Ǵajaıyp monshaqtar álemi
Sabaqtyń taqyryby: Ǵajaıyp monshaqtar álemi.
Sabaqtyń maqsaty: Balalardyń tilderin damytý, saýsaqtyń usaq bulshyqetteriniń qozǵalysyn jetildirý. Zattyń salmaǵyn qasıetterin ajyrata bilýge jattyqtyrý. Qıal – oılaý este saqtaý qabiletin damytý.
Kórnekilikter: Kishkentaı baseın, tastar, qum, monshaq, sý, ártúrli túske boıalǵan sıqyrly monshaq.
Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý bólimi
- Sálemetsizder me balalar, kóńil - kúıleriń qalaı?
- Olaı bolsa, ornymyzǵa otyraıyq.
- Balalar bir jylda qansha jyl mezgili bar?
- Qazir jyldyń qaı mezgili?
İİ. Jańa sabaq.
Balalar búgingi bizdiń sabaǵymyzdyń taqyryby «Ǵajaıyp monshaqtar álemi» dep atalady. Aldymen men senderge monshaq týraly túsinik bereıin. Monshaq - moıynǵa taǵatyn áshekeı buıym. Monshaq usaq, túrli - tústi, pishini ár túrli (shar tárizdi, sopaqsha, qyrly) bolady. Asyl tastardan, basqa da baǵaly zattardan jasalynady. (monshaq týraly slaıd).
- Jaraısyńdar.
(Esikti qaqqan dybys estiledi). Balalar bizge Botakóz esimdi qýyrshaq qonaqqa kelipti.
Botakóz qýyrshaq.
Sálemetsińder me balalar. Men dosymnyń týǵan kúnine baraıyn degem, monshaǵym bolyp edi solardy joǵaltyp aldym, taýyp berýge kómektesińdershi?
Móldir kóldiń jaǵasyna bardym,
Qummen júrdim, tas jınadym.
Monshaǵymdy sońda joǵalttym,
Ári izdedim, beri izdedim.
Monshaǵymdy taba almaı,
Qatty men sharshadym. (jylaıdy)
Balalar biz Botakózge monshaǵyn taýyp berýge kómekteseıik, jańa men senderge monshaq týraly aıttym. Sondaı sıaqty monshaqty Botakózge izdep kómekteseıik.
Endeshe balalar jolǵa jınalaıyq, ózimizge sáttilik tileıik.
Top - top basamyz, uzyn jolmen kelemiz.
1. Balalar biz qum jatqan jerge keldik.
- Al, Botagóz qummen oınady ǵoı, múmkin osynda monshaǵyn joǵaltyp alǵan bolar
- Balalar qum qandaı?
- Qumnyń túsi qandaı?
- Balalar qummen ne isteýge bolady?
- Balalar sender qumnyń arasynan monshaqty taptyńdar ma? Biz qumnyń arasynan eki monshaq taptyq.
Qum qurǵaq, onyń túsi sary.
Qummen oınaýǵa bolady, ony qurylysta paıdalanady.
Qummen júrip, sıpap arasynan monshaqtardy izdeıdi.
Biz eki monshaq taptyq, myna jerde qumnyń arasynan.
Balalar tapqan eki monshaqtaryn jipke kıgizedi.
- Balalar, qoldarymyzdy qaǵyp ári qaraı monshaqtardy izdeýge baraıyq.
Balalar muǵalimniń artynan júre otyryp óleń joldaryn aıtady:
Top - top basamyz, uzyn jolmen kelemiz.
2.- Oı, balalar qarańdarshy mynaý tastar ǵoı jatqan, al Botakóz tastardy jınady.
Múmkin osynda da monshaqtar bar shyǵar, tastardyń astaryn qarap monshaqtardy izdeıik. Balalar qyzyǵa tastardyń ústerinen júre bastaıdy.
