- 06 qaz. 2020 00:00
- 190
Kámil pirge syıynsaq
KÁMİL PİRGE SYIYNSAQ
- On segiz myń ǵalamdy jaratýshy, onyń ámirshisi – Allah.
- Allanyń álshisi, Islam dinniń paıǵambary – Muhammed (s.ǵ.s.).
- Musylman áıelderiniń piri – Haýa ana men Muhammed paıǵambardyń (s.ǵ.s.) qyzy – Fatıma.
- Jer ıesi – Qyzyr ata.
- Qys ıesi – Zymystan.
- Jaz ıesi – Tabystan.
- Sý ıesi – Súleımen paıǵambar.
- Ustalar men sheberler piri – Dáýit paıǵambar.
- Dert ıesi – Luqpan Hákim.
- Amandyq, saqtyq piri – Ǵaıyp eren, Qyryq Shilten.
- Qasıet, yrys, bereke piri – Qydyr jáne İlıas paıǵambar.
- Sabyrlylyq piri – Aıýb paıǵambar.
- Bilimpazdar piri – İdiris paıǵambar.
- Qaharıandar piri – Ázireti Álı.
- Sheıitter piri – Hamen men Qusaıyn.
- Jomarttar piri – Atymtaı jomart.
- Ádildik piri – Jámshıd patsha.
- Túıeniń piri – Oısyl qara.
- Jylqynyń piri – Qambar ata.
- Sıyrdyń piri – Zeńgi baba.
- Qoıdyń piri – Shopan ata.
- Eshkiniń piri – Shekshek ata.
- Eginshiniń piri – Dıqan baba.
- Sarańnyń piri – Qarynbaı.
PERİSHTENİŃ QULAǴYNA SHALYNSYN
- Jábireıil – Allah taǵala buıryǵyn paıǵambarlarǵa jetkizýshi perishte.
- Mekaıyl – tabıǵat perishtesi.
- Israfıl – qıamet kúninde jel turǵyzatyn perishte.
- Ázireıil – ajaly jetkenderdiń janyn alatyn perishte.
- Múńkir-Náńkir – qabirde suraq alatyn perishte.
- Qaramın – oń jaqta otyryp saýap alatyn perishte.
- Katıbın – sol jaqta otyryp kúná jazatyn perishte.
- Sýrýsh – danalyq, zeıin, ilim, bilim perishtesi.
- İbilis – azdyrý, azǵyrý perishtesi.
- Dardaıyl – aı, kún, juldyz perishtesi.
- Zulqaıyl – qıamet kúninde tarazyǵa alyp baratyn perishte.
- Rıdýán – jumaq perishtesi.
- Málik – tozaq perishtesi.
NENİ UMYTPAÝ KEREK
- Jaratýshy – jalǵyz Allaǵa qaryz.
- Islam dininiń ıesi – Muhammed paıǵambarymyzǵa (s.ǵ.s.) qaryz.
- Ómirge ákelgen – ata-anamyzǵa qaryz.
- Tálim, bilim bergen – ustazǵa qaryz.
BULJYMAS BES BORYSH
Aǵaıyn, ilik, jaqyn, tanys adamdardyń bir-birine degen alty paryzy bar. Olar:
- Allaǵa, paıǵambarǵa baılanysty borysh;
- Adamnyń ózine baılanysty borysh;
- Memleket pen halyq aldyndaǵy borysh;
- Úı ishi, jaqyndarǵa arnalǵan borysh;
- Adamgershilik álemine degen borysh.
Bul qaǵıda Muhammed paıǵambarymyzdan (s.ǵ.s.) qalǵan.
AINYMAS ALTY PARYZ
Syılas, aralas-quralas júrgen adamdardyń bir-birine degen alty paryzy bar. Olar:
- Bir-birine ádeıi izdep baryp, sálem berýge;
- Shaqyrǵan kezde kidirmeı barýǵa;
- Keńes surasa – paıdaly aqyl qosýǵa;
- Suraǵyna – tolyq jaýap berýge;
- Aýyryp qalsa – kóńilin suraýǵa;
- Qaıtys bolǵanda – janazasyna, jerleýge qatysýǵa.
Bul paryzdy da uly Muhammed (s.ǵ.s.) aıtqan eken.
ázirlegen
Begimhan KERİMHANULY
Pavlodar qalasy