin jeńip alýy bolsa, ekinshisi – « aı nuryn ustap minse de, qyzyqqa toımas adamzat» degen balalar armany oryndalyp, ǵaryshqa qazaq ulanynyń baryp qaıtýy.

İ - júrgizýshi.
Erte zamannan – aq adam balasy aspanǵa nazar aýdaryp keledi. Al qazir aspan týraly tıanaqty bilim alyp, álem keńistigin ıgere bastady. Dúnıe júzinde alǵash ret ǵaryshty baqylaıtyn jerdiń jasandy serigi 1957 jyly 7 qazanda aspan keńistigin zertteı bastady.

İİ - júrgizýshi.
Keshe: Eldiginiń jurnaǵy qalmasa da,
Qumar boldy dańǵaza, dalbasaǵa
«Meniki, - dep, Baıqońyr!» keýde qaqty,
Mańaıyna bir qazaq barmasa da...
Búgin: Syn saǵaty soqqanda aramyzǵa –
Týǵan uldar az emes baǵymyzǵa,
Talǵat Sizdi ǵaryshtan quttyqtady,
Toqtar turdy jarasyp janyńyzda.
Qazaq ǵaryshkerleri ( baıandama ).

İ - júrgizýshi.
Ǵarysh kúnine arnalǵan saıysymyzdy bastaımyz.
Saıyskerlerimizdi shaqyrmas buryn kesh barysyn qadaǵalap otyratyn, ádil baǵa beretin ádil - qazylar tobymen tanystyryp óteıik

Saıys jospary:
İ kezeń: Tanystyrý.
İİ kezeń: Vıktorınalyq suraqtar.
İİİ kezeń: Sózjumbaq, rebýstar. Top bir – birine ózderi daıyndap kelgen jumystaryn usynady.
İÚ. Sergitý sáti. Fantasıkalyq sýretter salý; áńgime qurastyrý.

Ú kezeń: « Kókpar». Kapıtandarǵa suraq ( 10 suraqtan ).
Vıktorınalyq suraqtar
İ topqa
1. 1. Kún júıesiniń gelıosentrlik modelin kim usyndy? (N. Kopernık)
2. Uzaq ýaqyt aralyǵyn esepteýdiń sanaq júıesi. (Kúntizbe )
3. Kúnge eń jaqyn planeta (Merkýrıı)
4. Qaı planeta óz osin bir táýlikte bir aınalady? (Jer)
5. Ertedegi grekter planetany qalaı ataǵan? («qydyrma» shyraqtar dep )
6. Kóktemgi kún men túnniń teńelý ýaqyty? (21 naýryz )
7. Deneniń qozǵalystaǵy bastapqy jáne kelesi ornyn qosatyn kesindi (oryn aýystyrý )
8. S / t qandaı fız. Shamany anyqtaý formýlasy? (jyldamdyq)
9. Kúshtiń ólshem birligi (Núton)
10. Grek tilinen aýdarǵanda bý jáne sfera degen sózderden quralǵan sóz (atmosfera )
İİ topqa
1. Kún júıesiniń geosentrlik modelin kim usyndy? (K. Ptolemeı)
2. Ǵylymı derektermen negizdengen joramal ne dep atalady? (Gıpoteza)
3. Marstyń serikterin atańdar. (Fobos jáne Deımos)
4. Alyp planetalardy atańdar. (Iýpıter, Satýrn, Ýran, Neptýn )
5. Qaı planetalar óz osinen aınalý baǵyty ózge planetalardyń aınalý baǵytyna qarama – qarsy? (Sholpan jáne Ýran )
6. Merkýrııdiń qazaqsha ataýy (Sholpan)
7. Kúnniń júretin joly (Eklıptıka )
8. Dene pishiniń nemese Ólshemderiniń ózgerýi (Deformasıa)
9. Atmosferalyq qysymdy ólsheýge arnalǵan qural (barometr)
10. Energıanyń paıdalanýy jaǵynan kóliktiń eń arzan túri (sý kóligi)