Tastardy kóterip arasynan monshaqtardy qaraıdy, eki bala 3 monshaqty taýyp alady. Tastar qatty, aýyr bolady. Tastardyń kóbisi dóńgelek pishinge uqsaıdy.
- Balalar myna jerde monshaqtar kóbirek eken, olardy jipke kıgizeıik. Eki bala monshaqtardy jipke tizedi
- Balalar, tastar qandaı qatty ma, jumsaq pa?
- Tastar qandaı pishinge uqsaıdy?
- Balalar myna tastyń túsi qandaı?
Top - top basamyz, uzyn jolmen kelemiz.
3.- Balalar qarańdarshy Botakóz myna ydystaǵy sýmen de oınaǵan ǵoı.
- Osy sýdyń ishin qaraıyqshy. Sý qandaı?
- Sý jyly, móldir. Balalar sýdyń túbine qaraıdy, onda tastar men monshaqtardy kóredi. Sý tunyq, taza sondyqtan tastar kórinip tur.
Balalar monshaqtardy taýyp alǵandaryna qýanady.
- Balalar sýdy biz ne úshin paıdalanamyz?
- Ertede ata - babalarymyz óte qıynshylyq kezde, tamaq joq ýaqytynda sýmen qorektengen, sýdyń paıdasy óte kóp. Ne isteımiz sýmen?
Jýynamyz, ishemiz, tamaq pisiremiz.
- Qanekeı balalar biz monshaqtardy sýdan alyp, jipke tizip Botakózge tezirek aparaıyq. Endeshe bárimiz birge myna ádemi ǵajaıyp monshaqtardan bilezik jasaıyq. (jip, túrli - tústi monshaqtar). Balalar myna monshaqtar ádemi me?
- ıa
- endeshe bul monshaqtardy « Ǵajaıyp monshaqtar» dep at qoıaıyq.
İİİ. Qorytyndy:
- Mine balalar bizder Botakózdiń monshaǵyn taýyp berýge kómektestik.
- Jaraısyńdar. Sabaq aıaqtaldy, saý bolyńdar!
Sabaqtyń maqsaty: Balalardyń tilderin damytý, saýsaqtyń usaq bulshyqetteriniń qozǵalysyn jetildirý. Zattyń salmaǵyn qasıetterin ajyrata bilýge jattyqtyrý. Qıal – oılaý este saqtaý qabiletin damytý.
Kórnekilikter: Kishkentaı baseın, tastar, qum, monshaq, sý, ártúrli túske boıalǵan sıqyrly monshaq.
Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý bólimi
- Sálemetsizder me balalar, kóńil - kúıleriń qalaı?
- Olaı bolsa, ornymyzǵa otyraıyq.
- Balalar bir jylda qansha jyl mezgili bar?
- Qazir jyldyń qaı mezgili?
İİ. Jańa sabaq.
Balalar búgingi bizdiń sabaǵymyzdyń taqyryby «Ǵajaıyp monshaqtar álemi» dep atalady. Aldymen men senderge monshaq týraly túsinik bereıin. Monshaq - moıynǵa taǵatyn áshekeı buıym. Monshaq usaq, túrli - tústi, pishini ár túrli (shar tárizdi, sopaqsha, qyrly) bolady. Asyl tastardan, basqa da baǵaly zattardan jasalynady. (monshaq týraly slaıd).
- Jaraısyńdar.
(Esikti qaqqan dybys estiledi). Balalar bizge Botakóz esimdi qýyrshaq qonaqqa kelipti.
Botakóz qýyrshaq.
Sálemetsińder me balalar. Men dosymnyń týǵan kúnine baraıyn degem, monshaǵym bolyp edi solardy joǵaltyp aldym, taýyp berýge kómektesińdershi?
Móldir kóldiń jaǵasyna bardym,
Qummen júrdim, tas jınadym.
Monshaǵymdy sońda joǵalttym,
Ári izdedim, beri izdedim.
