InfoHub Logo

2024 jyldyń qyrkúıeginde Rýandada Marbýrg vırýsynyń órshýi tirkelip, ondaǵan adam juqtyryp, 10 adam qaıtys boldy, dep habarlaıdy Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy (DDSU). Sarapshylar bul jaǵdaıdyń aýyrlyǵyna baılanysty vırýstyń Afrıkadan tys jerlerge taralý múmkindigine alańdaýshylyq bildirýde. infohub.kz tilshisi vırýs týraly jáne onyń erekshelikteri jaıly málimet jınady.

Marbýrg vırýsy – Ebolaǵa uqsas gemorragıalyq qyzbany týdyratyn vırýs. Ol alǵash ret 1967 jyly Germanıa men Iýgoslavıada tirkelgen, sol kezde Ýgandadan ákelingen maımyldarmen jumys isteıtin ǵalymdar arasynda órshý bolǵan. Vırýs kózi – jarqanattar, al vırýs juqtyrý naýqastyń nemese janýarlardyń bıologıalyq suıyqtyqtarymen baılanys kezinde oryn alýy múmkin.

Negizgi belgilerine dene qyzýynyń kóterilýi, qatty bas aýrýy, qan ketýler jáne ishki aǵzalardyń qyzmetiniń buzylýy kiredi. Ólim-jitim deńgeıi indettiń túrine jáne medısınalyq kómek sapasyna baılanysty 24-88 paıyzdy quraıdy. Qazirgi ýaqytta Marbýrg vırýsyna qarsy arnaıy emdeý nemese vaksına joq.

2020 jyldardan bastap Ekvatorıaldyq Gvıneıa men Tanzanıa sıaqty afrıkalyq elderde vırýstyń jańa órshýi tirkelgen. 2023 jyldyń aqpanynda Ekvatorıaldyq Gvıneıada alǵash ret aýrý jaǵdaılary tirkelip, DDSU-nyń alańdaýshylyǵyn týdyrdy. Bul órshý vırýstyń kórshi elderge taralýyna sebep boldy. 2024 jyly Rýandada 10 adam qaıtys bolǵany tirkelgen.

DDSU Marbýrg vırýsynyń halyqtyń joǵary qozǵalǵyshtyǵy jaǵdaıynda jahandyq taralý múmkindigi joǵary ekenin eskertedi. Qaýiptiligi – vaksınanyń jáne naqty emniń bolmaýynda. Vırýs odan ári taralsa, álem COVID-19 nemese Ebola qyzbasy sıaqty jańa indetke tap bolýy múmkin. Sarapshylar indetti baqylaý úshin baılanystardy baqylaý jáne karantın sıaqty qatań aldyn alý sharalarynyń qajettigin aıtady.

Mamandar vırýs órshigen aımaqtarǵa barýdan aýlaq bolýǵa keńes beredi. Jeke gıgıena erejelerin, ásirese, janýarlarmen nemese juqtyrýy múmkin adamdarmen baılanysta bolǵanda, saqtaý mańyzdy. Vaksına bolmaǵanymen, qoldaý terapıasy men erte dıagnostıka naýqastyń jazylý múmkindigin arttyrady.

Ýral bólimshesiniń ımmýnologıa jáne fızıologıa ınstıtýtynyń ǵalymy Mıhaıl Bolkovtyń pikirinshe, Marbýrg qyzbasy TMD elderinde paıda bolýy kútilmeıdi. Bul vırýs tropıkalyq jarqanattar arqyly taraıdy, al TMD aýmaǵynda ondaı jarqanattar joq. Mıkrobıolog Sergeı Netesov bul ınfeksıanyń TMD aýmaǵyna enýi úshin Rýandaǵa baryp, naýqaspen tyǵyz baılanysqa túsý nemese vırýsty ıne arqyly nemese jynystyq jolmen taratý qajettigin qosady.