InfoHub Logo

Qyzylorda oblysy,
Jańaqorǵan aýdany, №194 orta mektep.
Oryndaǵan: Danabekova Farıza Oralbaıqyzy
10 – synyp oqýshysy
Jetekshisi tarıh pániniń muǵalimi,”Syǵanaq” tarıhı murajaı jetekshisi:
Bahramova Aıgúl Tashmahanqyzy

Seksıasy: “Mádenı ólketaný” (ǵylymı joba)

Zertteý jumysynyń baǵdarlamasy
Zertteý taqyryby: “Álshekeıdiń bal – sheker tátti kúıleri - aı” (slaıd túrinde)

İ. Dıagnostıka kezeńi
Taqyryptyń ózektiligi
İİ. Prognostıka kezeńi
1. Zertteý nysany
2. Zertteý maqsaty
3. Zertteý mindetteri
4. Zertteýdiń ádisteri men quraldary
İİİ. Uıymdastyrý kezeńi
1. Zertteý kezeńderi
2. Aýdandyq baıqaýǵa qatysý
3. Mektepshilik baıqaýǵa qatysý

IV Praktıkalyq kezeń
1. Problema boıynsha materıaldar daıyndaý
2. Qosymsha málimetterdi jınaqtaý
V. Jalpylaý
Demonstasıa materıaldaryn daıyndaý

Paıdalanylǵan ádebıetter
KİRİSPE
“Syr eli – jyr eli”
súleılerdiń mekeni.
Syr týraly syr shertken,
Aqyn bolyp ketedi – dep aıtqandaı óner súıgen tabıǵatynan ánge áýes, kúıge yntyq, jyrǵa qumar syr boıy halqynyń rýhanı qazynasy óte baı bolsa, el mádenıeti men ádebıetin, ónerin órge bastyrǵan jáne sol rýhanı týymyzdy kóterip kele jatqan dara tulǵalarymyzben talantty jastarymyz da az emes. Sondaı ónerli ólkeniń biri Jańaqorǵan aýdany, Sýnaqata aýyly. Bul elde ótken ǵasyrlarda júrek jutqan batyrlar, oqymysty Isameddın Syǵanaqı kezinde kúıshi sazger Álshekeı Bektibaıulymen ómir súrgen. Ótken kún tarıh jylnamasyna aınalyp, keler kún shejire betiniń paraǵyn tolyqtyrady. Sondyqtan kez – kelgen salada - daryrlyq kúıshilik shejireden syr shertip, keıingi urpaqqa mıras etý búginniń mindeti.

İİ Negizgi bólim:
“Kúıshi sazger Álshekeı Bektibaıulynyń ómirderegi”

Qara dombyrasyn janyna serik etken qazaq kúıshisi men kúı arqyly jetkizgen ónerdiń qasıetin usyna bilgen babamyz ony urpaǵyna mıras etip otyrǵan.
Ápsátte – aq, bult úıirip, daýyl turǵyzatyn tipti ajdahanyń ashýyn basatyn sıqyrly áýendi mektep esigin kórmegen qoıshy bala shyǵarǵan. Kúıdiń qudiretin kórsetken qos ishektiń qandaı qupıasy bar?
Mine osy mándi Álshekeı atamyzdyń kúıshilik ónerinen ańǵarýǵa bolady. Álshekeı Bektibaıuly 1847 jyly Jańaqorǵan aýdany, Tómenaryq aımaǵyndaǵy óz ákesiniń esimimen atalatyn “Bektibaı sazy” degen eldi – mekende dúnıege kelgen.
Ata – anasynan erte aıyrylǵan Álshekeıdiń balalyq shaǵy joqshylyqpen tarshylyqta ótedi. Biraq talantty bala buǵan moıymaıdy. Ol jas kezinde naǵashy atasy Rústemniń tárbıesinde bolyp, odan sybyzǵy tartýdy úırenedi. Keıin sybyzǵydan dombyraǵa aýysady. Kúı ónerine qumar bolyp ósedi. Birtindep ózi kúı shyǵara bastaıdy. Toı - dýman men oıyn – saýyqtyń ajary, dastarhannyń bazary bolǵan.
Álshekeı týraly belgili sazger jazýshy, óner zertteýshi İlıa Jaqanov óziniń “Aqqýlar qonǵan aıdyn kól” kitabynda Qarataý eli bári - bári Álshekeıdiń tamyljyǵan kúılerine eltigen dep tebirenip jazǵan. 1932 jyly 85 jasynda Tájikstannyń Dýshanbe qalasynda qaıtys bolady.