Monshaǵymdy taba almaı,
Qatty men sharshadym. (jylaıdy)
Balalar biz Botakózge monshaǵyn taýyp berýge kómekteseıik, jańa men senderge monshaq týraly aıttym. Sondaı sıaqty monshaqty Botakózge izdep kómekteseıik.
Endeshe balalar jolǵa jınalaıyq, ózimizge sáttilik tileıik.
Top - top basamyz, uzyn jolmen kelemiz.
1. Balalar biz qum jatqan jerge keldik.
- Al, Botagóz qummen oınady ǵoı, múmkin osynda monshaǵyn joǵaltyp alǵan bolar
- Balalar qum qandaı?
- Qumnyń túsi qandaı?
- Balalar qummen ne isteýge bolady?
- Balalar sender qumnyń arasynan monshaqty taptyńdar ma? Biz qumnyń arasynan eki monshaq taptyq.
Qum qurǵaq, onyń túsi sary.
Qummen oınaýǵa bolady, ony qurylysta paıdalanady.
Qummen júrip, sıpap arasynan monshaqtardy izdeıdi.
Biz eki monshaq taptyq, myna jerde qumnyń arasynan.
Balalar tapqan eki monshaqtaryn jipke kıgizedi.
- Balalar, qoldarymyzdy qaǵyp ári qaraı monshaqtardy izdeýge baraıyq.
Balalar muǵalimniń artynan júre otyryp óleń joldaryn aıtady:
Top - top basamyz, uzyn jolmen kelemiz.
2.- Oı, balalar qarańdarshy mynaý tastar ǵoı jatqan, al Botakóz tastardy jınady.
Múmkin osynda da monshaqtar bar shyǵar, tastardyń astaryn qarap monshaqtardy izdeıik. Balalar qyzyǵa tastardyń ústerinen júre bastaıdy.
Tastardy kóterip arasynan monshaqtardy qaraıdy, eki bala 3 monshaqty taýyp alady. Tastar qatty, aýyr bolady. Tastardyń kóbisi dóńgelek pishinge uqsaıdy.
- Balalar myna jerde monshaqtar kóbirek eken, olardy jipke kıgizeıik. Eki bala monshaqtardy jipke tizedi
- Balalar, tastar qandaı qatty ma, jumsaq pa?
- Tastar qandaı pishinge uqsaıdy?
- Balalar myna tastyń túsi qandaı?
Top - top basamyz, uzyn jolmen kelemiz.
3.- Balalar qarańdarshy Botakóz myna ydystaǵy sýmen de oınaǵan ǵoı.
- Osy sýdyń ishin qaraıyqshy. Sý qandaı?
- Sý jyly, móldir. Balalar sýdyń túbine qaraıdy, onda tastar men monshaqtardy kóredi. Sý tunyq, taza sondyqtan tastar kórinip tur.
Balalar monshaqtardy taýyp alǵandaryna qýanady.
- Balalar sýdy biz ne úshin paıdalanamyz?
- Ertede ata - babalarymyz óte qıynshylyq kezde, tamaq joq ýaqytynda sýmen qorektengen, sýdyń paıdasy óte kóp. Ne isteımiz sýmen?
Jýynamyz, ishemiz, tamaq pisiremiz.
- Qanekeı balalar biz monshaqtardy sýdan alyp, jipke tizip Botakózge tezirek aparaıyq. Endeshe bárimiz birge myna ádemi ǵajaıyp monshaqtardan bilezik jasaıyq. (jip, túrli - tústi monshaqtar). Balalar myna monshaqtar ádemi me?
- ıa
- endeshe bul monshaqtardy « Ǵajaıyp monshaqtar» dep at qoıaıyq.
İİİ. Qorytyndy:
- Mine balalar bizder Botakózdiń monshaǵyn taýyp berýge kómektestik.
- Jaraısyńdar. Sabaq aıaqtaldy, saý bolyńdar!