Ahmet Baıtursynov «Qyryq mysal»,«Masa» jınaqtary
Sabaqtyń taqyryby: Ahmet Baıtursynov «Qyryq mysal»,«Masa» jınaqtary
Sabaqtyń maqsaty:
bilimdilik - oqýshylarǵa A. Baıtursynovtyń qazaq ádebıetindegi ornyn aıtý, aýdarmalaryna sholý, «Qyryq mysal» mysalynyń ıdeıasyn ashý, ádebı - teorıalyq taldaý jasaý.
damytýshylyq - suraq, tapsyrma, izdenisterge negizdelgen jumys túrlerin óz betimen, jańa tehnologıalyq úrdisterge saı oryndaı bilýge daǵdylaný, óz pikirin senimdi ári dáleldi, tujyrymdy jetkize bilýge daǵdylaný.
tárbıelik - adamgershilikke, qarapaıymdylyqqa, óz boılaryna asyl qasıetterdi sińire bilýge baýlý.
Sabaq barysy: a) Uıymdastyrý kezeńi
á) Úı tapsyrmasy
Kirispe sóz: ( muǵalim sózi)
Bar ma úıden daıyndyq?
Tapsyrmańyz durys pa?
Oqymasań, ýaıym qyp,
Tyǵylmańyz qýysqa.
Úı jumysyna Ahmet Baıtursynovtyń Ahmet Baıtursynov týraly izdenis jumystary da berildi.
1. Ahmet Baıtursynov - qazaq ádebıetin zertteýshi.
2. Ahmet Baıtursynov - qazaq tilin zertteýshi.
3. Ahmet Baıtursynov - aǵartýshy.
4. Ahmet Baıtursynov - pýblısıs.
Balalar, men senderge sandyqsha ákeldim. Bul - jaı sandyqsha emes, syr sandyqsha. Munda ádebı - teorıalyq suraqtar berilgen. Suraqtarǵa tolyqtaı jaýap berilgen jaǵdaıda ǵana sandyqshanyń syry da ashylmaq.
Suraqtary:
1. Asonans degen ne? Óleń joldarynyń biryńǵaı daýysty dybystardan bastalýy.
2. Alıterasıa degen ne? Óleń joldarynyń biryńǵaı daýyssyz dybystardan bastalýy.
3. Epıtet degen ne? Zattyń, qubylystyń aıryqsha sıpatyn, sapasyn anyqtaıtyn sýretti sóz.
4. Teńeý degen ne? Zattyń, qubylystyń erekshe belgilerin kórsetpeı - aq, ony basqa zatpen, qubylyspen salystyra sýretteıdi.
5. Metofora (aýystyrý) degen ne?
Sóz mánin óńdendire ózgertip aıtý, sýrettelip otyrǵan zatty ne qubylysty aıqyndaı, ajarlandyra túsý úshin olardy ózderine uqsas ózge zatqa ne qutylysqa balaý; sóıtip sýrettelip otyrǵan zattyń ne qubylystyń maǵynasyn ústeý, mazmunyn tereńdetý, isin kúsheıtý.
6. Metonımıa ( almastyrý) degen ne? Ózara shektes zattar men sebeptes qubylystardyń, ózara baılanysty uǵymdar men shartty sózderdiń biriniń ornyna birin qoldaný.
Endi sandyqshanyń syry da ashyldy.
Adamǵa til, qulaq qandaı kerek bolsa... bilim de sondaı kerek.
Ahmet Baıtursynov
HHİ ǵasyr - bilim men ǵylymnyń ǵasyry. Bilimmen myqty qarýlanǵan adam ǵana kez kelgen qıyndyqtardy jeńip shyǵady.
Bilimdiniń aldy jaryq,
Bilimsizdiń kúni ǵaryp, - degen sóz osydan shyqsa kerek.
Ahmet Baıtursynov - balalardy oqý - bilimge shaqyryp, kóp jyldar boıy ustazdyq qyzmet atqarǵan aǵartýshy - pedagog, qazaq til biliminiń irgetasyn qalaýshy, sóz qudiretin tanytqan aqyn, pýblısıs, týǵan halqynyń rýhanı dúnıesin kóterýge kóp kúsh jumsaǵan mádenıet qaıratkeri, óz eline adal qyzmet atqarǵan qoǵam qaıratkeri. Sonymen qatar ol - aýdarmashy. 1901 - 1922 jj. Aýdarmamen aınalysqan.
Krylovtan aýdarǵan sondaı aýdarmalarynyń biri - «Qyryq mysal» shyǵarmasy. Bul shyǵarma mysal túrinde jazylǵan. Mysal degenimiz ne?
Mysal - epostyq shyǵarmalardyń ishindegi eń qysqa túri. Árqashan satıralyq sıpatta bolady. Kóbine ań, haıýanat, keıde zat týraly jazylady da, sol arqyly adam boıyndaǵy min, áleýmettik ortadaǵy kemshilik mazaqqa aınaldyrylyp, syqaqpen synalady. Ideıasy astarsyz, ashyq týra, tili mirdiń oǵyndaı ótkir, shymshyma, shymyr keledi.
Al endi mysaldy oqyp taldaıyq.. Shyǵarmada avtordyń aıtpaq oıy - maqtanǵa salynbaý. Shybynnyń obrazy arqyly adamdardyń boıyndaǵy maqtanshaqtyq qasıetterdi synaıdy. Endi úntaspadan tyńdap kóreıik.
