InfoHub Logo

Kún keshke aınalsa-aq, shetki qurym úıdiń qasynan kúńgirlegen dombyranyń qońyr úni shyǵady. Dombyra qoqyr kúımen aqyryn ǵana sarnap yzyń qaǵady da turady. Onyń daýsy serpilip joǵaryǵa shyrqaıdy. Baıaýlap tómen de túspeıdi, bir qalyppen yrǵalyp, kúńirenedi de turady.

Bul daýys, bul kúı, bizge kópten tanys, kópten qulaǵymyzǵa sińgen kúı. Ony kim tartyp otyrǵanyn biz kisiden suramaı-aq bilemiz.

Keshke dombyra tartylyp qońyr kúı shyqsa Yrysbaı qart eken deımiz. Dombyra tartyldy degenshe-aq, Yrsekeń qasyna baralyq dep júgire jónelemiz...

...Mine, dombyra daýsy shyqty. Biz jınalyp alyp soǵan qaraı júrdik. Kúndegi dombyra, kúndegi kúnmen talas tartylatyn qońyr kúı, kúndegi yńyranyp án salatyn Yrysbaı qart, onyń tartatyn kúıinde de, otyrǵan otyrysynda da ózgeris joq. Kirlegen aq dombyrasy qolynda; teńselip, yńyranyp otyr.

Aǵytylyp aıtylyp otyrǵan óleń de joq, tolyqsyp kókke órlep quıqyljyta salǵan án de joq. Tek qana yńyranǵan óleńniń, baıaýlanǵan ánniń jobasy, saryny ǵana.

Osylaı otyrǵan Yrsekeńniń qasyna kelip sálem beremiz. Ol ıek qaǵady da qoıady. Kelgen bizdi kóziniń astymen bir sholady da dombyrasyn tarta beredi.

— Beý, Yrysbaı-aı, neǵyp kúńirentip otyrsyń dombyrańdy,— deıdi. qasyna kelip, Janaq.

— Erikkennen tartyp otyr deısiń be, nesine suraısyń sony,— deıdi qart. Kári saýsaq perneden pernege júgirip, qońyr kúıdi baıaýlatyp tarta beredi. Ol dombyra tartyp otyrǵanda, yńyrsyp dombyraǵa qosylyp otyrady. Anda-sanda kózin jumyp bala terbetip otyrǵan adamdaı-aq teńselip, yrǵalyp qoıady.

Yrysbaı qarttyń qońyr kúıin, biz bala shaǵymyzda tyńdadyq qoı, sondyqtan onyń tolyq mánisine túsinbeıdi ekenbiz. Tek qana ózdi-ózimiz oınaǵanda Yrysbaı bolaıyn ba dep, aq aǵashty qolymyzǵa ustap eý-eý dep yńyrsý úshin, tereń oıly kárıanyń qyzyq minezin kelemej etý úshin ǵana onyń qasyna jınalady ekenbiz.

Sol sýretti búgin oılap tursam ózim tań qalamyn.

Yrysbaı dombyraǵa qońyr kúıdi tartqanda qaıǵyly, muńdy ómiriniń kúıikti, sherli, qasiretterin syrtqa shyǵarý úshin tartady eken. Ol yńyranyp teńselgende, jaraly júregindegi ókinishti óksikterin basý úshin yńyranyp teńseledi eken. Sherli júrektiń, topas zamannyń muńdy kúıin tartqan, eldiń, júregine jabysqan sherdi tartqan qart dombyrashy, seniń tilińdi ol kezde biz balalyqpen túsinbegen ekenbiz.

Yrysbaı qartty esine túsirip otyrǵan Baldaq, Baldaqtyń ekpindi sulý kúıi, onyń kolhozshylar arasynda tartqan dombyrasy.

Baldaqtyń qýanyshty júzi, dombyranyń pernesinde oınaq salǵan názik saýsaqtary, tolqytyp, tógildirip salǵan áni Yrysbaı qarttyń qońyr kúıin, kóńilsiz ánin kóz aldyma keltirdi. Meni oılandyrdy, Yrysbaı tartqan muńdy kúıdiń sebepterin taptyrdy.

Men sizderge aıtyp bereıin, sizder tyńdańyzdar, qazir kolhoz sahnasynda, ańyraǵan sulý kúıdi, bezildegen dombyrany, qýanysh kúıine, baqyt kúıine basqan Baldaq jeńgeıdi keresizder.

Ol Yrysbaı sıaqty, dombyranyń qos pernesi arqyly, kún batarda qońyr kúıge, qaıǵyly muńdy kúıge salmaıdy. Ol yńyranyp, kózin jumbaıdy, dombyrasyn bezildetip, myń qubyltady. Sulý kúıdi birese aspandatyp, sharyqtatyp, birese baıaýlatyp sozyldyryp, tamyljytyp toqtatady. Ol ózi tartqan kúıimen birge sharq uryp kókke shyqqandaı bolyp, masattanyp otyrady. Dombyrashy — kúıshi Baldaq jeńgeıdiń ekpindete salǵan kúılerin «Alǵa» kolhozynyń kárisi men jasy tegis súıip, qumartyp tyńdaıdy. Dombyrasyn shertip, quıqyljytyp toqtaǵan Baldaqty, kolhozshylar qol soǵyp qarsy alady.

— Rahmet shyraǵym, kóńilimizdi kóterip tastadyń ǵoı!— deıdi olar.

Qaıǵyly, muńdy, Yrysbaı qart áldeqashan ólip ketti. Ol osy kúni tiri bolsa anasynan qaıta týǵandaı jasaryp, Jambyl aqyndaı jańǵyryǵar edi-aý, muńdy kúıdi tastap, baqyt kúıine salar edi-aý, jańa zamannyń bulbul qyzy Baldaqqa qosylyp kolhoz sahnasynda oınar edi-aý!

Ol ólip ketti ǵoı. Kolhoz dalasynyń bulbul qustaryn sovet zamany kún sanap jaryqqa shyǵaryp jatyr. Mine, sonyń bireýi Teńiz aýdany «Alǵa» kolhozyndaǵy osy biz jazyp otyrǵan Baldaq jeńgeı (Jumalıeva).

Baldaq kún sanap ósip kele jatqan talantty dombyrashy, ol repertýaryn kún sanap molaıtyp kele jatqan adam. Ol «Adaı» kúıin, «Shalqymany», «Aqjeleńdi», «Aqsaq qulandy», taǵy basqa birneshe kúılerdi tartady. Ol óz kolhozynan ondaǵan dombyrashylar shyǵarmaq.

Jańa zamannyń baqytty jastary, baqytty qyzdary osylaı shalyqtap ósedi.

---