InfoHub Logo

Keıde XXI ǵasyr qazaq qasiretiniń  eń joǵarǵy deńgeıi sekildi kórinedi de turady maǵan.Tozý ústine tozyp bara jatqandaımyz.Memleket turǵysynan emes aıtpaǵym, ult týrasynan.

El aýmaǵynda ulttyq máseler kóp-aq.Olar sheshimin tappaq túgili kóp jaǵdaıda qarastyrylmaıdy da.Sebep: elimiz kópultty memleket.

El kináni bılikten izdeıdi.Qatemiz osy...Memleket retinde el aýmaǵynda 130 dan astam etnostyń quqyǵyn teń kórip ,mártebesin birdeı etip ustaý respýblıkalyq júıedegi basshylyqtyń basty mindeti.Qysqasy, bılik tarapynan is jasaý arqyly az ultymyzdyń mártebesin kóteremiz dep shańyraǵymyzdy shaıqaltyp alý qaýpimiz bar .Sol úshin de  lajsyz dármensizdigi úshin Úkimetke ókpeleýge  bolmaıdy.

Bul tyǵyryqtan shyǵýdyń jalǵyz joly demografıalyq  ósim.Bul meniń jańalyǵym emes.Ony sonaý 90-  jyldardyń basynda Sher aǵań aıtyp ketken.Sherhan Murtaza "Egemen Qazaqstan" betterinde dosy Kamal Smaıylovpen jazǵan hattarynda búgingi bilgishter jar salyp aıtyp júrgen el máselelerin keńinen qozǵaı kele túıkildi túıindi halyq sanynyń tym azdyǵymen tarqatady.Qazaqtyń sanyn kóbeıýtýimiz qajet deıdi.

Sherhan bul tujyramdardy Atatúrik saıasatynyń jemisin tilge tıek etip jasaǵan edi.Al onyń astary Ultshyldyq.

Biraq...búginde ultshyldyq uǵymy ábden burmalanyp bitti.Álem ultshyldyqtan qorqady .Endi qaıtsin? Ózderin tekti halyqtyń urpaǵymyz dep álemdi jaýlaýǵa umtylys jasaǵan keshegi fashısik Germanıanyń isin kim unatty deısiz?! Buny álemdik derjavalar kezinde ultshyldyqqa teńestirgen edi.Biraq bizdiń aıtpaq oıymyzdyń basqa sarynda ekendigin "Qazaq ultshyldyǵy- parasatty ultshyldyq" dep Dos Kóshimniń sózimen bildirsek she?Túsiner me eken jahan jurshylyǵy? Áı,qaıdam...

El ishinde de bul sózdiń sıqy ketken.Sosıolıstik ıdıologıanyń syzy bar áli. Resmı jıyndarda , merekelerde, aqparat kózderinde ulttyq turǵyda sóz aıtylmaıtyn da syńaı tanylyp júr.
Tipti ultshyldyq uǵymyn patrıotızmmen , eljandylyqpen almastyrylyp jatyr.Al bular  bólek - bólek maǵynaǵa ıe .

Baspasózge óleńderińdi jarıalaýǵa  berseń ult jaıynda  aıtylǵan keıbir sózder ózgertilip basylatyndyǵyn da kózimiz kórdi .Jáı ǵana patrıottyq óleń úshin osyndaı sharalar qoldanylǵan sátke kýá bolǵasyn  kólemdi maqala jazýdan birtindep bas tarta bastaıdy ekensiń.Ondaı maqalanyń basylmaıtyndyǵyn da ishteı sezesiń.Sebebi, onda "otansúıgish" pen "patrıottar" emes  "ultshyldyq"pen  "ultshyldar" kóp  emes pe !? Al olar qashanda qoǵamǵa unaǵan emes .

Qazirgi tańda ekonomıkasyn turaqtandyryp damýdyń dańǵyl jolyna túsken elderdiń tarıhyna úńilgen bolsańyz bári derlik ulttyq kolorıti arqyly damyǵan.Ońtústik Koreıa, Japonıa, Túrkıa sekildi elder olar.Ulttyq ıdeologıany XX ǵasyrdyń ózinde- aq engizip úlgergen.Bizde kezinde osyǵan umtylǵan edik :Alashordashylar kezeńinde.Biraq onyń sońy Stalınniń " uly terroryna" alyp kelgen bolatyn.

"Táýelsiz el atanǵan tusta  bul bastamany qaıta kóterýge ne jetispeıdi?"-dep dabyl qaǵatyndar da bar.Menińshe, biz endi tym kesh qalyp qoıǵandaımyz.Álem elderi tutastaı  jahandaný dáýirin bastan ótkerip jatqan tusta ulttyq ıdıologıamen damý múmkindigi tym  tómen deńgeńde bolyp qala bermek.

Amanbek Nurbolat M.H.Dýlatı atyndaǵy Taraz Memlekettik ýntversıteti. Jýrnalısıka 1 kýrs

---