Suraqtar:
1. Mysalda qandaı minezdi adamdar synalady? 2. Ómirden qandaı mysal keltirýge bolady?
Konseptýaldyq keste
Ahmet Baıtursynov «Qyryq mysal»,«Masa» jınaqtary júkteý
Sabaqtyń maqsaty:
bilimdilik - oqýshylarǵa A. Baıtursynovtyń qazaq ádebıetindegi ornyn aıtý, aýdarmalaryna sholý, «Qyryq mysal» mysalynyń ıdeıasyn ashý, ádebı - teorıalyq taldaý jasaý.
damytýshylyq - suraq, tapsyrma, izdenisterge negizdelgen jumys túrlerin óz betimen, jańa tehnologıalyq úrdisterge saı oryndaı bilýge daǵdylaný, óz pikirin senimdi ári dáleldi, tujyrymdy jetkize bilýge daǵdylaný.
tárbıelik - adamgershilikke, qarapaıymdylyqqa, óz boılaryna asyl qasıetterdi sińire bilýge baýlý.
Sabaq barysy: a) Uıymdastyrý kezeńi
á) Úı tapsyrmasy
Kirispe sóz: ( muǵalim sózi)
Bar ma úıden daıyndyq?
Tapsyrmańyz durys pa?
Oqymasań, ýaıym qyp,
Tyǵylmańyz qýysqa.
Úı jumysyna Ahmet Baıtursynovtyń Ahmet Baıtursynov týraly izdenis jumystary da berildi.
1. Ahmet Baıtursynov - qazaq ádebıetin zertteýshi.
2. Ahmet Baıtursynov - qazaq tilin zertteýshi.
3. Ahmet Baıtursynov - aǵartýshy.
4. Ahmet Baıtursynov - pýblısıs.
Balalar, men senderge sandyqsha ákeldim. Bul - jaı sandyqsha emes, syr sandyqsha. Munda ádebı - teorıalyq suraqtar berilgen. Suraqtarǵa tolyqtaı jaýap berilgen jaǵdaıda ǵana sandyqshanyń syry da ashylmaq.
Suraqtary:
1. Asonans degen ne? Óleń joldarynyń biryńǵaı daýysty dybystardan bastalýy.
2. Alıterasıa degen ne? Óleń joldarynyń biryńǵaı daýyssyz dybystardan bastalýy.
3. Epıtet degen ne? Zattyń, qubylystyń aıryqsha sıpatyn, sapasyn anyqtaıtyn sýretti sóz.
4. Teńeý degen ne? Zattyń, qubylystyń erekshe belgilerin kórsetpeı - aq, ony basqa zatpen, qubylyspen salystyra sýretteıdi.
5. Metofora (aýystyrý) degen ne?
Sóz mánin óńdendire ózgertip aıtý, sýrettelip otyrǵan zatty ne qubylysty aıqyndaı, ajarlandyra túsý úshin olardy ózderine uqsas ózge zatqa ne qutylysqa balaý; sóıtip sýrettelip otyrǵan zattyń ne qubylystyń maǵynasyn ústeý, mazmunyn tereńdetý, isin kúsheıtý.
6. Metonımıa ( almastyrý) degen ne? Ózara shektes zattar men sebeptes qubylystardyń, ózara baılanysty uǵymdar men shartty sózderdiń biriniń ornyna birin qoldaný.
Endi sandyqshanyń syry da ashyldy.
Adamǵa til, qulaq qandaı kerek bolsa... bilim de sondaı kerek.
Ahmet Baıtursynov
HHİ ǵasyr - bilim men ǵylymnyń ǵasyry. Bilimmen myqty qarýlanǵan adam ǵana kez kelgen qıyndyqtardy jeńip shyǵady.
Bilimdiniń aldy jaryq,
Bilimsizdiń kúni ǵaryp, - degen sóz osydan shyqsa kerek.
Ahmet Baıtursynov - balalardy oqý - bilimge shaqyryp, kóp jyldar boıy ustazdyq qyzmet atqarǵan aǵartýshy - pedagog, qazaq til biliminiń irgetasyn qalaýshy, sóz qudiretin tanytqan aqyn, pýblısıs, týǵan halqynyń rýhanı dúnıesin kóterýge kóp kúsh jumsaǵan mádenıet qaıratkeri, óz eline adal qyzmet atqarǵan qoǵam qaıratkeri. Sonymen qatar ol - aýdarmashy. 1901 - 1922 jj. Aýdarmamen aınalysqan.
Krylovtan aýdarǵan sondaı aýdarmalarynyń biri - «Qyryq mysal» shyǵarmasy. Bul shyǵarma mysal túrinde jazylǵan. Mysal degenimiz ne?
Mysal - epostyq shyǵarmalardyń ishindegi eń qysqa túri. Árqashan satıralyq sıpatta bolady. Kóbine ań, haıýanat, keıde zat týraly jazylady da, sol arqyly adam boıyndaǵy min, áleýmettik ortadaǵy kemshilik mazaqqa aınaldyrylyp, syqaqpen synalady. Ideıasy astarsyz, ashyq týra, tili mirdiń oǵyndaı ótkir, shymshyma, shymyr keledi.
Al endi mysaldy oqyp taldaıyq.. Shyǵarmada avtordyń aıtpaq oıy - maqtanǵa salynbaý. Shybynnyń obrazy arqyly adamdardyń boıyndaǵy maqtanshaqtyq qasıetterdi synaıdy. Endi úntaspadan tyńdap kóreıik.
Suraqtar:
1. Mysalda qandaı minezdi adamdar synalady? 2. Ómirden qandaı mysal keltirýge bolady?
Konseptýaldyq keste
Ahmet Baıtursynov «Qyryq mysal»,«Masa» jınaqtary júkteý
You Might Also Like