İİ - júrgizýshi.
«Baıqońyr» kesheni – adamzat tarıhyndaǵy eń alǵash ǵarysh aılaǵy. Osynyń ózi bizdiń elimizdi «kosmostyq gavan» dep ulyqtaýǵa quqyq beredi. Baıqońyr keshenine balama alatyn ǵarysh aılaǵy jer betinde joq. Reseı federasıasy «Baıqońyr» arqyly óziniń memlekettik ǵarysh baǵdarlamasyn júzege asyryp jatyr jáne komersıalyq kosmos apparattaryn ushyrýda.
İ - júrgizýshi.
Dál osy jerden 1961 jyly 12 sáýirde Iýrıı Gagarın tuńǵysh ret ǵarysh keńistigine jol saldy. Ol ushqan «Vastok» kemesi 28000 shaqyrym shamasyndaǵy jyldamdyqpen ushty.
İİ - júrgizýshi.
Ǵaryshta ǵaryshkerler mindetin ǵarysh kemesi - ári úı, ári ǵylymı zerthana. Onda ǵaryshkerler turyp, zertteý jumystaryn júrgizedi. Óz elimizden shyqqan ǵaryshkerler - Toqtar Áýbákirov pen Talǵat Musabaevta ǵaryshqa ushyp, zertteý jumystaryn júrgizdi. Talǵat Musabaev «Soıýz TM - 27» ǵarysh kemesiniń basshysy bolyp, ǵaryshta 200 kúnge jýyq júrdi. Ǵaryshkerler halyqaralyq jáne memlekettik mańyzy bar tapsyrmalarmen qatar ǵylymı zertteýler júrgizýge basshylyq jasady.

Olar:
1. Qazaqstan jeriniń tabıǵı resýrstaryn zertteý, astyqty aımaqtyń múmkindigin boljaý;
2. Ǵarysh jaǵdaıynda materıaltaný;
3. Jer asty paıdaly qazbalaryn izdestirý;
4. Atmosferamen qatar, ıonosfera jáne mezosfera qabattaryn da zertteý;
5. Bıotehnıkalyq jáne bıomedısınalyq zertteýler jasady.
Endigi kezek kapıtandarǵa beriledi.

İ toptyń kapıtanyna
1. Aıǵa tuńǵysh ret 1969 j. kimder aıaq basty? ( M. Armstrong pen E. Oldrın )
2. Jer tobyndaǵy planetalardy atańdar. (Merkýrıı, Sholpan)
3. Neshe shoqjuldyz bar? (12)
4. Alǵashqy qazaq ǵaryshkeri kim jáne qashan ushty? (T. Áýbákirov, 1991 jyl, 2 qazan)
5. Jerdi qorshap turǵan aýa qabaty (Atmosfera)

İİ toptyń kapıtanyna
1. Kúzgi kún men túnniń teńelý ýaqyty? (23 qyrkúıek)
2. Eń alǵash ǵaryshqa qashan, kim ushty? (Iý. A. Gagarın)
3. Alǵashqy áıel – ǵaryshker kim? (Valentına Tereshkova)
4. Juldyzdar júıesin qalaı atalady? (Galaktıka)
5. Alǵash jerdiń jasandy serigi qaı jerden ushyryldy? (Baıqońyr ǵarysh aılaǵynan)

Saıystyń qorytyndy sózi ádil – qazylarǵa beriledi. Jeńimpazdy anyqtaıdy, marapattaıdy.
İ - júrgizýshi.
Saıra bulbul kókeıden án tógilsin.
Jyrǵa bóle ár tóbesin.
Baıqońyrdan tik ushqan ǵaryshkerler
Kóterdi qazaǵymnyń mártebesin, - dep, ǵaryshkerler kúnine arnalǵan keshimizdi aıaqtaımyz.